“ ကာကြယ္တာက ကုသတာထက္ ပိုေကာင္းတယ္” ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးေလးအတိုင္း ကိုယ္ကက်န္းမာတယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ေႏြရာသီမွာျဖစ္တတ္တဲ့ေရာဂါေတြကိုယ္ဆီမဝင္ေရာက္ လိုအပ္တဲ့ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြကိုလုပ္ေဆာင္ထားသင့္ပါတယ္။ ေႏြရာသီရဲ႕အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ေရာဂါေတြကိုသိရွိျပီး ကာကြယ္ႏိုင္ေစဖို႔အတြက္ ေအာက္ပါအေၾကာင္းအရာေလးေတြကိုေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ အပူရွပ္ျခင္း – ျမင့္မားတဲ့အပူခ်ိန္နဲ႔ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔တာေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္ျမင့္တက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈေၾကာင့္  ေခါင္းကိုက္တာ၊မအီမသာျဖစ္တာ၊ၾကြက္တက္တာ၊ႏွလံုးခုန္ျမန္တာနဲ႔အဖ်ားတက္တာမ်ိဳးေတြခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း – အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ဘက္တီးရီးယားေတြနဲ႔ ပိုးမႊားေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကေနတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ပူေႏြးစိုထိုင္းတဲ့ရာသီဥတုက အစာအဆိပ္သင့္ေစတဲ့ ပိုးေတြေပါက္ပြားေအာင္အေထာက္အကူျပဳေပးေနပါတယ္။ ေနေလာင္ျခင္း – ပူျပင္းလွတဲ့ေနေရာင္ေၾကာင့္ အေရျပားကအနီေရာင္ေျပာင္းသြားျပီး ယားယံတာေတြ၊ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္တာမ်ိဳးေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ေနေလာင္မႈဒဏ္ကေန ကင္းေဝးေစဖို႔အတြက္ ေနေရာင္ေအာက္ကိုမထြက္ခင္ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ၾကိဳျပီး SPF 30 (သို႔) SPF 30 ထက္ပိုတဲ့ေနေရာင္ကာလိမ္းေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးလိမ္းေပးပါ။ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း – ခႏၶာကိုယ္ကဆံုးရံႈးသြားတဲ့ေရပမာဏကို အျပည့္အဝျပန္လည္မျဖည့္တင္းႏိုင္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာေတြ႔ရတဲ့ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္တာကလည္းေႏြရာသီမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ျပႆနာေတြထဲကတစ္ခုပါ။ ေႏြရာသီရဲ႕ပူျပင္းတဲ့ေနေရာင္  ေၾကာင့္ေခၽြးထြက္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ေရဓာတ္ေရာ ဆားဓာတ္ပါဆံုးရံႈးပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ပံုမွန္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေစဖို႔အတြက္ ကုန္ခမ္းသြားတဲ့ေရဓာတ္နဲ႔ဆားဓာတ္ကို ျပန္လည္ျဖည့္တင္းေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ တိုက္ဖြိဳက္ – စိုထိုင္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနေၾကာင့္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ေပါက္ပြားလာတဲ့  ေရာဂါပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခံစားရတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့အဖ်ားေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ဖိြဳက္ျဖစ္တဲ့အခါ ဗိုက္ထဲကေအာင့္တာ၊ေခါင္းကိုက္တာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းတာနဲ႔ ကိုယ္ထဲမွာအားမရွိတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ေပၚခံစားရႏိုင္ပါတယ္။တိြဳက္ဖိြဳက္ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ သန္႔ရွင္းတဲ့ေရကို မ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အဆီမ်ားတဲ့ျပင္ပအစားအစာေတြစားသံုးတာမ်ိဳးကိုေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အနီးဝန္းက်င္ကိုသန္႔ရွင္းေအာင္ထားပါ။ မ်က္စိနာျခင္း – မ်က္စိနာတာ (သို႔) မ်က္ေျမွးေရာင္တာက ဘက္တီးရီးယားကူးစက္တာ (သို႔) ဓာတ္မတည့္မႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚခံစားရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၄ ရက္ ကေန ၇ ရက္အထိၾကာျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရေက်ာက္ေပါက္ျခင္း – ပူေႏြးတဲ့ရာသီဥတုမွာေပါက္ဖြားရွင္သန္ႏိုင္ျပီး လူအမ်ားစုကိုကူးစက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဝက္သက္ေပါက္ျခင္း – ဝက္သက္ေပါက္တာက ဗိုင္းရပ္စ္တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ကူးစက္တတ္တဲ့ အသက္ရႈလမး္ေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ဝက္သက္ေရာဂါ ကူးစက္ခံရရင္ အဖ်ားတက္တာ၊ေခ်ာင္းဆိုးတာနဲ႔ႏွာရည္ယိုတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ေပၚခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ေရကေနတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါမ်ား – ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ဝမ္းကိုက္တာ၊ကာလဝမ္းေရာဂါနဲ႔တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါေတြက ေႏြရာသီမွာ ေရကေနတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျခင္ကိုက္တာကေနတဆင့္ျဖစ္ေပၚတဲ့ကူးစက္ေရာဂါမ်ား – ေႏြရာသီမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ ငွက္ဖ်ားလိုမ်ိဳးျခင္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါ မ်ိဳးေတြလည္းျဖစ္ေပၚခံစားရႏိုင္ပါတယ္။

ေႏြရာသီမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္နိုင္မယ့္နည္းလမ္းမ်ား

• ေရမ်ားေသာက္ေသာက္ေပးပါ။ အိမ္မွာပဲေနေန၊အျပင္ပဲသြားသြား ခႏၶာကိုယ္မွာေရဓာတ္ျပည့္ဝေနေစဖို႔ အုန္းရည္၊ႏို႕နဲ႔သံပုရာရည္ေတြေသာက္သံုးေပးလို႔ရပါတယ္။ ေရဓာတ္ျပည့္ဝေနေစဖို႔ တစ္ေန႔ကို ေရဖန္ခြက္ ၁၂ ခြက္ထဲမနည္းဂရုစိုက္ေသာက္သံုးေပးပါ။ အရက္နဲ႔ အရက္ပါဝင္ေနတဲ့အရည္ေတြမေသာက္ပါနဲ႔။
• ပြပြေခ်ာင္ေခ်ာင္နဲ႔သက္ေတာင့္သက္သာရွိေစမယ့္အေရာင္ေဖ်ာ႔ေဖ်ာ႔ ခ်ည္ထည္အဝတ္အစားေတြကိုေရြးခ်ယ္ဝတ္ဆင္ေပးပါ။
• ခရီးသြားရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အိမ္မွာေနရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေလ့က်င့္ခန္းေတြျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္တာမ်ိုးကိုေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အရိပ္ေအာက္မွာပဲ သက္ေတာင့္သက္သာေနပါ။
• ပူအိုက္တဲ့ေႏြရာသီမွာ ကေလးငယ္ေလးေတြကို ကားထဲမွာမထားခဲ့ပါနဲ႔။ ကားကိုလည္းအရိပ္ရတဲ့ေနရာရွာျပီး ရပ္နားပါ။
• ေနေရာင္ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚခံစားရတဲ့ေနေလာင္ဒဏ္ရာေတြကိုသက္သာေစဖို႔ ေရခဲဝတ္ကပ္ေပးလို႔ရသလို အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး ေတြအသံုးျပဳလို႔လည္းရပါတယ္။
• လက္ကို တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးနည္းလမ္းေတြအတိုင္းလိုက္နာျပီး လက္ေတြကို သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာေပးပါ။ အစားအစာေတြကို မကိုင္တြယ္ခင္ မခ်က္ျပဳတ္ခင္မွာ အစားအေသာက္ေတြကေနတဆင့္ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြမျဖစ္ေအာင္ လက္ကိုစင္ၾကယ္စြာေဆးေၾကာပါ။ အိမ္သာကဆင္းလာတိုင္းလည္းလက္ကိုစင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာေပးပါ။
• မက်က္တက်က္ခ်က္ထားတဲ့အစားအေသာက္ေတြ၊လမ္းေဘးမွာေရာင္းခ်ေနတဲ့ ဖံုးအုပ္မထားတဲ့အစားအေသာက္ေတြစားသံုးတာမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ခ်ဥ္စပ္ျပီး အဆီမ်ားတဲ့အစားအစာေတြကိုေရွာင္ပါ။ ဖရဲသီး၊သခြားသီး၊ၾကံနဲ႔သရက္သီးေတြလိုမ်ိဳး လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေတြကိုစားသံုးေပးပါ။ အလံုးလိုက္ဝယ္ျပီး အိမ္မွာ ကိုယ္တိုင္ခြဲစားတာပိုေကာင္းပါတယ္။
• အိမ္ထဲကို အပူရွိန္မဝင္ေရာင္ေစဖို႔ အပူရွိန္ျပင္းတဲ့ေန႔လည္ခင္းအခ်ိန္ေတြမွာ ျပတင္းတံခါးေတြကိုပိတ္ထားေပးပါ။
• မ်က္စိမနာေစဖို႔အတြက္နဲ႔ ပိုးေတြျပန္႔ပြားကူးစက္တာမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ လက္ေတြကို သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ထားေပးပါ။ မ်က္လံုးယားယံနာက်င္တာေတြသက္သာေစဖို႔ မ်က္လံုးထဲကိုေရသန္႔ခတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ခႏၶာကိုယ္ကေန ကုန္ခမ္းသြားတဲ့ေရဓာတ္ေတြကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေရက်က္ေအးနဲ႔အလြယ္တကူေဖ်ာ္ေသာက္နိုင္တဲ့  ဓာတ္ဆားထုတ္ေလးေတြေဆာင္ထားေပးပါ။
• ဂ်ိဳက္သိုး၊ဝက္သက္နဲ႔ေရေက်ာက္တို႔လိုမ်ိဳး ကူးစက္ေရာဂါေတြမဝင္ေရာက္ေစဖို႔ MMR ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။ ငယ္စဥ္တုန္းက MMR ကာကြယ္ေဆးမထိုးႏွံခဲ့ပါက အတတ္နိုင္ဆံုးျမန္ျမန္ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
• ျခင္ကိုက္မခံရေစဖို႔ ျခင္နိုင္ေဆးေတြအသံုးျပဳပါ၊ ျခင္ေပါက္ဖြားႏိုင္တဲ့ေနရာေတြကို မသြားပါနဲ႔။
• အေရျပားကိုေနေလာင္ခံရမႈကေနကာကြယ္ဖို႔ အနည္းဆံုး SPF 15 ပါဝင္တဲ့ ေနေရာင္ကာလိမ္းေဆးေတြလူးေပးပါ။
• ေန႔လည္ခင္းကေန ညေန ၃ နာရီအတြင္းေနေရာင္နဲပထိေတြ႔မႈကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ပါ။
• အျပင္ထြက္ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ျဖစ္ ခရီးသြားရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနေရာင္ထိေတြ႔မႈကေနကာကြယ္နိုင္ဖို႔ ဦးထုပ္၊ေနကာမ်က္မွန္၊တြကိုဝတ္ဆင္ျပီး မ်က္ႏွာအသားအေရကို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြထိေတြ႔မႈကေနကာကြယ္ပါ။
• လူထူတဲ့ေနရာေတြကိုမသြားပါနဲ႔။

ေႏြရာသီဟာ မိသားစုေတြ၊သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရင္းေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းတဲ့အခ်ိန္ေတြကိုဖန္တီးႏိုင္ဖို႔အေကာင္းဆံုးေသာ ရာဦတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္ေလးေတြကို က်င့္သံုးလိုက္နာမယ္ဆိုရင္ မိသားစုေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းတဲ့ေႏြရာသီကို ျဖတ္သန္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရးသားသူ Aye Thi Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။