ျပန္ၾကား​ေရး​ဝန္ၾကီး​ဌာန ဒုတိယဝန္ၾကီး​ ဦး​စိုး​ဝင္း​ဦး​ေဆာင္တဲ့​ ကိုယ္စား​လွယ္အဖြဲ့​ဟာ လူထုအက်ိုး​ျပုအသံလြွႊင့္​လုပ္ငန္း​ (public service broadcasting) မီဒီယာ ဥပ​ေဒ၊​ လိုင္စင္၊​ က်င္ဝတ္ စတဲ့​ တျခား​မီဒီယာနဲ့​ သက္ဆိုင္တဲ့​ ကိစၥရပ္​ေတြကို ​ေလ့​လာဖို့​ စကင္ဒီ​ေနး​ဗီး​ယန္း​နိုင္ငံ​ေတြထဲက ဆြီဒင္နိုင္ငံကို ​ေရာက္႐ွိ​ေနပါတယ္။ ဇြန္လ ၁၁ ရက္​ေန့​က​ေန ၁၉ ရက္​ေန့​အထိ ၾကာျမင့္​မယ့္​ ဒီခရီး​စဥ္ကို ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့​အသံက ဖိတ္ၾကား​ခ်က္ျဖစ္ျပီး​ ခရီး​စဥ္အတြင္း​မွာ​ေတာ့​ ဝန္ၾကီး​နဲ့​ ကိုယ္စား​လွယ္အဖြဲ့​ဟာ ဆြီဒင္၊​ ​ေနာ္​ေဝ၊​ ဒိန္း​မတ္နိုင္ငံက ထင္႐ွား​တဲ့​ မီဒီယာကၽြမ္း​က်င္သူမ်ား​နဲ့​ ​ေတြ့​ဆံုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့​အျပင္ မီဒီယာအဖြဲ့​ေတြ အပါအဝင္ နိုင္ငံ​ေရး​သမား​ေတြ၊​ ပါလီမန္အမတ္​ေတြနဲ့​လည္း​ ​ေတြ့​ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီး​စဥ္အတြင္း​မွာ ဒီမိုက​ေရစီလူ့​အဖြဲ့​အစည္း​ေတြမွာ က်င့္​သံုး​ေနတဲ့​ စာနယ္ဇင္း​ေကာင္စီ​ေတြ၊​ သတင္း​ေထာက္သမဂၢ​ေတြကိုလည္း​ ​ေလ့​လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီး​စဥ္အတြင္း​မွာ နိုင္ငံပိုင္မီဒီယာ​ေတြကို အသြင္ကူး​ေျပာင္း​ေရး​၊​ ​ေနာင္​ေပၚ​ေပါက္လာမယ့္​ စာနယ္ဇင္း​ေကာင္စီနဲ့​ ႐ုပ္သံလြွႊင့္​မီဒီယာ ကိစၥ​ေတြအတြက္ အ​ေတြ့​အၾကံု​ေတြရမယ္လို့​ ​ေမ်ွာ္လင့္​တဲ့​အ​ေၾကာင္း​ ဆြီဒင္နိုင္ငံကို သြား​ေရာက္ ​ေလ့​လာ​ေနတဲ့​ ျပန္ၾကား​ေရး​နဲ့​ ျပည္သူ့​ဆက္ဆံ​ေရး​ဌာန ညြွႊန္ၾကား​ေရး​မႉး​ခ်ဳပ္ ဦး​ရဲထြဋ္က ​ေျပာပါတယ္။ ဦး​ရဲထြဋ္ကို ​ေမး​ျမန္း​ခ်က္ ဒီခရီး​စဥ္က​ေန ​ေ႐ွ့​ေလ်ွာက္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္လိုမ်ိုး​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြ လုပ္ဖို့​အတြက္ ဒီ​ေျခလွမ္း​ကို လွမ္း​လိုက္တာလဲ။ “ပထမဆံုး​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲဖို့​က​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ ဝန္ၾကီး​က မူဝါဒခ်မွတ္ထား​တာ နိုင္ငံပိုင္မီဒီယာ​ေတြက​ေန အရင္တုန္း​က အစိုး​ရ​ေျပာတာ တခုတည္း​ကိုပဲ တင္ဆက္​ေနရာက​ေန ျပည္သူ​ေတြရဲ့​ စိုး​ရိမ္ပူပန္မႈ​ေတြ ျပည္သူ​ေတြနဲ့​ သက္ဆိုင္တဲ့​အ​ေၾကာင္း​ေတြ၊​ သူတို့​ရဲ့​ သ​ေဘာထား​ေတြကိုပါ တင္ျပနိုင္ဖို့​အတြက္ လုပ္ဖို့​ဆိုျပီး​ က်​ေနာ္တို့​ လူၾကီး​ေတြက လမ္း​ညြွႊန္ပါတယ္။ သမၼတၾကီး​ကလည္း​ လမ္း​ညြွႊန္ပါတယ္။ ဝန္ၾကီး​ကလည္း​ အဲဒါကို ဆက္ျပီး​ေတာ့​ လမ္း​ညြွႊန္တဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​ အဲလိုမ်ိုး​ လုပ္နိုင္ဖို့​အတြက္ဆို ျပည္သူ့​ေရး​ရာ ဝန္​ေဆာင္မႈ အသံလြွႊင့္​ပံုစံကို ​ေျပာင္း​လဲဖို့​ လိုတယ္လို့​ စဥ္း​စား​ၾကပါတယ္။ အဲဒါ​ေၾကာင့္​ ဒီမွာလာျပီး​ေတာ့​ စကင္ဒီ​ေနး​ဗီး​ယား​နိုင္ငံရဲ့​ အ​ေျခအ​ေနကို လာျပီး​ ​ေလ့​လာ​ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။” အ​ေမရိကန္တို့​၊​ အဂၤလန္တို့​ အစ႐ွိတဲ့​ အ​ေနာက္နိုင္ငံ​ေတြကို မ​ေ႐ြး​ဘဲနဲ့​ ဘာ​ေၾကာင့္​ ဒီနိုင္ငံ​ေတြကို ​ေ႐ြး​တာလဲ။ “က်​ေနာ္တို့​ ျပည္သူ့​ဝန္​ေဆာင္မႈ အသံကိစၥနဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ ​ေလ့​လာတဲ့​အခါမွာ အ​ေမရိကန္မွာ​ေတာ့​ အဲ့​ဒီပံုစံမ႐ွိဘူး​။ အဂၤလန္မွာ​ေတာ့​ ဘီဘီစီ႐ွိတယ္။ ဘီဘီစီကလည္း​ နိုင္ငံျခား​ အသံလြွႊင့္​ဌာန​ေတြ​ေရာ တျခား​ဘာသာ​ေတြ​ေရာ ဆို​ေတာ့​ သူတို့​လည္း​ ဖြဲ့​စည္း​ပံုက အရမ္း​ၾကီး​လြန္း​တယ္။ က်​ေနာ္တို့​ ၾကည့္​လိုက္​ေတာ့​ စကင္ဒီ​ေနဗီး​ယား​ နိုင္ငံ​ေတြက ကိုယ့္​ျပည္တြင္း​က ျပည္သူ​ေတြအတြက္ သီး​ျခား​ ဦး​တည္ျပီး​ လုပ္တဲ့​ပံုစံလည္း​ျဖစ္တယ္။ ​ေနာက္ျပီး​ ျပည္သူ့​ေရး​ရာ ဝန္​ေဆာင္မႈအသံလြွႊင့္​လုပ္ငန္း​ကို လုပ္ခဲ့​တာလည္း​ ၾကာခဲ့​ျပီဆို​ေတာ့​ ဒီမွာလာျပီး​ေတာ့​ ​ေလ့​လာဖို့​ ၾကိုး​စား​ၾကတယ္။ စျပီး​ ဆက္သြယ္​ေတာ့​ ဒီဗြီဘီရယ္၊​ ဆြီဒင္ ​ေရဒီယို အသံလြွႊင့္​ဌာနရယ္နဲ့​ ဆက္သြယ္မိျပီး​ သူတို့​ရဲ့​ အကူအညီနဲ့​ လာခဲ့​တာပါ။” ဦး​ရဲထြဋ္တို့​ရဲ့​ ဒီဗြီဘီနဲ့​ ပူး​တြဲ​ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ မီဒီယာဥပ​ေဒ​ေတြ၊​ ဘ႑ာ​ေရး​ကိစၥ၊​ လိုင္စင္ကိစၥ၊​ မီဒီယာက်င့္​ဝတ္​ေတြ၊​ စာနယ္ဇင္း​ေကာင္စီ၊​ ဂ်ာနယ္လစ္အသင္း​အဖြဲ့​ ကိစၥ​ေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန့္​ျပန့္​ဆို​ေတာ့​ ပထမဆံုး​ အ​ေနာက္ဥ​ေရာပနိုင္ငံ​ေတြကို အ​ေျခခ်ျပီး​ေတာ့​ စ​ေလ့​လာတယ္ဆို​ေတာ့​ ဘယ္လိုစျပီး​ေတာ့​ ရင္ဆိုင္​ေတြ့​ရလဲခင္ဗ်။ “ဒီ​ေန့​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​က ျပည္သူ့​ေရး​ရာ ဝန္​ေဆာင္မႈ အသံလြွႊင့္​တာ​ေတြနဲ့​ ပတ္သက္လို့​ ဆြီဒင္​ေရဒီယို အသံလြွႊင့္​ဌာနရဲ့​ လုပ္​ေဆာင္ခ်က္​ေတြကို စ​ေလ့​လာပါတယ္။ ​ေလ့​လာတဲ့​အခါမွာ တခ်ို့​အခ်က္​ေတြက အင္မတန္မွ ​ေကာင္း​မြန္ပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ တခ်ို့​ဟာ​ေတြက က်​ေနာ္တို့​ဆီမွာ ခ်က္ခ်င္း​မိတ္ဆက္လို့​ မရဘဲ၊​ ဥပမာ အသံလြွႊင့္​ဌာနအတြက္ ျပည္သူ​ေတြဆီက​ေန ရန္ပံု​ေငြ႐ွာ​ေဖြတဲ့​ ကိစၥမ်ိုး​ဆိုရင္​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​ဆီမွာ ခ်က္ခ်င္း​က်င့္​သံုး​လို့​ မရဘဲနဲ့​ အဆင့္​ဆင့္​ေျပာင္း​လဲက်င့္​သံုး​ရမယ္။ သို့​ေသာ္ ျပည္သူ​ေတြကို သတင္း​အခ်က္အလက္​ေပး​ဖို့​၊​ ​ေဖ်ာ္​ေျဖ​ေရး​နဲ့​ ပညာ​ေပး​မႈ မ်ွမ်ွတတ လုပ္တာ၊​ လူနည္း​စု​ေတြရဲ့​ ပတ္သက္တဲ့​ကိစၥကို တင္ဆက္​ေပး​တာ၊​ ဒါမ်ိုး​ေတြက်​ေတာ့​ တိုက္ရိုက္ယူျပီး​ သံုး​လို့​ရမယ့္​ သ​ေဘာမ်ိုး​လည္း​ ႐ွိပါတယ္။ အဆင့္​ဆင့္​ေျပာင္း​လဲျပီး​ သံုး​ရမွာ႐ွိတယ္။ နည္း​နည္း​ ျပင္သံုး​ရမွာ႐ွိတယ္။ သို့​ေသာ္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဖိုး​တန္တဲ့​ သတင္း​အခ်က္အလက္​ေတြ အမ်ား​ၾကီး​ပဲ က်​ေနာ္တို့​ စျပီး​ေတာ့​ ရပါတယ္။” ဒုတိယဝန္ၾကီး​ ဦး​ေဆာင္ျပီး​ေတာ့​ ညြွႊန္ခ်ဳပ္​ေတြပါ လိုက္ပါလာတာဆို​ေတာ့​ ဒီခရီး​စဥ္ရဲ့​ ​ေလ့​လာမႈ​ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ့​ မီဒီယာ​ေလာကမွာ သက္​ေရာက္မႈ အမ်ား​ၾကီး​႐ွိမယ္လို့​ အန္ကယ္အခုထဲက ၾကိုတင္ျပီး​ေတာ့​ နိမိတ္ဖတ္နိုင္လား​။ “သက္​ေရာက္မႈ​ေတြ အမ်ား​ၾကီး​႐ွိပါတယ္။ က႑အလိုက္​ေပါ့​။ တစ္က​ေတာ့​ နိုင္ငံပိုင္မီဒီယာ​ေတြကို က်​ေနာ္တို့​ အသြင္ကူး​ေျပာင္း​တဲ့​အခါမွာ ဒီအ​ေတြ့​အၾကံု​ေတြက အမ်ား​ၾကီး​ အသံုး​က်ပါလိမ့္​မယ္။ ျပီး​ရင္ စာနယ္ဇင္း​ေကာင္စီ​ေတြကို ​ေလ့​လာသြား​တဲ့​အတြက္ ​ေနာင္​ေပၚ​ေပါက္လာမယ့္​ စာနယ္ဇင္း​ေကာင္စီအတြက္ လိုအပ္တဲ့​ အၾကံဥာဏ္​ေတြ အခ်က္အလက္​ေတြကို က်​ေနာ္တို့​ ပံ့​ပိုး​ေပး​သြား​နိုင္မယ္။ ျပီး​ရင္ က်​ေနာ္တို့​ ​ေနာက္ထပ္ ​ေရး​ဆြဲဖို့​႐ွိ​ေနတဲ့​ ႐ုပ္သံလြွႊင့္​ မီဒီယာဥပ​ေဒနဲ့​ ပတ္သက္ရင္လည္း​ က်​ေနာ္တို့​ ဒီခရီး​စဥ္က​ေန အက်ိုး​သက္​ေရာက္မႈ အမ်ား​ၾကီး​ ႐ွိမယ္လို့​ က်​ေနာ္တို့​ ယံုၾကည္ပါတယ္။” အရင္တုန္း​က ဘီဘီစီ၊​ ဗြီအို​ေအ၊​ ဒီဗြီဘီ၊​ အာအက္ဖ္​ေအတို့​ စသည္ျဖင့္​ကို နိုင္ငံ​ေတာ္အစိုး​ရက​ေန သတင္း​စာ​ေတြမွာ စာလံုး​အမဲၾကီး​နဲ့​ လုပ္​ေနရာက​ေန အခု ဒီခရီး​စဥ္မွာ ဒီဗြီဘီရဲ့​ ဖိတ္ၾကား​ခ်က္နဲ့​ေပါ့​၊​ အန္ကယ္တို့​က အ​ေနာက္ဥ​ေရာပနိုင္ငံကို ​ေရာက္တယ္ဆို​ေတာ့​ ဒီ​ေျပာင္း​လဲမႈက ႐ုတ္ျခည္း​ေျပာင္း​လဲမႈလား​၊​ တဆင့္​ဆင့္​ အန္ကယ္တို့​ဆီကို ဖိအား​ေတြမ်ား​႐ွိလား​။ “က်​ေနာ္တို့​ သမၼတၾကီး​က သူ့​ရဲ့​ပထမဆံုး​ ရာထူး​လက္ခံတဲ့​ မိန့္​ခြန္း​မွာ က်​ေနာ္တို့​အား​လံုး​က နိုင္ငံ​ေတာ္အတြက္ တိုး​တက္ၾကီး​ပြား​တာကို ျမင္ခ်င္တယ္။ ဒါ​ေၾကာင့္​မို့​ ဘံုအက်ိုး​စီး​ပြား​ေပၚမွာ အ​ေျဖ႐ွာျပီး​ေတာ့​ တူတာ​ေတြစျပီး​ တြဲလုပ္ၾကမယ္။ ဒီလိုမ်ိုး​ ညြွႊန္ၾကား​ခဲ့​တယ္။ အဲဒီ​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​အ​ေနနဲ့​ လြတ္လပ္ပြင့္​လင္း​တဲ့​ မီဒီယာတခုကို လိုခ်င္တယ္။ ျပည္သူ​ေတြကို သတင္း​အခ်က္အလက္​ေတြ မွန္ကန္စြာ ​ေပး​နိုင္တဲ့​ မီဒီယာမ်ိုး​ကို လိုခ်င္တယ္။ သတင္း​လြတ္လပ္ခြင့္​ကိုလည္း​ အ​ေျခခံဥပ​ေဒနဲ့​အညီ ​ေဖာ္​ေဆာင္​ေပး​ခ်င္တယ္။ ဒီဗြီဘီတို့​၊​ ဘီဘီစီတို့​လို ျပည္ပမွာ အ​ေျခခ်​ေနတဲ့​ ျမန္မာသတင္း​သမား​ေတြကလည္း​ ဒီရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ့​ပဲ လုပ္​ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ​ေၾကာင့္​ က်​ေနာ္တို့​ၾကား​မွာ တခ်ို့​မတူ​ေသး​တဲ့​ အျမင္​ေတြ ႐ွိ​ေကာင္း​႐ွိ​ေပမယ့္​၊​ က်​ေနာ္ခုနက​ေျပာတဲ့​ မီဒီယာ​ေလာက ဖြံ့​ျဖိုး​တိုး​တက္ဖို့​၊​ လြတ္လပ္ပြင့္​လင္း​တဲ့​ မီဒီယာ​ေလာကျဖစ္ဖို့​ဆိုတဲ့​ တူညီတဲ့​ ဘံုအက်ိုး​စီး​ပြား​ ​ေပါင္း​ျပီး​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက​ေတာ့​ သမၼတၾကီး​ရဲ့​ အမ်ိုး​သား​ျပန္လည္သင့္​ျမတ္​ေရး​အ​ေပၚမွာ ဘံုအက်ိုး​စီး​ပြား​ေပၚမွာ အ​ေျခခံတဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ ဘယ္ဖိအား​ေၾကာင့္​မွ လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး​။” တျခား​ ဘာမ်ား​ေျပာခ်င္ပါ​ေသး​လဲ။ “က်​ေနာ္တို့​လည္း​ နိုင္ငံတြင္း​မွာ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲမႈ​ေတြ လုပ္​ေနတယ္။ ဒီခရီး​စဥ္ၾကီး​က လုပ္ငန္း​ၾကီး​က ပမာဏလည္း​ၾကီး​တယ္။ ​ေက်ာ္လြွႊား​ရမယ့္​ စိန္​ေခၚမႈ​ေတြလည္း​ အမ်ား​ၾကီး​႐ွိပါတယ္။ သို့​ေသာ္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သမၼတၾကီး​ရဲ့​ ဦး​ေဆာင္မႈ​ေအာက္မွာ က်​ေနာ္တို့​ အစိုး​ရဌာန​ေတြ အား​လံုး​က အတတ္နိုင္ဆံုး​ ျပုျပင္​ေျပာင္း​လဲဖို့​ ၾကိုး​စား​ေနတယ္ ဆိုတာကို ျပည္သူ​ေတြအ​ေနနဲ့​ အသိအမွတ္ျပု​ေပး​ေစခ်င္ပါတယ္။ က်​ေနာ္တို့​ လိုအပ္တဲ့​ အၾကံဥာဏ္​ေလး​ေတြ ႐ွိရင္လည္း​ က်​ေနာ္တို့​ ျပန္ၾကား​ေရး​ဝန္ၾကီး​ဌာန ဝက္ဘ္ဆိုဒ္လည္း​ က်​ေနာ္တို့​ ​ေထာင္ထား​ျပီး​ျဖစ္တာ​ေၾကာင့္​ အဲဒီက​ေန လုပ္သင့္​တယ္ ထင္တဲ့​ဟာ​ေတြကို အၾကံဥာဏ္​ေပး​ေစခ်င္ပါတယ္။”