Homeမေးမြန်းခန်း
အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ရင္ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ ဘာေတြအက်ိုး႐ွိမလဲ (ေဒၚခင္ဥမၼာနွင့္ေမးျမန္းခ်က္)
အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ရင္ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ ဘာေတြအက်ိုး႐ွိမလဲ (ေဒၚခင္ဥမၼာနွင့္ေမးျမန္းခ်က္)
ပီတာအောင်
·
November 16, 2011
၂၀၁၄ မွာ ျမန္မာကို အာဆီယံဥကၠ႒ တာဝန္ေပးဖို့ အာဆီယံနိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေတြက သေဘာတူထားေပမယ့္ တရားဝင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုေတာ့ ထြက္မလာေသးပါဘူး။
[caption id="attachment_17863" align="alignright" width="300" caption="ေဒၚခင္ဥမၼာ"][/caption]
ဒီအေျခအေနမွာ ျမန္မာအာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ျခင္းဟာ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ျပည္သူေတြအတြက္ ဘာေတြ အက်ိုး႐ွိမလဲဆိုတာနဲ့ပတ္သက္လို့အင္ဒိုနီး႐ွားမွာ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံ လူထုအေျချပု အဖြဲ့ေတြရဲ့အစည္းအေဝးပြဲကို တက္ေရာက္မယ့္ Burma Partnership ေခၚ ျမန္မာ့အေရးပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သူမ်ားအဖြဲ့ တာဝန္ခံ ေဒၚခင္ဥမၼာကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံ အာဆီယံဥကၠ႒ တာဝန္ယူျခင္းမယူျခင္း ကိစၥက ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲအတြက္ ဘာေတြမ်ားထူးျခား သက္ေရာက္မႈ ႐ွိမယ္လို့ ထင္ပါသလဲ။
“အာဆီယံက တကယ္လို့သာ ဥကၠ႒ေပးဖို့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အေဆာတလ်င္သာ ခ်လိုက္မယ္ဆိုလို့႐ွိရင္ က်မတို့နိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ဖို့အတြက္ သြားမယ့္နႈန္းက စိတ္ပူစရာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မျမင္တာကေတာ့ တကယ္တမ္း အာဆီယံဟာ အခုလိုမ်ိုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မခ်ေသးဘဲနဲ့ ထပ္ျပီးေတာ့မွ ေစာင့္ၾကည့္ဖို့ လိုေသးတယ္လို့ ျမင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ တကယ္တမ္း ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးေနတဲ့ ကတိေတြကို ဘယ္ေလာက္ အမွန္တကယ္ လက္ေတြ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္သလဲဆိုတဲ့ ဥစၥာက အခ်ိန္က အရမ္းကို ေစာလြန္းေနတယ္။
“အခုကာလဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို့အတြက္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မွာ အထူးသျဖင့္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ့၊ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး၊ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးေရး ဆိုတဲ့ဥစၥာက လက္ေတြ့အေျခအေနမွာ မျဖစ္ေနေသးတဲ့ အေနအထားမ်ိုး ျဖစ္ေတာ့ အာဆီယံအေနနဲ့ တကယ္လို့သာ အေဆာတလ်င္သာ ဆံုးျဖတ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဆီမွာက တကယ္တမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကသာလ်ွင္ နိုင္ငံရဲ့ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေနေသးတယ္ဆိုတာကို က်မတို့ ေတြ့ေနရတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖို့အတြက္ကို လိုအပ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို မျဖစ္ခင္မွာ သူတို့ေပးလိုက္လို့႐ွိရင္ အာဆီယံက က်န္ခဲ့တဲ့ ၁၄ နွစ္တုန္းက ျမန္မာနိုင္ငံ အဖြဲ့ဝင္အျဖစ္ ဝင္ခြင့္ျပုလိုက္တုန္းကလိုပဲ အမွားၾကီးတခုကို က်ဴးလြန္တဲ့ဟာမ်ိုး ေရာက္သြားနိုင္တယ္လို့။”
ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၆ တုန္းကဆိုရင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေတြ႐ွိေနတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း လြတ္မလာေသးဘူးေပါ့။ ဒီမိုကေရစီေရး ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလည္း မေတြ့ေသးတဲ့အေပၚမွာ အဲဒီတုန္းက လာအိုနိုင္ငံမွာ ၂၀၀၅ ခုနွစ္တုန္းက ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ ၂၀၀၆ မွာ အာဆီယံဥကၠ႒မယူဖို့၊ ဆိုင္းငံ့ထားဖို့ ဆိုျပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ။ အခုအခ်ိန္မွာက်ေတာ့ အဲဒီတုန္းက လိုအပ္ခ်က္ေတြက ျပည့္မီလို့ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ့ ဒီလို တာဝန္ေပးလိုက္တာလို့ ထင္လား။ ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာကို ဥကၠ႒တာဝန္ ေပးဖို့ ဆံုးျဖတ္ဖို့ ျဖစ္လာတယ္လို့ ထင္လဲ။
“က်မျမင္တာကေတာ့ အရင္တေခါက္တုန္းက မေပးနိုင္တဲ့အေနအထားမ်ိုးမွာ မျပည့္စံုေသးတဲ့ အခ်က္ေတြက အခုျပည့္စံုသြားလို့ ေပးဖို့စဥ္းစားတယ္ဆိုတာမ်ိုး လို့ေတာ့ က်မထင္ဘူး။ အရင္တုန္းက အေျခအေနဲ့ အခုအေျခအေနမွာ အေပၚယံၾကည့္ရင္ အျမင္မွာ ေျပာင္းလဲတဲ့ဟာေတြေတာ့ ႐ွိတာေပါ့။ ဥပမာ နိုင္ငံရဲ့ နံပါတ္တစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ြွႊ ႐ွိတဲ့အေျခအေနမ်ိုးကေန အခုကေတာ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မဟုတ္ေတာ့ဘဲနဲ့ အရပ္သား ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုတဲ့ဥစၥာမ်ိုးနဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သိန္းစိန္က အရပ္သား ဝတ္စံုေျပာင္းလိုက္တဲ့ကိစၥလို၊ တစံုတရာ သတင္းမီဒီယာကို လြတ္လပ္ခြင့္ ေပးလာတဲ့ဟာမ်ိုးတို့ စသည္ျဖင့္ ဒီလိုကိစၥမ်ိုးေတြကို ၾကည့္လိုက္ျပီးေတာ့ သူတို့က အရင္တေခါက္က ထက္စာရင္ေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ သာပါတယ္ ဆိုတာမ်ိုးေတာ့ တြက္နိုင္တာေပါ့။ သို့ေသာ္လည္းပဲ နိုင္ငံတခုမွာ အေျခခံအက်ဆံုး တည္ျငိမ္မႈ ႐ွိျခင္းမ႐ွိျခင္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ႐ွိျခင္း မ႐ွိျခင္း၊ တိုင္းျပည္ရဲ့ နိုင္ငံေရးအေျခအေန တည္ျငိမ္မႈ ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ ဆိုတဲ့ဟာကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ က်မ ျမင္တာက ၂၀၀၆ နဲ့ အခုၾကားထဲမွာ ဘာမွ သိသိသာသာ ထူးထူးျခားျခား ကြာဟခ်က္ကို မေတြ့ရဘူး ျဖစ္တယ္ေလ။”
ျမန္မာနိုင္ငံက အာဆီယံဥကၠ႒ တာဝန္ယူလိုက္ရလို့ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ဘာမ်ား အက်ိုး႐ွိမယ္လို့ ထင္ပါသလဲ။ ဆိုလိုတာက ေကာင္းကြက္ေလး တခုခုေလာက္ ႐ွိမယ္လို့ မထင္ဘူးလားခင္ဗ်။
“က်မျမင္တာကေတာ့ တကယ္တမ္း ၂၀၁၄ မွာ ဒီ ဥကၠ႒ရသြားျပီဆိုရင္လည္း က်မတို့ ျပည္သူေတြအေနနဲ့က အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ရျခင္းရဲ့ အထူးအခြင့္အေရး ဘယ္သူက ခံစားရမလဲ ဆိုရင္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားလို့ပဲ က်မ ျမင္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းက က်မတို့ ျပည္သူေတြရဲ့ အက်ိုးခံစားခြင့္ ဆိုတာက အုပ္ခ်ဳပ္သူက ျပည္သူရဲ့ အက်ိုးအတြက္ကို လုပ္ေပးမွပဲ အဲဒီအက်ိုးကရမွာကိုး။ ဆိုေတာ့ အာဆီယံဥကၠ႒ ျဖစ္လိုက္ျခင္းအတြက္ေၾကာင့္မို့လို့ တကယ္တမ္း ရမယ့္အက်ိုးကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံတကာကေနျပီးေတာ့မွ အစိုးရေတြ လာၾကမယ္၊ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစည္းအေဝးေတြ လုပ္ၾကမယ္ဆို ဒါေတြကေတာ့ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရး ဆိုတာကေတာ့ ျဖစ္မွာေပါ့။ အဲဒီေနရာမွာ နိုင္ငံအတြက္ေရာ တစံုတရာ ဂုဏ္မ႐ွိဘူးလားလို့ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္နိုင္ငံက တကယ္တမ္း ေဒသရဲ့ ဥကၠ႒ေခါင္းေဆာင္ေနရာမ်ိုးကို ယူခြင့္ရတယ္ ဆိုလို့႐ွိရင္ ဒါ ကိုယ့္နိုင္ငံ ျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာ တခုလို့ေတာ့ က်မတို့ ျမင္ၾကည့္လို့ ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုမ်ိုး ဂုဏ္ယူနိုင္ဖို့ ကိုယ့္ျပည္သူျပည္သားေတြက ဂုဏ္ယူနိုင္ဖို့ ေခါင္းေထာင္နိုင္ရဲ့လား၊ ေခါင္းေမာ့နိုင္ရဲ့လား ဆိုတာကေတာ့ ခုနက အုပ္ခ်ဳပ္သူက ျပည္သူကို ဘယ္လိုမ်ိုး ေခါင္းေမာ့နိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးလဲ။ သူတို့ရဲ့ တကယ္တမ္းေတြ့ေနတဲ့ လက္႐ွိျပဿနာေတြကို ဘယ္ေလာက္အထိ ေျဖ႐ွင္းေပးသလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။”
ေနာက္တခုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မေန့က သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲမွာ အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္ဖို့ အေရးထက္ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ ဘဝေတြ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေကာင္းမြန္ဖို့ အေရးၾကီးတယ္ဆိုျပီး ေျပာသြားတာေပါ့။ ဒီမိုကေရစီအေရးလႈပ္႐ွားသူေတြ ဒီ အာဆီယံဥကၠ႒မျဖစ္ေရး ေတာင္းဆိုေနတဲ့ သူေတြ အေနနဲ့ေရာ ဘယ္အရာက ပိုျပီးေတာ့ အေရးၾကီးတယ္လို့ ထင္ပါသလဲ။
“က်မ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္စုၾကည္ေျပာတာကို ေထာက္ခံပါတယ္။ က်မတို့ ေျပာျပေနတာ အဲဒါပါပဲ။ တကယ္တမ္းဆိုလို့႐ွိရင္ ဒီကာလမွာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအတြက္ အေရးၾကီးဆံုးက ဘာျဖစ္သင့္လဲ။ ျပည္တြင္းမွာ ႐ွိတဲ့ ကိုယ့္ျပည္သူ ျပည္သားေတြရဲ့ စားဝတ္ေနေရး ဘဝေတြ ေကာင္းလာဖို့အတြက္ကို ေျဖ႐ွင္းဖို့ အတြက္ကိုပဲ ကိုယ့္နိုင္ငံထဲမွာ ႐ွိေနတဲ့ ျပဿနာေတြကို ေျဖ႐ွင္းျပီးေတာ့မွ အမ်ိုးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး၊ တိုင္းျပည္နိုင္ငံေရး တည္ျငိမ္မႈရေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဒါေတြအတြက္ပဲ ၾကိုးစားျပီး လုပ္ရမွာ။ ဒါမွ ၂၀၁၄ မွာ အတင္းၾကီး ရေအာင္လို့ လိုက္ျပီးေတာင္းေနစရာ မ႐ွိတာ။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ က်မတို့ကလည္း အာဆီယံကို မေပးနဲ့လို့ က်မတို့ မေျပာဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေပးျခင္း မေပးျခင္း ဘယ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေလာေလာဆယ္ မလုပ္ပါနဲ့ဦးလို့ က်မတို့ ေျပာတာ။”
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံက လူထုအေျချပုအဖြဲ့အစည္းေတြရဲ့ အခန္းက႑ေရာ လာမယ့္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးပြဲမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ထင္ဟပ္မႈ ႐ွိမလဲေပါ့ေနာ္။ သူတို့ ဘယ္ေလာက္အထိ ပါဝင္ခြင့္ ႐ွိမလဲ။
“အာဆီယံရဲ့ ျပဿနာတခုက အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးပဲျဖစ္ျဖစ္ တျခား အစည္းအေဝးေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႐ွင္း႐ွင္းေျပာရရင္ သူတို့က အစိုးရ အစိုးရခ်င္း ဆက္သြယ္ျပီးေတာ့ပဲ လုပ္ၾကတာ က်မတို့ ေတြ့ရတယ္ေလ။ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ ေတြ့ၾကတယ္။ သူတို့ အလြန္ဆံုး ခြင့္ေပးလို့႐ွိရင္ အစိုးရ မ်က္နွာသာေပးတဲ့၊ အစိုးရ ေထာက္ခံတဲ့ NGO အဖြဲ့အစည္းေတြပဲ အစည္းအေဝးေတြထဲမွာ ပါဝင္ခြင့္၊ ပူးေပါင္းခြင့္ ဒါမ်ိုးေတြ ေပးတာကိုး။ တကယ္ လူထုကို အေျချပုျပီးေတာ့မွ လြတ္လပ္တဲ့ အစိုးရေတြရဲ့ လုပ္ဟန္လုပ္နည္းေတြ အေပၚမွာ မၾကိုက္ရင္ မၾကိုက္တဲ့အတိုင္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာပိုင္ခြင့္႐ွိတဲ့ ေျပာနိုင္တဲ့ လူထုအေျချပု အင္အားစုေတြက်ေတာ့ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားအစိုးရေတြ လုပ္တဲ့ သက္ဆိုင္ရာအစည္းအေဝးေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူတို့ ေပးပါတာမ်ိုး မ႐ွိပါဘူး။ ဒါဟာ က်မတို့ အာဆီယံ လူထုအေျချပု အင္အားစု တခုလံုးက ၾကံုေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈအၾကီးၾကီး တခုျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အခုလာမယ့္ ထိပ္သီးညီလာခံ အစည္အေဝးမွာလည္း လူထုအေျချပု အဖြဲ့အစည္းအေတြအတြက္ ေနရာဆိုတာ တကယ္တမ္း သူတို့ မ႐ွိပါဘူး။ က်မတို့ အခုေတာက္ေလ်ွာက္ ၄၊ ၅၊ ၆နွစ္ ၾကိုးစားၾကတယ္ ဆိုတာက လူထုအေျချပု အဖြဲ့အစည္းေတြ ဘက္ကေနျပီးေတာ့သာ ၾကိုးစားျပီးေတာ့မွ ကိုယ့္ရဲ့ ရပိုင္ခြင့္႐ွိတဲ့ ေနရာ။ ကိုယ္ရဲ့ ရပိုင္ခြင့္႐ွိတဲ့ ေနရာနဲ့ ျမွင့္တင္နိုင္တဲ့ ေနရာကို ကိုယ္ ၾကိုးစားျပီးေတာ့မွ ယူေနၾကရတဲ့ အေျခအေနမ်ိုးပဲ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရေတြဘက္က လမ္းဖြင့္ေပးတယ္ဆိုတာကေတာ့ အာဆီယံမွာ က်မ မေတြ့ဘူး႐ွင့္။”