လက္႐ွိ အစိုးရက ေရးဆြဲေနေသာ မီဒီယာ ဥပေဒ အပါအ၀င္ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ နွင့္ ပတ္သက္ျပီး ျပည္ပ အေျခစိုက္ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန၊ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ(DVB)၊ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ားပါ၀င္သည့္ သတင္း မီဒီယာ ၁၁ ဖြဲ့ပူးေပါင္းဖြဲ့စည္း ထားေသာ (Burma News International(BNI) အဖြဲ့မ်ားက သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ကို ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါသည္။ ၁၉ ရာစုမွ စတင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ သတင္း မီဒီယာ သက္တမ္းသည္ ယခု ကာလအထိ ဆိုလွ်င္ နွစ္ေပါင္း (၁၇၀) ေက်ာ္ပင္ ႐ွိျပီ ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းစာ ေခတ္ဦး ကတည္းက လြတ္လပ္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ မီဒီယာသည္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ လြတ္လပ္ေရး ရ႐ွိျပီး ေနာက္ပိုင္းမွ စတင္ကာ ဥပေဒ၊ အမိန့္၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း ပုံစံမ်ိုးစုံျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ ကန့္သတ္ ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ လူထုအုံၾကြမႈ အေရးအခင္း မျဖစ္ပြားခင္ ျမန္မာ့ဆို႐ွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ပါတီ ေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ေခတ္ မ်ားမွ စတင္၍ ျမန္မာ့ သတင္း မီဒီယာအေပၚ တင္းက်ပ္ကန့္သတ္မႈမ်ားမွာ ပုိမိုသိသာလာခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း န၀တ ၊ နအဖ စစ္အစိုးရမ်ား လက္ထက္တြင္ သတင္း မီဒီယာ ေလာကကို ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမ်ားမွာ ဆို႐ြားသည့္ အဆင့္သို့ ေရာက္႐ွိလာခဲ့ျပီး နုိင္ငံသားမ်ား၏ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္လည္း ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္ကို အမ်ားသိျပီး ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ ခုနွစ္ ေ႐ြွႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့အေရးအခင္းမွစတင္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ အသုံးျပု၍ သတင္းအခ်က္ အလက္ စီးဆင္းမႈကို အဓိက ပိတ္ပင္ေသာ အီလက္ထ႐ြန္နစ္ ဥပေဒျဖင့္ နွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ အေရးယူမႈမ်ားလည္း ျပုလုပ္ခဲ့သည္။ လက္႐ွိ အစိုးရအေနျဖင့္ မီဒီယာ ဥပေဒသစ္ တရပ္ေပၚထြန္း လာရန္ ၾကိုးပမ္းေဆာင္႐ြက္မႈ နွင့္ တခ်ို့ဥပေဒမ်ားကို ျခြင္းခ်က္ျဖင့္ ကန့္သတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေပးလာသည္ ကို ေတြ့႐ွိ ရပါသည္။ သို့ေသာ္ ျမန္မာ့ သတင္း လြတ္လပ္မႈ အဆင့္သည္ နုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္းစံညြန္း အားျဖင့္ ဆိုလွ်င္ လြတ္လပ္မႈ မ႐ွိသည့္ စာရင္းတြင္ ေနာက္ဆံုးကပင္ ကပ္လ်က္ ႐ွိေနေသးပါသည္။ ျမန္မာ့ မီဒီယာ ဥပေဒသည္ သတင္းလြတ္လပ္ပိုင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို ခြင့္မ်ား အေပၚတြင္ အေျခတည္ျပီး သတင္း သမားမ်ားလံုျခံုေရးနွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေ႐ွာက္သည့္ ဥပေဒ တရပ္ ျဖစ္ရန္ အထူး အေရးၾကီးသည္။ ထိုသို့ေသာ မီဒီယာ ဥပေဒ တရပ္ကို ေရးဆြဲရာတြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ႐ွိ ကၽြမ္းက်င္ သည့္ ျမန္မာ့ မီဒီယာ သမားမ်ား အပါအ၀င္ နုိင္ငံတကာမွ ကြ်မ္းက်င္သည့္ ပညာ႐ွင္မ်ားကိုလည္း ဖိတ္ေခၚ ေဆြးေနြးသင့္သည္။ လက္႐ွိ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ စသည့္ နုိင္ငံ့ေရးရာ ျပဿနာ ရပ္မ်ားအတြက္ အမ်ိုးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး နွင့္ အတူတကြ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးတြင္ ျမန္မာ့ မီဒီယာမ်ား နွင့္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ား၏ အခန္းက႑သည္ အထူးအေရးၾကီးပါသည္။ သို့ေသာ္ ဆင္ဆာတည္းျဖတ္သည့္ ဘုတ္အဖြဲ့သည္ ဆက္လက္ ႐ွိေနဆဲပင္ ျဖစ္ျပီး တိုင္းရင္းသားေဒသအတြင္း အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္လည္း အကန့္အသတ္နွင့္ပင္ ႐ွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို့ေၾကာင့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ႐ွိ ျမန္မာ မီဒီယာ ေလာကသားမ်ား အေနျဖင့္ ေသြးစည္းညီညြတ္စြာျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ လြတ္လပ္ေသာ လူ့ေဘာင္တရပ္ ေပၚထြန္း လာေစေရး အတြက္ အတူတကြ ယွဥ္တြဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္သြားၾကရန္ တိုက္တြန္း အပ္ပါသည္။ ျမန္မာနုိင္ငံ သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အတြက္ ေဖာ္ျပပါ အခ်က္မ်ားကို လိုက္ပါေဆာင္႐ြက္ရန္လည္း တိုက္တြန္းလိုပါသည္။ ၁။   ျမန္မာ့ မီဒီယာ ဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲရာတြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ႐ွိ ကြ်မ္းက်င္သည့္ ျမန္မာ မီဒီယာသမားမ်ား ပါ၀င္ရန္၊ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ားကိုလည္း အထူးပင္ ဖိတ္ေခၚသင့္ျပီး နုိင္ငံတကာ႐ွိ ကြ်မ္းက်င္သည့္ မီဒီယာသမားမ်ားကိုလည္း ဖိတ္ေခၚရန္ ျဖစ္သည္။ ၂။    အစိုးရအဖြဲ့အစည္း ဌာနအသီးသီးမွ ခ်မွတ္ထိန္းခ်ဳပ္ ကန့္သတ္ေနသည့္ အီလက္ထ႐ြန္နစ္ ဥပေဒ အပါအ၀င္ တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ား ကိုလည္း (လံုး၀) ဖ်က္သိမ္းရန္ ျဖစ္သည္။ ၃။     သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပ႐ွိ ျမန္မာ့ သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္လည္း သံနၷိဌာန္ခ်၍ ေသြးစည္း ညီညြတ္စြာ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါသည္။ ၄။     အမ်ိုးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး နွင့္ အတူတကြ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ား၏ အခန္းက႑ကိုလည္း အထူးပင္ အေလးထားေစလိုပါသည္။ ၅။     ပြင့္လင္းျမင္သာ၍ လြတ္လပ္ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ လူ့ေဘာင္တရပ္ ေပၚထြန္းနုိင္ေရး အတြက္ တိက် မွန္ကန္စြာ ေရးသား ထုတ္ေ၀ေနေသာ ျပည္ပေရာက္ မီဒီယာမ်ားသည္ မ႐ွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနေသးေသာေၾကာင့္ လက္႐ွိအေျခအေနမွ ယုိယြင္း မသြားေစေရး အတြက္ ဆက္လက္ ပံ့ပိုးကူညီ သြားၾကရန္လည္း တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။ (ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ မတ္လ ၁၉၊ ၂၀၁၂) Contact person : Khin Maung Win Deputy Executive Director/Deputy Chief Editor Email: [email protected] Office Tel. +47 22 86 84 72; Mobile +47 452 766 49; Fax +47 22 86 84 71 Office Address: Wessels Gate 4, 0165 Oslo, Norway Postal Address: P.O Box 6720, St. Olavs Plass, 0130 Oslo, Norway www.dvb.no Aung Zaw Editor Irrawaddy Publishing Group Mobile: (66 81) 882 1309 Office Phone:  (66 53) 273 062 Ext. 201 Fax:      (66 53) 273 986 E-mail: [email protected] www.irrawaddy.org U Khuensai Jaiyen Development Officer Burma News International(BNI) + 66 81 531 2837 [email protected] www.bnionline.net