ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ၿပိဳကဲြမႈနဲ႔ ရွစ္ေလးလံုးအေရးအခင္းမွ တ႐ုတ္သင္ခန္းစာရ
DVB
·
December 30, 2016
ဒီႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔ဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကဲြခဲ့တာ ၂၅ တင္းတင္းျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ႐ုရွားရဲ႕ လက္ရိွသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္က “၂၀ ရာစုရဲ႕ အႀကီးမားဆံုး ပထဝီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ႐ုတ္တရက္ ကပ္ေဘးသင့္မႈႀကီးတရပ္” လို႔ ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ဒီအျဖစ္အပ်က္ႀကီးဟာ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ႏ်ဴကလိီးယားစစ္ပဲြ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို အဆံုးသတ္ေပးလိုက္တဲ့ သမိုင္းဝင္ေအာင္ပဲြလို႔ ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။
အဲဒီအခိ်န္က အဲဒီၿပိဳကဲြမႈအေပၚ တ႐ုတ္ျပည္က ပညာတတ္မ်ားရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ား၊ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုခ်က္မ်ား အေျမာက္အျမားလည္း ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးကေနစခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ၿပိဳကဲြမႈဟာ ကြန္ျမဴနစ္ အိုင္ဒီယုိေလာ္ဂ်ီရဲ႕ က်ဆံုးမႈသေကၤတ တရပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံဟာ ကမာၻေပၚမွာရိွတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံအစိုးရအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ စံျပပံုစံတရပ္ ျဖစ္ခဲ့သလို၊ ကမာၻ႔ပထမဦးဆံုးနဲ႔ အရွည္ၾကာဆံုး ဆိုရွယ္လစ္တည္ေဆာက္ေရး အေတြ႔အႀကံဳေတြရိွတဲ့ တိုင္းျပည္ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းနဲ႔ ေခတ္မီဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေတြ အေပၚမွာလည္း နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ ရိွခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ အလားတူကံၾကမၼာဆိုးကို လဲႊေရွာင္ၿပီး ရွင္သန္က်န္ရစ္ဖို႔က အေရးႀကီးျပႆနာတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၂၇ ရက္ေန႔စဲြပါ The Diplomat မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ What China Learned from the Soviet Union's Fall ေဆာင္းပါးမွာ A. Greer Meisels က အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ထဲက အျမင္အမိ်ဳးမိ်ဳးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ “အျပစ္တင္ျခင္း ၃ ရပ္” ကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါေတြက လူကို အျပစ္တင္ျခင္း၊ စနစ္ကို အျပစ္တင္ျခင္းနဲ႔ အေနာက္(ကမာၻ)ကို အျပစ္တင္ျခင္းေတြပါပဲတဲ့။
လူကိုအျပစ္တင္ျခင္း
၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားနဲ႔ ယေန႔အခိ်န္အထိ တ႐ုတ္ျပည္က လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဆုိဗီယက္ယူနီယံ ၿပိဳကဲြသြားမႈ အစအဆံုးဟာ မီးေခးလ္ ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ တဦးတည္းရဲ႕ အမွားေၾကာင့္လို႔ အျပစ္တင္ၾကပါတယ္။ ဒီအျမင္ဟာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတိီထဲက လက္ဝဲ ေရွး႐ုိးစဲြဝါဒီမ်ားရဲ႕အျမင္ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္တာလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြ အရိွန္ျမင့္မားလာစဥ္တုန္းက “တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတိီနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာ ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ရဲ႕ 'ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဝါဒ'ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲဆင္ရမယ္” လို႔ ေျပာဆိုၾကသူေတြ ရိွခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းကာလမွာ “Revisionist” ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးသမားလို႔ အစြပ္စဲြခံရတာဟာ “ေၾကာက္စရာႀကီး” ပါပဲ။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔က Chinese Academy of Social Sciences (CASS) တ႐ုတ္လူမႈေရးသိပၸံ အကယ္ဒမီက စာအုပ္တအုပ္ ထုတ္ေဝပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကို “အႏၲရာယ္ကို ရင္ဆိုင္ရန္ အခိ်န္မီ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း - အႏွစ္ ၂၀ ေျမာက္ ႐ုရွားကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ၿပိဳကဲြျခင္းအေပၚ ျပန္လည္သံုးသပ္ခ်က္မ်ား” လို႔ အမည္ေပးထားပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (CPSU) ၿပိဳကြဲပ်က္စီးသြားတာရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းဟာ ဆိုဗီယက္ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အဲဒီတုန္းက သမၼတ ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ႐ုရွားကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
အဂတိလိုက္ ျခစားမႈရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ေတြ႔လာေနရတဲ့ ကေန႔ တ႐ုတ္ျပည္မွာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ စိတ္ထဲက တကယ္မပါေတာင္ စကားအားျဖင့္ေတာ့ ဒီေၾကာက္စရာေကာင္းလွတဲ့ ရန္သူကို ဆန္႔က်င္တိုက္ပဲြဆင္ရမယ္လို႔ မုခ်ေျပာကိုေျပာရမွာပါပဲတဲ့။
စနစ္ကို အျပစ္တင္ျခင္း
ဒုတိယ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈအရိွဆံုး အုပ္စုကေတာ့ ၿပိဳကဲြမႈဟာ စနစ္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္လို႔ ဆိုသူေတြပါ။ သူတုိ႔က ပိုၿပီးလစ္ဘရယ္က်တဲ့သေဘာရိွၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအျမင္ရိွတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ အဲဒီအျမင္က ဒီၿပိဳကဲြမႈဟာ ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ရဲ႕ ပင္ကိုခိ်ဳ႕ယြင္းအားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ ဘယ္လိုက်င့္သံုးခဲ့တယ္ဆိုတာနဲ႔သာ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ ဆုိၾကတယ္။ ဒီပုဂိၢဳလ္ေတြက စီးပြားေရး ေႏွးေကြးတံု႔ဆိုင္းေနခဲ့တာ၊ စီမံခန္႔ခဲြမႈ လဲြမွားတာ၊ တရားေသဝါဒက်င့္သံုးမႈနဲ႔ ဗ်ဴ႐ုိကေရစီ ႀကိဳးနီစနစ္ရဲ႕ တင္းေတာင့္ၿပီး Flexible မျဖစ္တာ စတဲ့ ျပည္တြင္းက အျပစ္အနာအဆာေတြကို လက္ညိႇဳးထိုးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါေတြက ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ လက္ထက္က်မွ ႐ုတ္တရက္ ေပၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေရွ႕ဥေရာပနဲ႔ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ တဝန္းလံုးမွာ တခိ်န္လံုး ကင္ဆာေရာဂါ ျမစ္ပြားနာလို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးစိတ္ဓာတ္ရိွတဲ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ေတြထဲမွာ ဒီလို “စနစ္ကို အျပစ္တင္” တဲ့အျမင္ ဘာေၾကာင့္ ရွိရတာလဲဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းမွန္းဆလို႔ ရပါတယ္။ အားလံုးၿခံဳၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ တိန္႔ေရွာက္ပင္းရဲ႕ (Reforms) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အမ်ားအျပားဟာ ဒီလို အေသက်၊ ရပ္တန္႔ေနတဲ့ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြကို ဆန္႔က်င့္တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေနာက္ကို အျပစ္တင္ျခင္း
အေနာက္ကုိ အျပစ္တင္တဲ့အုပ္စုကေတာ့ အထက္ကအုပ္စုႏွစ္ခုနဲ႔ ျခားနားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေပၚလစီေတြနဲ႔ ေဒသတြင္း ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာမႈေတြကို ေၾကာက္ရံြ႕တာက အေျခခံအခ်က္ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ အဲဒီအုပ္စုအေပၚ လႊမ္းမိုးေနတဲ့အခ်က္က အေမရိကန္အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပါဝါကို အသံုးခ်ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ကုိ ဖိအားေပးလာကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုစံ အေျပာင္းအလဲလုပ္မွာကို စိုးရိမ္တာပါ။ ျပည္သူ႔ေန႔စဥ္လို၊ ေဟာင္ေကာင္ထုတ္ ဝမ္ေဝွ႔ေပါက္လို သတင္းစာမ်ားမွာ ေဖာ္ျပေလ့ရိွတာက တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ရန္လိုတဲ့ ၾသဇာႀကီးထြားလာမႈနဲ႔ တေန႔တျခား ထြက္ျပဴလာေနတဲ့ ပါတီတြင္း မစည္းမလံုး ျဖစ္လာေနတာကို စိုးရိမ္လာေနတာပါ။ ဒီလို စိတ္ခံစားခ်က္ေတြက အခုထက္တိုင္ ပဲ့တင္႐ိုက္ခတ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ဗိုလ္က်စိုးမိုးေရးဝါဒကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ေဒါသတႀကီးျငင္းခံုမႈေတြကို တ႐ုတ္စာနယ္ဇင္းတခ်ိဳ႕မွာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေဝဖန္ခ်က္ေတြအျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ရေလ့ရိွပါတယ္။
“ဆိုဗီယက္ယူနီယံရဲ႕ ယေန႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕မနက္ျဖန္လား”
ဒီ အျပစ္တင္ျခင္း ၃ ရပ္ ဆိုတာက တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ေပၚလစီမိတ္ကာေတြအေပၚကို ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈရိွတယ္ဆိုတာက ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ တိန္႔ေရွာက္ပင္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေတြ ေၾကညာလိုက္ႏိုင္တာက တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြအထဲမွာ အဲဒီတုန္းက ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ခ်င္ယြင္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ေရွး႐ိုးစဲြ လက္ဝဲသမားႀကီးမ်ား အုပ္စုအေပၚကို တိန္႔ေရွာက္ပင္တို႔အုပ္စုက အေပၚစီးရသြားၿပီဆိုတာ ျပလိုက္တာပါပဲ။ ဒီလို အုပ္စုဂိုဏ္းဂဏ ေအာင္ပဲြအျပင္ တကယ့္ေပၚလစီအေျပာင္းအလဲ ဒါမွမဟုတ္ ေပၚလစီထိန္းညိႇမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကဲြမႈေၾကာင့္လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအထဲက တခိ်ဳ႕ကို ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဆိုဗီယက္ပုံစံျဖစ္တဲ့ လူမိ်ဳးေပါင္းစံု ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး (ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုစနစ္) ဆိုတာကုိ “မတူညီကဲြျပားမႈေတြရိွတဲ့ တျပည္ေထာင္အမိ်ဳးသားႏိုင္ငံ” (one nation with diversity) ေပၚလစီနဲ႔ အစားထုိးတာပါ။***
ဒါ့အျပင္ ေနာက္ထပ္အစားထုိးခ်က္တခုက တ႐ုတ္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳခံရမႈကို ခိုင္မာေစဖို႔ မိ်ဳးခ်စ္စိတ္ ရွင္သန္ထက္ျမက္ေရး ပညာေပးလႈပ္ရွားမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “အေနာက္ကို အျပစ္တင္” တဲ့ အုပ္စုရဲ႕ေဝဖန္သံေတြ တိတ္ဆိတ္သြားေစခဲ့တာက လူမႈဖူလံုေရးေပၚလစီေတြကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပင္စင္လစာေတြ၊ အနိမ့္ဆံုး လူေနမႈဘဝအာမခံခ်က္ေတြ၊ “ဆိုရွယ္လစ္ ေက်းလက္ေဒသသစ္” စနစ္ေဖာ္ေဆာင္တာေတြ၊ က်န္းမာေရး အာမခံစနစ္နဲ႔ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈ စတာေတြအားလံုးဟာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ ေႂကြးေၾကာ္ခ်က္ေတြကို အေနာက္အရင္းရွင္စနစ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္အားျဖည့္ထားခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကဲြမႈကို တံု႔ျပန္ပံုနဲ႔ ဒီသင္ခန္းစာေတြကို သူတို႔ ဘယ္လိုခံယူသလဲ ဆိုတာကို နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကည့္တ့ဲအခါ ေတြ႔ရိွရတာက၊ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ေတြအေနနဲ႔ ေပၚလစီခ်မွတ္တဲ့ရာမွာ ျပင္လြယ္ ေျပာင္းလြယ္ရိွတဲ့ ပံုစံကတဆင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္ယူေလ့လာတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကေန ျပႆနာေတြကို အေျဖရွာဟန္တူပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အေရးအႀကီးဆံုး သင္ခန္းစာကေတာ့ မာ့က္စ္လီနင္ဝါဒ၊ ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္နဲ႔ ေရွး႐ိုးစဲြကြန္ျမဴနစ္ဝါဒတုိ႔အေပၚ လူအေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့လာတဲ့ ခုလို အခိ်န္မွာ လိုက္ေလ်ာညီေထြရိွတဲ့ အာဏာပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္နည္းစနစ္ ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို ရွာေဖြတာပါပဲတဲ့။
အထက္ပါ သေဘာထားအျမင္ေတြက National Interest စင္တာရဲ႕ တ႐ုတ္နဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ သုေတသနဌာန တဲြဖက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး A.Greer Meisels ရဲ႕ အျမင္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ကို ဒီလို ၿပိဳကဲြမသြားေအာင္ ခ်က္ခ်င္းအားျဖင့္ ဘယ္လို ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းသင္ခန္းစာရသြားဖြယ္ရိွတာက ဆုိဗီယက္ အေတြ႔အႀကံဳထက္ ျမန္မာအေတြ႔အႀကံဳျဖစ္ဖို႔ ပိုမ်ားတယ္ဆိုတဲ့ က်ေနာ့္ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဆုိဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကဲြတာက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ပါ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ အဲဒီလို တျပည္လံုးနီးပါး လူထုအံုႂကြမႈျဖစ္ခဲ့တာက ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကပါ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွာ ျဖစ္တာထက္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ ေစာပါတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ထက္ ၁ ႏွစ္ေလာက္ေစာတဲ့ လူထုအံုႂကြမႈကေတာ့ ျမန္မာျပည္က ရွစ္ေလးလံုး လူထုအံုႂကြမႈႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီရွစ္ေလးလံုးလူထုအံုႂကြမႈႀကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္စနစ္ ၿပိဳက်သြားပါတယ္။ တပ္မေတာ္က အံုႂကြခဲ့တဲ့လူထုကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ တပါတီစနစ္ကိုေရာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အစုိးရကိုပါ မကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ေတာ့ပါ။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္က်ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္မွာ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားေတြ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးတခု တိန္အန္မင္းရင္ျပင္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ ဒီလူထုအံုႂကြမႈဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ကေန ဇြန္လ ၄ ရက္ေန႔အထိ တလ၊ ႏွစ္ပတ္နဲ႔ ေျခာက္ရက္တိတိ ၾကာျမင့္ခဲ့တယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို တခ်ိဳ႕က “၈၉ ဒီမိုကေရစိီအေရးလႈပ္ရွားမႈ” လို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈ အျမင့္မားဆံုးအခိ်န္ ဒီရင္ျပင္မွာ စုစည္းမိၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုအေရအတြက္ဟာ တသန္းေက်ာ္ေလာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အခ်က္အခ်ာေနရာက ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ တ႐ုတ္တျပည္လံုးမွာ ဆႏၵျပပဲြျဖစ္ခဲ့တာ ၿမိဳ႕ေပါင္း ၄၀၀ ေလာက္ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကမလဲဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပါတီထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြအတြင္း အႀကီးအက်ယ္ သေဘာထား ကဲြလာၾကပါတယ္။ တိန္႔ေရွာက္ပင္း၊ လီဖုန္းနဲ႔ ယန္စန္းခြန္း စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြက သေဘာထား တင္းမာၾကၿပီး ေက်ာက္က်ိယန္၊ ဟူခိ်လိနဲ႔ ယန္မင္းဖူ စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြက သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းၾကတယ္။
အဲဒီတုန္းက ထိပ္ဆံုးေခါင္းေဆာင္ တိန္႔ေရွာက္ပင္အေနနဲ႔ ဒါဟာ ႏိုိင္ငံေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတရပ္လုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး အင္အားသံုး ႏိွမ္နင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ မာရွယ္ေလာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီး စစ္ေဒသႀကီး ၇ ခုမွ တပ္မ ၃၀ ရိွ လက္နက္ကိုင္တပ္အင္အား ၂ သိန္းခဲြကို စုစည္းကာ ပီကင္းကို ေစလႊတ္ခဲ့ရတယ္။
ဇြန္လ ၃ ရက္နဲ႔ ၄ ရက္ေန႔ေတြမွာ တိန္အန္းမင္ ရင္ျပင္ထဲကို PLA တပ္သားေတြက တင့္ကားေတြနဲ႔အတူ အရပ္မ်က္ႏွာ အသီးသီးက ဝင္ေရာက္လာၿပီး ဆႏၵျပလူအုပ္ႀကီးကို ပစ္ခတ္ၿဖိဳခဲြခဲ့ပါတယ္။
အဲဒိီလႈပ္ရွားမႈအတြင္းမွာ စုစုေပါင္း ေသဆံုးသူ ၂၄၁ ေယာက္ရိွတဲ့အနက္ ေက်ာင္းသား ၃၆ ေယာက္၊ PLA တပ္မေတာ္သား ၁၀ ေယာက္၊ ျပည္သူ႔ရဲ ၁၃ ေယာက္နဲ႔ ဒဏ္ရာရသူ စုစုေပါင္း ၇၀၀၀ ေလာက္ရိွတယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆိုပါတယ္။
အေျခအေနကို ပံုမွန္ထိန္သိမ္းႏိုင္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ပါတီအေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္နဲ႔ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္ဒုတိယဥကၠ႒ ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္ကိ်ယန္ကို ေပါလစ္ဗ်ဴ႐ုိကေန ထုတ္ပယ္လိုက္ပါတယ္။ အျခားထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဟူခိ်လိ၊ ဝမ္လိ၊ ေခ်ာက္စစ္ စတဲ့သူေတြလည္း အေရးယူျခင္း ခံၾကရတယ္။
တိန္အန္းမင္ရင္ျပင္မွာ စခဲ့၊ ဆံုးခဲ့တဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔မွာ တိန္ေရွာက္ဖင္က ဒီလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ “သူတို႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က အေနာက္တုိင္းကို လံုးဝမွီခိုတဲ့ အရင္းရွင္သမၼတႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ဖို႔ပဲ။ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြအေၾကာင္း သူတို႔ ေျပာေနတာက ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ကို အစားထုိးဖု႔ိဆိုတဲ့ တကယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ဖံုးကြယ္ထားခ်င္လို႔။ နယ္ခ်ဲ႕အေနာက္တိုင္းတခုလံုးက ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံေတြအားလံုး ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္ေအာင္ စီမံကိန္းခ်လုပ္ေနၾကတာ။ ေနာက္ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံတကာအရင္းအႏွီးရဲ႕ လက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈေအာက္ ဆဲြသြင္းၿပီး အရင္းရွင္လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဆဲြေခၚၾကလိမ့္မယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က ပါတီနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေမွာက္လွန္ပစ္ဖို႔ပဲ” လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။
ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို ေထာက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကဲြမႈကေန တ႐ုတ္ျပည္အေနနဲ႔ သင္ခန္းစာေတြ အမ်ားအျပားရခဲ့သလို ျမန္မာျပည္မွာ အရင္ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးကေနလည္း ေကာင္းေကာင္းႀကီး သင္ခန္းစာရခဲ့တယ္လို႔ ယူဆမိေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
***(တ႐ုတ္ျပည္တြင္ က်င့္သံုးသည့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီမွာ တန္းတူေရး၊ ေသြးစည္းေရး ဆိုသည့္ မူအေပၚတြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးသည့္စနစ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ အာဏာကို ကိုင္စဲြထားသူမွာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသာ ျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါ ေပၚလစီကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းက်မွသာ အစားထိုးက်င့္သုံးျခင္း မဟုတ္ဘဲ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ၿပီးကတည္းက က်င့္သံုးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အဂၤလိပ္ထံမွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္လဲႊေျပာင္းယူခဲ့သည့္ ေဟာင္ေကာင္ကြ်န္း၊ ေပၚတူဂီထံမွ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္လႊဲေျပာင္းယူခဲ့သည့္ မကာအုိ (Macau) ႏွင့္ သီးျခားျဖစ္ေနေသးသည့္ ထိုင္ဝမ္ စသည္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူကား “တႏိုင္ငံ-စနစ္ႏွစ္မိ်ဳး” ေပၚလစီက်င့္သံုးပါသည္။ ထိုေပၚလစီသည္ပင္လ်ွင္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကဲြၿပီးေနာက္မွ ရလာသည့္ အုိင္ဒီယာမဟုတ္ဘဲ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည့္ တိဘက္ေဒသ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လြတ္ေျမာက္ေရး သေဘာတူညိီခ်က္ ၁၇ ခ်က္ေပၚတြင္ အေျချပဳထားသည့္ အုိင္ဒီယာျဖစ္ေၾကာင္း ထိုစဥ္က သမၼတ က်န္းဇီမင္းက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ေျပာခဲ့ပါသည္။)
ရဲထြန္း(သီေပါ)
စာကိုး : A.Greer Meisels ေရးသားေသာ What China learned from the Soviet Union’s fall
: Wikipedia အြန္လိုင္းစြယ္စံုက်မ္း။
