တႏိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ အန္စီေအဟာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို အစားထိုးတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ ၇ ခုရဲ႕ ပန္ခမ္းေၾကညာခ်က္မွာ အစိုးရက အန္စီေအကို ပင္လံုစာခ်ဳပ္ေနရာ အစားထိုးဖို႔ လုပ္ေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ဒါ့အျပင္ အန္စီေအကို သူတို႔တပ္ဖြဲ႔ေတြ လက္မွတ္မထိုးဘူးလို႔ ပန္ခမ္းေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပန္ခမ္းေၾကညာခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရ သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ သိႏိုင္ဖို႔ သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌးကို ဒီဗီြဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။   ေမး - က်ေနာ္တို႔ မေန႔က ပန္ခမ္းက ေၾကညာခ်က္ေပါ့ေနာ္။ အန္စီေအမွာ မထိုးဘူး။ ၀ တပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသီးသန္႔ေပါ့၊ လိုင္းတလိုင္းနဲ႔ သြားမယ္ဆိုၿပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ နည္းနည္း သံုးသပ္ေပးပါခင္ဗ်။ ေျဖ - အန္စီေအ မသြားဘူး။ အခုက်ေနာ္တို႔သြားေနတာက ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသြားတာက က်ေနာ္တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကေန သြားတာေပါ့။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တဖက္မွာ ခုနေျပာတဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေရးေပါ့။ တဖက္မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ (Political Dialogue) ဒီႏွစ္ေၾကာင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က သြားေနတာျဖစ္တယ္။ အခုလက္ရွိအစိုးရ လက္ထက္မွာ မူဆယ္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ NRPC ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထုတ္ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ကဘာလဲဆိုေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ၿပီ အေျဖထြက္ဖို႔ကို။ အဲဒီေတာ့ အေျဖထြက္ဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးဖို႔ သြားၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းပူးေပါင္း အေျဖရွာတာက တခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ေျပာထားတယ္။ အဲဒီေၾကညာခ်က္ရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္မွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဘာပါလဲဆိုေတာ့ နံပါတ္ (၁) ခုနေျပာတဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡသည္ အေျဖမထြက္၊ ႏိုင္ငံေရး ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေဆြး ေႏြးမႈသာသည္ အေျဖရႏိုင္သည္ဆိုတဲ့ဟာပါ။ နံပါတ္ (၂) အခ်က္က အန္စီေအ လက္မွတ္ေရးထိုးမထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ ဒီျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လံုကို ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ အေျဖရွာဖို႔ တိုက္တြန္းတယ္။ နံပါတ္ (၃) အခ်က္ကေတာ့ ဒီ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံကို တက္ေရာက္ဖို႔ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးကိုသြားသင့္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အန္စီေအ ရွိတဲ့ေအာက္ကို ၀င္လာပါဆိုၿပီးေတာ့ ဖိတ္ေခၚတယ္။ ဒီသံုးခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗဟိုဌာန ဥကၠ႒အေနနဲ႔ေရာ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္အေနနဲ႔ေရာ မူ၀ါဒကို ထုတ္ျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားမွာလည္း က်ေနာ္တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေန႔ ပင္လံုအခမ္းအနားမွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က ဒါကိုတိုက္တြန္းသြားတယ္။ အန္စီေအ ထိုးၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမွာ ပါ၀င္ဖို႔ဆိုတဲ့ အဓိက မက္စ္ေဆ့ကို ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေမး - အခုေတာ့ ေျမာက္ပိုင္းတပ္ဖြဲ႔ေတြ အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္။ ၀ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ သူတို႔သြား မယ့္လမ္းက အန္စီေအလမ္းမဟုတ္ဘူး။ အန္စီေအကို သူတို႔ ဆန္႔က်င္လိုက္ၿပီ။ ေက်ာ ခိုင္းလိုက္ၿပီေပါ့။ တျခားနည္းလမ္းနဲ႔ သြားမယ္။ တျခားနည္းလမ္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရဘက္က ဘယ္လိုသေဘာထားရွိပါလဲခင္ဗ်။ ေျဖ - ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္အတိုင္းပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတံခါးကေတာ့ အၿမဲတမ္းဖြင့္ထားတယ္။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာဖို႔ နည္းလမ္းကိုပဲ က်ေနာ္တို႔က ပိုၿပီးေတာ့ တိုက္တြန္းထားတယ္။ ဒီရက္ ဒီအခ်ိန္ခါထိ မေျပာင္းပါဘူး။ နည္းလမ္းပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အန္စီေအ လမ္းေၾကာင္းကေန သြားေနတာက ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို သြားေနတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အန္စီေအသည္ အခု အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာေနၾကတယ္ေပါ့ေနာ္။ ပင္လံုကို အစားထိုးတယ္ ဘာညာဆိုၿပီးေတာ့ ယူဆတာေတြလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက အန္စီေအသည္ ပါ၀င္ညႇိႏႈိင္းခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုးက သေဘာတူတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ျပန္ျငင္းခ်က္ထုတ္ေနတာလည္း ေတြ႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔က ႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္။ နံပါတ္ (၁) အန္စီေအ သည္ ပင္လံုအစားထိုးျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ေပါ့။ အမွန္ေတာ့ အန္စီေအသည္ ပင္လံုအစားထိုးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပင္လံုသေဘာတူ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဟာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာၾကမယ္ဆိုရင္ အမ်ားႀကီး ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ယူဆခ်က္ေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေခတ္ ၂၁ အေျခ အေနနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ သေဘာထားကို က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ျပန္ထားတာရွိပါတယ္။ အဲဒါဘာ လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၂၀ ရာစု ပင္လံုစာခ်ဳပ္သည္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ ေရးရဖို႔အတြက္ အားလံုးစုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကမယ္၊ အားလံုးပူးေပါင္းၿပီး လက္တြဲသြားမယ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕သေဘာတရားကို ရယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၁ ရာစုပင္လံုမွာက်ရင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔အတြက္ အားလံုးပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ ၂၀ ရာစုအေနအထားနဲ႔ သေဘာတရားကိုယူၿပီးေတာ့ ၂၁ ရာစုပင္လံုဆိုၿပီးေတာ့ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သေဘာတရားကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ ဒီသေဘာတရားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္လမ္းသြားနဲ႔ ခုနေျပာတဲ့အတိုင္းသြားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တဖက္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ညႇိႏႈိင္းတယ္။ တဖက္မွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ သြားတယ္။ အဲဒီမွာ အေျခအေနမတူတာက က်ေန္ာတို႔ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ရင္ဆိုင္ ရတာကေတာ့ အန္စီေအ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔က ၈ ဖြဲ႔ရွိတယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔ ၊ ၈ ဖြဲ႔ သံုးဖြဲ႔ေပါ့ေနာ္။ ဒီအေနအထားေတြက လက္မွတ္မထိုးဘဲနဲ႔ က်န္ရစ္ခဲ့တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ၀ နဲ႔ မိုင္းလားကေတာ့ မူလကတည္းက ဒီလမ္းေၾကာင္းကို သူတို႔က ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ျခင္း မရွိခဲ့ဘူး။ က်န္တဲ့ ယူအန္အက္ဖ္စီ ထဲက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ဒီ အန္စီေအ ေၾကညာခ်က္ ရဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ က်ေနာ္ တို႔ အန္စီစီတီဆိုၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔တယ္။ ဖြဲ႔ၿပီးတာနဲ႔ အက္ဖ္တီ ဆိုၿပီး ထပ္ဆင့္ဖြဲ႔တယ္။ အဲဒီမွာ ကေနာ္တို႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ လက္မွတ္ထိုးတဲ့အခါမွာ ႏွစ္ဖြဲ႔ ကြဲသြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအေနအထားမွာ အစိုးရသစ္လက္ထက္ စတင္ေဆာင္ရြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ လက္မွတ္ထိုးၿပီးသားအဖြဲ႔ရွိတယ္။ လက္မွတ္မထိုးရေသးတာ တဖြဲ႔ရွိတယ္။ အန္စီေအကို လံုး၀လက္မခံဘဲ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူညီခ်က္ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သြားမယ္ဆိုတဲ့အဖြဲ႔က ႏွစ္ဖြဲ႔ရွိတယ္။ ဒီအေနအထားနဲ႔ သြားတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဖြဲ႔ခြဲၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အေျဖရွာမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စၿပီးေတာ့ စီမံခ်က္ခ်မွတ္လိုက္တာျဖစ္တယ္။ ခ်မွတ္တဲ့အခါမွာ ဆပ္ေကာ္မတီ (၁)၊ ဆပ္ေကာ္မတီ (၂) ဆိုၿပီးေတာ့ လက္မွတ္ထိုးၿပီးသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အဓိကအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ ကိုသြားဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ၿပီးရင္ လက္မွတ္ထိုးၿပီးသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးေတြခိုင္မာေအာင္ ဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔ သြားထားတာရွိပါတယ္။ တဖက္မွာ လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့အဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈဆိုၿပီးေတာ့ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုေဆာင္ ရြက္လာရာကေနၿပီးေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ယူအန္အက္ဖ္စီ ေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ ၈ ခ်က္ေပါ့။ ဒါေတြ သေဘာတူရင္ လက္မွတ္ထိုးပါမယ္ဆိုတဲ့ တခ်က္ နဲ႔ေပါင္းရင္းေတာ့ ၉ ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ၉ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးေနတာလည္း ၾကာပါၿပီ။ အဲဒီအပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ အဓိကအားျဖင့္ အန္စီေအပဲေျပာေျပာ ဘာပဲေျပာေျပာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေပါ့။ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုုက္မႈေတြ ရပ္စဲတဲ့အခါမွာ လက္မွတ္ထိုး႐ံုတင္ မကဘူး။ လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တဖက္ဖက္က သေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ရင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ၊ ဒီယႏၱရားခိုင္မာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲဆို တဲ့ဟာကို အေလးေပးၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ယူအန္အက္ဖ္စီ ကိုယ္စားလွယ္ကလည္း ဒါမ်ဳိးေတြကို အေလးေပး ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို သြားမွာသည္ ၂၁ ပင္လံု ညီလာခံျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိုသြားတာသည္ ညိႇႏႈိင္းတဲ့အဖြဲ႔နဲ႔ ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့ က်နာ္တို႔ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေအာင္ဆိုတဲ့ သေဘာလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ အန္စီေအ ထိုးၿပီးသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အန္စီေအ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အရင္တုန္းက မထိုးရခင္အေျခအေနနဲ႔ ျပန္ၿပီးႏိႈင္းယွဥ္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ပဋိပကၡေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ ၉၀ ေလာက္အထိ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေနအထား ေတြ႔ရပါတယ္။ ေတြ႔ရေတာ့ တဖက္မွာလည္း လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ေပါင္းစည္းျခင္း မလုပ္ႏိုင္ေသးခင္ အခ်ိန္ကာလမွာေတာ့ ဒီတပ္ေျမက တပ္ဖြဲ႔ေတြ သြားလာခြင့္ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဖက္ ၾကားမွာ တင္းမာမႈေလးေတြရွိခဲ့ တယ္။ တဖြဲ႔နဲ႔တဖြဲ႔ ၿငိစြန္းမႈေတြရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီ ၿငိခဲ့တဲ့အခါမွာလည္း က်ေန္ာတို႔ ေဂ်အမ္စီ လို႔ေခၚတဲ့ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေရး ေစာင့္ၾကည့္ပူးတြဲ ေကာ္မတီကေနၿပီးေတာ့ ၾကား၀င္ ညႇိႏႈိင္းခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ေဂ်အမ္စီ မွာဆိုရင္ အရပ္ဘက္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါပါတယ္။ ဒါကက်ေတာ့ သူက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ကေနၿပီးေတာ့ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္ ေနာက္ဆံုး ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္အထိ သြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ တဖက္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ ခိုင္မာ ေအာင္လုပ္တဲ့ ယႏၱရားက တည္ေဆာက္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေနအထားမွာ လက္မွတ္ မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အႀကံဥာဏ္ေတြ ရယူၿပီးေတာ့ ယႏၱရားကို ပိုမိုခိုင္ မာေအာင္လည္း ညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဂ်အမ္စီကေန ၿပီးေတာ့ ဒီဒီအန္ကို ရွင္းလင္းၿပီးေတာ့ အသိအျမင္ ဖလွယ္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ျပန္ခ်ဳပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ အစိုးရနဲ႔ ဒီလိုလက္တြဲၿပီးေတာ့ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသြားေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြရွိတယ္။ တဖက္မွာလည္း အန္စီေအကို ညႇိႏႈိင္းေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြရွိတယ္။ ေနာက္တျခားဘက္မွာ လည္း အန္စီေအကို လံုး၀လက္မခံဘဲနဲ႔ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ သံုးဆင့္ လမ္းျပေျမပုံနဲ႔ သြားမယ္ဆိုၿပီး ေတာ့ ဒီသံုးျခမ္းကြဲသြားတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေနအထားမွာ က်ေနာ္တို႔က ေလာေလာဆယ္ ညိႇႏႈိင္းေနတဲ့အေနအထားမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ မူ၀ါဒကေတာ့ အဲဒီအတိုင္း က်ေနာ္တို႔ မူလက ေၾကညာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ သူတို႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာလည္း ဒီတိုက္မယ္ ခိုက္မယ္ဆိုတဲ့ အပိုင္းေတာ့ မပါပါဘူး။ သူတို႔ကလည္း ၀ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးဖို႔ အဖြဲ႔ေလး တဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ ဆက္ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ပါပါတယ္ဗ်။ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေျခခံမူေတာ့ ရွိေသးတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအေပၚမွာေရာ ျဖစ္လာႏိုင္လား။ ေျဖ - ျဖစ္လာႏိုင္လားဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ မူ၀ါဒသည္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ဆက္စပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္တခုလံုးကို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အေျဖရွာဖို႔လည္း သိႏၷိ႒ာန္ခ်ထားတဲ့ မူ၀ါဒရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခုလက္ရွိ အေနအထားမွာ အန္စီေအကို လက္မခံဘူး။ တဖက္မွာ အန္စီေအထိုးၿပီးသား အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ သြားေနတဲ့ ၂၁ ပင္လံုလမ္းေၾကာင္းရွိတယ္ ေပါ့ေနာ္။ ဒီအေနအထားမွာ အန္စီေအကို လက္မခံဘူးဆိုတာသည္ က်ေနာတို႔ ဒီဘက္က သြားေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လံု လမ္းေၾကာင္း ကို မလိုက္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ေနတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒီေနရာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဘာလဲဆိုေတာ့ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အားလံုး သေဘာတူညီခ်က္လုပ္ထားတာ သည္ က်ေနာ္တို႔ ဒီဘက္မွာ ဘာလဲဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အပါအ၀င္ သံုးပြင့္ဆိုင္နဲ႔ က်ေနာတို႔ သြားေနတာျဖစ္တယ္။ အဲဒါက ဘယ္အထိလဲဆို ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုိအပ္ရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မယ္။ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္ေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူညီခ်က္ ထြက္ေပၚလာတဲ့ အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ထြက္ေပၚလာတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြအတိုင္း ဥပေဒေတြ ျပင္တာ ဆင္တာေတြလုပ္မယ္။ အဲဒီမွာ အေရးႀကီးတာက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအထိပါ ကတိက၀တ္အားလံုးျပဳထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး အစဥ္တစိုက္ ေျပာဆိုေနတာသည္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ္။ ဒါက နံပါတ္ (၁)၊ နံပါတ္ (၂) အခ်က္က တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ဒီဟာကို မရလို႔ အခုလို ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိတယ္။ နံပါတ္ (၃) အခ်က္က ဒီတန္းတူ ညီမွ် ေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေျဖရွင္း၊ ေနာက္ဆံုး သူ႔ရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းက ဘာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကို ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ တည္ေဆာက္မွသာ ရမယ္ဆိုတဲ့ ဒီသံုးခ်က္ကို သြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသံုးခ်က္ကိုသြား တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ လက္ေတြ႔လည္းက်ရမယ္။ အလုပ္လည္းျဖစ္ရယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီျမန္မာႏိုင္ငံ အခုႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ ကီးပေလရာေတြထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သြားၿပီးတိုက္႐ိုက္ ပတ္သက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ကိုသြားမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မူလ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ က်ေန္ာတို႔သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုး သေဘာတူ လက္ခံႏိုင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်ေနာ္တို႔က ရရွိၿပီဆိုရင္ အားလံုး ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ရရွိရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ျပင္ကိုျပင္ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို ျပန္ၿပီးၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္းအခန္းမွာ ပါတဲ့အတိုင္းပဲ ျပင္ဆင္လို႔ရပါမယ္။ အဲဒီေတာ့ မူလကတည္းကအတိုင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ယခင္က လုပ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေသာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ ႀကိဳးပမ္းေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အသစ္ေရးဆြဲမယ္ဆိုတဲ့အခါမွာ အဲလိုမ်ဳိး ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာေတြလည္း ေနာက္ဆံုး ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး လမ္းေၾကာင္းက လက္ေတြ႔က်မယ္ အလုပ္ျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႔ ပူေပါင္းပါ၀င္လာ တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ယူဆခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီ အန္စီေအ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သြားတဲ့အခါမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အားလံုးလိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ကို ရရွိႏိုင္မလး တည္ေဆာက္ႏိုင္မလားဆိုတာ တပိုင္းေပါ့။ က်ေနာ္ တို႔ ၂၁ ပင္လံု လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သြားေနတာေတြသည္ အားလံုးေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ တန္းတူညီမွ်ေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ဒါေတြကို အာမခံႏိုင္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒေပၚေပါက္လာမလားဆိုတာ ဒီလမ္းေၾကာင္းႏွစ္ေၾကာင္း သြားၿပီးေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါ တယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ လက္ရွိအစိုးရ မူ၀ါဒအရ သြားေနတဲ့လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ ၂၁ ပင္လံု ညီလာခံအတိုင္းသြားမယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြလုပ္မယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသား တန္းတူေရး၊ ကိယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို အာမခံႏိုင္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ တခု ေပၚေပါက္ဖုိ႔ ဒီဟာကို သြားေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္နည္း လမ္းက ပိုၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႔က်မယ္၊ ဘယ္နည္းလမ္းက အလုပ္ျဖစ္မယ္၊ ဘယ္နည္း လမ္းက က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားအားလံုးရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဒီဖက္ဒရယ္ကို အေကာင္းဆံုး ျဖစ္မလဲဆိုတာ လက္ရွိဒီေန႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေလးအနက္ထားၿပီး စဥ္းစားဖို႔ လိုမယ္ထင္ပါတယ္။ ေမး - ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဦးေဇာ္ေဌး လာမယ့္ မတ္လဆန္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဒီဘက္က ယူအန္အက္ဖ္စီ နဲ႔ ဒီပီအန္ အဖြဲ႔ေတြ ေတြ႔ဖို႔ရွိတယ္။ အခု ပန္ခမ္းေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ ေတြ႔ဆံုပြဲ ပ်က္သြားဖို႔ရွိလား၊ ေတြ႔ဆံုပြဲ ဆက္ရွိေန မလားဗ်။ ေျဖ - ေတြ႔ဆံုပြဲကေတာ့ ပ်က္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ဖိတ္ေခၚထားပါတယ္။ အဲဒီ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ဒီပီအန္နဲ႔ ေတြ႔ပါမယ္။ ဒီပီအန္နဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ ဒီပီအန္ရဲ႕ မူ၀ါဒပိုင္းဆိုင္ရာေတြ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္မယ္၊ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတာက ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းတာမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီးမွ ဒီပီအန္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ေတြ႔မွာျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ဒီပီအန္နဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါမွာ မူလ သူတို႔ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ ၈ ခ်က္၊ အန္စီေအ လက္မွတ္ထိုးပါမယ္ဆိုတဲ့ တခ်က္ ေပါင္းရင္ အားလံုး ၉ ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီ ၉ ခ်က္ကို သူ႔ဘက္ကိုယ့္ဘက္ က်ေနာ္တို႔ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္း ဒါက တကယ့္ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းတဲ့ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။