ဘာလို့ ျပည္ေတာ္ ျပန္မလာၾကတာလဲ
DVB
·
October 28, 2011
ေလာေလာဆယ္ ျပည္တြင္း နိုင္ငံေရး အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ေမးေနၾကတဲ့ ေမးခြန္းတခုကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ဖိတ္ေခၚေနတာေတာင္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာေတြ ဘာလို့ ျပန္မလာၾကေသးတာလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းကို အေျဖေပးဖုိ့ ျပည္တြင္းနိုင္ငံေရးသမားေတြကလည္း အမ်ိုးမ်ိုး အေျဖ႐ွာေနၾကပါတယ္။
ဒီေမးခြန္းကို ေျဖဖို့အတြက္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ ဘယ္နွမ်ိုးေလာက္ ႐ွိသလဲဆိုတာ အရင္ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ဖို့ လိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ နိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ အာဏာရအစိုးရ အဆက္ဆက္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သူေတြ၊ မီဒီယာသမားေတြ၊ စီးပြားေရးအရ ေရၾကည္ရာ ျမက္နုရာ ထြက္ခြာသြားၾကသူေတြ၊ ပညာနဲ့ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ျပုေနသူေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ့ ျပစ္မႈတခုခုေၾကာင့္ တိမ္းေ႐ွာင္ထြက္ေျပးေနရသူေတြရယ္လို့ ခဲြျခားနိုင္ပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ရည္ညြွႊန္းခ်က္ထဲမွာ အဓိက ပါသူေတြကေတာ့ နုိင္ငံေရးသမားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံေရးအေၾကာင္း ကိစၥေၾကာင့္ ျပည္ပ ေရာက္ေနသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ ျပန္လာရင္ နိုင္ငံေရး လုပ္ခဲ့တာေတြအတြက္ အေရးယူ မခံရဘူးလို့ သမၼတ အၾကံေပးေတြ အပါအဝင္ အစိုးရတာဝန္႐ွိသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျခားတဖက္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အရင္ စစ္အစိုးရနဲ့ စစ္အစိုးရကို အေမြဆက္ခံတဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ ျပည္တြင္းမွာ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ႐ွိတယ္လို့ေတာင္ လံုးဝ အသိအမွတ္ျပုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို့ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ကာလ တေလွ်ာက္လံုး နိုင္ငံေရးသမားေတြကို မတရားဖမ္းဆီး၊ အျခား ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မအမ်ိုးမ်ိုးတပ္ျပီး အလြန္ရက္စက္တဲ့ နွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေထာင္ခ်ျပီးတာေတာင္ အားမရေသးဘဲ မိသားစုေဆြမ်ိုးေတြနဲ့ ေဝတဲ့ နယ္ေဝးေထာင္ေတြဆီ ပို့တာ၊ သီးသန့္ထားတာ၊ ေလွ်ာ့ရက္မေပးတာ စသျဖင့္ ရက္စက္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို ဆက္ျပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံေရးလုပ္ျပီး ျပည္ပေရာက္ေနသူေတြ ျပန္လာရင္ အဲဒီအတြက္ေတာ့ ဖမ္းမွာ ဆီးမွာ ေထာင္ခ်မွာ မစိုးရိမ္ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို့ ဖမ္းခ်င္ျပီဆိုရင္ေတာ့ နိုင္ငံေရး လုပ္လုပ္ မလုပ္လုပ္၊ ဖမ္းဆီးျပီး နွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ ခ်ခံရမယ့္ အနၱရာယ္ အျမဲ႐ွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို မလုပ္ပါဘူးလို့ ဘယ္သမၼတရဲ့ အၾကံေပးကမွ အာမခံေပးထားတာ မ႐ွိေသးပါဘူး။ ဒီတခ်က္တည္းကို ၾကည့္ရင္ပဲ နိုင္ငံေရးသမားေတြ ျပန္လာဖို့ စိတ္ကူးမ႐ွိတာ ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ အျခား အေၾကာင္းအခ်က္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း ျပည္တြင္းမွာ လက္႐ွိ ႐ွိေနသူေတြေတာင္ နိုင္ငံေရးကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္နိုင္ၾကတာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ နိုင္ငံေရးလုပ္ဖို့ နုိင္ငံေရးပါတီ ေထာင္ဖို့ ဆိုရင္ ဖဲြ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ ကို လက္ခံရမွာ ျဖစ္သလို တရားမွ်တမႈ လံုးဝ မ႐ွိတဲ့ နုိင္ငံေရးပါတီ ဖဲြ့စည္းခြင့္ ဥပေဒေတြ ေ႐ြးေကာက္ပဲြေကာ္မ႐ွင္ ဥပေဒေတြကို လိုက္နာရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို လက္မခံနိုင္လို့ အန္အယ္လ္ဒီ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ့ခ်ဳပ္ေတာင္ ဒီေန့ထက္ထိ ပါတီ မွတ္ပံုမတင္နိုင္ေသးသလို နိုင္ငံေရးကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္နိုင္တာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ နိုင္ငံျခားကေန ျပန္ေရာက္လာမယ့္ နိုင္ငံေရးသမားေတြဟာလည္း ဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ရမွာမို့ ေတာ္ရံုတန္ရံု ေတြးတတ္သူတိုင္း ျပန္လာခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္တခုကေတာ့ အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီးမွ ျပည္ပနုိင္ငံေတြကို ေရာက္႐ွိသြားသူေတြပါ။ နိုင္ငံေရးသမားေတြေတာင္ ျပန္လာဖို့ မေသခ်ာရင္ သူတို့ေတြအတြက္က်ေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေျပာင္းေသးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကပဲ သမၼတ၊ ဝန္ၾကီး၊ လြွႊတ္ေတာ္အၾကီးအကဲ၊ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ စသျဖင့္ ေနရာအားလံုးကို ျဖန့္ၾကက္ ရယူထားဆဲ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သူေတြအတြက္ ဘာအာမခံခ်က္မွ မ႐ွိတာ မဆန္းပါဘူး။
မီဒီယာသမားေတြကလည္း သူတို့ ျပန္လာဖို့ သင့္မသင့္ ျပည္တြင္းမီဒီယာသမားေတြရဲ့ အေျခအေနကို ၾကည့္ရံုနဲ့ သိနိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကိုသြားမယ္ ဆိုတဲ့ ဒီကေန့အခ်ိန္အထိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ပုဂၢလိက အေနနဲ့ ႐ုပ္သံမီဒီယာ ထုတ္လုပ္ခြင့္၊ ထုတ္လြွႊင့္ခြင့္၊ ေရဒီယို ထုတ္လြွႊင့္ခြင့္၊ ေန့စဥ္သတင္းစာ ထုတ္ေဝခြင့္ စတာေတြ လံုးဝ မ႐ွိေသးပါဘူး။ အပတ္စဥ္ ထုတ္ခြင့္ရထားတဲ့ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြေတာင္ သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း တင္ျပရ၊ ျဖုတ္ဆိုတာေတြျဖုတ္၊ ျဖတ္ဆိုတာေတြ ျဖတ္ျပီးမွ ထုတ္ေဝခြင့္ရၾကတာပါ။ တၾကိမ္ခြင့္ျပုထားျပီးသားကို ေနာက္တၾကိမ္ ထုတ္ခ်င္ရင္လည္း ျပန္ျပီး တင္ျပရတာမ်ိုး လုပ္ေနရတုန္းပါ။ ဒီဂ်ာနယ္ေဖာ္ျပခြင့္ေပးျပီး ဟိုဂ်ာနယ္မွာ ပိတ္ပင္တဲ့ မ်က္နွာလိုက္တာမ်ိုးလည္း ႐ွိေနတုန္းပါ။ ဒီတၾကိမ္ ခြင့္ျပုေပမယ့္ ဟိုတၾကိမ္ ပိတ္ပင္တာမ်ိုးလည္း လုပ္ေနဆဲပါ။ ဒါတင္မက ျပင္ပမီဒီယာေတြကို သတင္းပို့လို့ဆိုျပီး နွစ္႐ွည္ေထာင္ခ်ထားသူေတြလည္း ေထာင္ေတြထဲမွာ ႐ွိေနဆဲပါ။ ဒါေတြေၾကာင့္လည္း မီဒီယာသမားေတြ အလုပ္ ျပန္လာလုပ္ဖို့ ဆိုတာလည္း မျဖစ္နုိင္ပါဘူး။
ေနာက္တမ်ိုးကေတာ့ စီးပြားေရးအတြက္ ေရၾကည္ရာျမက္နုရာ ထြက္ခြာသြားၾကသူေတြပါ။ လက္႐ွိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးေနတာ အနွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ျပီျဖစ္ေပမယ့္ ေဈးကြက္စီးပြားေရးပံုစံ လံုးဝ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အမိန့္ေပးစီးပြားေရးစနစ္ေအာက္မွာ အရင္စစ္အာဏာပိုင္ ဒါမွမဟုတ္ လက္႐ွိ အစိုးရထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ့ အခြင့္ထူးခံေတြေလာက္သာ အဆင္ေျပေနၾကတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ပါ။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈလည္းမ႐ွိ စစ္မွန္တဲ့ ျပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမ႐ွိတဲ့ စနစ္ပါ။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကလည္း ဘာမွ ခိုင္ခိုင္မာမာ ႐ွိေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ ျပည္တြင္းျပန္လာျပီး စီးပြား႐ွာဖို့ ဆိုတာဟာ သိပ္ျပီးျဖစ္နိုင္တဲ့ အေျခအေန ႐ွိမေနပါဘူး။
ေနာက္တမ်ိုးက နိုင္ငံျခားမွာ ပညာ႐ွင္ေတြအျဖစ္ ရပ္တည္ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြပါ။ ဒီလိုလူေတြအတြက္လည္း ျမန္မာျပည္ ျပန္လာရင္ ဘာလုပ္နိုင္မွာလဲလို့ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာ႐ွင္ေတြကို ေနရာေပးေလ့ မ႐ွိတဲ့၊ ဒီေန့အထိလည္း တန္ဖိုးမထားေသးတဲ့ ျမန္မာျပည္ကို နုိင္ငံတကာအဆင့္ အဲဒီပညာ႐ွင္ေတြ ျပန္လာဖို့ ဆိုတာကလည္း ေဝးေနဦးမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အေရးၾကီးတာတခုက ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာနုိင္ေရးပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကသာ တကယ္ ေစတနာ ႐ွိမယ္ဆိုရင္ အျခားျပည္ပေရာက္ ျမန္မာေတြ ျပန္လာမျပန္လာ ဆိုတာထက္ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္လာေရး စနစ္တက် စီစဥ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္လာဖို့အတြက္ နယ္စပ္တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အတိုက္အခိုက္ေတြ ရပ္စဲေပးဖို့ လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ေတြ သူတို့ ရပ္႐ြာျပန္လာျပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္နိုင္ဖို့အတြက္ သူတို့ေတြကိုယ္တိုင္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ ေစာင့္ၾကည့္စနစ္ေတြ ထားခြင့္ျပုသင့္ပါတယ္။ ဒီလို ျပည့္ျပည့္စံုစံု စီစဥ္ေပးရင္ သန္းနဲ့ခ်ီ႐ွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ေတြ ျပည္ေတာ္ျပန္လာၾကမွာပါ။
ဒီအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ျပည္ေတာ္ျပန္လာၾကပါ ဆိုျပီး စကားတခြန္းေလာက္ပဲ ေျပာရံုနဲ့ မျပီးပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းသူျပည္သားေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် ျပန္လာနုိင္ေအာင္ ျပည္တြင္းမွာ နမူနာေကာင္းေတြ အရင္ျပရပါမယ္။ ျပည္ပက လူေတြ ျပန္လာနိုင္ဖို့ လံုေလာက္တဲ့ ဥပေဒ အကာအကြယ္ေတြ ေပးရပါမယ္။ ဒုကၡသည္လိုမ်ိုးေတြ ျပန္လာနိုင္ဖို့ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ့ ပူးေပါင္းျပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအမံေတြ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
ဒီေမးခြန္းကို ေျဖဖို့အတြက္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ ဘယ္နွမ်ိုးေလာက္ ႐ွိသလဲဆိုတာ အရင္ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ဖို့ လိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ နိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ အာဏာရအစိုးရ အဆက္ဆက္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သူေတြ၊ မီဒီယာသမားေတြ၊ စီးပြားေရးအရ ေရၾကည္ရာ ျမက္နုရာ ထြက္ခြာသြားၾကသူေတြ၊ ပညာနဲ့ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ျပုေနသူေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ့ ျပစ္မႈတခုခုေၾကာင့္ တိမ္းေ႐ွာင္ထြက္ေျပးေနရသူေတြရယ္လို့ ခဲြျခားနိုင္ပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ရည္ညြွႊန္းခ်က္ထဲမွာ အဓိက ပါသူေတြကေတာ့ နုိင္ငံေရးသမားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံေရးအေၾကာင္း ကိစၥေၾကာင့္ ျပည္ပ ေရာက္ေနသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ ျပန္လာရင္ နိုင္ငံေရး လုပ္ခဲ့တာေတြအတြက္ အေရးယူ မခံရဘူးလို့ သမၼတ အၾကံေပးေတြ အပါအဝင္ အစိုးရတာဝန္႐ွိသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျခားတဖက္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အရင္ စစ္အစိုးရနဲ့ စစ္အစိုးရကို အေမြဆက္ခံတဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဟာ ျပည္တြင္းမွာ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ႐ွိတယ္လို့ေတာင္ လံုးဝ အသိအမွတ္ျပုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို့ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ကာလ တေလွ်ာက္လံုး နိုင္ငံေရးသမားေတြကို မတရားဖမ္းဆီး၊ အျခား ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မအမ်ိုးမ်ိုးတပ္ျပီး အလြန္ရက္စက္တဲ့ နွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေထာင္ခ်ျပီးတာေတာင္ အားမရေသးဘဲ မိသားစုေဆြမ်ိုးေတြနဲ့ ေဝတဲ့ နယ္ေဝးေထာင္ေတြဆီ ပို့တာ၊ သီးသန့္ထားတာ၊ ေလွ်ာ့ရက္မေပးတာ စသျဖင့္ ရက္စက္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို ဆက္ျပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံေရးလုပ္ျပီး ျပည္ပေရာက္ေနသူေတြ ျပန္လာရင္ အဲဒီအတြက္ေတာ့ ဖမ္းမွာ ဆီးမွာ ေထာင္ခ်မွာ မစိုးရိမ္ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို့ ဖမ္းခ်င္ျပီဆိုရင္ေတာ့ နိုင္ငံေရး လုပ္လုပ္ မလုပ္လုပ္၊ ဖမ္းဆီးျပီး နွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ ခ်ခံရမယ့္ အနၱရာယ္ အျမဲ႐ွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို မလုပ္ပါဘူးလို့ ဘယ္သမၼတရဲ့ အၾကံေပးကမွ အာမခံေပးထားတာ မ႐ွိေသးပါဘူး။ ဒီတခ်က္တည္းကို ၾကည့္ရင္ပဲ နိုင္ငံေရးသမားေတြ ျပန္လာဖို့ စိတ္ကူးမ႐ွိတာ ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ေနာက္ အျခား အေၾကာင္းအခ်က္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း ျပည္တြင္းမွာ လက္႐ွိ ႐ွိေနသူေတြေတာင္ နိုင္ငံေရးကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္နိုင္ၾကတာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ နိုင္ငံေရးလုပ္ဖို့ နုိင္ငံေရးပါတီ ေထာင္ဖို့ ဆိုရင္ ဖဲြ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ၂ဝဝ၈ ကို လက္ခံရမွာ ျဖစ္သလို တရားမွ်တမႈ လံုးဝ မ႐ွိတဲ့ နုိင္ငံေရးပါတီ ဖဲြ့စည္းခြင့္ ဥပေဒေတြ ေ႐ြးေကာက္ပဲြေကာ္မ႐ွင္ ဥပေဒေတြကို လိုက္နာရမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို လက္မခံနိုင္လို့ အန္အယ္လ္ဒီ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ့ခ်ဳပ္ေတာင္ ဒီေန့ထက္ထိ ပါတီ မွတ္ပံုမတင္နိုင္ေသးသလို နိုင္ငံေရးကိုလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္နိုင္တာ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ နိုင္ငံျခားကေန ျပန္ေရာက္လာမယ့္ နိုင္ငံေရးသမားေတြဟာလည္း ဒါေတြကို ရင္ဆိုင္ရမွာမို့ ေတာ္ရံုတန္ရံု ေတြးတတ္သူတိုင္း ျပန္လာခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္တခုကေတာ့ အစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီးမွ ျပည္ပနုိင္ငံေတြကို ေရာက္႐ွိသြားသူေတြပါ။ နိုင္ငံေရးသမားေတြေတာင္ ျပန္လာဖို့ မေသခ်ာရင္ သူတို့ေတြအတြက္က်ေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေျပာင္းေသးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကပဲ သမၼတ၊ ဝန္ၾကီး၊ လြွႊတ္ေတာ္အၾကီးအကဲ၊ ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ စသျဖင့္ ေနရာအားလံုးကို ျဖန့္ၾကက္ ရယူထားဆဲ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သူေတြအတြက္ ဘာအာမခံခ်က္မွ မ႐ွိတာ မဆန္းပါဘူး။
မီဒီယာသမားေတြကလည္း သူတို့ ျပန္လာဖို့ သင့္မသင့္ ျပည္တြင္းမီဒီယာသမားေတြရဲ့ အေျခအေနကို ၾကည့္ရံုနဲ့ သိနိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကိုသြားမယ္ ဆိုတဲ့ ဒီကေန့အခ်ိန္အထိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ပုဂၢလိက အေနနဲ့ ႐ုပ္သံမီဒီယာ ထုတ္လုပ္ခြင့္၊ ထုတ္လြွႊင့္ခြင့္၊ ေရဒီယို ထုတ္လြွႊင့္ခြင့္၊ ေန့စဥ္သတင္းစာ ထုတ္ေဝခြင့္ စတာေတြ လံုးဝ မ႐ွိေသးပါဘူး။ အပတ္စဥ္ ထုတ္ခြင့္ရထားတဲ့ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြေတာင္ သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း တင္ျပရ၊ ျဖုတ္ဆိုတာေတြျဖုတ္၊ ျဖတ္ဆိုတာေတြ ျဖတ္ျပီးမွ ထုတ္ေဝခြင့္ရၾကတာပါ။ တၾကိမ္ခြင့္ျပုထားျပီးသားကို ေနာက္တၾကိမ္ ထုတ္ခ်င္ရင္လည္း ျပန္ျပီး တင္ျပရတာမ်ိုး လုပ္ေနရတုန္းပါ။ ဒီဂ်ာနယ္ေဖာ္ျပခြင့္ေပးျပီး ဟိုဂ်ာနယ္မွာ ပိတ္ပင္တဲ့ မ်က္နွာလိုက္တာမ်ိုးလည္း ႐ွိေနတုန္းပါ။ ဒီတၾကိမ္ ခြင့္ျပုေပမယ့္ ဟိုတၾကိမ္ ပိတ္ပင္တာမ်ိုးလည္း လုပ္ေနဆဲပါ။ ဒါတင္မက ျပင္ပမီဒီယာေတြကို သတင္းပို့လို့ဆိုျပီး နွစ္႐ွည္ေထာင္ခ်ထားသူေတြလည္း ေထာင္ေတြထဲမွာ ႐ွိေနဆဲပါ။ ဒါေတြေၾကာင့္လည္း မီဒီယာသမားေတြ အလုပ္ ျပန္လာလုပ္ဖို့ ဆိုတာလည္း မျဖစ္နုိင္ပါဘူး။
ေနာက္တမ်ိုးကေတာ့ စီးပြားေရးအတြက္ ေရၾကည္ရာျမက္နုရာ ထြက္ခြာသြားၾကသူေတြပါ။ လက္႐ွိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးေနတာ အနွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ျပီျဖစ္ေပမယ့္ ေဈးကြက္စီးပြားေရးပံုစံ လံုးဝ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အမိန့္ေပးစီးပြားေရးစနစ္ေအာက္မွာ အရင္စစ္အာဏာပိုင္ ဒါမွမဟုတ္ လက္႐ွိ အစိုးရထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ့ အခြင့္ထူးခံေတြေလာက္သာ အဆင္ေျပေနၾကတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ပါ။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈလည္းမ႐ွိ စစ္မွန္တဲ့ ျပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမ႐ွိတဲ့ စနစ္ပါ။ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကလည္း ဘာမွ ခိုင္ခိုင္မာမာ ႐ွိေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြ ျပည္တြင္းျပန္လာျပီး စီးပြား႐ွာဖို့ ဆိုတာဟာ သိပ္ျပီးျဖစ္နိုင္တဲ့ အေျခအေန ႐ွိမေနပါဘူး။
ေနာက္တမ်ိုးက နိုင္ငံျခားမွာ ပညာ႐ွင္ေတြအျဖစ္ ရပ္တည္ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြပါ။ ဒီလိုလူေတြအတြက္လည္း ျမန္မာျပည္ ျပန္လာရင္ ဘာလုပ္နိုင္မွာလဲလို့ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာ႐ွင္ေတြကို ေနရာေပးေလ့ မ႐ွိတဲ့၊ ဒီေန့အထိလည္း တန္ဖိုးမထားေသးတဲ့ ျမန္မာျပည္ကို နုိင္ငံတကာအဆင့္ အဲဒီပညာ႐ွင္ေတြ ျပန္လာဖို့ ဆိုတာကလည္း ေဝးေနဦးမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အေရးၾကီးတာတခုက ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာနုိင္ေရးပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကသာ တကယ္ ေစတနာ ႐ွိမယ္ဆိုရင္ အျခားျပည္ပေရာက္ ျမန္မာေတြ ျပန္လာမျပန္လာ ဆိုတာထက္ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္လာေရး စနစ္တက် စီစဥ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္လာဖို့အတြက္ နယ္စပ္တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အတိုက္အခိုက္ေတြ ရပ္စဲေပးဖို့ လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ေတြ သူတို့ ရပ္႐ြာျပန္လာျပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း လုပ္ကိုင္စားေသာက္နိုင္ဖို့အတြက္ သူတို့ေတြကိုယ္တိုင္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ ေစာင့္ၾကည့္စနစ္ေတြ ထားခြင့္ျပုသင့္ပါတယ္။ ဒီလို ျပည့္ျပည့္စံုစံု စီစဥ္ေပးရင္ သန္းနဲ့ခ်ီ႐ွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ေတြ ျပည္ေတာ္ျပန္လာၾကမွာပါ။
ဒီအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ျပည္ေတာ္ျပန္လာၾကပါ ဆိုျပီး စကားတခြန္းေလာက္ပဲ ေျပာရံုနဲ့ မျပီးပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းသူျပည္သားေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် ျပန္လာနုိင္ေအာင္ ျပည္တြင္းမွာ နမူနာေကာင္းေတြ အရင္ျပရပါမယ္။ ျပည္ပက လူေတြ ျပန္လာနိုင္ဖို့ လံုေလာက္တဲ့ ဥပေဒ အကာအကြယ္ေတြ ေပးရပါမယ္။ ဒုကၡသည္လိုမ်ိုးေတြ ျပန္လာနိုင္ဖို့ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းနဲ့ ပူးေပါင္းျပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအမံေတြ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ေပးရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။