Home
ဆောင်းပါး
ယူဂုိဆလပ္ဗီးယားႏိုင္ငံ ၿပိဳကဲြမႈ သို႔မဟုတ္ လူမိ်ဳးအေျချပဳ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ခဲြထြက္ခြင့္ ပါဝင္သည့္ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အႏၲရာယ္
DVB
·
June 21, 2017
ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ဆိုရွယ္လစ္ဖက္ဒရယ္သမၼတႏိုင္ငံမွာ လူမ်ိဳးမ်ားကို အေျချပဳသည့္ သမၼတႏိုင္ငံမ်ား အသီးသီး စုေပါင္းထားသည့္ ဆိုဗီယက္ပံုစံ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ျဖစ္သည္။ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ဆိုရွယ္လစ္ဖက္ဒရယ္သမၼတႏိုင္ငံကို ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီးတြင္ တည္ေထာင္သည္။ ၎တြင္ ေဘာ့စနီးယား-ဟာဇီဂိုဗီးနား၊ ခ႐ိုေအးရွား၊ မက္ဆီဒိုးနီးယား၊ မြန္တီနီးဂ႐ိုး၊ ဆလိုေဗးနီးယားႏွင့္ ဆားဗီးယားဟူသည့္ ရီပတ္ဘလစ္(သမၼတႏိုင္ငံ) ၆ ခုျဖင့္ ေပါင္းစပ္ဖဲြ႔စည္းထားသည္။ ဆားဗီးယားအတြင္းတြင္ ဗိုဂ်္ဗိုဒီးနားႏွင့္ ကိုဆိုဗိုဟု ေခၚတြင္သည့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ႏွစ္ခု ပါဝင္ေသးသည္။ အသီးသီးေသာ ရီပတ္ဘလစ္ ၆ ခုတြင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ကြန္ျမဴနစ္အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (League of communists of Yugoslavia) ၏ ပါတီဌာနခဲြ အသီးသီး ရိွၾကသည္။ အခ်င္းခ်င္းအၾကားရိွ ျပႆနာမ်ားကို ဖက္ဒရယ္လယ္ဗယ္ (ျပည္ေထာင္စုအဆင့္) တြင္ ေျဖရွင္းၾကသည္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ယူဂိုဆလားဗီးယားႏိုင္ငံတြင္ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳးမွာ လူဦးေရအမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတဝန္း အျခားလူမိ်ဳးမ်ားႏွင့္အတူ ေအာက္ပါအတိုင္း ပ်ံ႔ႏွံ႔ေနထိုင္ၾကသည္။ ေဘာ့စနီးယား-ဟာဇီဂိုဗီးနားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမိ်ဳးမ်ားမွာ ေဘာ့စနီးယားလူမ်ိဳး ၃၉ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၆သန္း)၊ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး ၃၂ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၃ သန္း)၊ ခ႐ုတ္ (Croats) ၁၈ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၇၆ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ခ႐ိုေအးရွားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမိ်ဳးမ်ားမွာ ခ႐ုတ္လူမိ်ဳး ၇၅ ဒသမ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း (၃ ဒသမ ၅ သန္း)၊ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး ၁၁ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၅၃ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမိ်ဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မက္ဆီဒိုးနီးယားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားမွာ မက္ဆီဒိုးနီးယန္းလူမိ်ဳး ၆၇ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၃ သန္း)၊ အယ္လ္ေဘးနီးယန္းလူမိ်ဳး ၁၉ ဒသမ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၃၈ သန္း)၊ ဆာ့ဗ္လူမ်ိဳး ၂ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၄၅ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမိ်ဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ မြန္တီနိီဂ႐ိုးတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမိ်ဳးမ်ားမွာ မြန္တီနီဂ႐ိုးလူမ်ိဳး ၆၈ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၄ သန္း)၊ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး ၃ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၂ သန္း)၊ ေဘာ့စနီးယားလူမ်ိဳး မူဆလင္ ၁၃ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၈ သန္း)၊ အယ္ေဘးနီးယန္းလူမ်ိဳး ၆ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၄ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဆလိုေဗးနီးယားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမိ်ဳးမ်ားမွာ ဆလိုေဗးနီးယားလူမိ်ဳး ၉၀ ဒသမ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၇ သန္း)၊ ခ႐ုတ္လူမ်ိဳး ၂ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၅၄ သန္း)၊ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး ၂ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၄ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဆားဗီးယားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမိ်ဳးမ်ားမွာ ဆာ့ဗ္လူမ်ိဳး ၇၇ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း (၆ သန္း)၊ ဟန္ေဂရီလူမ်ိဳး ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၄ သန္း)၊ ေဘာ့စနီးယားလူမိ်ဳး မူဆလင္၂ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၁၆ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဆားဗီးယားအတြင္းတြင္ တည္ရိွေသာ ကိုဆုိဗိုျပည္နယ္တြင္ အယ္လ္ေဗးနီးယားလူမိ်ဳးမွာ ၁ ဒသမ ၂ သန္းရိွၿပီး (၇၇ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း) ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳးမွာ ၀ ဒသမ ၂၃၇ သန္း (၁၄ ဒသမ ၉၃ ရာခုိင္ႏႈန္း) သာ ရိွသည္။ ဗိုဂ်္ဗိုဒီးနားတြင္ အဓိကေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး ၅၄ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၁ သန္း)၊ ဟန္ေဂရီလူမိ်ဳး ၁၈ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၃၉ သန္း)၊ ခ႐ိုးရွန္းလူမ်ိဳး ၅ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၁၂ သန္း)၊ ဆလိုဗက္ ၃ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၀၇ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမိ်ဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ဆာ့ဗ္လူမ်ိဳး ၃၆ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္း (၈ ဒသမ ၁ သန္း)၊ ခ႐ုတ္လူမိ်ဳး ၁၉ ဒသမ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း (၄ ဒသမ ၄ သန္း)၊ ေဘာ့စနီးယား မူဆလင္ ၈ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း (၂ သန္း)၊ ဆလိုေဗးနီးယန္း ၇ ဒသမ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၈ သန္း)၊ အယ္လ္ေဘးနီးယားလူမိ်ဳး ၇ ဒသမ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၇ သန္း)၊ မက္ဆီဒိုးနီးယန္းလူမိ်ဳး ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း (၁ ဒသမ ၃ သန္း)၊ မြန္တီနီးဂ႐ိုးလူမ်ိဳး ၂ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀ ဒသမ ၅၈ သန္း) ႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သမၼတ တီတိုးလက္ထက္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားႏိုင္ငံ သမၼတတီတိုးလက္ထက္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား၏ စီးပြားေရးစနစ္မွာ စီမံကိန္းခ် ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္သည့္စနစ္ႏွင့္ လစ္ဘရယ္ စီးပြားေရးစနစ္အၾကား အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးျခင္းျဖစ္သျဖင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ေျပာႏိုင္ၿပီး ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္မွ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ ကာလမ်ားသည္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားႏိုင္ငံအတြက္ ေရြႊေရာင္ကာလမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ႏွစ္စဥ္ ဂ်ီဒီပီတိုးတက္မႈႏႈန္း ၆ ဒသမ ၁၊ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း ၉၁ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အခမဲ့ ေဆးဝါးကုသခြင့္ႏွင့္ ဖ်မ္းမၽွ လူ႔သက္တမ္း ၇၂ ႏွစ္ရိွသည့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သမၼတတီတိုးက ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ျပ႒ာန္းလ်က္ ရာသက္ပန္ သမၼတတာဝန္ကိုယူၿပီး သူ ကြယ္လြန္သည့္ေနာက္တြင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားသမၼတ တာဝန္ကို ယူဂိုဆလပ္သမၼတအဖဲြ႔ (Yugoslav Presidency) ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ထုိအဖဲြ႔ကို မူလက အဖဲြ႔ဝင္ ၂၃ ဦးျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းခဲ့ရာမွ ၉ ဦးသို႔ ေလၽွာ႔ခ်ဖဲြ႔စည္းခဲ့သည္။ အဆုိပါ အဖဲြ႔ဝင္ ၉ ဦးမွာ.. ရီပတ္ဘလစ္ ၆ ခုႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ ၂ ခုတို႔မွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးက်စီႏွင့္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ကြန္ျမဴနစ္အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ၁ ဦးတို႔ ျဖစ္သည္။ ဆာဗီးယား ရီပတ္ဘလစ္အတြင္းရိွ ကိုဆိုဗိုႏွင့္ ဗိုဂ်္ဗိုဒီးနား ျပည္နယ္ႏွစ္ခုကိုလည္း ဆာဗီးယားလႊတ္ေတာ္တြင္ ဗီတိုအာဏာ ေပးထားျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို ပိုမိုတိုးတက္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒသည္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ထပ္မံအားျဖည့္ အတည္ျပဳခဲ့သည္။ အဆုိပါ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားမွာ ဖက္ဒရယ္ယူနစ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ရီပတ္ဘလစ္ ၆ ခုသည္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ဆိုင္ က်င့္သုံးခြင့္ရိွၾကၿပီး ဖက္ဒေရးရွင္းႀကီး(ျပည္ေထာင္စုႀကီး) အေနျဖင့္ကား အေျခခံဥပေဒအရ လဲႊအပ္ေပးထားသည့္ သီးျခားျပႆနာကိစၥမ်ားေပၚတြင္သာ အာဏာရိွေလသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ဂိ်ဳးဇစ္ဘေရာ့တိီတိုးကို အမည္နာမ ေဖာျပလ်က္ သက္ဆံုးတိုင္သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ သမၼတ တီတိုး ကြယ္လြန္သည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အလွည့္က် သမၼတ တာဝန္ယူသည့္စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေလသည္။ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ႏွင့္ ခဲြထြက္ခြင့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ အေျခခံမူ ၁၀ ခ်က္ ပါဝင္ေလရာ ပထမအေျခခံမူတြင္ “ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ဆိုသည္မွာ၊ တန္းတူညီမၽွေသာ လူမိ်ဳးမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဖက္ဒရယ္သမၼတႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး၊ ညီရင္းအစ္ကိုပမာ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေရးအေျခခံမူအေပၚတြင္ တိတိက်က်ရိွေသာ ဘံုအက်ိဳးစီးပြားမ်ားအတြက္ ခဲြထြက္ခြင့္အေပၚ အေျခခံသည့္ လူမိ်ဳးတိုင္း၏ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ၾကသည္” ဟု ေဖာ္ျပထားေလသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မတိုင္မီ အေျခခံဥပေဒမ်ားတြင္ ရီပတ္ဘလစ္မ်ားအား ခဲြထြက္ခြင့္ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေပးအပ္ထားေလသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒတြင္ အဆိုပါအခြင့္အေရးမ်ားကို ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား အမိ်ဳးသားႏိုင္ငံမ်ား (Nations of Yugoslavia) က ပိုင္ဆိုင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အခ်ိဳ႕က မိမိသေဘာတခုတည္းျဖင့္ ခဲြထြက္ခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ထားျပန္ေလသည္။ ပုဒ္မ ၅ တြင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား၏ နယ္နိမိတ္ သတ္မွတ္မႈမ်ားကို ျပင္ဆင္လိုပါက (သမၼတႏိုင္ငံ) ရီပတ္ဘလစ္အားလံုးႏွင့္ (ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ) ျပည္နယ္အားလံုး သေဘာတူညီမႈ ရိွရမည္ဟု ဆိုထားသည္။ ပုဒ္မ ၂၈၃ အရ ႏိုင္ငံေတာ္၏ နယ္နိမိတ္မ်ား ျပင္ဆင္ခြင့္ကို ယူဂိုဆလပ္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ အပ္ႏွင္းထားသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒသည္ ခဲြထြက္ခြင့္ကို သက္ဆိုင္ရာ ယူနစ္တခုတည္းသေဘာျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရိွ မရိွ၊ သို႔မဟုတ္ ဖက္ဒရယ္အစိုးရ၊ သမၼတႏိုင္ငံ အစုိးရမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရအားလံုး သေဘာတူညိီခ်က္ရရန္ လိုအပ္၊ မလိုအပ္ စသျဖင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရိွေခ်။ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သမၼတ တီတိုး ကြယ္လြန္သြားၿပီးေနာက္ ယူဂိုဆလပ္ႏုိင္ငံအတြင္းရိွ အမ်ိဳးသားေရးပဋိပကၡမ်ားမွာ စတင္ႀကီးထြားလာသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား စစ္ေအးတိုက္ပဲြ ျဖစ္ပြားေနခဲ့ရာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ဘာလင္တံတုိင္း ၿပိဳက်သြားျခင္းက ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ က်ဆံုးသြားၿပီဆိုသည္ကို သက္ေသျပခဲ့သည္။ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား၏ အက်ပ္အတည္းမ်ားမွာ စစ္ေအးကာလအတြင္း အေရွ႕ဥပေရာပရိွ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံမ်ား အားနည္းလာျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရိွၿပီး ယူဂိုဆလပ္ ကြန္ျမဴနစ္အဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွာ သေဘာတရားေရးရာအရ ႀကံ့ခိုင္မႈမရိွေတာ့ေပ။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ လူမ်ိဳးမ်ား ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္အေပၚ ေထာက္ခံအားေပးသည့္ မူဝါဒေၾကာင့္ ဗဟိုဖက္ဒရယ္အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွာ ေပ်ာ့ည့ံအားနည္းလာကာ စိန္ေခၚလာေနေသာ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ေက်ာ္နင္းႏိုင္စြမ္း မရိွေတာ့ေခ်။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒအရ ကိုဆိုဗိုႏွင့္ ဗိုဂ်္ဗိုဒီးနားတို႔သည္ ဆာဗီးယားအတြင္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ဤအေျခခံဥပေဒအရ ဆာဗီးယားသမၼတႏိုင္ငံက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသအေပၚ ထိန္းေက်ာင္းသည့္ အာဏာ မရိွေတာ့ေခ်။ အေျခခံဥပေဒသစ္အရ ဖက္ဒရယ္အခြင့္အေရးမ်ား ပိုမိုခြင့္ျပဳထားေသာ္လည္း ခ႐ုတ္လူမိ်ဳး၊ ဆလိုဗင္းလူမိ်ဳး စသည့္ ဖက္ဒရယ္သမားမ်ားႏွင့္ (အဓိကအားျဖင့္) ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး တျပည္ေထာင္သမားမ်ားအၾကား တင္းမာမႈမ်ား ဆက္လက္တိုးပြားလာေနသည္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ အားေပ်ာ့လာေသာ အေျခအေနက ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားကို လက္ေတြ႔အားျဖင့္ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းတခုပံုစံသို႔ တြန္းပို႔ေနေလသည္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားကတည္းက စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းေသာ ေဒသမ်ားႏွင့္ ခ်ည့္နဲ႔ေသာ ေဒသမ်ားအၾကား ကြာဟခ်က္ ႀကီးမားလာမႈက ႏိုင္ငံ၏ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ထိခိုက္လာေစခဲ့သည္။ အဖံြ႔ၿဖိဳး အတိုးတက္ဆံုးျဖစ္သည့္ ခ႐ိုေအးရွားႏွင့္ ဆလိုေဗးနီးယားတို႔က ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒပါ ၎တို႔၏ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေပၚ ကန္႔သတ္ထားခ်က္မ်ားကို လက္မခံ ျငင္းဆန္ၾကေလသည္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္က ဆလိုေဗးနီးယားေဒသ၏ လူထုထင္ျမင္ခ်က္မွာ ခဲြထြက္ၿပီး သီးျခားႏိုင္ငံ ထူေထာင္ျခင္းက ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားႏိုင္ငံတြင္ အတူပူးတဲြ ေနထိုင္ျခင္းထက္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္လိမ့္မည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ထို႔အတူ ယူဂိုဆလပ္တြင္ အတူပူးတဲြေနထိုင္ျခင္းက သူတို႔အတြက္ ဘာမၽွအက်ိဳးမရိွဟု ဆင္းရဲေသာ ကိုဆိုဗိုျပည္နယ္က ယူဆသည္။ ကိုဆိုဗိုေဒသမွာ အယ္ေဘးနီးယန္း လူမိ်ဳးအမ်ားစု ေနထိုင္ၿပီး ၎၏ ဂ်ီဒီပီမွာ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီးကာလက တႏိုင္ငံလံုး ပ်မ္းမၽွဂ်ီဒီပီ၏ ၄၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ရိွခဲ့ရာမွ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ၂၇ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိေတာ့သည္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ကိုဆိုဗို အယ္လ္ေဘးနီးယားမ်ားက သူတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ကို အေျခခံဥပေဒဝင္ သမၼတႏိုင္ငံ (ရီပတ္ဘလစ္) အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ေပးရမည္ဟု စတင္ေတာင္းဆုိလာၾကသည္။ ကိုဆုိဗိုျပည္နယ္ရိွ အမ်ားစု အယ္လ္ေဘးနီးယန္းမ်ားႏွင့္ ကိုဆုိဗိုဆာ့ဗ္လူမိ်ဳးမ်ားအၾကား ဆယ္စုႏွစ္တခုလံုးလိုလို တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ဆားဗီးယားသမၼတႏိုင္ငံ၌ ဆလိုဗိုဒန္ မီလိုဆီးဗစ္ အာဏာရလာသည္။ လူထုလႈပ္ရွားမႈ တသီတတန္းျဖင့္ ကိုဆိုဗို၊ ဗိုဂ်္ဗိုဒီးနားႏွင့္ မြန္တီနီဂ႐ိုးတို႔အေပၚ လက္ေတြ႔ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ပါဝါလည္း ရိွလာသည္။ မိီလိုဆီးဗစ္သည္ အေနာက္ဘက္ျခမ္း ရီပတ္ဗလစ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ဆလိုေဗးနီးယားႏွင့္ ခ႐ုိေအးရွားတို႔မွ ဒီမိုကေရစီလိုလားသည့္ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးသည္။ ၎တို႔က အေရွ႕ဥေရာပ၏ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစသည့္ ဒိီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေထာက္ခံၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖင့္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ကြန္ျမဴနစ္အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကို ဖက္ဒရယ္သမၼတႏိုိင္ငံမ်ားအလိုက္ ၿဖိဳခဲြပစ္လိုက္ေလသည္။ ဤသည္ႏွင့္ တဆက္တည္းတြင္ ပါတီစံုဖဲြ႔စည္းခြင့္ႏွင့္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကိုလည္း ခြင့္ျပဳလိုက္ရေလသည္။ အမိ်ဳးသားေရးဝါဒေအာင္ပဲြ သို႔မဟုတ္ ခဲြထြက္ျခင္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ က်င္းပေသာ ပထမဆံုး ပါတီစံုေရြးေကာက္ပဲြမ်ားတြင္ မီလိုဆီးဗစ္ႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ား အႏိုင္ရရိွသည့္ ဆာဗီးယားႏွင့္ မြန္တီနီဂ႐ိုးတို႔မွအပ အျခားေသာ ရိီပတ္ဘလစ္ ၄ ခုတြင္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားသည္ ခဲြထြက္ေရးလိုလားသည့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားကို ႐ံႈးနိမ့္ၾကေလသည္။ အမိ်ဳးသားေရးသမားမ်ား၏ ဘက္ေပါင္းစံုမွ ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားမွာလည္း ျပင္းထန္သထက္ ျပင္းထန္လာသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ဆာဗီးယားႏွင့္ မြန္တီနီဂ႐ိုးတုိ႔မွအပ အားလံုးေသာ သမၼတႏိုင္ငံမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာလာၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆာဗီးယားရီပတ္ဘလစ္ အျပင္ဘက္ရိွ တျခားေသာ ရီပတ္ဘလစ္မ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ဆာ့ဗ္လူနည္းစု၏ အေျခအေနမွာ မေရမရာျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ လူမိ်ဳးေရးပဋိပကၡမ်ား တသီတတန္းႀကီး ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ယူဂိုဆလပ္စစ္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေလေတာ့သည္။ ပထမပိုင္း ခ႐ုိေအးရွား၌ စတင္ျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လူမိ်ဳးေပါင္းစံုေနထိုင္သည့္ ေဘာ့စနီးယား-ဟာဇီဂိုဗီးနားတြင္ ပိုမိုျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားသည္။ စစ္ပဲြေၾကာင့္ ေဒသတြင္းတြင္ နာတာရွည္ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ပ်က္စီးမႈမ်ား က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ယူဂိုဆလပ္စစ္ပဲြမ်ား ယူဂိုဆလပ္စစ္ပဲြမ်ားမွာ ၁၉၉၁ မွ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္အတြင္း ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား ဆုိရွယ္လစ္ ဖက္ဒရယ္သမၼတႏိုင္ငံ ၿပိဳကဲြရာမွ လူမိ်ဳးေရးကို ဗဟိုျပဳသည့္ စစ္ပဲြမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပဲြမ်ားတြင္ အႏိုင္ရသည့္ အမိ်ဳးသားေရးပါတီမ်ားက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ရီပတ္ဘလစ္အသီးသီး၏ လြတ္လပ္ေရးကို ေၾကညာၿပီး ခဲြထြက္ၾကသည့္အခါ ႏိုင္ငံတကာမွ အသိအမွတ္ျပဳၾကေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသစ္မ်ားအတြင္းရိွ လူနည္းစုမ်ား (အထူးသျဖင့္ ဆာ့ဗ္၊ ခ႐ုတ္ႏွင့္ အယ္လ္ေဘးနီးယန္း) ၏ ျပႆနာမ်ားမွာ မေျဖရွင္းရေသးဘဲ ရိွေနေသးသည္။ အစပိုင္းတြင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား၏ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ (JNA) က ခဲြထြက္သည့္ အစိုးရမ်ားကို ေခ်မႈန္းျခင္းျဖင့္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားတခုလံုး၏ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ထိန္းသိမ္းလိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း (JNA) ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္မွာ ဆာ့ဗ္အမိ်ဳးသားေရးကို လံႈ႔ေဆာ္ၿပီး ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳးမ်ား၏ ညီညြတ္ေရးကို အသံုးခ်လိုေသာ ဆာဗီးယားအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ဆလိုဗိုဒန္ မီလိုဆီဗစ္၏ ၾသဇာေအာက္သို႔ တျဖည္းျဖည္း ေရာက္ရိွသြားေလသည္။ အက်ိဳးဆက္အားျဖင့္ တပ္မေတာ္ကို ဆာ့ဗ္လူမိ်ဳး မဟုတ္ေသာ ဆလိုဗင္းမ်ား၊ ခ႐ုတ္မ်ား၊ ကိုဆိုဗို အယ္လ္ေဗးနီးယန္းမ်ား၊ ေဘာ့စ္ညက္မ်ား (ေဘာ့စ္နီးယန္း) ႏွင့္ မက္ဆီဒုိးနီးယန္းမ်ားက စြန္႔ခြာသြားခဲ့ၾကသျဖင့္ (JNA)  တပ္မေတာ္မွာ ဆာ့ဗ္တပ္မေတာ္သက္သက္အျဖစ္သာ ေရာက္ရိွသြားေတာ့သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာတခုအရ ဆာ့ဗ္မ်ားအေနျဖင့္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားကို ျပန္လည္တည္ေထာင္လိုစိတ္ မရိွၾကေတာ့ဘဲ ခ႐ုိေအးရွားႏွင့္ ေဘာ့စနီးယားတို႔မွ အစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မဟာဆာဗီးယားႏိုင္ငံ ထူေထာင္ရန္သာ စိတ္အားထက္သန္ၾကသည္ ဆိုသည္။ တျခားေသာ “မဟာအယ္လ္ေဘးနီးယား ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရး” ႏွင့္ “မဟာခ႐ုိေအးရွား ျပန္လည္တည္ေထာင္ေရး” ရည္မွန္းသည့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကလည္း စစ္ပဲြသုိ႔ ပူးေပါင္းလာၾကသည္။ ယူဂိုဆလပ္စစ္ပဲြမွာ ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ဥေရာပတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ စစ္ပဲြမ်ားအနက္ လူမိ်ဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ပါဝင္သည့္ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ရာတြင္ အျပင္းထန္ အရက္စက္ဆံုးေသာ စစ္ပဲြျဖစ္ေၾကာင္း မၾကာခဏ ေဖာ္ျပၾကေလသည္။ အကူးအေျပာင္းကာလ တရားမၽွတေရး ႏိုင္ငံတကာစင္တာ (Intermational Center for Transitional Justice) ၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ယူဂိုဆလပ္စစ္ပဲြတြင္ လူေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ခန္႔ အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့ၾကရသည္ဟု ဆိုေလသည္။ ယခင္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယားႏိုင္ငံမွာ… ယခုအခါ ေဘာ့စ္နီးယားႏွင့္ ဟာဇီဂိုဘီးနားႏိုင္ငံ၊ ခ႐ိုေအးရွားႏိုင္ငံ၊ မက္ဆီဒိုးနီးယားႏိုင္ငံ၊ မြန္တီနီးဂ႐ိုးႏိုင္ငံ၊ ဆလိုေဗးနီးယားႏိုင္ငံ၊ ဆားဗီးယားႏိုင္ငံႏွင့္ ကိုဆိုဗိုႏိုင္ငံမ်ားအျဖစ္ ၇ ႏိုင္ငံ ကဲြထြက္သြားေလသည္။ ရဲထြန္း (သီေပါ)
Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024