ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အာဆီယံျပင္ပခရီးစဥ္အျဖစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ခဲ့သလုိ လက္ရွိမွာလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ၿပီး သမၼတ အုိဘားမားအပါ၀င္ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုလသမဂၢမွာလည္း ပထမဆုံးအႀကိမ္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေျခအေန၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီ၊ ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရး၊ ျမန္မာ-အေမရိကန္ဆက္ဆံေရး စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စာေရးဆရာ ေက်ာ္၀င္းကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္အေနနဲ႔ ပထမဆံုး အာဆီယံျပင္ပခရီးစဥ္အျဖစ္ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ တ႐ုတ္ကို အရင္သြားတယ္။ အခု အေမရိကန္သြားတယ္။ ျပန္လာရင္လည္း အိႏၵိယသြားဦးမယ္လို႔ ၾကားေနရတယ္။ ဒီလိုပဲ ဂ်ပန္ကလည္း လာဖို႔ေျပာေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ သြားျဖစ္၊ မသြားျဖစ္ေတာ့ တရား၀င္ေတာ့ မသိရေသးဘူးေပါ့။ အဲေတာ့ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရသြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီ အေနအထားအရ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ သြားေနတယ္လို႔ ျမင္လဲေပါ့ေနာ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ သံုးသပ္ခ်က္ေလး ေျပာေပးပါ။ ေျဖ - ပထမဆံုး ေျပာရမွာကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း တက္ခဲ့တဲ့ အစိုးရအဆက္ဆက္ တျခားေပၚလစီမွာ အမွားရွိေကာင္းရွိမယ္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီဘက္မွာေတာ့ ႀကီးႀကီးမားမား အမွားမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒါ အစိုးရတိုင္းပါပဲ။ ပထမ ဖဆပလအစိုးရလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ သူက စစ္ေအးကာလကို ျဖတ္ရတယ္ဆိုေပမယ့္ ဘယ္ဘက္မွ မလိုက္ဘဲနဲ႔ တည့္မတ္တဲ့ ၾကားေနဝါဒနဲ႔ သြားခဲ့တယ္။ ဦးေနဝင္းလက္ထက္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ သို႔ေသာ္ ဦးေန၀င္းလက္ထက္မွာ ေျပာစရာတခုရွိတာက တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ဆက္ဆံေရး ယိုယြင္းေစတဲ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာ အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္လုိက္တာကေတာ့ ေျပာစရာနည္းနည္းရွိတာေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ သူလည္း ျပင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းတက္လာတဲ့ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း တဘက္မွာ ဆန္ရွင္ရွိလို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ေျပးကပ္ရတာကလြဲလို႔ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး မျဖစ္ပါဘူး။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္လာေတာ့လည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ဘက္မလိုက္တဲ့ တည့္မတ္တဲ့ ၾကားေနေရးဝါဒကို က်င့္သံုးတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ သြားတယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး အမွားမရွိဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ေတာ့ က်ေနာ္ သေဘာက်ပါတယ္။ တိတိက်က် ထပ္ေျပာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ တည့္မတ္တဲ့ ၾကားေနေရးဝါဒ ဆိုေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာေတာ့ အနီးကပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြကို ဦးစားေပးတာမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဆီယံျပင္ပ ခရီးစဥ္ေတြ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ တ႐ုတ္ျပည္ကို ဦးစားေပး သြားလိုက္တယ္။ ၿပီးမွ အေမရိကန္ကို သြားတယ္လို႔ထင္တယ္။ ႏွစ္ခုလံုးကေတာ့ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပိုၿပီး အနီးကပ္ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့၊ ဒုကၡေပးမယ္ဆုိလည္း ေပးႏိုင္တဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ကေတာ့ ပိုအေရးႀကီးလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း အသစ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္လည္း ဒီအတိုင္း သေဘာထားတယ္။ ေမး - လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔လည္း အရင္အစိုးရအေနနဲ႔ သြားသလို တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးက ပိုၿပီးခိုင္ၿမဲဖို႔လိုတယ္လို႔ ဆရာ သံုးသပ္ခ်င္ပါသလား။ ေျဖ - ခုိင္ၿမဲဖို႔လိုတယ္ဆိုတာထက္ အရပ္စကားနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ဗ်ာ၊ စိုေသာလက္ မေျခာက္ေစနဲ႔ဆိုတဲ့ ျပႆနာမ်ဳိးလိုေပါ့။ အဲဒါမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္ဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အေမရိကနဲ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ အေမရိက က စူပါပါဝါ။ အႀကီးႀကီးျဖစ္ေနတဲ့ စူပါ ပါဝါ။ သူ႔မွာ ေဆာ့ပါဝါေရာ ဟာ့ဒ္ပါဝါေရာ ရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ အေမရိကရဲ႕ အကူအညီ အမ်ားႀကီးလိုတယ္။ အလားတူပဲ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး အေျဖရွာေရးမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အခန္းက႑က ေတာ္ေတာ္အေရးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ အေျချပဳလႈပ္ရွားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီအခ်က္က အေတာ္အေရးႀကီးတယ္ ထင္တယ္။ ေနာက္တခုက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ဖဲတခ်ိဳ႕ကို တ႐ုတ္က ကိုင္ထားႏိုင္တာရွိတယ္။ အဲဒီကိစၥက ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး ေျဖရွင္းေရးမွာ တ႐ုတ္အကူအညီလိုသလို မထင္ရင္ တ႐ုတ္က အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားလည္း ရွိတယ္။ အဲေတာ့ ႏွစ္ခု ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္က ပိုအေရးႀကီးလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ ေမး - လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ သြားေနတဲ့ ၂၁ ရာစု ပင္လံုကိစၥအေနနဲ႔ သြားမယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ၾကားထဲက ရင္းႏွီးမႈ၊ ဆက္ဆံမႈေတြက လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူ ပိုျဖစ္လာႏိုင္မယ္လို႔ေရာ ဆရာ ျမင္ပါသလား။ ေျဖ - အမ်ားႀကီး ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြအေၾကာင္း ျပန္ေျပာရင္ သူတို႔ကိုင္ထားတဲ့ ေသနတ္နဲ႔ သူတုိ႔သုံးေနတဲ့က်ည္ဆန္ေတြ အားလံုးဟာ အကုန္လံုး Made in China ခ်ည္းပဲ။ ဒါတခု။ ေနာက္ပိုင္းၾကားရတဲ့ သတင္းေတြေပါ့ဗ်ာ။ အထူးသျဖင့္ ဘာေတးလစ္တနာရဲ႕ သတင္းေပးပို႔တာေတြအရ သိရတာေတြဆုိရင္ တ႐ုတ္ျပည္ကရတဲ့ လက္နက္ေတြက အရင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ေတာ့ဘူး။ အဆင့္ျမင့္သြားတယ္ ဆိုတာေတြလည္း ၾကားရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အကူအညီလိုတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာလည္း ျပႆနာက အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ တက္လာခါစက တ႐ုတ္က စကားဦးသန္းထားတာလည္း ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမွာ တ႐ုတ္ျပည္အေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကူညီခ်င္ပါတယ္ဆိုတာ ဒါ တခ်က္။ ဒါေတာ့ ေကာင္းတဲ့ဟာေပါ့ဗ်ာ။ ဒုတိယကေတာ့ ျမစ္ဆံုကိစၥကိုလည္း ႏွစ္ဘက္ မနစ္နာေစတဲ့ ေဘာင္ထဲကေန ျပန္ၿပီးညိႇႏိႈင္းရေအာင္ဆိုတဲ့ အေပးအယူဆန္ဆန္မ်ဳိး ေျပာထားတာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေနအထားေပၚမွာၾကည့္ၿပီး ကစားသြားရမယ့္သေဘာ ရွိမယ္ထင္တယ္ ျမန္မာအစိုးရသစ္အေနနဲ႔ေပါ့။ ေမး - ဒါဆိုရင္ေတာ့ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သံုးသပ္တာက ခုလက္ရွိ တက္လာတဲ့ အစိုးရသည္ အေနာက္ႏိုင္ငံအမ်ားစုနဲ႔ ပနံသင့္တယ္ေပါ့ေနာ္။ တ႐ုတ္ကလည္း အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးသြားမလားဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္ေပါ့။ တကယ္လို႔ သူတို႔စိုးရိမ္သလုိပဲ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ လက္ရွိအစိုးရက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပနံသင့္သြားတာတို႔၊ အေမရိကန္အေပၚမွာ မွီခိုအားထားမႈေတြ ပိုမ်ားလာတာတို႔၊ ဒါေတြ ျဖစ္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းအေျခအေနေတြ ဘာျဖစ္သြားႏိုင္လဲဆရာ။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ ထင္ထားတာကလည္း အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ အာဏာရလာရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး သိပ္ေကာင္းသြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ထားတာရွိတယ္။ လက္ေတြ႔က်ေတာ့ အဲသေလာက္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ထင္သေလာက္ ျဖစ္မလာဘူး။ ဒါ ႏွစ္မ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခုက အေမရိကန္ကိုယ္တိုင္က အေၾကာင္းေၾကာင္းကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေပၚလစီကို ထိန္းခ်ဳပ္သြားတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ေပၚလစီကိုယ္တိုင္က။ ေနာက္တခုကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တ႐ုတ္နဲ႔ဆက္ဆံေရးကို ေစာေစာကေျပာသလို စုိေသာလက္ မေျခာက္ခင္ ဆိုတဲ့အတိုင္းေပါ့ေနာ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ဆက္ဆံေရးကို သိပ္ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး မထိခိုက္ေအာင္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ပါးပါးနပ္နပ္နဲ႔ ထိန္းသြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ မူလထင္ထားသလို ဆက္ဆံေရးေကာင္းလာမယ္လို႔ ထင္ထားတာေတာ့ အျပည့္အ၀ မမွန္ဘူးလို႔ ေျပာရလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ ေမး - ဆရာ့အေနနဲ႔ တကယ္လို႔ လက္ရွိအစိုးရကို အႀကံေပးမယ္ဆိုရင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီအရေပါ့ေနာ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ၾကားမွာ လက္ရွိအစိုးရက ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိး သြားသင့္တယ္လို႔ ဆရာ့အႀကံေပးခ်င္ပါလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အရင္အစိုးရလက္ထက္က ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ေရးဖူးတယ္ဗ်။ ပစိဖိတ္အက်ပ္နဲ႔ တ႐ုတ္၊ အေမရိကန္၊ အိႏိၵယ သံုးပြင့္ဆိုင္ ဆက္ဆံေရးဆိုတာ။ ေျပာၾကစတမ္းဆိုရင္ အေျခအေနက အမ်ားႀကီး ေျပာင္းသြားၿပီ။ အေမရိကန္ဘက္က စစဥ္းစားၾကည့္ရင္ စစ္ၿပီးခါစက စစ္ေအးေခတ္တေလွ်ာက္လံုး အေမရိကန္ရဲ႕ အဓိက Focus ေနရာက ဥေရာပအလယ္ပိုင္းပဲ။ အဓိကအႏၲရာယ္က ကြန္ျမဴနစ္အႏၲရာယ္။ စစ္ေအးၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ အဓိကအႏၲရာယ္ ျဖစ္လာတယ္။ သူ႔ရဲ႕ Focus ဆိုတာလည္း အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ျဖစ္လာတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း ဘင္လာဒင္ ဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း၊ ၂၀၁၁ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ တျဖည္းျဖည္း အင္အားႀကီးလာတာ အေမရိကန္အတြက္ အဓိကၿခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ရဲ႕ Focus ကလည္း အာရွျဖစ္လာတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာရွမွာ တ႐ုတ္ျပည္ပတ္ပတ္လည္မွာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး မဟာမိတ္ေတြ တည္ေဆာက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ အေမရိကန္အတြက္ သိပ္အေရးႀကီးလာတယ္။ တဘက္က တ႐ုတ္ျပည္။ တ႐ုတ္ျပည္က်ေတာ့လည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးတိုးတက္မႈက ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စု ၃ စုေလာက္မွာ တႏွစ္ကို အနိမ့္ဆံုး ၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္ေလာက္ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရးက သိပ္အတက္ၾကမ္းတဲ့အခါက်ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းက ေထာက္ပံ့ႏိုင္တဲ့ ကုန္ၾကမ္းနဲ႔ ေလာင္စာက မေလာက္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒါေတြကို တင္ရတယ္။ ဘယ္ကတင္ရလဲဆိုေတာ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ေလာင္စာတင္ရတယ္။ တျခားေဒသေတြက၊ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသေတြကေန ကုန္ၾကမ္းတင္ရတယ္။ အဲဒီဟာေတြအားလံုးက ဘယ္ကျဖတ္ရလဲဆိုေတာ့ ပစိဖိတ္ျဖတ္ရတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေပၚလစီက Export Oriented Policy။ Export နဲ႔ စီးပြားရွာရတာ။ အဲဒီ Export ေတြက ဘယ္ပို႔ရလဲဆိုေတာ့ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကကို ပို႔ရတာ။ ဒါလည္း အာရွ-ပစိဖိတ္ ျဖတ္ရတာပဲ။ ဒီလို အေနအထားႀကီး ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက အာရွ-ပစိဖိတ္ကိုျဖတ္ရင္ မလကၠာကို ျဖတ္ရတယ္။ အဲဒီ အာရွ-ပစိဖိတ္မွာ စစ္ေရးအရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ အေမရိကန္ေရတပ္ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ Point of View ကၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေသြးျပန္ေၾကာ၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာ၊ စီးပြားေရး အသက္ေသြးေၾကာေတြအားလံုးဟာ အေမရိကန္ေပၚ မွီေနရတယ္။ အဲေတာ့ တ႐ုတ္က အေစာႀကီးကတည္းက စဥ္းစားတယ္။ ဒုတိယ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္ကို။ အဲဒီပင္လယ္ထြက္ေပါက္က ဘာျဖစ္မလဲဆိုေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴနဲ႔ ကူမင္း ဆက္သြယ္တဲ့ ပိုက္လိုင္း။ မူလစီမံခ်က္က အဲဒီအေပၚမွာ ရထားလမ္းေဆာက္ဖုိ႔လည္း ရွိတယ္။ ဒါက သူ႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပ်က္လုိ႔မျဖစ္ဘူး။ ျမန္မာျပည္ကုိ ထိန္းထားႏိုင္ဖုိ႔လိုတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္က ၾကည့္ရင္လည္း ျမန္မာျပည္ဟာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ေနာက္ အိႏိၵယ။ အိႏိၵယက အေနာက္ဘက္ကမ္း႐ိုးတန္းေပါ့ဗ်ာ။ ဘန္ဂေလာတို႔ ဘာတို႔ သိပ္ဖံြ႔ၿဖိဳးသြားၿပီ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ကပ္ေနတဲ့ အိႏိၵယရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေပါ့။ အဲဒီေဒသေတြက် သိပ္မဖံြ႔ၿဖိဳးဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေနရာေတြမွာ ပညာတတ္အင္အားစုေတြကလည္း သိပ္မရွိဘူး။ ဆိုေတာ့ သူ႔ဖံြ႔ၿဖိဳးဖို႔ကို အဓိကအားကိုးရမွာ ကုန္သြယ္ေရးပဲ။ အဲဒီကုန္သြယ္ေရးအတြက္က ျမန္မာျပည္နဲ႔ ျဖတ္ၿပီးေတာ့သြားမွ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က ၾကားထဲမွာကိုး။ တ႐ုတ္နဲ႔ဆက္သြယ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးမွာလည္း ျမန္မာျပည္က ၾကားခံ။ အာဆီယံနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးမွာလည္း ျမန္မာျပည္က ၾကားခံ။ ဒါေၾကာင့္ အိႏိၵယအတြက္ ၾကည့္ရင္လည္း ျမန္မာျပည္က သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ ခ်ဳပ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီး ၃ ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္ကို အထူးစိတ္၀င္စားေနတဲ့အခ်ိန္။ တနည္းေျပာရရင္ ၀ံပုေလြေတြၾကားထဲမွာ ကေနရတဲ့အခ်ိန္။ ကိုယ္က ၀ံပုေလြ မဟုတ္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ တဘက္ဘက္ကို ေျပးကပ္လိုက္မယ္ဆုိရင္ က်န္တဲ့၀ံပုေလြေတြက ဒုကၡေပးခံရႏိုင္တယ္။ ဒါကို က်ေနာ္ ဟာသသေဘာမ်ဳိးေတာင္ အဲဒီထဲမွာ ထည့္ေရးဖူးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကာလသားႀကီး ၃ ေယာက္ ၀ိုင္းပိုးေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္ဘက္မွ ယိုင္လုိ႔မရဘူး။ အီစီကလီလုပ္ထားမွရမယ့္ အေနအထားနဲ႔ပဲ သြားမွရလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္ေရးခဲ့တဲ့အျမင္က အခုထိလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေနသလိုပဲ ပါးပါးနပ္နပ္ ဆက္သြားရလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေမး - ဘက္မလိုက္ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီ သေဘာမ်ဳိးေပါ့ ဆရာ။ ေျဖ - ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ဒါပဲ။ ေမး - အခုလက္ရွိမွာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေစ်းကြက္အေနအထားအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေစ်းကြက္အမ်ားစုက တ႐ုတ္ရဲ႕ေစ်းကြက္ကို မွီခိုေနရတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခု အေမရိကန္ကို ေရာက္ေနတဲ့အခါမွာ ဟိုမွာေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ခံႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိတ္ေခၚတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတြ ရွိလာတယ္။ တဘက္ကလည္း ဆန္ရွင္ ေလွ်ာ့ေပးမယ့္ အေနအထားမ်ဳိးေတြ လုပ္လာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတြ ရွိလာေတာ့ ဒီဘက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကို ပိုၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ေစ်းကြက္နဲ႔ သူတို႔ေတြ လုပ္ကိုင္ရတဲ့ အေနအထားက ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း မႀကိဳက္တဲ့အေနအထားမ်ဳိး ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ေစ်းကြက္တခုလိုခ်င္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတယ္။ တကယ္လို႔ အေမရိကန္စီးပြားေရးေတြသာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို အစိုးရအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ဒလေဟာ စီး၀င္လာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး၊ ဒီဘက္က အစိုးရကလည္း ခြင့္ျပဳမယ့္အေနအထားမ်ဳိးဆုိရင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေစ်းကြက္၊ တ႐ုတ္ရဲ႕ေစ်းကြက္၊ ဒီအေပၚမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထား ဘယ္လိုေတြ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးရွိလဲ ဆရာ။ ေျဖ - ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရင္ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈေတြေပါ့ဗ်ာ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုန္သြယ္ေရးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံရတာ တ႐ုတ္နဲ႔ဆက္ဆံရတာထက္ ပုိသာတယ္၊ ကုိယ့္ဘက္ကေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံျခင္းအားျဖင့္ ကုိယ့္မွာမရွိတဲ့ အရင္းအႏွီးနဲ႔ တက္ကေနာ္ေလာ္ဂ်ီ ရႏုိင္တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကလည္း ရေတာ့ ရႏုိင္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ တ႐ုတ္ကရတဲ့ တက္ကေနာ္ေလာ္ဂ်ီက တပတ္ႏြမ္းပဲ။ တက္ကေနာ္ေလာ္ဂ်ီ စစ္စစ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဘာပဲေျပာေျပာ စီးပြားေရးသမားကေတာ့ ပိုအက်ဳိးရွိတာ လုိခ်င္မွာပဲ။ အဲေတာ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ဖြင့္ေပးေစခ်င္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က အဆုိျပဳလုိက္တဲ့ သေဘာကေတာ့ ကုန္သြယ္ေရးတို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ တ႐ုတ္ကုိ တဘက္သတ္ မွီခုိေနရတဲ့ အေနအထားကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္ဟန္ တူပါတယ္။ အဲလိုေလွ်ာ့ခ်ဖို႔က အေမရိကန္ဘက္က ဆန္ရွင္ကုိ ဆက္ထမ္းေနရရင္ သိပ္အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ အဲေတာ့ ဆန္ရွင္ဖြင့္ေပးဖို႔ သူ ေျပာၾကည့္တာ။ ဟုိဘက္ကလည္း ဖြင့္ေပးမယ္လို႔ ကတိက၀တ္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ ဒါလည္း ျပႆနာေတာ့ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပႆနာက အၿမဲတမ္း အဲဒီအတုိင္းပဲ။ ဘာလဲဆုိေတာ့ တဘက္က ဆန္ရွင္ဖြင့္ေရးအတြက္ အစုိးရ ႀကိဳးပမ္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆန္ရွင္ဖြင့္ေရးကို မႀကိဳက္တဲ့ အင္အားစုေတြကလည္း ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပမွာ ပိုရွိလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ သူတုိ႔ကေတာ့ တပ္မေတာ္က ကြန္စတီးက်ဴးရွင္းအရ ႏုိင္ငံေရးမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ပါေနတဲ့ အေျခအေနမွာ ဆန္ရွင္ကို လုံး၀မစြန္႔လႊတ္ေသးဘူးဆုိတဲ့ အထုိင္နဲ႔ သြားတာကိုး။ အဲေတာ့ က်ေနာ့္အျမင္ကို ေျပာဖုိ႔အတြက္ ဆန္ရွင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာဖုိ႔လိုလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ အရင္တုန္းက စဥ္းစားၾကတာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲဖုိ႔ နံပါတ္တစ္ လိုအပ္ခ်က္က အစိုးရ အေျပာင္းအလဲေပါ့။ အစိုးရအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားရင္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း ေျပာင္းလဲေရးက ဆက္တိုက္လုပ္လို႔ရတယ္။ ဒီလိုပဲ လြယ္လြယ္စဥ္းစားခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဲဒီတုန္းကေတာ့ အစိုးရကို စီးပြားေရး အက်ပ္ကိုင္တဲ့နည္းနဲ႔ ဖိအားေပးသင့္တယ္ဆိုၿပီး ဆန္ရွင္ကို သံုးလာၾကတယ္။ အဲသလို အက်ပ္ကိုင္ေတာ့ အာဏာရွင္အစိုးရေတြ ျပဳတ္သြားတဲ့သာဓက ရွိလားဆိုေတာ့ သိပ္ေတာ့ ဟုတ္တိပတ္တိ မရွိဘူးဗ်။ ဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အျငင္းမပြားခ်င္ဘူး။ အစိုးရအေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ဆန္ရွင္က အက်ဳိးရွိေကာင္းရွိလိမ့္မယ္။ ဒါတခ်က္ ထားလိုက္ေတာ့။ သို႔ေသာ္ အဲလိုနည္းနဲ႔ လုပ္ခဲ့ၾကရင္လည္း တျဖည္းျဖည္း တတိယလိႈင္းေပါ့ဗ်ာ။ ဒီမိုကေရစီ တတိယလိႈင္းကို ျဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္က်ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီမိုကေရစီေဘာင္ထဲ ၀င္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆယ္ႏွစ္မရွိတရွိအတြင္းမွာပဲ အဲဒီႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ကုန္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေျပာင္းေအာင္ မလုပ္ႏိုင္လို႔။ အဲဒီေတာ့မွ ျပန္စဥ္းစားလာတယ္။ အစိုးရအေျပာင္းအလဲနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး။ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လံုး ေျပာင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔လိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရ အေျပာင္းအလဲတုန္းက ဆန္ရွင္ဟာ ထိေရာက္ေကာင္း ထိေရာက္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္လုံး အေျပာင္းအလဲမွာေတာ့ ဆန္ရွင္နဲ႔ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ ဆန္ရွင္ဟာ မထိေရာက္႐ံုတင္မကဘူး၊ အဟန္႔အတားေတာင္ ျဖစ္ေစပါတယ္ဆိုတဲ့သေဘာ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ Point of View ကေျပာရင္ က်ေနာ္ေတာ့ ဆန္ရွင္ကို ႀကိဳက္တဲ့အထဲမွာ မပါဘူး။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့ ဆန္ရွင္ဖြင့္ေပးဖို႔ ေျပာတာက သူကိုယ္တိုင္လည္း အဲလို စဥ္းစားလာလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ ဒီဟာေတာ့ က်ေနာ့္အျမင္ေတာ့ ေကာင္းတဲ့ဘက္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့ေပးမယ္ဆိုေတာ့ ဒါ အေတာ္ေကာင္းတဲ့ အလားအလာ။ ဒီအတိုင္းသာဆက္သြားရင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ အေမရိကန္နဲ႔လည္း ဆက္ဆံေရးမပ်က္၊ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အေမရိကန္ရဲ႕ အကူအညီရဖို႔လမ္းစ ပြင့္လာၿပီထင္တယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔မွာေတာ့ ထစ္ခံေနတာ တခုရွိတယ္။ ျမစ္ဆံုကိစၥေပါ့ဗ်ာ။ ျမစ္ဆံုကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ Politically Suicide  လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ျမင္တယ္။ ဒီကိစၥ လူထုက သိပ္မႀကိဳက္လွဘူး။ သိပ္မႀကိဳက္တာႀကီးကို ဇြတ္လုပ္ရင္ အဲဒီအစုိးရက မိုက္မဲရာက်သြားလိမ့္မယ္။ ဒါေတာ့ က်ေနာ္ မလုပ္ေစခ်င္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမစ္ဆံုကို မလုပ္ခ်င္ရင္ တဘက္က တ႐ုတ္ ေက်နပ္ေလာက္မယ့္ အစားထိုးမႈတခုေတာ့ ေပးရလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္ႏိုင္မလဲေပါ့။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ ျမစ္ဆုံဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ဖိအားေအာက္က ႐ုန္းထြက္ဖို႔ အဓိကက်တာက ေက်ာက္ျဖဴ - ကူမင္းလမ္းပဲ။ အဲဒီ ေက်ာက္ျဖဴ - ကူမင္းလမ္းကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရင္ တ႐ုတ္က လည္တယ္။ တဘက္က လက္ပံေတာင္းကို အေယာင္ျပထားၿပီး အဲဒီမွာ ပိုက္လိုင္းကို တြန္းခ်လို္က္တာ အခုဟာ ပိုက္လိုင္းက ၿပီးသြားၿပီ။ က်န္တာက အဲဒီအေပၚမွာ ဟိုင္းေ၀းလုပ္ဖုိ႔နဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဒါေတြေလာက္ပဲ က်န္တယ္။ အဲဒါေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုိက္ေလ်ာေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ျမစ္ဆံုကို ေရွာင္လို႔ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ ေပၚလစီကစားသြားရင္ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးကလည္း ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးမျဖစ္ဘဲ ထိန္းထားႏိုင္လိမ့္မယ္ထင္တယ္။ အဲဒီလိုနည္းနဲ႔ ကစားႏိုင္ၾကရင္ေတာ့ သိပ္ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး မျဖစ္ပါဘူး။ ျမန္မာရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒက ဆက္ၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပေျပနဲ႔ သြားႏိုင္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေမး - အဲေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းရယ္၊ အန္ဂ်ီအိုအသိုင္းအ၀ုိင္းေပါ့၊ အရက္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လူအမ်ားစုက အရင္အစိုးရ လက္ထက္မွာကတည္းက လုပ္လာခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရးကိစၥေတြ၊ တ႐ုတ္စီမံကိန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မႏွစ္ၿမိဳ႕တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိခဲ့တယ္၊ အရင္ဆံုး ထိပ္တိုက္ေတြ႔ခဲ့တာ ျမစ္ဆံုကိစၥ။ ေစာေစာက ဆရာေျပာတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴ ပိုက္လိုင္းကိစၥေတြေပါ့ေနာ္။ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကိစၥေတြ။ အခုဆိုရင္ ေက်ာက္ျဖဴကိစၥဆုိလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္လာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးရွိတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးကိစၥေတြမွာ ဆက္ကန္႔ကြက္တာတုိ႔ ျပည္သူလူထုက မလုိလားဘဲ အစုိးရကေန ရပ္ေပးလိုက္တာတုိ႔၊ အရင္အစုိးရ ဦးသိန္းစိန္ လုပ္ခဲ့သလို ျမစ္ဆုံႀကီး ရပ္ခဲ့သလုိ ဒီလိုမ်ဳိး ျပန္ၿပီးေတာ့ ရပ္လုိက္တဲ့အေနအထားမ်ဳိးေတြ လုပ္လာခဲ့တယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈေတြက ကေတာက္ကဆ ျဖစ္လာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးလို ဟာမ်ဳိးကုိ ထိခုိက္လာႏုိင္သလား။ ဘာေတးလစ္တနာရဲ႕ ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈက ၀တပ္္မေတာ္မွာ ဘယ္ေလာက္အထိျဖစ္ႏုိင္တယ္။ စစ္လက္နက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြအရလည္း သိထားေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၂၁ ပင္လုံမွာျဖစ္ေနတဲ့ လက္မွတ္မထုိးေသးတဲ့ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြရဲ႕ အေနအထားမ်ဳိးေတြ၊ ျဖစ္စဥ္ေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ ေျပာင္းလဲလာမႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ ဆရာသုံးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။ ေျဖ - ၿပီးခဲ့တဲ့အစိုးရ တခုေက်ာ္ေပါ့။ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ကိစၥေတြ။ အဲဒီကိစၥျဖစ္ခဲ့တာကို အခုခ်ိန္မွာေတာ့ က်ေနာ္ ဘယ္သူ႔ဘယ္သူမွ အျပစ္မတင္ခ်င္ေတာ့ဘူးဗ်။ ဘာျဖစ္လုိ႔တုန္းဆိုေတာ့ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာျပည္ဟာ ေရနစ္ေနတယ္။ ေရနစ္ေနေတာ့ သူက ေကာက္႐ုိးတမွ်င္လည္း အားကိုးရာဆိုၿပီး ဆဲြလိုက္တာ။ သို႔ေသာ္ အဲဒါ ေကာက္႐ိုးမဟုတ္ဘဲ ေႁမြေပြးျဖစ္ေနတာ။ အဲဒါ တ႐ုတ္ေပါ့။ ဒီလိုျပႆနာေတြ ရွိခ့ဲတယ္။ ဒါေတြေတာ့ ထားလိုက္ေတာ့။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာက အဲသေလာက္ က်ေနာ္တို႔ အမွားႀကီး မွားခဲ့ၿပီးၿပီ။ အကုန္လံုး ခ်က္ခ်င္း မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီအစိုးရကလည္း တန္ခိုးရွင္မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အရင္မွားခဲ့တာေတြကို တဘရိတ္တည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဆိုး၀ါးဆံုး မျဖစ္ေအာင္၊ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ဖန္တီးလို႔ရတယ္။ အခု အဲလိုပဲ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ လုပ္သြားလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ျမစ္ဆံုကေတာ့ Politically Suicide  လုပ္ဖို႔မျဖစ္ဘူး။ ျမစ္ဆံုကို ေရွာင္ရန္ ဘာနဲ႔ အစားေပးမလဲ။ ဒါက က်ေနာ္ တဦးခ်င္း စဥ္းစားတာပါ။ ေက်ာက္ျဖဴတို႔ ဘာတို႔ဆိုတာ။ အဲဒါမွ မေက်နပ္ဘူး။ ထဆူမလား။ ဆူႏိုင္ပါတယ္။ ဆူေကာင္းဆူႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ ဒါေတြက သိပ္ျပႆနာမရွိပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရမွာ ဆႏၵျပပဲြေတြျဖစ္တာ သိပ္မဆန္းဘူး။ သို႔ေသာ္ အဲဒါေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ဖုိ႔ပဲ လိုတယ္။ အၾကမ္းမဖက္မိဖို႔ပဲ လိုတယ္။ ဒီေလာက္ပဲ က်ေနာ္ေတာ့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ မူလအေျခအေနထက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မေျပာနဲ႔၊ သိၾကားမင္းဦးမာဃ ဆင္းလာလည္း လုပ္လို႔ရမယ္ မထင္ဘူး။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ဆိုးေနတယ္။ ေနာက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီ သိပ္အလဲြလဲြအမွားမွား မရွိတာက အရင္အစိုးရအဆက္ဆက္ လုပ္သြားတာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး မလဲြခဲ့လို႔ အခု ဆက္ၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ထိန္းထားႏိုင္တာ။ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီကလဲြလို႔ က်န္တဲ့ေပၚလစီအားလံုးက အထစ္အေငါ့ေတြ ျဖစ္ေနတာက အရင္အစိုးရေတြအဆက္ဆက္ လုပ္သြားခဲ့တာေတြက ေတာ္ေတာ္အမွားေတြ မ်ားတယ္။ အဲဒီအမွားေတြ ျပန္ေျဖေနရတာနဲ႔ပဲ ေရွ႕မဆက္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဒါေတြလည္း ပါလိမ့္မယ္ ထင္တယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ေနာက္ဆံုးသံုးသပ္ခ်က္အေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ၾကားထဲက ဆက္ဆံေရးက ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေနဖုိ႔ လိုေသးတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးက အေရးႀကီးေနဖို႔ လိုေသးတယ္လို႔  ဆရာသုံးသပ္ခ်င္တာလား။ ေျဖ - ဟုတ္တယ္။ အဲဒီအတိုင္းပဲ သံုးသပ္ခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္က ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ဖဲေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကိုင္ထားလို႔ပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအေျခအေနမွာ က်ေနာ္တုိ႔က တ႐ုတ္နဲ႔ သိပ္ျပႆနာတက္လို႔မျဖစ္ဘူး။ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕အကူအညီ အျပည့္အ၀မရေတာင္ တ႐ုတ္ရဲ႕ အေႏွာင့္အယွက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ နည္းဖို႔ ႀကိဳးစားသြားရမယ္ထင္တယ္။ ဒါကို တလံုးတည္း ေျပာရင္ေတာ့ အရင္အစိုးရတုန္းက ၀န္ႀကီးတပါးက သူ႔စိတ္ထဲရွိတဲ့အတိုင္း ႐ိုး႐ိုးေလး ေျပာဖူးတယ္။ သုိ႔ေသာ္ အဲဒီစကားက အလြန္႐ိုးသားတဲ့စကား။ ဒါေပမယ့္ သူလည္း ၀ိုင္းဆဲခံရတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ‘တပည့္ေတာ္လည္း တ႐ုတ္ေတာ့ ေၾကာက္တယ္ဘုရား’ ဆိုတဲ့စကား။ ေမး - လက္ရွိ ျပည္သူလူထုက တ႐ုတ္စီမံကိန္းေတြကို ကန္႔ကြက္လာမယ္၊ ဆူလာမယ္။ တဘက္က တ႐ုတ္ကလည္း ဒီလုိမ်ဳိး ဆူလာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို ၀င္ကစားႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးမွာဆိုရင္ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လုိမူ၀ါဒမ်ဳိးနဲ႔၊ သူကလည္း လူထုကတင္ထားတဲ့ အစိုးရဆိုေတာ့ ဘယ္လိုမူ၀ါဒမ်ဳိးကို ခ်သင့္တယ္လို႔ ဆရာျမင္ပါသလဲ ဆရာ။ ေျဖ - ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရင္ တ႐ုတ္ကကိုင္ထားတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ဖဲဆိုရင္ အနည္းဆံုး ၂ ခု ရွိတယ္။ တခုကေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြ။ ဒါလည္း ႏိုင္ဖဲတခု။ ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးတာ တခု။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သတိမျပဳမိဘူး။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ လက္က်န္ က်ေနာ္တို႔မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕ တ႐ုတ္ျပည္ထဲမွာ အခုထိ ရွိေနေသးတယ္။ ဒီလူေတြဟာ အေရအတြက္က ဘာမွမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာက ျပည္တြင္းမွာ ရွိသင့္သေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္လည္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ၀င္လာေကာင္း လာႏိုင္တယ္။ ဒါေတာ့ အစိုးရဘက္က ႀကိဳသိထားရမွာေပါ့။ တကယ္လို႔ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အစိုးရ ဘယ္လိုရင္ဆိုင္မလဲ။ ဥပေဒေၾကာင္းအရပဲ ရင္ဆိုင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အၾကမ္းမဖက္မိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္လိုက္ရင္ေတာ့ အရင္အစိုးရေတြနဲ႔ မထူးဘူးဆိုတဲ့ဘက္ ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႔ပဲ ရင္ဆိုင္။ ဒီနည္းပဲရွိတယ္။ ဒါေတြက သိပ္ေတာ့ ဆန္းတာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ေက်ာ္လႊားႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ေမးခြန္းေလးတခု ဆက္ေျဖေပးပါဦးဆရာ။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရအေပၚ ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။ ေျဖ - ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ရက္ေပါင္း ၁၀၀ ေလာ့ဂ်စ္ကို က်ေနာ္ အစကတည္းက မႀကိဳက္ဘူး။ အရင္အစိုးရ လက္ထက္ကလည္း ေဆာင္းပါးေရးတယ္။ ဒီအစိုးရလက္ထက္လည္း ေရးဖူးတယ္။ ရက္ ၁၀၀ ေလာ့ဂ်စ္ ျမန္မာျပည္နဲ႔ စေရြးမကိုက္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာပဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အစကတည္းက ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးတို႔၊ တုိင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးတို႔ အားေကာင္းၿပီးသား ႏိုင္ငံေတြအဖို႔ေတာ့ ျပႆနာမရွိဘူး။ အစိုးရသစ္ တက္လာတယ္။ ေပၚလစီ ခင္းလိုက္တယ္။ ေပၚလစီနဲ႔ ရွိၿပီးသား အင္စတီးက်ဴးရွင္းနဲ႔ ေပါင္းလိုက္ရင္ ေအာင္ျမင္၊ မေအာင္ျမင္ မွန္းလို႔ရတယ္။ သူတုိ႔ဟာနဲ႔သူတို႔ အဓိပၸာယ္ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔လို ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးလည္းမရွိ၊ State Building လည္းမရွိ၊ Nation Building လည္းမရွိ။ အဲဒီလို စုတ္ျပတ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံမ်ဳိးမွာ ဒီရက္ ၁၀၀ ဘာမွထူးျခားမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါကို ဘာျဖစ္လို႔ အစိုးရကလည္း ရက္ ၁၀၀ ကို အမႊမ္းတင္ေနမွန္း မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဟုတ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေျပာၾကစတမ္းဆိုရင္ ဒီကာလအတြင္းမွာ ဘာမွေတာ့ ျဖစ္မလာေသးဘူး။ ျဖစ္မလာတာ က်ေနာ္တို႔က အျပစ္မတင္ပါဘူး။ သဘာ၀က်က်ကို မျဖစ္ႏိုင္ေသးတာ။ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္က စလုပ္ရမလဲ။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လက္ရွိပကတိအေျခအေနကို အရင္ဆုံး အမွန္အတိုင္း ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ဖုိ႔လိုတယ္။ အဲဒီပကတိအေျခအေန ရၿပီဆိုမွ ဒီအေျခအေနမွာ ဘာစလုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ စဥ္းစားရမယ္။ အဲဒီအတိုင္း ေပၚလစီခင္းႏိုင္ၾကရင္ေတာ့ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးကိုကိုင္ထားတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနႏွစ္ခုလံုးက အဲဒီေပၚလစီနဲ႔ အရိပ္အေယာင္ေတာင္ မေတြ႔ဘူး။ ေတာ္ေတာ္အားနည္းတယ္။ အဲဒါေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတယ္။ ေမး - တျခား ဘာမ်ားထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္ပါေသးလဲဆရာ။ ေျဖ - ေျပာစရာတခုကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လူထုဟာ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ မဲေပးလိုက္တာ။