ေကအိုင္အို (ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ့) ဥကၠ႒ ဦးေဇာင္းဟရားထံ လိပ္မူျပီး ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္ေန့က တိုင္းရင္းသား​ေရးရာနွင့္​​ ​ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး​ေဖာ္ေဆာင္မႈ​ ​ေကာ္မတီ ဥကၠ႒​ ဦးသိန္းေဇာ္က​ ​ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေနြးမႈမ်ား စတင္ရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကမ္းလွမ္းခ်က္ထဲမွာ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ယြင္းေနတဲ့​ အေျခအေနကုိ တားဆီးဖယ္႐ွားနုိင္ေရး​ အတြက္ ၾကိုးပမ္းေဆာင္႐ြက္ေပးနုိင္ရန္၊ အခုျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲအေျခအေနေၾကာင့္ စစ္မက္ အျပင္းအထန္ ေပၚေပါက္လာမယ္ ဆုိတဲ့အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ စစ္မက္အျပင္းအထန္ မေပၚေပါက္မီ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပုလုပ္ဖုိ့ ဦးေဇာင္းဟရား အေနနဲ့ ဦးသိန္းေဇာ္နဲ့ လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ဖုိ့ စာမွာ ကမ္းလွမ္းခဲ့တာလုိ့ ေကအုိင္အုိ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးလနန္းက ေျပာပါတယ္။ ဒီကမ္းလွမ္းစာအေပၚ ေကအုိင္အုိအေနနဲ့ နိုဝင္ဘာ ၁ ရက္ေန့က ျပန္လည္ တံု့ျပန္ခဲ့ရာမွာ တန္းတူေရးကို အေျခခံတဲ့ နိုင္ငံေရးေတြ့ဆံုေဆြးေနြးမႈတြနဲ့ အစျပုလို့  ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို့လိုေၾကာင္း စတဲ့အခ်က္ပါစာကုိ ဦးသိန္းေဇာ္ဆီ  ျပန္လည္ေပးပုိ့ခဲ့တယ္လုိ့ ဦးလနန္းက အခုလို ေျပာပါတယ္။ “သူေရးထားတာက ျပည္နယ္အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေနြးပဲြကုိ စတင္နုိင္ေရး ဆိုျပီး ေရးထားတယ္။ အမွန္တကယ္ က်ေနာ္တုိ့ ဒီအဖဲြ့အစည္းကေတာ့​ ​ျပည္နယ္အဆင့္ေတြနဲ့ေတြ့တာ သုံးၾကိမ္႐ွိသြားျပီ။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွ ခုိင္မာတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တခုကိုမွ အေကာင္အထည္ ေပၚလာတာမ်ိုး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်နိုင္တာမ်ိုး မ႐ွိေသးဘူး။ ဒါက ဦးသိန္းေဇာ္ေရးလာတဲ့စာပါ။ “အဲ့လုိ စာေရးလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ့ဘက္ကလည္း ဦးသိန္းေဇာ္ကို စာျပန္ၾကားလုိက္တယ္။ အဲဒီစာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ ေကအုိင္အုိရဲ့ သေဘာထားပါပဲ။ အဲဒီထဲမွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္နဲ့ တုိင္းရင္းသား​အေရး​​ ​ေျဖ႐ွင္းနိုင္ဖုိ့နဲ့ တန္းတူအေရးကို  အေျခခံတဲ့ နုိင္ငံေရးေဆြးေနြးမႈ လုပ္သင့္တယ္ဆုိတဲ့ဟာကို က်ေနာ္တုိ့ အၾကံျပုထားတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုနုိ္င္ငံေတာ္အစိုးရ အသစ္အေနနဲ့ လက္႐ွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအေရး၊ ဒီမုိကေရစီအေရးနဲ့ တုိင္းရင္းသားအေရးမ်ားကို နုိင္ငံေရးအရ ေျဖ႐ွင္းလိုတဲ့ ဆနၵ႐ွိေၾကာင္း၊ ခုိင္ခုိင္မာမာ ေဖာ္ျပျပီးေတာ့ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖုိ့ လုိတယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း အဲဒါက က်ေနာ္တုိ့ အၾကံျပုတဲ့​ အခ်က္ေတြပါ။ ​“ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေတြကို နုိင္ငံေရးနဲ့ မေျဖ႐ွင္းဘဲနဲ့ စစ္ေရးနဲ့ ေျဖ႐ွင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ကာလၾကာ႐ွည္မယ္၊ ထာ၀ရတည္တံ့ခုိင္ျမဲတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကလည္း မရဘူး။ ဒါကေတာ့ နုိင္ငံေရးနဲ့​ မေျဖ႐ွင္းတဲ့​ အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့​ အေၾကာင္းေတြပါ။ ေနာက္ဆုံးတခုကေတာ့ ဒီျပည္ေထာင္စုအေရး​ ဆုိတာက တုိင္းရင္းသားအေရး၊ နုိင္ငံသား​ အားလုံးနဲ့ သက္ဆုိင္တဲ့အေရး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေပၚလာရျခင္း အေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ ေသခ်ာစြာ သုံးသပ္ျပီးေတာ့ နုိ္င္ငံေရး ​ေတြ့ဆုံေဆြးေနြးေရးကုိ​ ​ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ တေျပးညီ ေဆာင္႐ြက္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းကို ျပန္ၾကားထားတယ္။” ဦးသိန္းေဇာ္တို့ ဦးေဆာင္ျပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ့ေတြနဲ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ရာ ႐ွမ္းအထူးေဒသ (၂) ဝအဖဲြ့၊ ႐ွမ္းျပည္ အထူးေဒသ (၄) မိုင္းလားအဖဲြ့တို့နဲ့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေနြးပဲြေတြ စတင္ေနေၾကာင္း၊ အျခားေကအင္ယူ၊ ဒီေကဘီေအ၊ အက္စ္အက္စ္ေအ စတဲ့အဖဲြ့ေတြနဲ့လည္း ထိေတြ့ဆက္ဆံမႈေတြ ရိွေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားျပီး ေကအိုင္အိုအေနနဲ့လည္း အလားတူလုပ္ဖို့ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဦးသိန္းေဇာ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရး​ေဆြးေနြးဖုိ့ အခုလုိ ကမ္းလွမ္းေပမယ့္ ေကအုိင္ေအ နယ္ေျမေတြမွာေတာ့ တပ္ေတြ တုိးခ်ဲ့တာေတြ ႐ွိေနတဲ့အတြက္​ ​ေကအိုင္အိုနဲ့​​ ​ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြအၾကား ေန့စဥ္ဆုိသလုိ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတယ္လုိ့ ဦးလနန္းက ေျပာပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲကို စစ္အင္အားေတြ ထပ္မံျဖည့္တင္းေနခ်ိန္မွာ အခုလို ေတြ့ဆုံ ေဆြးေနြးဖို့ ကမ္းလွမ္းေနတဲ့အေပၚ ဦးလနန္းက အခုလုိ ေ၀ဖန္ပါတယ္။ “ဒီ ၂၉ ရက္နဲ့ ဦးသိန္းေဇာ္ ေရးတဲ့ ေပးပုိ့တဲ့ေန့မွာပဲ က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ ကခ်င္ေဒသ ေ႐ွ့တန္းေတြမွာ သူတုိ့ chemical weapon (ဓာတုလက္နက္) စျပီး အသုံးျပုလာတယ္ခင္ဗ်။ ၂ ေနရာ ၃ ေနရာေလာက္ စျပီး အသုံးျပုလာတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ သူေရးသားေပးပို့တဲ့ ေအာက္တုိဘာ ၃၀ ရက္ေန့မွာ မေကြးမွာရိွတဲ့ တပ္မ ၈၈ ကုိ စျပီးေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ကုိ လြွႊြတ္ေနၾကျပီ။ မေန့ည သန္းေခါင္မွာ အဲဒီ တပ္မ ၈၈ တပ္ဖြဲ့ဝင္တခ်ဳိ့ ျမစ္ၾကီးနား ေရာက္ေနၾကျပီ။ သူက ေရးတာဘာလဲဆုိေတာ့ ဒီ နုိင္ငံတကာ မ်က္နွာစာမွာ မ်က္နွာရေအာင္ လုပ္တဲ့ ကိစၥတခုပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ သူတုိ့အတြက္ အလြန္ပဲ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥတခုကေတာ့ အာဆီယံဥကၠ႒ ေနရာရယူေရးအတြက္ သူတုိ့ ၾကိုးပမ္းေနတဲ့အခ်ိန္လုိ့ ေျပာလုိ့ ရတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ အာဆီယံ ဥကၠ႒နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ေလ့လာဆုံးျဖတ္မယ့္ သံတမန္ ပုဂၢိုလ္ေတြလည္း ေရာက္ေနတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ယူအန္က အထူးကုိယ္စားလွယ္လည္း ေရာက္ေနတယ္။ အေမရိကန္ကလည္း ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ့ သံတမန္ေလာကထဲမွာ သူတုိ့က ဘာျပခ်င္လဲဆုိေတာ့ နုိင္ငံေတာ္အစုိးရက လက္နက္ကုိင္​ အင္အားစုေတြနဲ့​ဆက္သြယ္ျပီးေတာ့​ ​ေဒ​သ​တည္ျငိမ္​ ​ေအးခ်မ္းဖုိ့အတြက္ သူတုိ့ ၾကိုးစားေနပါတယ္ ဆုိတဲ့အေနနဲ့ ေဖာ္ျပခ်င္တဲ့ အပုိင္းတခုပါ။ “ဒါေပမယ့္ အဲဒီစာေရးေပမယ့္ တဖက္မွာ စစ္ေရးအေနနဲ့ တပ္ေတြ၊ တပ္မေတြ လြွႊတ္ေနတာ ရိွတယ္။ အခု တပ္မ ၇၇ လည္း သူတုိ့ လုိအပ္ရင္ လုိအပ္သလုိ ဒီဘက္တက္လာ အစီအစဥ္ အဆင္သင့္ လုပ္ေနတယ္လုိ့ အခုိင္အမာ သတင္းရတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေၾကာင့္မုိ့ သူတုိ့ လုပ္တဲ့ ကိစၥက ဘာလဲဆုိေတာ့ အမွန္တကယ္လည္း နိုင္ငံေရးနဲ့ ေျဖ႐ွင္းဖုိ့ ဆနၵလည္း မရိွဘူး။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတဲ့ ကိစၥလည္း သူတုိ့ အေပၚယံေျပာေနတာ ျဖစ္တယ္။ တဖက္မွာေတာ့ စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈေတြ ေနာက္ ဓာတုလက္နက္သုံးလာတဲ့ ဟာေတြက အရိွန္ျမွင့္လာတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ့က သူတုိ့ရဲ့စာ ေပးပုိ့တဲ့ အေပၚမွာ ဘာမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေတာ့ မရိွပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင့္စရာလည္း ဘာမွ မရိွပါဘူးခင္ဗ်။ သူတုိ့ရဲ့တပ္ေတြ လႈပ္႐ွားမႈ ရိွတဲ့အခါတုိင္းမွာ တုိက္ပြဲေတြကေတာ့ ရိွေနဆဲပါ။ တုိက္ပြဲက ေလ်ာ့သြားတာမ်ဳိးေတာ့မရိွဘူး။ သူတုိ့ရဲ့ တပ္လႈပ္႐ွားမႈ ရိွတဲ့အေလ်ာက္ တုိက္ပြဲကေတာ့ ရိွတယ္။ သူတုိ့တပ္ လႈပ္႐ွားမႈေလ်ာ့ရင္ အဲဒီေန့မွာ တုိက္ပြဲအေရအတြက္က ေလ်ာ့မယ္ အဲဒီလုိပါ။ မေန့ကလည္း ျဖစ္တာပဲ။ ေန့စဥ္ ရက္ဆက္ တုိက္ပြဲကေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရိွပါတယ္။ တပ္မဟာ ၄ ဘက္မွာလည္း မေန့ကစျပီးေတာ့ တပ္ရင္း ၃၆၊ ၃၈ ဘက္မွာ တုိက္ပြဲေတြက အျပင္းအထန္ ရိွတယ္ခင္ဗ်။” ေကအုိင္အုိနဲ့ အစုိးရတပ္တုိ့  အပစ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခ့ဲတဲ့ ၁၇ နွစ္တာကာလအတြင္း ေဒသအတြင္းက ေျမေပၚေျမေအာက္ သယံဇာတေတြကို တ႐ုတ္ဘက္က ေဈးေပါေပါေပးျပီး သယ္ထုတ္သြားလို့ တ႐ုတ္ဘက္ကသာ အက်ိုးရိွသြားတယ္လို့ စစ္ေရးအကဲခတ္ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာက ေျပာပါတယ္။ ေကအိုင္အိုနဲ့ ျမန္မာအစုိးရ တပ္ေတြအၾကား အခုနွစ္၊ ဇြန္လဆန္းပိုင္းကစလို့ အပစ္ခတ္ ရဲစဲေရး ပ်က္ျပယ္ျပီး တိုက္ပဲြေတြ ျပန္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။​ တုိက္ပြဲေတြ ​ ​ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာပဲ ​ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္၊ လိုင္ဇာအနီးက လဂ်ားယန္ေက်း႐ြာမွာ နွစ္ဘက္အၾကား အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အတြက္ ဇြန္ ၃ဝ ရက္ေန့တၾကိမ္၊ ဩဂုတ္လ ၁ ရက္နဲ့​​ ၂ ရက္က တၾကိမ္ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီ​ ​ေဆြးေနြးပဲြကေန သေဘာတူညီ ခ်က္မရရိွဘဲ တိုက္ပဲြေတြ ေန့စဥ္ဆိုသလို ဆက္ျပီး ျဖစ္ပြားေနတာပါ။