ျမန္မာနိုင္ငံအ​ေပၚ ​ေလ်ွာ့​ေပါ့​ေပး​လိုက္တဲ့​ ပိတ္ဆို့​မႈ​ေတြဟာ ျမန္မာ့​စီး​ပြား​ေရး​ ဖြံ့​ျဖိုး​တိုး​တက္မႈကို အ​ေထာက္အကူ မျဖစ္နိုင္ဘူး​လို့​စီး​ပြား​ေရး​ပညာ႐ွင္တဦး​ျဖစ္တဲ့​ ဦး​ခင္​ေမာင္ညို(​ေဘာဂ​ေဗဒ)က ​ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ “ဒီစီး​ပြား​ေရး​ပိတ္ဆို့​မႈ​ေတြ ျခံုျပီး​ေတာ့​ ​ေျပာရမယ္ဆိုလို့​႐ွိရင္ နိုင္ငံရဲ့​ စီး​ပြား​ေရး​အ​ေပၚမွာ ဘာမွ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​ သက္​ေရာက္မႈ မ႐ွိဘူး​ဆိုတာ ​ေျပာရမွာပဲ။ ဘာျဖစ္လို့​လဲဆို​ေတာ့​ ဩစ​ေၾတး​လ် ႐ုပ္တဲ့​ဟာဆိုရင္လည္း​ သူ့​နိုင္ငံက တား​ျမစ္ထား​တဲ့​ ပုဂၢိုလ္​ေတြကို အဲဒီစာရင္း​က​ေန ၂၀၀ ​ေလာက္ကို ​ေလ်ွာ့​ေပး​လိုက္တယ္။ အဲဒါ စီး​ပြား​ေရး​အရ ဘာမွ ထူး​ထူး​ျခား​ျခား​မ႐ွိဘူး​။ “​ေနာ္​ေဝ ဆိုတာလည္း​ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့​ ကုန္သြယ္မႈ​ေတြ အရမ္း​နည္း​တယ္။ ​ေနာက္တခါ အ​ေမရိကန္က ႐ုပ္​ေပး​လိုက္တာ ဘာ​ေတြလဲဆို​ေတာ့​ အရပ္ဘက္အဖြဲ့​အစည္း​တို့​၊​ ဘာသာ​ေရး​အဖြဲ့​အစည္း​တို့​၊​ ​ေနာက္တခါ အ​ေရး​ေပၚ သဘာဝ​ေဘး​အနၱရာယ္ က်​ေရာက္တဲ့​သူ​ေတြကို ကာကြယ္ဖို့​ ဆိုတာမ်ိုး​။ ဒါမ်ိုး​ပဲပါတယ္။ ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံဖို့​ ဆိုတဲ့​ဟာ အရင္း​အနွီး​ဝင္လာဖို့​ သူ ခြင့္​ျပုထား​တာ မ႐ွိဘူး​။ ဥ​ေရာပကလည္း​ ၁ နွစ္ဆိုင္း​ငံ့​တယ္။ ဥ​ေရာပက ၁ နွစ္ဆိုင္း​ငံ့​တယ္ဆိုတာ ဆိုင္း​ငံ့​ဆိုတဲ့​ အဓိပၸာယ္က အဓိပၸာယ္ နွစ္ခြ ထြက္​ေနတယ္။ တခုက ဘာလဲဆို​ေတာ့​ အခု ဆိုင္း​ငံ့​တယ္ ဒါက ပထမအဆင့္​။ ျပီး​ရင္ ဆက္လုပ္မယ္။ ဒါဆိုရင္​ေတာ့​ အ​ေကာင္း​သ​ေဘာ ယူဆလို့​ ရတယ္။ ​ေနာက္တမ်ိုး​က အဆိုး​ဘက္က တြက္မယ္ဆိုရင္ အခု ဆိုင္း​ငံ့​တယ္ ​ေနာက္ ျပန္လုပ္ခ်င္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့​ အဓိပၸာယ္။ သူ့​ဟာက ၅၀-၅၀ ဆိုတဲ့​ အဓိပၸာယ္ ထြက္​ေနတယ္။ အဲဒီလိုဟာကို ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံသူက ဘယ္လို အဓိပၸာယ္​ေကာက္မလဲ။ ဥ​ေရာပ ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံတဲ့​သူအ​ေနနဲ့​ စိတ္ခ်လက္ခ် လာျပီး​ေတာ့​ ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံနိုင္တဲ့​ အ​ေနအထား​ မ႐ွိ​ေသး​ဘူး​။” ဂ်ပန္နိုင္ငံကို ျမန္မာနိ္ုင္ငံက ​ေပး​ရမယ့္​ ​ေၾကြး​ျမီ​ေတြကို အခုရက္ပိုင္း​မွာ ​ေလ်ာ္​ေပး​ခဲ့​တာ​ေတြ ျဖစ္ခဲ့​ျပီး​ နိုင္ငံျခား​အကူအညီ​ေတြကို ျပန္လည္​ေပး​မယ္လို့​ ဂ်ပန္အစိုး​ရက ​ေျပာဆိုခဲ့​ပါတယ္။ “၄၀ ရာခိုင္နႈန္း​ေလာက္က်န္တယ္။ အဲဒီ ၄၀ ရာခိုင္နႈန္း​ေလာက္ က်န္တဲ့​ဟာက ဆရာတို့​က သူတို့​ကို ျပန္ဆပ္ရမယ္။ ဆပ္နိုင္​ေအာင္ သူက ​ေခ်း​မယ္။ သူက ​ေခ်း​ျပီး​ေတာ့​ ဆရာတို့​က သူ့​တိုကို ျပန္ဆပ္ရမယ္။ အဲဒီက်မွ ​ေနာက္တ​ေက်ာ့​ေတြ ​ေနာက္ထပ္ ​ေခ်း​ေငြ​ေပး​မယ္​ေပါ့​ေနာ္ အတိုး​သက္သက္သာသာနဲ့​ ​ေပး​မယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိုး​ဆို​ေတာ့​ အျပင္အ​ေပၚမွာ ဘာမွ အက်ိုး​သက္​ေရာက္မႈ ႐ွိမယ္ မထင္ဘူး​။ အစိုး​ရအခ်င္း​ခ်င္း​ေပး​တဲ့​ အကူအညီ တခ်ို့​ျပန္​ေပး​မယ္လို့​ ဆိုတယ္။ အဲဒီ​ေတာ့​ ဂ်ပန္က အခုသိရတာက​ေတာ့​ နည္း​ပညာအကူအညီ႐ွိတယ္။ ​ေနာက္တခုက တိုင္း​ရင္း​သား​အဖြဲ့​ ၃ ဖြဲ့​ အခု ဂ်ပန္မွာ ​ေရာက္​ေနၾကတယ္ဆို​ေတာ့​ တိုင္း​ရင္း​သား​ေတြကို တိုင္း​ရင္း​သား​ေတြရဲ့​ ျပန္လည္ထူ​ေထာင္​ေရး​ လုပ္ငန္း​ေတြမွာ ​ေပး​မယ္။ စီး​ပြား​ေရး​အရ ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံတာက အခု စီပြား​ေရး​ပိတ္ဆို့​မႈ​ေတြ ႐ုပ္သိမ္း​တဲ့​အခါမွာ အခုအခ်ိန္အထိ ဘာမွ တစံုတရာ အက်ိုး​သက္​ေရာက္နိုင္တာ မ​ေတြ့​ရဘူး​။” ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူ့​အခြင့္​အ​ေရး​ခ်ိုး​ေဖာက္ခံရမႈ အ​ေျခအ​ေန​ေတြ​ေၾကာင့္​ အ​ေမရိကန္၊​ ဥ​ေရာပနိုင္ငံ​ေတြနဲ့​ အ​ေနာက္နိုင္ငံတခ်ို့​က စီး​ပြား​ေရး​ပိတ္ဆို့​ ဒဏ္ခတ္မႈ​ေတြ၊​ စစ္လက္နက္ပစၥည္း​ေရာင္း​ခ်မႈ​ေတြကို ကန့္​သတ္တာ​ေတြနဲ့​ လူပုဂၢိုလ္​ေတြကို ျပည္ဝင္ခြင့္​ ကန့္​သတ္တာ​ေတြ ျပုလုပ္ခဲ့​တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုး​ရသစ္တက္လာျပီး​ ​ေနာက္ပိုင္း​မွာမွ နိုင္ငံ​ေရး​အ​ေျခအ​ေန အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြကို ၾကည့္​ျပီး​ စီး​ပြား​ေရး​ပိတ္ဆို့​မႈ တခ်ို့​ကို ျဖည္​ေလ်ွာ့​ေပး​ခဲ့​တာ ျဖစ္ပါတယ္။