သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ့ဆံုပြဲကေန ျမင္ေတြ့ရတဲ့ နိုင္ငံေရး အလွည့္အေကြ့ကို ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပုေကာ္မတီ (စီအာပီပီ) က အေလးထားအကဲခတ္ေနသလို စီအာပီပီအဖြဲ့ဝင္ပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္ေရးကိစၥကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနတယ္လို့ ေကာ္မတီအတြင္းေရးမႉး ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပု ေကာ္မတီကို ၁၉၉၀ ျပည့္နွစ္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရတဲ့ နိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ့ စုဖြဲ့ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္က အန္အယ္လ္ဒီအပါအဝင္ စီအာပီပီအဖြဲ့ဝင္ပါတီေတြကို ပါတီမွတ္ပံုမတင္သျဖင့္ ပ်က္ျပယ္တယ္လို့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးေကာ္မ႐ွင္က ေၾကညာခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီေၾကညာခ်က္အေပၚ ပါတီေတြက တရားဝင္ရပ္တည္ခြင့္႐ွိတယ္လို့ ကိုင္စြဲျပီး တရားရင္ဆိုင္ၾကပါတယ္။
စီအာပီပီအတြင္းေရးမႉး ဦးေအးသာေအာင္ကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြကလည္း ေလးစားတယ္၊ အသိအမွတ္ျပုတယ္လို့ ထုတ္ေျပာထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘဝက လြတ္ေနတယ္။ ဦးဝင္းတင္၊ ဦးတင္ဦး၊ အန္ကယ္တို့လည္း အျပင္မွာ ႐ွိေနတယ္။ ဖ်က္သိမ္းခံရတဲ့ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ႐ွိတယ္ဆိုေပမယ့္လည္း အသစ္ေပၚထြန္းလာတဲ့ ပါတီေတြလည္း ႐ွိေနၾကျပီဆိုေတာ့ သမၼတကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လြွႊတ္ေတာ္ကေန သဝဏ္လြွႊာေတြ ပို့တာေတြ့တယ္ဆိုေတာ့ ဒီလိုမ်ိုး ဆံုခ်က္တခုကို စီအာပီပီအေနနဲ့ အမိအရ စြဲကိုင္ျပီးေတာ့ သံုးပြင့္ဆိုင္ျဖစ္ေအာင္ အန္ကယ္တို့အေနနဲ့ ဘယ္လိုမ်ိုး မဟာဗ်ဴဟာအရ ခ်မွတ္ေဆာင္႐ြက္ေနပါသလဲ။

“က်ေနာ္တို့က စီစဥ္တာက တေနရာမွာ အားလံုးဆံုေတြ့ျပီးေတာ့ ညီလာခံတခု က်င္းပတာမ်ိုး မလုပ္နိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို့ ဖိတ္ေခၚတာက အင္တာနက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ စာတမ္းေတြပို့တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နည္းမ်ိုးစံုနဲ့ တိုင္းရင္းသားကိစၥ အေရးအရာေတြကို ေဆြးေနြးျပီးေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ တင္ျပတဲ့စာတမ္းေတြ၊ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို ရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္ေဆးျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို့ က်င္းပလိုတဲ့ဆနၵေတြ႐ွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ စာတမ္းေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မတက္လာတာ႐ွိသလို လတ္တေလာမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးပြဲကေနျပီးေတာ့ နိုင္ငံေရး အလွည့္အေကြ့တခုကို က်ေနာ္တို့ျမင္ေနရတယ္။ အဲဒီအလွည့္အေကြ့မွာ ေ႐ွ့ဆက္မယ့္ အမ်ိုးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဘယ္လိုမ်ား ေပၚလာမလဲ။ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ပါဝင္မယ့္ နိုင္ငံေရးဆံုခ်က္တခု ရနိုင္မလား။ ဒါေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို့က ေလ့လာေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို့ရဲ့ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးပြဲကို စီအာပီပီအေနနဲ့ အေကာင္းျမင္ပါတယ္။ လိုလိုလားလားလည္း ႐ွိပါတယ္။ တခ်ို့အခ်က္အလက္ေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကတဆင့္ သိရတာလည္း႐ွိပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို့က နိုင္ငံေရး အေကြ့အလွည့္တခုေပါ့။ ေကာင္းမြန္တဲ့၊ မွန္ကန္တဲ့ အေကြ့အလွည့္ျဖစ္ဖို့ ေမ်ွာ္လင့္တယ္။ ဒါနဲ့အတူ တိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ့ပင္လံုအေျခခံအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား ျပဿနာမ်ားဟာလည္း ဒီအေကြ့အလွည့္မွာ တပါတည္းပါဖို့အတြက္ အာရံုစိုက္တယ္။ ဒီအတြက္လည္း ထပ္ျပီးေတာ့ ေဆြးေနြးဖို့၊ အက်ဥ္းသားမ်ား ေနာက္ထပ္လြွႊတ္ေပးဖို့၊ အေျခအေန အရပ္ရပ္ေတြကလည္း နည္းနည္း အခ်ိန္ယူရမယ့္ အေနအထားမ်ိုးမွာ ႐ွိပါတယ္။”
ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရး ေကာ္မ႐ွင္ကေန ဖ်က္သိမ္းတယ္ဆိုျပီး ေၾကညာတဲ့ အန္အယ္ဒီအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ၉၀ ျပည့္နွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရတဲ့ ပါတီေတြအေနနဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ ပါတီေတြမွတ္ပံုတင္ဆိုရင္လည္း တင္လိုက္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ဆိုလည္း ဝင္လိုက္။ အဲဒီနည္းလမ္းဟာ နိုင္ငံေရး လုပ္ဖို့အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးအေျခအေနမ်ိုးဆိုျပီး အကယ္၍သာ ဒါမလုပ္ရင္ ဘာလုပ္မလဲဆိုျပီး အသံကအခုတေလာ ျပန္က်ယ္လာတယ္။ အဲဒါနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့ စီအာပီပီ အဖြဲ့ဝင္ေတြထဲက မွတ္ပံုတင္ေရး၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဘယ္လိုမ်ိုး အန္ကယ္တို့ စဥ္းစားပါသလဲ။
“က်ေနာ္တို့လည္း စဥ္းစားပါတယ္။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို့တိုင္းျပည္က ဆင္းရဲတြင္းနက္တဲ့တိုင္းျပည္။ ဒီဆင္းရဲတြင္းက ႐ုန္းထြက္နိ္ုင္ဖို့။ က်ေနာ္တို့က လူ့အခြင့္အေရးေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြကို ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို့၊ ျပီးေတာ့ တိုင္းျပည္ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ဖို့၊ ေနာက္ဆံုးဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ဖို့အထိေပါ့။ အဲေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အေပၚမွာ က်ေနာ္တို့က အာရံုစိုက္ျပီးေတာ့ အက်ိုး႐ွိမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို့က ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုအဖြဲ့အစည္းနဲ့မဆို ဘယ္လိုပံုသဏၭာန္နဲ့မဆို လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ဖို့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိပါတယ္။ တခ်ို့လည္း လာေဆြးေနြးၾကပါတယ္။ အဲေတာ့ ေစာေစာက ေျပာသလို နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္လာဖို့အေနအထားေတြ၊ ျပီးေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို့ရဲ့ ေဆြးေနြးခ်က္ေတြ အေပၚမွာ ျဖစ္ထြန္းမႈ အေနအထားေတြေပၚ မူတည္ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို့က ဆက္လက္ ေဆြးေနြးညွိနွိုင္းျပီးေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ လုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြကို တိုင္းျပည္အက်ိုး၊ ျပည္သူေတြအက်ိုးအတြက္ လုပ္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ့ ဦးေအာင္ၾကည္ေတြ့တယ္။ သမၼတၾကီးကေတာင္ ေတြ့တယ္ဆိုေတာ့ အခု အန္ကယ္တို့ေတြ့တာတပိုင္း ထားျပီးေတာ့ အကယ္၍ စစ္ေျမျပင္ေတြမွာ ကခ်င္၊ ရခိုင္၊ ကရင္၊ မြန္၊ ႐ွမ္း စသျဖင့္ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ေထာင္ေသာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡခံေနရတဲ့ဘဝက လြတ္ေအာင္ စစ္ပြဲေတြ ခ်က္ခ်င္းရပ္ေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့အား၊ စီအာပီပီရဲ့ အားနဲ့ အစိုးရကို နားခ်လို့မရနိုင္ဘူးလား။ သူတို့ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္ေနတယ္လို့ ေျပာၾကပါတယ္။
“အဓိက တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့စစ္ပြဲေတြက ႐ွည္လ်ားသလို တိုင္းရင္းသားျပည္သူေတြရဲ့ ေန့တိုင္းလိုလို ခံစားေနရတဲ့ဒုကၡေတြကိုလည္း ၾကားလည္းၾကားတယ္။ သိလည္းသိတယ္။ ခံလည္းခံစားရတယ္။ က်ေနာ္တို့ျဖစ္ေစခ်င္တာက ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္နိ္ုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ့ တတိုင္းျပည္လံုး အတိုင္းအတာနဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ဖို့ က်ေနာ္တို့ တိ္ုက္တြန္းလိုတယ္။ စီအာပီပီ အေနနဲ့ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တိုင္းရင္းသားပါတီ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အေနနဲ့ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တိုင္းရင္းသားတေယာက္ အေနနဲ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို့ေျပာခ်င္တာကေတာ့ တကယ့္တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္နိုင္ဖို့ဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းပဲ တတိုင္းျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲဖို့အတြက္ အပစ္အခတ္ကို တတိုင္းျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ့ ရပ္စဲပါ။ ျပီးေတာ့ ဆက္လက္ျပီးေတာ့ နိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေနြးဖို့တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။”