ကမၻာ့စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနား ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ က်င္းပ
ရွှေအောင်
·
May 3, 2012
ကမၻာ့စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနားေတြကို ရန္ကုန္နဲ့ မနၱေလးျမို့ေတြမွာ ဆယ္နွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ပထမဆံုးအၾကိမ္ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
ေမ ၃ ရက္ ဒီေန့မွာ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနအပါအ၀င္ စာနယ္ဇင္းအဖြဲ့ေတြ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာေတြ စုေပါင္းျပီး အခမ္းအနားေတြ ျပုလုပ္က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။
ကုလသမဂၢ ပညာေရးသိပၸံနွင့္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ့(ယူနက္စကို) နဲ့ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနတို့ ပူးေပါင္းျပုလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ျမို့ ကမ္းနားလမ္းဟိုတယ္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
အစိုးရဌာနေတြကိုယ္တိုင္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ က်င္းပလာတာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာ ေမာင္၀ံသက အခုလို မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုပါတယ္။
“နိုင္ငံတကာမွာေတာ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ၊ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာ့ အခုသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္လာျပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဒီေန့ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန့ဆုိျပီး က်င္းပတာလည္း ပထမဆုံးပဲ။ ယူနက္စကုိနဲ့ အစုိးရနဲ့ ေပါင္းျပီးေတာ့ က်င္းပတာဆုိေတာ့ အစုိးရကုိယ္တုိင္က စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ သူတုိ့စိတ္၀င္စားမႈ႐ွိတယ္။ ဒါနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ႐ွိတယ္ဆုိတာကို ျပတာပါပဲ။”
ဒီေန့ ညေနပိုင္းမွာပဲ ရန္ကုန္ျမို့ စင္ထရယ္ဟိုတယ္မွာ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနားကို ျမန္မာနိုင္ငံ၊ သတင္းစာဆရာအသင္းျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက ျပုလုပ္ခဲ့ျပီး ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနားကို ဒီေန့ မနက္ပိုင္းက မနၱေလးျမို့မွာ႐ွိတဲ့ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာေတြစုေပါင္း က်င္းပျပုလုပ္ခဲ့ၾကျပီး၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြဟာ ျပည္သူနဲ့အတူ႐ွိဖို့ ျပည္သူ့ဘက္ကရပ္တည္ဖို့ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပး ေဟာေျပာ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကတယ္လို့ အခမ္းအနားစီစဥ္သူ တဦးျဖစ္တဲ့ သတင္းစာဆရာ မင္းထက္ျငိမ္းခ်မ္းက ေျပာပါတယ္။
“စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိတာ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ မလြတ္ေျမာက္ေသးတဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ နွစ္ ၆၀ ေလာက္ကာလအတြင္းမွာ တံပုိးေအာက္ကေန ႐ုန္းမထြက္နုိ္င္ေသးတဲ့ ကာလေတြမွာ အမ်ားၾကီး ဖိနွိပ္ခံခဲ့ရတာ႐ွိတယ္။ အမ်ားၾကီးပဲ စာနယ္ဇင္း မလြတ္လပ္မႈေတြ႐ွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေ႐ွ့ေလွ်ာက္ကုိ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ဆက္လက္ၾကိုးပမ္းၾကဖုိ့ဆုိတာမ်ိုး၊ မနၱေလးက စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ စာနယ္ဇင္းေပါ့။ မီဒီယာကေနအစ အားလုံးရဲ့သေဘာထားကေတာ့ ဆရာၾကီးေတြ ကုိယ္စားျပုေျပာသြားတာေတာ့ အဲဒီလုိပဲ က်ေနာ္ေတာ့နားလည္ပါတယ္။”
ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ကို ကုလအဖြဲ့ၾကီးက ၁၉၉၁ ခုနွစ္က စတင္သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး ကမၻာ့နိုင္ငံ အသီးသီးမွာ နွစ္စဥ္က်င္းပခဲ့ၾကေပမယ့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီနွစ္မွ စတင္က်င္းပခဲ့တာပါ။
ကမၻာ့နိုင္ငံေတြရဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနေတြ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ Freedom House အဖြဲ့ရဲ့ ေမ ၂ ရက္ေန့က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနွစ္အတြက္ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္ာမာနိုင္ငံရဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဆင့္ တိုးတက္လာတယ္လုိ့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကမၻာ့နိုင္ငံေပါင္း ၁၉၇ နိုင္ငံအနက္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္က ျမန္မာဟာ အဆင့္ ၁၉၁ မွာ႐ွိခဲ့ျပီး၊၂၀၁၂ ခုနွစ္မွာေတာ့ အဆင့္ ၁၈၇ ကို တက္လာခဲ့ပါတယ္။
ေမ ၃ ရက္ ဒီေန့မွာ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနအပါအ၀င္ စာနယ္ဇင္းအဖြဲ့ေတြ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာေတြ စုေပါင္းျပီး အခမ္းအနားေတြ ျပုလုပ္က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။
ကုလသမဂၢ ပညာေရးသိပၸံနွင့္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ့(ယူနက္စကို) နဲ့ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနတို့ ပူးေပါင္းျပုလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ျမို့ ကမ္းနားလမ္းဟိုတယ္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
အစိုးရဌာနေတြကိုယ္တိုင္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ က်င္းပလာတာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာ ေမာင္၀ံသက အခုလို မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုပါတယ္။
“နိုင္ငံတကာမွာေတာ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ၊ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာ့ အခုသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္လာျပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဒီေန့ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန့ဆုိျပီး က်င္းပတာလည္း ပထမဆုံးပဲ။ ယူနက္စကုိနဲ့ အစုိးရနဲ့ ေပါင္းျပီးေတာ့ က်င္းပတာဆုိေတာ့ အစုိးရကုိယ္တုိင္က စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ သူတုိ့စိတ္၀င္စားမႈ႐ွိတယ္။ ဒါနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ႐ွိတယ္ဆုိတာကို ျပတာပါပဲ။”
ဒီေန့ ညေနပိုင္းမွာပဲ ရန္ကုန္ျမို့ စင္ထရယ္ဟိုတယ္မွာ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနားကို ျမန္မာနိုင္ငံ၊ သတင္းစာဆရာအသင္းျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက ျပုလုပ္ခဲ့ျပီး ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ အခမ္းအနားကို ဒီေန့ မနက္ပိုင္းက မနၱေလးျမို့မွာ႐ွိတဲ့ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာဆရာေတြစုေပါင္း က်င္းပျပုလုပ္ခဲ့ၾကျပီး၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြဟာ ျပည္သူနဲ့အတူ႐ွိဖို့ ျပည္သူ့ဘက္ကရပ္တည္ဖို့ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပး ေဟာေျပာ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကတယ္လို့ အခမ္းအနားစီစဥ္သူ တဦးျဖစ္တဲ့ သတင္းစာဆရာ မင္းထက္ျငိမ္းခ်မ္းက ေျပာပါတယ္။
“စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုိတာ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ မလြတ္ေျမာက္ေသးတဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ နွစ္ ၆၀ ေလာက္ကာလအတြင္းမွာ တံပုိးေအာက္ကေန ႐ုန္းမထြက္နုိ္င္ေသးတဲ့ ကာလေတြမွာ အမ်ားၾကီး ဖိနွိပ္ခံခဲ့ရတာ႐ွိတယ္။ အမ်ားၾကီးပဲ စာနယ္ဇင္း မလြတ္လပ္မႈေတြ႐ွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေ႐ွ့ေလွ်ာက္ကုိ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ဆက္လက္ၾကိုးပမ္းၾကဖုိ့ဆုိတာမ်ိုး၊ မနၱေလးက စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ စာနယ္ဇင္းေပါ့။ မီဒီယာကေနအစ အားလုံးရဲ့သေဘာထားကေတာ့ ဆရာၾကီးေတြ ကုိယ္စားျပုေျပာသြားတာေတာ့ အဲဒီလုိပဲ က်ေနာ္ေတာ့နားလည္ပါတယ္။”
ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန့ကို ကုလအဖြဲ့ၾကီးက ၁၉၉၁ ခုနွစ္က စတင္သတ္မွတ္ခဲ့ျပီး ကမၻာ့နိုင္ငံ အသီးသီးမွာ နွစ္စဥ္က်င္းပခဲ့ၾကေပမယ့္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီနွစ္မွ စတင္က်င္းပခဲ့တာပါ။
ကမၻာ့နိုင္ငံေတြရဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနေတြ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ Freedom House အဖြဲ့ရဲ့ ေမ ၂ ရက္ေန့က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၂ ခုနွစ္အတြက္ အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္ာမာနိုင္ငံရဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဆင့္ တိုးတက္လာတယ္လုိ့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကမၻာ့နိုင္ငံေပါင္း ၁၉၇ နိုင္ငံအနက္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္က ျမန္မာဟာ အဆင့္ ၁၉၁ မွာ႐ွိခဲ့ျပီး၊၂၀၁၂ ခုနွစ္မွာေတာ့ အဆင့္ ၁၈၇ ကို တက္လာခဲ့ပါတယ္။
