ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတရဲ့ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ကုလသမဂၢ ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေလးစားလိုက္နာတဲ့ အေနနဲ့ ေျမာက္ ကိုရီးယားဆီကေန လက္နက္ေတြ ေနာက္ထပ္ မ၀ယ္ေတာ့ပါဘူးလို့ အာမခံေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ [caption id="attachment_21159" align="alignleft" width="300" caption="ဦးေဌးေအာင္ (photo - dvb)"][/caption] အရင္နွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရနဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားတို့ၾကားမွာ န်ဴကလီးယားစီမံကိန္းနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ လွ်ို့၀ွက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ မ႐ွိခဲ့ေပ မယ့္ ေျမာက္ကိုရီယားကေန သမားရိုးက်စစ္ပြဲေတြမွာ သံုးတဲ့ စစ္လက္နက္ေတြကိုေတာ့ ၀ယ္ယူခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာ သမၼတက ၀န္ခံသြားပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတရဲ့ ေျမာက္ကိုရီယားနဲ့ စစ္ေရးအရ ဆက္ဆံေရးေတြ ေလွ်ာ့ခ် ဖို့  အာမခံေျပာၾကားခ်က္နဲ့ ပတ္သက္ လို့  စစ္ေရးေလ့လာသူ ဦးေဌးေအာင္ ကို ေမးျမန္းထား ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ နွစ္ေတြကလည္း ကုလသမဂၢက ေျမာက္ကုိးရီးယားလက္နက္ေတြ ၀ယ္ယူလုိ့ဆုိျပီး သူတုိ့တားျမစ္ခ်က္႐ွိခဲ့တယ္။ ျမန္မာကေတာ့ အဲဒီတားျမစ္ခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ျပီး ဆက္ဆံခဲ့တယ္ လို့ ေျပာလုိ့ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါကုိ ဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ န်ဴးကလီးယားေတာ့ မလုပ္ပါဘူး။ ခုနလို တခ်ို့လက္နက္ေတြ နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဆက္ဆံေရး အေရာင္းအ၀ယ္ေတြေတာ့ ႐ွိခဲ့တယ္လို့ ၀န္ခံသြားတဲ့ သေဘာမ်ိုးေတာ့ ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္။ “ဟုတ္ပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုနွစ္တုန္းက စျပီးျငင္းတုန္းက ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ့ လုံး၀အဆက္အဆံ မ႐ွိပါဘူးလို့ ျငင္းခဲ့တာေလ။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေ႐ြွႊမန္း ဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ ေျမာက္ ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြ လက္မွတ္ထုိးခဲ့တဲ့ ကိစၥေတြက အေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြေကာ၊ ဓာတ္ပုံေတြေကာ အကုန္လုံးေပၚထြက္လာတဲ့ အေပၚမွာ အခု ျမန္မာ အစုိးရေခါင္းေဆာင္ေတြ က ေလသံေျပာင္းသြားျပီးေတာ့ မလြွႊဲမေ႐ွာင္သာ ၀န္ခံလာရတဲ့ သေဘာမွာ ႐ွိတယ္။” ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ့ လက္နက္ေတြမ၀ယ္ေတာ့ဘူး။ ႐ု႐ွားတို့ တ႐ုတ္တို့ဆီက လက္နက္ေတြ သူတို့ ရနုိင္လား။ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ အရင္တုန္းက သူတုိ့ ဒီေလာက္ဆက္ဆံခဲ့တာ႐ွိခဲ့လဲ။ ေဈးေပါလုိ့လား။ “က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ အစကတည္းက ျမန္မာနုိင္ငံကုိ ၈၈ အျပီးမွာ အေနာက္နုိင္ငံေတြ ကေနျပီးေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို့မႈေတြေရာ၊ လက္နက္ အေရာင္းအ၀ယ္ ပိတ္ဆို့တာေတြနဲ့ အေရးယူေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္နုိင္ငံကလည္း လက္နက္ေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ၀ယ္ယူလုိ့ရခဲ့တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ႐ု႐ွားနုိင္ငံကလည္း ရခဲ့တာေတြ႐ွိတယ္ေလ။ အဲ့လုိ တ႐ုတ္နဲ့ ႐ု႐ွားလုိ ေခတ္မီတဲ့နုိင္ငံၾကီးေတြကေတာင္ သမား႐ုိးက်လက္နက္ေတြ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူလုိ့ ရနုိင္ခဲ့လ်က္သားနဲ့  ေျမာက္ကုိရီးယားလုိနုိင္ငံမ်ိုးဆီက ဘာကိစၥေၾကာင့္ လက္နက္ေတြ ၀ယ္ဖို့လိုသလဲ။ ဒါစဥ္းစားစရာဗ်။ က်ေနာ္ေတြးတာကေတာ့ ႐ု႐ွားလုိ၊ တ႐ုတ္လုိ နုိင္ငံမ်ိုးေတြဆီကေတာ့ န်ဴကလီးယားနည္းပညာကုိ သူတို့ရဖုိ့ မလြယ္ဘူးဗ်။ ေျမာက္ကုိရီးယားလုိနုိင္ငံက်ေတာ့ သူက ေငြတအား လိုေနတဲ့ နုိင္ငံမ်ိုးျဖစ္တယ္။ ေျမာက္ကုိရီးယားနုိင္ငံကေန န်ဴကလီးယားလက္နက္ျဖစ္ေစ၊ နည္းပညာျဖစ္ေစ ရဖုိ့ အလားအလာ႐ွိတယ္လုိ့ သူတုိ့ယူဆလုိ့ ေျမာက္ကုိရီးယားကို သူတုိ့သြား ဆက္ဆံတယ္လို့ ယူဆတယ္။” အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ ဖုံးမရ၊ ဖိမရ သူတုိ့ကုိလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ စက္ကြင္းကလည္း မလြတ္နုိင္ေတာ့ လက္ေလ်ာ့လုိက္တဲ့ အေနအထားလို့ ေျပာလို့ရမလား။ “အခုအခ်ိန္မ်ိုးေတာ့ လက္ေလွ်ာ့တယ္လို့ ယတိျပတ္ေတာ့ ေျပာလို့မရေသးဘူး။ တနုိင္ငံနဲ့ တနုိင္ငံ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ျပီး လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့ အေနအထားမ်ိုးဆိုေတာ့ ဒါေတြက ခ်က္ခ်င္းၾကီး ႐ုပ္လုိ့လည္းမရဘူး။ သူတုိ့တကယ္ ၂ ဦးေပါင္းျပီး သုေတသန လုပ္ေနၾကတယ္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေနၾကတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ လွ်ဳိ့၀ွက္ျပီးေတာ့ ဆက္ျပီးလုပ္ေနနုိင္တယ္လို့ သုံးသပ္လုိ့ရတယ္ေပါ့။” ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္ေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္အတြက္က ေျမာက္ကုိရီးယားက ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးသလဲ။ “၂၀၀၈ ခုနွစ္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေ႐ြွႊမန္းဆုိရင္ ေျမာက္ကုိရီးယားကို သြားျပီးေတာ့ ေျမာက္ကုိရီးယား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ့ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြ၀ယ္ယူတာ အပါအ၀င္ နည္းပညာပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖုိ့ စာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္တဲ့ဟာေတြ က်ေနာ္တုိ့ လွ်ဳိ့၀ွက္ မွတ္တမ္းေတြ အကုန္လုံးေပါက္ၾကားတဲ့ အေပၚမွာ အဲဒီတုန္းက နအဖ အစိုးရက မျငင္းနုိင္ေတာ့ဘဲနဲ့ သူတုိ့၀န္ခံခဲ့ရတဲ့ အေနအထားေတြ ေတြ့ရတာ႐ွိတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေ႐ြွႊမန္း ေျမာက္ကုိရီးယားကို ၂၀၀၈ ခုနွစ္ နုိ၀င္ဘာလမွာ သြားတုန္းက က်ေနာ္တို့ ရ႐ွိခဲ့တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအရ န်ဴးကလီးယား လက္နက္ပစၥည္းေတြ သြား၀ယ္တာမဟုတ္ဘူး။ သူတုိ့အဓိက သြားျပီးေတာ့ ၀ယ္တာက တာေ၀းပစ္ ေျမာက္ကုိရီးယားက ထုတ္တဲ့ စကာဒ္ဒုံးက်ည္ေတြရဲ့ အစိတ္အပုိင္းေတြကို ၀ယ္ယူတာတုိ့၊ နည္းပညာေတြ၀ယ္ယူတာတုိ့ အဲဒါေတြကို လက္မွတ္တင္ျပီး ထုိးခဲ့ၾကတယ္လို့ သိခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာပဲ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ့ နည္းပညာေကာ၊ ေျမာက္ကုိရီးယား ပညာ႐ွင္ေတြရဲ့ အကူအညီေတြ နဲ့ ျမန္မာျပည္ အထဲမွာ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ကပစ ၁၄၊ နတ္ေမာက္မွာ႐ွိတဲ့ ကပစ ၁၅ တုိ့၊ ကာကြယ္ေရး ပစၥည္းစက္႐ုံေတြ၊ အမွတ္ ၁၄ နဲ့ ၁၅ မွာ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ့ အကူအညီနဲ့ ၁၀၇ မမတုိ့၊ ၁၂၂ မမတို့၊ အတဲြလိုက္ပစ္တဲ့ မာတီပယ္ ေရာ့ကက္ေလာင္ခ်ာ ဒုံးက်ည္တုိ့၊ ဒါေတြကို က်ေနာ္တုိ့ ထုတ္လုပ္တဲ့ သတင္းကုိ ရတယ္။” ဦးေဌးေအာင္ေျပာသြားတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားက သြား၀ယ္တဲ့ လက္နက္အစိ္တ္အပုိင္းေတြ နဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား၊ နည္းပညာအကူအညီနဲ့ ထုတ္လုပ္တဲ့ လက္နက္ေတြ က ျပည္ပရန္ကာကြယ္ ဖုိ့လား၊ ျပည္တြင္းက တုိင္းရင္းသား သူပုန္ေတြကုိ နွိမ္နင္းဖုိ့ရည္႐ြယ္တာလား။ ဘယ္လိုလက္နက္ အမ်ိုးအစားေတြ ျဖစ္မလဲ။ “တခု႐ွိတယ္၊ ဒီလက္နက္ေတြကေတာ့ တာလတ္ပစ္လက္နက္ေတြ အဆင့္ထိကုိ ဒုံးက်ည္ေတြ အဆင့္ထိကုိ သူတုိ့က သြား၀ယ္ယူတဲ့ အေနအထားမ်ိုး႐ွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ တာလတ္ပစ္ ဒုံးက်ည္ေတြရဲ့ အေနအထားက ျပည္တြင္းစစ္ေတြမွာ ဒီေလာက္ထိေရာက္မယ့္ အေနအထား မ႐ွိဘူး။ သြား၀ယ္တုန္းက ဆုိရင္ ကီလုိမီတာ ၃,၅၀၀ ေလာက္ထိ ပစ္နုိင္တဲ့ ဒုံးက်ည္ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းပညာမ်ိုးကိုေတာင္ ၀ယ္ယူခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းမ်ိုး ၾကားရတာ႐ွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ တာလတ္ပစ္ေတြ၊ တာေ၀းပစ္ေတြ၊ ဒုံးက်ည္လက္နက္ေတြကို ၀ယ္ဖုို့ စဥ္းစားတာ ကေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္နဲ့ စာရင္ ျပည္ပအနၱရာယ္ေတြ ကာကြယ္တဲ့ေနရာမွာ တုိက္ခုိက္တဲ့ ေနရာမွာ သုံးဖုိ့ ရည္႐ြယ္တဲ့ ပုံ႐ွိတယ္။ ေနာက္တခုက စစ္အစုိးရ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြမွာ န်ဴးကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္နုိင္ရင္ ထုတ္လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြလည္း႐ွိတယ္။ သုေတသနလုပ္ေနတာလည္း ႐ွိတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ န်ဴးကလီးယားလက္နက္ကလည္း ထုတ္လုပ္နုိင္ျပီဆုိရင္ တာေ၀းပစ္၊ တာလတ္ပစ္၊ ဒုံးပ်ံေတြက လိုလာမယ္။ အဲဒါေတြအတြက္လည္း နည္းပညာေတြ ကို ေျမာက္ ကုိရီးယားကရဖုိ့ အျပင္းအထန္ၾကိုးစားတဲ့ အေနအထား႐ွိတယ္လို့ က်ေနာ္တုိ့ ေတြ့ရတယ္။” ဒီခရီးစဥ္ကေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယားအတြက္ေတာ့ စီးပြားေရးအပုိင္း ပုိမ်ားမလား။ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈမွာလည္း စတုတၳေလာက္ လိုက္ေနေတာ့ေလ။ “ဟုတ္ပါတယ္။ ေတာင္ကုိရီးယားနုိင္ငံကေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံနဲ့လည္း အစတုန္းကတည္းက ရင္းနွီးျမုွပ္နွံမႈေတြ႐ွိတယ္။ စီးပြားေရး အျပန္အလွန္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈေတြ႐ွိတယ္။ အခုလုိ ျမန္မာနုိ္င္ငံက ပြင့္လင္းလာျပီဆုိတဲ့ အေနအထား မွာ ေတာင္ ကုိရီးယားနုိင္ငံ က ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ေလာင္စာစြမ္းအင္အပါအ၀င္ တျခား စက္မႈ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံခ်င္တဲ့ အာသီသပုိမ်ားျပီး၊ စီးပြားေရးအရ ပုိျပီးေတာ့ ဆက္ဆံမယ့္ အေနအထားမ်ိုး ပိုျပီးေတာ့ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။” စီးပြားေရးအတြက္ လာတယ္။ ခုနလုိ ျမန္မာအစုိးရက ေျမာက္ကုိရီးယားက လက္နက္မ၀ယ္ဘူးဆုိတဲ့ ကိစၥမ်ိုးက သူ့အတြက္ အေရးတၾကီး ဘာလုိ့ ေဆြးေနြးစရာျဖစ္ေနလဲ။ “ေျမာက္ကိုရီးယားနုိင္ငံကိုက်ေတာ့ ေတာင္ကုိရီးယားတင္မကဘူး။ ကုလသမဂၢကိုယ္တုိင္က လက္နက္ပိတ္ပင္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတဲ့ နုိင္ငံတခုျဖစ္ေန တယ္။ ေနာက္တခု ကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားနုိင္ငံနဲ့ ေတာင္ကုိရီးယားနုိင္ငံၾကားၾကားမွာကလည္း စစ္ေရးအရ တင္းမာမႈေတြ မၾကာေသးခင္ကလည္း ျဖစ္ေနေသးေတာ့ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ့ ျမန္မာအစုိးရနဲ့ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း အေမရိကန္အပါအ၀င္ ေတာင္ကုိရီးယားနုိင္ငံကလည္း အျမဲတမ္းေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေနအထား ႐ွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ေတာင္ ကုိရီးယားသမၼတ အေနနဲ့ ျမန္မာအစိုးရကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ မလုပ္ေစခ်င္တဲ့ သေဘာေတြပါမယ္လို့ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။”