အလုပ္သမားသမဂၢေတြ ဖြဲ့စည္းေရးအပါအဝင္ အလုပ္သမားေတြရဲ့ အခက္အခဲနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ့ပတ္သက္ျပီး အလုပ္ရံုေဆြးေနြးပြဲတခု ဒီေန့ ျပုလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
လွိုင္သာယာစက္မႈဇုန္ ကေနာင္ခန္းမမွာ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာနက ညြွႊန္ခ်ဳပ္ ဦးမ်ိုးေအာင္အပါအဝင္ အရာ႐ွိေတြ၊ အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္၊ အလုပ္သမားအေရး ေဆာင္႐ြက္သူေတြနဲ့ အလုပ္႐ွင္ေတြ တက္ေရာက္ေဆြးခဲ့ၾကတာပါ။
ေဆြးေနြးပြဲ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၈၈ မ်ိုးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ့က ကိုခ်စ္ကိုေလးကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။
“အလုပ္ရံုေဆြးေနြးပြဲမွာ အဓိကေတာ့ အလုပ္သမား သမဂၢေတြ၊ ဖြဲ့ဖို့ကိစၥကို အလုပ္သမား ဝန္ၾကီးဌာနက ဦးမ်ိုးေအာင္တို့၊ ဦးဝင္း႐ွိန္တို့ သူတို့က ႐ွင္းျပတယ္။ ႐ွင္းျပျပီးေတာ့ အလုပ္ရံုထဲမွာ အလုပ္သမားေတြ အခက္အခဲေပါ့၊ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမႈ႐ွိေရး၊ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပတဲ့ကိစၥေတြ၊ အဲဒါနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဦးဝင္း႐ွိန္ကေန စက္ရံုပိုင္႐ွင္ေတြ၊ အလုပ္ရံုပိုင္႐ွင္၊ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြကို သတိေပးတယ္။”
အခုလက္႐ွိ ဆနၵျပေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ့ ျပဿနာက ဘယ္လိုအေျခအေန ေရာက္သြားျပီလဲ။
“အခုလက္႐ွိအေျခအေနကေတာ့ အထည္ခ်ဳပ္အမ်ားစုေတာ့ အဆင္ေျပသြားျပီ။ တခ်ို့စက္ရံုေတြပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္၊ ယာယီ သေဘာတူညီခ်က္ ခ်ဳပ္ျပီးေတာ့မွ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြက ခ်ိုးေဖာက္တဲ့အတြက္ အဲဒါေလးေတြ တက္လာတာ႐ွိတယ္။ အဓိက ေျပလည္မႈမရေသးတဲ့ စက္ရံုေတြက ဖိနပ္စက္ရံုက၊ ကိုရီးယားပိ္ုင္႐ွင္က လံုးဝညွိနွိုင္းလို့ မရေသးဘူး။ ေဆြးေနြးပြဲကိုေတာ့ တက္တယ္။ သူက ဘယ္လိုေျပာလဲဆိုေတာ့ လံုးဝမတိုးေပးနိုင္ဘူး။ သူ့အေနနဲ့ စက္ရံုပိတ္ျပန္မယ္ေပါ့။ ဒီေန့ထူးျခားခ်က္႐ွိတာက ကမၻာ့ေက်ာ္ ပီနန္အိတ္ စက္ရံုက သေဘာတူညီခ်က္ရတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ ရျပီးကာမွ အလုပ္သမား အားလံုး ၂၉ ေယာက္ အလုပ္ထုတ္လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို့က ထုတ္လိုက္တာကို အလုပ္သမား ဝန္ၾကီးဌာန ညြွႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးဝင္း႐ွိန္ကို အေၾကာင္းၾကားတယ္။ အလုပ္သမားေတြက ဖုန္းဆက္ေတာ့ ဦးဝင္း႐ွိန္ကို အေၾကာင္းၾကားလိုက္ေတာ့ စက္ရံုပိုင္႐ွင္ကို ျပန္ေျပာလိုက္ေတာ့ ဒီအလုပ္သမားေလးေတြကို အလုပ္ျပန္ခန့္လိ္ုက္တယ္ ၾကားတယ္။”
ဒီေန့မွာ အလုပ္႐ွင္ အလုပ္သမားေတြ ဘယ္ေလာက္ေလာက္ တက္ေရာက္ပါသလဲ။
“အားလံုးေပါင္း လူ ၂၀၀ ေလာက္ေတာ့ ႐ွိတာေပါ့။”
တင္ျပေဆြးေနြးတဲ့ထဲမွာ အလုပ္႐ွင္ဘက္က ဘယ္လိုေဆြးေနြးၾကသလဲ။ အလုပ္သမားေတြဘက္ကေကာ ဘယ္လိုေတြ ေဆြးေနြးသလဲ၊ အက်ယ္တဝင့္ ႐ွင္းျပေပးပါလား။
“အလုပ္႐ွင္ေတြဘက္က ေဆြးေနြးတာ သိပ္မေတြ့ရဘူး၊ ေျပာရရင္ သူတို့က လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြၾကီးပဲ သီးသန့္ေဆြးေနြးတဲ့ ပြဲေတြ႐ွိတယ္။ လုပ္ငန္းတူရာေပါ့၊ အရင္ရက္ေတြက လုပ္ခဲ့တယ္။ ေရလုပ္ငန္းဆို ေရလုပ္ငန္းေတြ စုၾကမယ္။ အထည္ခ်ဳပ္ဆိုလည္း အထည္ခ်ဳပ္ေတြ စုလိုက္ၾကတယ္။ အဲလိုပံုစံေတြနဲ့ အရင္ေန့ေတြက ညွိနွိ္ုင္းထားတာ႐ွိတယ္။
“ဒီေန့မွာ တခု ထူးျခားတာကေတာ့ လွိုင္သာယာ စက္မႈဇုန္က ကြပ္ကဲေရးဥကၠ႒ ဦးျမတ္သင္းေအာင္ကို ဒုတိယဝန္ၾကီး ဦးျမင့္သိန္းကေန အၾကံျပုခ်က္ တခုေျပာထားတာ႐ွိတယ္။ အဲဒါေလး သူက က်ေနာ္တို့ကို ျပန္ေျပာျပတယ္။ အနိမ့္ဆံုးအေျခခံလစာ ၅၆၇၀၀၊ အခ်ိန္ပိုေၾကးမပါ၊ အဲဒါကို အစိုးရတာဝန္႐ွိသူေတြက အဲဒီ့နႈန္းေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ အဆင္ေျပနိုင္ေလာက္တယ္ ဆိုျပီး လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြဘက္ကို ကမ္းလွမ္းထားတာေတာ့ ၾကားတယ္။ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြဘက္ကေတာ့ ဘာမွအျဖူအမဲ မေပးေသးဘူး။”
ဒီေန့ေဆြးေနြးခ်က္ကေန အလုပ္သမားေတြအတြက္ ဘယ္လိုအက်ိုးရလဒ္ ရလာမလဲ။
“အလုပ္သမားေတြကို ကိုယ္စားျပုမယ့္ အဖြဲ့အစည္းေတြ အလုပ္သမား သမဂၢေတြ၊ ဖြဲ့ဖို့အတြက္ေတာ့ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြေရာ အလုပ္သမားေတြေ႐ွ့မွာ အစိုးရဝန္ၾကီးဌာနကေန တရားဝင္စျပီးေတာ့ လမ္းဖြင့္ေပးတာေပါ့။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ ေကာင္းေသာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း တရပ္ျဖစ္လာမယ္လို့ ထင္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ဥပေဒမဲ့ ခ်ိုးေဖာက္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ အဲဒီကိစၥေတြကို ဝန္ၾကီးဌာနေတြကေန တရားဝင္တားျမစ္ေပးတယ္ေပါ့။ အဲဒါေလးေတြကေတာ့ ဒီေန့ေဆြးေနြးပြဲက ထြက္လာတဲ့ အက်ိုးရလဒ္ေတြလို့ ထင္တာပဲ။”
ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းက စက္ရံုအလုပ္ရံု ၆၀ ေလာက္မွာ ျပီးခဲ့တဲ့လလယ္ပိုင္းကစျပီး အေျခခံလစာတိုးျမင့္ေရး ဆနၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။
အလုပ္သမားဆနၵျပမႈေတြေၾကာင့္ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာနနဲ့ ၈၈ မ်ိုးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ့ေတြက အလုပ္႐ွင္၊ အလုပ္သမား ဝင္ေရာက္ညွိနွိုင္းေပးတဲ့အတြက္ စက္ရံုအမ်ားစုမွာ ေျပလည္မႈ ရ႐ွိသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္႐ွိမွာေတာ့ စက္ရံု ၃ ခုေလာက္ကပဲ ဆက္ျပီး ဆနၵျပေနျပီး က်န္ ၅၀ ေက်ာ္ကေတာ့ ေျပလည္မႈ ရ႐ွိသြားျပီလို့ ကိုခ်စ္ကိုလင္းက ေျပာပါတယ္။