ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏႈန္း အျမင့္ဆုံး ျပည္နယ္ႏွစ္ခုကုိ ေျပာပါဆုိရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္လုိ႔ စစ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ရခုိင္မွာ အလင္းေရာင္အတြက္ လၽွပ္စစ္မီး အသုံးျပဳႏုိင္တဲ့ႏႈန္းဟာ ျပည္နယ္လူဦးေရရဲ႕ ၁၂.၈ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္လုိ႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း အခ်က္အလက္ေတြမွာ ညႊန္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီပမာဏဟာ အရမ္းကုိ နည္းပါးလြန္းတဲ့ ရာႏႈန္းတခုထက္ေတာင္ ပုိတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ လၽွပ္စစ္မီးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အဖုိးတန္ေလာင္စာတခုျဖစ္တဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ထြက္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ခရီးသြား ဝက္ဆုိက္ေတြကေန အလွဆုံးကမ္းေျခလုိ႔ မၾကာခဏ ေၾကညာတတ္သလုိ CNN ရဲ႕ ၂၀၁၆ ကမၻာ့အေကာင္းဆုံး ကမ္းေျခ ၁၀ ခုစာရင္းမွာ နံပါတ္ ၈ ေနရာမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ငပလီကမ္းေျခလုိမ်ိဳး သဘာဝရင္းျမစ္ အလွတရားေတြ ရွိေနတာလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ပါ။ ဒါ့အျပင္ ကမၻာ့ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ေနရာ ျဖစ္လာဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ေျမာက္ဦးလုိ ေနရာမ်ိဳးကလည္း ရွိေနျပန္ပါေသးတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ဟာ ဒီလုိ သဘာဝအေမြအႏွစ္ေတြ၊ သမုိင္းအေမြအႏွစ္ေတြ ရွိေနတဲ့ ေနရာတေနရာပါ။ ဓာတ္ေငြ႔ထြက္တယ္၊ မီးမလင္းဘူး “ရခုိင္မွာ ဓာတ္ေငြ႔ထြက္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရခုိင္မွာ မီးမလင္းဘူး" ဆုိတဲ့စကားက လူထုၾကားမွာ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ စကားတခြန္းပါ။ ရခုိင္ကမ္းလြန္မွာရွိတဲ့ ေရႊသဘာဝဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ကြက္က ထြက္တဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ တင္ပုိ႔ေနခဲ့တာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းကပါပဲ။ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ပုိက္လုိင္းအျပင္ ေရနံစိမ္းပုိက္လုိင္းကေန တင္ပုိ႔မႈကုိလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလဆန္းမွာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက ေရနံစိမ္းေတြကုိလည္း တ႐ုတ္က ဒီပုိက္လုိင္းကေန လြယ္ကူစြာ သယ္ယူႏုိင္သြားပါၿပီ။ ရခုိင္ေဒသ၊ ေက်ာက္ျဖဴကေန တ႐ုတ္ျပည္ ကူမင္းအထိ သြယ္တန္းထားတဲ့ ဂက္စ္ပုိက္လုိင္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပုိက္လုိင္းကုမၸဏီ SEAGP က လုပ္ကုိင္ေနတာပါ။ ရွယ္ယာပုိင္ဆုိင္မႈေတြအေနနဲ႔ တ႐ုတ္အစုိးရပုိင္ CNPC ကုမၸဏီက ၅၀ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကုိရီးယားကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Posco Daewoo က ၂၅ ဒသမ ၀၄၁ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အိႏိၵယကုမၸဏီ ONGC က ၈ ဒသမ ၃၄၇ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ျမန္မာ့ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း MOGE က ၇ ဒသမ ၃၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ Korea Gas Corporation က ၄ ဒသမ ၁၇၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အိႏိၵယ GAIL ကုမၸဏီက ၄ ဒသမ ၁၇၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အသီးသီးထည့္ဝင္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားတာပါ။ ဒီပုိက္လုိင္းကေန တင္ပုိ႔တဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လုပ္ရာ ေရႊလုပ္ကြက္ကုိေတာ့ ကုိရီးယားေဒဝူးကုမၸဏီက ရွယ္ယာပုိင္ဆုိင္မႈ အမ်ားဆုံးနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း MOGE က ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ပါဝင္ပါတယ္။ အျခားကုမၸဏီေတြကေတာ့ ONGC၊ GAIL နဲ႔ Korean Gas Corporation တုိ႔ပါပဲ။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကုိ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ CITIC၊ ျမန္မာကုမၸဏီေတြ ေပါင္းထားတဲ့ ျမန္မာေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကုမၸဏီအဖြဲ႔ (MKSHC) နဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကမွာပါ။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းကုိ အစပုိင္းက ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ စက္မႈဇုန္နဲ႔ အိမ္ရာစီမံကိန္းဆုိၿပီး စီမံကိန္းသုံးခုနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းနဲ႔ စက္မႈဇုန္စီမံကိန္းကုိပဲ လုပ္သြားဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ေနာက္ဆုံး ညိႇႏိႈင္းမႈေတြအရ သိရတာက ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းကုိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီက ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ျမန္မာကုမၸဏီအဖြဲ႔က ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အစုိးရက ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ပူးေပါင္းမႈနဲ႔ သြားမွာပါ။ စက္မႈဇုန္စီမံကိန္းကုိေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္က ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္း မွန္းထားပါတယ္။ ရခုိင္ပဋိပကၡနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း UEHRD ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကေနစၿပီး နာတာရွည္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပႆနာဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ လုံၿခံဳေရးကင္းစခန္းေတြ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္ခံရမႈျဖစ္စဥ္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အထူးအာ႐ံုစုိက္မႈ အရွိန္ျမင့္ခဲ့ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးတာေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာပါလီမန္မ်ား ညီလာခံမွာ ေဆြးေႏြးတာေတြနဲ႔ ရခုိင္အေရးဟာ ကမာၻေက်ာ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢ EU ရဲ႕ အေရးယူမႈ အစိတ္အပုိင္းေတြလည္း ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြၾကားထဲက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ျပန္လာမယ့္ ဒုကၡသည္ေတြကုိ ၁၉၉၃ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျပန္လည္လက္ခံေနတဲ့ အေနအထားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူထားတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေပးေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း UEHRD ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းမွာ စီးပြားေရးဇုန္မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအဖဲြ႔၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑ ျမႇင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းအဖြဲ႔၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးနဲ႔ ေရလုပ္ငန္းအဖြဲ႔ေတြအျပင္ အျခားအဖြဲ႔ေတြ အပါအဝင္ စုစုေပါင္း အဖြဲ႔ ၉ ခုနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။ ဒီစီမံကိန္းက ရခုိင္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ အခန္းက႑တခုက ပါဝင္ႏိုင္မလဲ ဆုိတာေတာ့ မသိေသးပါဘူး။ ေဒသခံေတြအတြက္ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္း ဘာလဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရရဲ႕ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ျဖစ္တဲ့ လူဦးေရစုစုေပါင္း ၃ သန္းေက်ာ္ ေနထုိင္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အထက္ အလုပ္အကုိင္ရရွိမႈဟာ အစုိးရ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ညႊန္းကိန္းအရဆုိရင္ ၄၉ ဒသမ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။ အလုပ္အကုိင္ ရရွိမႈဟာ ထက္ဝက္ပဲရွိတယ္လုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ သဘာဝကေပးတဲ့ ရင္းျမစ္မွာ ေဒသခံေတြ လုပ္ကုိင္ႏုိင္တဲ့ စီးပြားေရးကုိၾကည့္ရင္ ေရလုပ္ငန္းဟာလည္း တခုအပါအဝင္ပါ။ ကမ္း႐ိုးတန္းတေလၽွာက္လုံးကုိ ေမးတင္ထားတဲ့ ျပည္နယ္၊ အဖုိးတန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ထြက္တဲ့ ျပည္နယ္၊ ကမာၻ႔အလွဆုံးကမ္းေျခကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ ျပည္နယ္၊ ဘီလီယံခ်ီတဲ့ စီမံကိန္းႀကီးေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ျပည္နယ္၊ ဒီျပည္နယ္မွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြက အခုလုိအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ပြင့္လန္းေနၿပီလဲ။ ဒီလုိျပည္နယ္က လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အခက္အခဲ၊ လၽွပ္စစ္မီးအခက္အခဲေတြ၊ အလုပ္အကုိင္ရရွိမႈ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးမႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက အဆင္းရဲဆုံးျပည္နယ္ ဆိုတဲ့ ညႊန္းကိန္းေအာက္ကေန ထုိးထြက္လာဖုိ႔ ဘာေတြလုိအပ္ေနၿပီလဲ၊ အစုိးရရဲ႕ အခန္းက႑က ဒီေနရာမွာ ဘယ္လုိပတ္သက္ေနၿပီလဲ ဆုိတာေတြဟာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းသလုိ ေမးစရာေတြလည္း ရွိေနပါၿပီ။ သစ္ေနမိုး