ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး သို႔မဟုတ္ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး ဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တကမာၻလံုးက လက္ခံသည့္ တူညီေသာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ မရိွေသး။ ႏိုင္ငံတိုင္းက မိမိတို႔၏ လက္ရိွအေျခအေနေပၚ မူတည္၍ ႐ႈျမင္ပံုအယူအဆမ်ားမွာ အမိ်ဳးမိ်ဳးကဲြျပားျခားနား ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရး ဆိုသည္မွာ မူလအားျဖင့္ ျပင္ပ၏ စစ္ေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈမွ ကင္းလြတ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ အတင္းအၾကပ္ ဖိအားေပးခံရျခင္းမွ ကင္းေဝးေရးဆုိသည့္ အေျခခံအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ကို ဆုိလိုျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ အခိ်န္ႏွင့္အမၽွ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေသာ ေနာက္ပိုင္းအေျခအေနမ်ားအရ စစ္ေရးႏွင့္မသက္ဆိုင္ေသာ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥမ်ား၊ ဥပမာအားျဖင့္ – သံတမန္ေရးဆိုင္ရာ၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာတို႔အျပင္ စြမ္းအင္ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရးကိစၥမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားလာၾကသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လက္ခံထားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး ဆိုသည္တြင္ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ဆိုင္ရာလံုၿခံဳေရးမ်ားအျပင္၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတ ဆိုင္ရာလံုၿခံဳေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး စသည္တုိ႔ ပါဝင္သည္။ လံုၿခံဳေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္သူမ်ားတြင္ တိုင္းတပါးႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သုိ႔ သမား႐ိုးက် ရန္သူမ်ားသာမက ႏိုင္ငံအစိုးရ မဟုတ္သည့္ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔မ်ား၊ မူးယစ္ေဆးဝါးဂိုဏ္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံစံု ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ NGO မ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို လည္း ထည့္သြင္းထားသည္။ တခိ်ဳ႕ေသာသူမ်ားက သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ျပင္းထန္စြာ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားကိုလည္း အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး ၿခိမ္းေျခာက္သူစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္က ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ သမိုင္းပါေမာကၡ ခ်ားလ္စ္ မာရီယာက “အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး ဆိုတာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္မွာရိွတဲ့ ျပည္သူလူထုက ကိုယ့္ၾကမၼာကို ဖန္တီးႏိုင္ဖို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ႏိႈင္ဖုိ႔နဲ႔ ႀကီးပြားခ်မ္းသာေရးတုိ႔ိုအတြက္ လိုအပ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့၊ ျပည္တြင္းနဲ႔ ျပည္ပ အေျခအေနေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္လို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုတာဟာ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါပဲ” ဟုဆုိခဲ့သည္။
ဟာ႐ိုးလ္ ဘေရာင္း(Harold Brown)၊ ဂ်ိဳးဇက္ရြမ္း(Joseph J. Romm) ႏွင့္ ပရာဗ္ဟာကရမ္ ပလာရီ (Prabhakaran Paleri) တုိ႔၏ အျမင္အယူအဆမ်ားကို အတိုခ်ဳပ္၍ ယူပီကာ ပရီမာရတၱနီး(Upeka Premaratne) က အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားခ်က္မွာ တိုတိုႏွင့္ ထိထိမိမိရိွသည္။
“ရန္စက်ဴးေက်ာ္သူမ်ားက အၾကမ္းဖက္သည့္နည္း သို႔မဟုတ္ တရားမၽွတမႈမရိွသည့္ အေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ အမိ်ဳးသားအက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွ ထိပါး ေႏွာင့္ယွက္လာသည့္ အခါ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၊ ႏို္င္ငံနယ္နိမိတ္ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ႏို္င္ငံသားမ်ားႏွင့္ တမိ်ဳးသားလံုး၏လူမႈစီးပြားေရးဘဝ ပံုမွန္လည္ပတ္ႏိုင္ေရးတို႔ကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ျခင္း” ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေလသည္။
အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး၏ အေျခခံအခ်က္မ်ား
အမ်ိဳးသားအင္အားတြင္ စစ္ေရးအရ လံုၿခံဳေရးမွာ အဓိကက႑မွ ပါဝင္သည္ မွန္ေသာ္လည္း အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကိစၥတြင္မူ စစ္ေရးအရ လံုၿခံဳေရးမွာ တခုတည္းေသာ အေၾကာင္းအခ်က္ မဟုတ္ေခ်။ တကယ္တမ္း လံုၿခံဳမႈရရန္အတြက္ ႏို္င္ငံေတာ္တရပ္အေနျဖင့္ တျခားေသာ လံုၿခံဳမႈပံုစံမ်ား လိုအပ္သည္။ စစ္ေရးက႑အျပင္ သံတမန္ေရးက႑ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတ စသည္တို႔မွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရမည့္က႑မ်ား ျဖစ္ေလသည္။
စစ္ေရးလံုၿခံဳမႈ
အေစာဆံုးေခတ္ကာလမ်ားက အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးဟု ဆုိလၽွင္ စစ္ေရးဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရးကို အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္ေရးလံုၿခံဳမႈ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျပည္ပ၏ စစ္ေရးအရ က်ဴးေက်ာ္စြက္ဖက္မႈကို ခုခံႏိုင္စြမ္းကို ဆိုလိုသည္။ “စစ္ေရးလံုၿခံဳမႈ” ဆိုသည့္စကားလံုးကို “လံုၿခံဳေရး” ဆိုသည့္ စကားလံုးႏွင့္ အနက္တူ သံုးစဲြေလ့ရိွၾကသည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ျမန္မာအေနျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ စစ္ေရးအရပဋိပကၡ မရိွေသးေသာ္လည္း ၎တို႔ႏွင့္ ျမန္မာအၾကား ရန္မီးကူးစက္ႏိုင္ေသာ ျပည္တြင္းမီးပြားကေလးမ်ား ရိွေနသျဖင့္ သတိႀကီးစြာ ထားေနသင့္သလို၊ လံုေလာက္သည့္ စစ္အင္အား ရိွထားသင့္သည္။
ႏိုင္ငံေရး လံုၿခံဳမႈ
ႏိုင္ငံေရးလံုၿခံဳမႈ ဆိုသည္မွာ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္သည္။ လူအဖဲြ႔အစည္းတြင္ အစီအစဥ္တက်ျဖင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ရိွေရးကို ဆိုလိုသည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံ၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္စိုးမႈကို ၿခိမ္းေျခာက္မခံရေရး ျဖစ္သည္။ ျပႆနာတက္တတ္ေသာအရာမ်ားမွာ၊ ျပည္ပႏိုိင္ငံမ်ား၊ လူမိ်ဳးမ်ား၊ ႏို္င္ငံေရးအရ အေရးပါေသာ မိ်ဳးႏြယ္စုမ်ား၊ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ဘာသာေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံစံုအဖဲြ႔အစည္းမ်ား စသည္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ သံတမန္ေရးအရ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေသာ အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈတုိ႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း အခ်င္းခ်င္းၾကား ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရေလ့ရိွသည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံအေနျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသျပႆနာႏွင့္ အေနာက္ဘက္နယ္စပ္ေဒသ ျပႆနာမ်ားမွာ စစ္ေရးအရထက္ ႏို္င္ငံေရးအရ ပိုမိုေဇာင္းေပး ေျဖရွင္းရမည့္ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ၿပီး ႏို္င္ငံေရး လံုၿခံဳမႈအျပည့္အဝမရိွေသာ အေနအထား ျဖစ္သည္။
စီးပြားေရးလံုၿခံဳမႈ
သမိုင္းတြင္ စစ္ႏိုင္ေသာႏို္င္ငံမ်ားက လုယက္၊ အႏိုင္အထက္ ျပဳက်င့္ျခင္းျဖင့္ ခ်မ္းသာလာၾကသည္။ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ားကို သိမ္းပိုက္ျခင္းျဖင့္ အသိမ္းပိုက္ခံ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးကို ထိန္းခ်ဳပ္ကာ ကုန္သြယ္ေရးကို တိုးခ်ဲ႕လာသည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ႏို္င္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖင့္၎၊ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ရရိွေရးအေပၚ အျပန္အလွန္အားထားမွီခိုေရးစာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆုိ၍၎၊ ႏို္င္ငံတခု၏ စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္မည့္ ေပၚလစီတို႔ကုိ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖင့္ ႏို္င္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စနစ္မ်ားကို က်င့္သံုးၾကသည္။ ဤနည္းျဖင့္ စီးပြားေရး လံုၿခံဳမႈကို ရွာေဖြသည္။ ပစၥဳပၸန္ကာလ၏ စီးပြားေရးလံုၿခံဳမႈ ဆိုသည္မွာ စစ္ေရးလံုၿခံဳမႈကဲ့သုိ႔ပင္ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရး၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ ျဖစ္သည္။ ႏို္င္ငံသားမ်ား၏ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးေရးႏွင့္ အကာအကြယ္ေပးေရးသည္ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးတြင္ အေရးႀကီးသည္။ တတိယကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ သူတုိ႔၏ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို အျပည့္အဝ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးမေပးႏိုင္သျဖင့္ လုံၿခံဳမႈ နည္းပါးသည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ မိမိႏိုင္ငံသားမ်ားကို အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း မဖန္တီးေပးႏိုင္ဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနေသးသည္။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္လံုၿခံဳေရး
အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကို တနည္းနည္းျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ လံုၿခံဳေရးအျဖစ္ ယူဆသည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အျဖစ္အပ်က္အားလံုးကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈအျဖစ္ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသာ္လည္း တကမာၻလံုးကိုေရာ၊ ေဒသဆိုင္ရာကိုပါ ႐ုိက္ခတ္သည့္ ျပႆနာမ်ားမွာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈရိွသည္။ ဥပမာ… ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၊ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ပူေႏြးလာမႈ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ၊ သက္ရိွ ဇိီဝမ်ိဳးကဲြမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လာမႈ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္ စတင္က်င့္သံုးသည့္အခိ်န္ကစ၍ အလြန္အကြၽံ သစ္ခုတ္ျခင္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီးျခင္း၊ ျမစ္ေရႀကီး ေရလၽွံျဖစ္ျခင္း၊ ေလမုန္တိုင္းဒဏ္ ခံရျခင္း စသည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ရိွလာေနသည္။
စြမ္းအင္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတ လံုၿခံဳေရး
သဘာဝသယံဇာတ ဆိုသည္တြင္ ေရ၊ စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္မ်ား၊ ကုန္းေျမႏွင့္ ဓာတ္သတၱဳမ်ား စသည္တို႔ ပါဝင္သည္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအဖို႔ စက္မႈလုပ္ငန္းႏွင့္ စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ လံုေလာက္ေသာ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ား ရရိွရန္ အေရးႀကီးသည္။ သယံဇာတအရင္းအျမစ္ ခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဂ်ပန္အေနျဖင့္ အင္အား ႀကီးထြားေရးအတြက္ အခက္အခဲမ်ား ရိွေနရာ စိန္ေခၚမႈမ်ားရိွသလို စင္ကာပူသည္လည္း ႀကီးမားသည့္ အခက္အခဲရိွသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႔စစ္ပဲြတြင္ အီရတ္က ကူဝိတ္ကို တိုက္ခိုက္ျခင္းမွာ ေရနံတြင္းမ်ားကို သိမ္းပိုက္လုိျခင္းကလည္း အေၾကာင္းတေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥတန္တို႔ အျငင္းပြား အခ်င္းမ်ားေနၾကျခင္းတြင္ ေရအရင္းအျမစ္ခဲြေဝ အသံုးခ်ေရးျပႆနာလည္း ပါဝင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေဒသတြင္းတြင္ သဘာဝသယံဇာတ ေပါႂကြယ္ေသာ ႏို္င္ငံျဖစ္သလို၊ ပထဝီအရလည္း အခ်က္အခ်ာက်သည့္ အေနအထား ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ဤအခ်က္က အားသာခ်က္ျဖစ္သလို ဤအခ်က္ေၾကာင့္ပင္လၽွင္ အင္အားႀကီးႏိုိင္ငံတုိ႔၏ အားၿပိဳင္ရာ စစ္မ်က္ႏွာ ျဖစ္လာတတ္သျဖင့္ ႀကီးစြာ သတိထားသင့္လွသည္။
ကမာၻ႕ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၎တို႔ လိုအပ္ေသာ သဘာဝသယံဇာတ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အင္အား သံုးျခင္းျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းျခင္းျဖင့္ေသ ာ္လည္းေကာင္း၊ အေရာင္းအဝယ္ ျပဳျခင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ေျဖရွင္းၾကသည္။
ဆိုက္ဘာ လံုၿခံဳေရး
မၾကာေသးေသာကာလမ်ားက စတင္၍ ဆိုင္ဘာလံုၿခံဳေရးကို အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကိစၥ တရပ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္လာၾကသည္။ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ရန္ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အီလက္ထေရာနစ္ သတင္းျပန္ၾကားေရးစနစ္မွာ အေရးႀကီးသည္။ အစုိးရ၏ ဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာကြန္ရက္ကို အျခားအစိုးရတရပ္ရပ္က ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ လူပုဂိၢဳလ္၊ အဖဲြ႔အစည္းတရပ္ရပ္က ျဖစ္ေစ ၾကားျဖတ္ေဖာက္ယူျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ စစ္ေရးလံုၿခံဳမႈကို ဆိုးရြားစြာ ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ ေရြးေကာက္ပဲြကာလက ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၏ အတြင္းသတင္းမ်ားကို ႐ုရွားႏိုင္ငံက ၾကားျဖတ္ေဖာက္ယူကာ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ၎တို႔ ႏိုင္ေစလိုေသာ ေဒၚနယ္ထရမ့္ကို ကူညီခဲ့သည္ဆုိသည့္ စြပ္စဲြခ်က္မ်ား လူသိရွင္ၾကား ေပၚလာခဲ့ၿပီး၊ ႐ုရွားသံတမန္မ်ားကို အေမရိကန္ အိုဘားမားအစုိးရက ႏွင္ထုတ္ခဲ့သည္။
သမၼတအိုဘားမားက “ဆိုက္ဘာၿခိမ္းေျခာက္မႈဟာ ႏို္င္ငံေတာ္တရပ္ရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဒုကၡအေပးႏိုင္ဆံုး စိန္ေခၚမႈမ်ားထဲက တခ်က္ ျဖစ္လာေနပါၿပီ။ ၂၁ ရာစုအတြင္း အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ျခင္းဟာ ဆိုက္ဘာ လံုၿခံဳေရး ရိွမႈ၊ မရိွမႈအေပၚ မူတည္ေနပါလိမ့္မယ္” ဟုေၾကညာသြားခဲ့ေလသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္မူ အစုိးရယႏၲရားက အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ကို ေကာင္းစြာ အသံုးမခ်ႏိုင္ေသး။ E-Government ျဖစ္ရန္ အခိ်န္လိုဦးမည္။
ႏိုင္ငံတြင္းရိွ ပုဂၢလိကဘဏ္စနစ္မ်ားတြင္ စတင္က်င့္သံုးသည္မွာလည္း မၾကာလွေသးေခ်။ သို႔ေသာ္ ATM စက္မ်ားတြင္ တရားမဝင္ၾကားျဖတ္ ေငြခိုးယူမႈမ်ား စတင္ရိွလာေနၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ E-Government စနစ္ေဖာ္ေဆာင္သည့္ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္လွေပသည္။
ရဲထြန္း (သီေပါ)
ကိုးကား : Wikipedia အြန္လိုင္းစြယ္စံုက်မ္း
