ေႏြရာသီမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါမ်ား

ေႏြရာသီက ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔၊ပူေႏြးျပီး အိုက္စပ္စပ္ႏိုင္လွပါတယ္။ ေႏြရာသီဟာလည္းအျခားရာသီေတြလိုပဲ ေရာဂါေတြနဲ႔ အတူေရာက္လာတတ္ပါ။ ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြသာမလုပ္ေဆာင္ဘူးဆိုရင္ ေႏြရာသီရဲ႕ ပူျပင္းမႈနဲ႔ေျခာက္ေသြ႔မႈေတြက ေရာဂါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုျဖစ္ေပၚခံစားရေစပါတယ္။ ၾကိဳတင္သတိျပဳကာကြယ္ေစႏိုင္ဖို႔ ေႏြရာသီမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါအခ်ိဳ႕ကိုေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ အပူရွပ္ျခင္း –  ပူျပင္းလွတဲ့ အပူဒဏ္ကိုအခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔မႈေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာတဲ့အခါ အပူရွပ္တာကိုခံစားရႏိုင္ ပါတယ္။ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈျဖစ္ေပၚတဲ့အခါ ေခါင္းကိုက္တာ၊မအီမသာျဖစ္တာ၊ ညီးစီစီျဖစ္တာ၊ ၾကြက္တက္တာ၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္တာ နဲ႔ အဖ်ားတက္တာမ်ိဳးေတြခံစားရနိုင္ပါတယ္။ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း – အစာအဆိပ္သင့္တာကိုျဖစ္ေစတဲ့အဓိကအေၾကာင္းအရင္းက မသန္႔ရွင္းတဲ့အစားအစာေတြနဲ႔ေရေတြကို စားသံုးမိ တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားေတြ၊ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ၊အဆိပ္သင့္ေစတဲ့အရာေတြနဲ႔ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ ခႏၶာကိုယ္ထဲဝင္ေရာက္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အစာအဆိပ္သင့္ေစႏိုင္တဲ့အရာေတြ ခႏၶာကိုယ္ထဲေရာက္ရွိသြားတဲ့အခါ အစာအိမ္နာတာ၊ မအီမသာျဖစ္တာ၊ဝမ္းေလွ်ာတာနဲ႔ေအာ့အန္တာေတြခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အသားစိမ္းေတြ၊ လမ္းေဘးမွာေရာင္းခ်ေနတဲ့ ဖံုးအုပ္မထားတဲ့အစားအေသာက္ေတြ နဲ႔ မသန္႔ရွင္းတဲ့ေသာက္သံုးေရေတြက အစာအဆိပ္သင့္တာကိုျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြကိုအဓိကသယ္ေဆာင္တဲ့ အရာေတြျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္စိနာျခင္း – မ်က္စိနာတာ (သို႔) မ်က္ေျမွးေရာင္တာက ဘက္တီးရီးယားကူးစက္တာ (သို႔) ဓာတ္မတည့္မႈေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚခံစားရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၄ ရက္ ကေန ၇ ရက္အထိၾကာျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ေႏြရာသီ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါ – ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ျဖစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာတာက လူအခ်ိဳ႕မွာ စိတ္ခံစားမႈအေျပာင္းအလဲကိုျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ေရဓာတ္ဆံုးရံႈးျခင္း – ေႏြရာသီမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးေသာေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကဆံုးရံႈးသြားတဲ့ေရဓာတ္ပမာဏကို လံုေလာက္ေအာင္ျပန္လည္မျဖည့္တင္းႏိုင္တဲ့အခါ ေရဓာတ္ဆံုးရံႈမႈျဖစ္ေပၚခံစားလာရပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ ေခၽြးထြက္တာေၾကာင့္ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေရဓာတ္နဲ႔ဆားဓာတ္ေတြကို ဆံုးရံႈးေနရပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ပံုမွန္လည္ပတ္ေနတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ဒီဓာတ္ေတြကိုျပန္လည္ျဖည့္တင္းဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေနေလာင္ျခင္း – ေနေလာင္တာက ျပင္းထန္တဲ့အေရျပားကင္ဆာေရာဂါကိုျဖစ္ေပၚခံစားရေစႏိုင္ပါတယ္။ ေနေရာင္နဲ႔အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔မႈက လူေတြေရာ တိရစာၦန္ေတြအတြက္ပါမေကာင္းပါဘူး။ လူေတြကေနေရာင္နဲ႔အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔တဲ့အခါ အေရျပားက အနီေရာင္ေျပာင္းသြားျပီး ယားယံတာနဲ႔ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္တာေတြခံစားရနိုင္ပါတယ္။ ေနေရာင္က်လို႔ေအးသြားတဲ့အခါ ခ်မ္းစိမ့္စိမ့္ျဖစ္တာ၊ အဖ်ားတက္တာ၊မအီမသာျဖစ္တာ၊ေအာ့အန္တာနဲ႔ တုပ္ေကြးမိသလိုမ်ိဳးေရာဂါလကၡဏာေတြခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕မွာေတာ့ ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္တာကိုဆက္လက္ခံစားေနရႏိုင္သလို ေနာက္ပိုင္းမွာေနေရာင္ေၾကာင့္ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့အေရျပားေတြကြာက်သြားတာမ်ိဳးျဖစ္ေပၚ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အေရျပားေပၚမွာအဖုအပိမ့္ေတြထြက္ျခင္း – အေရျပားေပၚမွာ မိတ္တို႔ အင္ျပင္တို႔လိုမ်ိဳး အနီေရာင္အဖုအပိမ့္ေတြထြက္တာက ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြမွာေႏြရာသီမွာျဖစ္ေနက်လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ ရာသီဥတုပူတာနဲ႔ေခၽြးထြက္တာေတြက ကေလးေတြမွာ အေရျပားေပၚမွာ အနီေရာင္အဖုအပိမ့္ေတြပိုမိုထြက္ေစပါတယ္။ ပါးခ်ိတ္ေရာင္နာ – ပါးခ်ိတ္ေရာင္နာက ေႏြရာသီမွာျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ အျပင္းထန္ဆံုးေသာေရာဂါေတြထဲက တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါမ်ိဳးပါ။ ဒီေရာဂါပိုးဟာ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့သူဆီကေန က်န္းမာေနတဲ့သူဆီကို ကူးစက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ေရာဂါကူးစက္ခံထားရသူ ကေရာဂါမေပ်ာက္ကင္းမခ်င္း တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မိတာမ်ိုဳးမရွိေအာင္ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္ျခင္း – တေနကုန္ ေနေရာင္ေအာက္မွာ မနားမေနအလုပ္လုပ္ခဲ့ရတာေၾကာင့္လည္း ေခါင္းကိုက္ေဝဒနာကိုခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ ေနေရာင္ေအာက္မွာ မနားမေနအလုပ္လုပ္တာမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ပါ။ တုပ္ေကြး – တုပ္ေကြးက ေႏြရာသီမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ ေနာက္ထပ္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အဆီမ်ားတဲ့အစားအစာေတြနဲ႔ အေအးခံထား တဲ့အခ်ိဳရည္ေတြ အလြန္အကၽြံ စားသံုးတာမ်ိဳးကိုေရွာင္ပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း – ေခ်ာင္းဆိုးတာက ေဆာင္းရာသီမွာပဲျဖစ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ေႏြရာသီမွာလည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရမ္းေအးတဲ့ေရေတြေသာက္သံုးတာကိုေရွာင္ၾကဥ္တာက ေခ်ာင္းမဆိုးေအာင္ထိန္းသိမ္းႏိုင္မယ့္ အေကာင္းဆံုးေသာနည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ပန္းနာရင္က်ပ္ – ေႏြရာသီမွာ ေလထုထဲမွာပါဝင္တဲ့ ဝတ္မႈန္ေတြေၾကာင့္ ပန္းနာရင္က်ပ္ေဝဒနာကိုခံစားရတာျဖစ္ပါတယ္။ အသားဝါျခင္း – အသားဝါတာက မသန္႔ရွင္းတဲ့ေသာက္သံုးေရနဲ႔ အစားအစာေတြကို စားသံုးမိတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ အသားဝါမျဖစ္ေစဖို႔အတြက္  ေရကိုက်ိဳခ်က္ေသာက္သံုးသင့္သလို အဆီပါဝင္မႈနည္းတဲ့အစားအစာမ်ိဳးေတြကိုပဲ စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္။ တိုက္ဖိြဳက္ – တိုက္ဖိြဳက္က Salmonella typhi လို႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ဖိြဳက္ေရာဂါခံစားရတဲ့အခါ ဗိုက္ထဲက ေအာင့္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းတာ နဲ႔ ကိုယ္ထဲမွာ အားမရွိသလိုမ်ိဳးခံစားရတာေတြျဖစ္ေပၚခံစားရနိုင္ပါတယ္။ ေရေက်ာက္ေပါက္ျခင္း – ေရေက်ာက္က Varicella zoster လို႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါပိုးက စိုစြတ္တဲ့ေနရာေတြမွာေပါက္ဖြားႏိုင္တာေၾကာင့္ ေရတိုင္ကီေတြနဲ႔ ဥယ်ဥ္ပန္းျခံေတြထဲမွာ ပိုးမႊားေတြကိုေသေစႏိုင္တဲ့ေဆးေတြဖ်န္းထားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဝက္သက္ – ဝက္သက္က ကေလးေတြမွာျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဝက္သက္က paramyxo  ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ လည္ေခ်ာင္းတေလွ်ာက္မွာ ျပင္းထန္စြာကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေတြကို ဝက္သက္ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးထားပါ။ ေနာက္ေက်ာေအာင့္ျခင္း – ေနာက္ေက်ာေအာင့္တာက တစ္ေနကုန္ အိမ္အလုပ္ေတြကိုမနားမေနလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အိမ္ရွင္ေတြမွာအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အရမ္းမ်ားေနတာနဲ႔ ေလးလံလွတဲ့ အိမ္သံုးပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ေနာက္ေက်ာေအာင့္တာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြကိုသိရွိျပီး ေႏြရာသီမွာေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္နိုင္ေစဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ေရးသားသူ Aye Thi Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။