Homeမြန်မာသတင်း
ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ေစ်းမေရာင္းရဥပေဒေၾကာင့္ ခ်င္းမိုင္ရွိေစ်းဆိုင္အမ်ားအျပား ပိတ္ထား
ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ေစ်းမေရာင္းရဥပေဒေၾကာင့္ ခ်င္းမိုင္ရွိေစ်းဆိုင္အမ်ားအျပား ပိတ္ထား
နန်းမြနဒီ
·
July 29, 2016
ဇူလိိုင္လ ၂၉ ရက္ေနာက္ပိုင္း တရားမ၀င္အလုပ္သမားရွာေဖြဖမ္းဆီးမႈေတြ စီမံခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္မယ္လို႔ ထိုင္းအလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနက တရား၀င္ေၾကညာထားေပမယ့္ ဒီမတိုင္ခင္ ရွာေဖြဖမ္းဆီးေနတာေၾကာင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားအမ်ားအျပားရွိရာ ေစ်းဆိုင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ပိတ္ထားရပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ေစ်းေရာင္းေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူေနတာေတြေၾကာင့္လည္း ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရွိတဲ့ ေစ်းဆိုင္တန္းေတြ ပိတ္ထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းမိုင္တကၠသိုလ္ေနာက္ဘက္ ဆုထိပ္လမ္း စားေသာက္ဆိုင္တန္းက ရွမ္းအလုပ္သမား စိုင္းေအာင္က အဖမ္းအဆီးေတြေၾကာင့္ အလုပ္မဆင္းႏိုင္တာ ၄ ရက္ ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး အိမ္လခ ေပးဖို႔ေတာင္ အခက္အခဲျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို လာစစ္မယ္ဆိုလို႔ အလုပ္မဆင္းရဲဘူး။ က်ေနာ္က ေစ်းေရာင္းတာ၊ ေစ်း ေရာင္းရင္ ဖမ္းတယ္ေျပာလို႔ ဆိုင္မသြားရဲဘူး။ အရင္ကလည္း က်ေနာ္ေရာင္းေနက်ဘဲ ၉ ႏွစ္ေက်ာ္ ၁၀ ႏွစ္နီးပါးရွိၿပီ၊ အဖမ္းမခံရဖူးဘူး။ ဒီတခါေတာ့ တကယ္ဖမ္းတယ္လို႔ေျပာလို႔ အလုပ္မဆင္းရဲေသးဘူး။ ေစ်းေရာင္းတာ မိသြားရင္ ဒဏ္ေငြ ၅ ေသာင္းလို႔လည္း ေျပာေနလို႔ ေလ။ က်ေနာ္အေၾကာ္ေရာင္းတာ တေန႔ သံုးေလးရာရတယ္။ ကေလးက ၃ ေယာက္ ေက်ာင္း လည္းေနေနတယ္ဆိုေတာ့ သူမ်ားအလုပ္သမားလုပ္ရင္ တေန႔ ၂၅၀ ဘဲရတယ္၊ စား မေလာက္ဘူးေလ၊ အခုေစ်းမေရာင္းရတာ ၾကာလို႔ ရွိတဲ့ပိုက္ဆံနဲ႔ သံုးေနတာကုန္ေတာ့မယ္၊ လကုန္ရင္ေပးဖို႔ အိမ္လခ မရွိဘူး။”
ခါတိုင္း ေစ်းဆိုင္တန္းေတြနဲ႔ စည္ကားေနတဲ့ အဲဒီလမ္းမွာ ဒီေန႔ေတာ့ အနည္းဆံုး ဆိုင္ခန္း တစ္ဆယ္ေက်ာ္ ပိတ္ထားလို႔ ေျခာက္ကပ္ေနတယ္လို႔ သူကဆက္ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က အစားအစာေတြ ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ႏိုက္ဘဇားရွိ ေသာၾကာေစ်းမွာလည္း ေစ်းသည္ေတြနည္းသြားျပီး ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြေရာင္းတဲ့ဆိုင္ေတြဘဲ ေတြ႔တယ္လို႔ ေစ်းကျပန္လာသူ နန္းေဌးက ေျပာပါတယ္။
“ခါတိုင္း၀ယ္စားေနက် ဒန္ေပါက္နဲ႔ နံျပားေရာင္းတဲ့ဆိုင္ေရာ၊ ျမန္မာဖိနပ္ေရာင္းတဲ့ဆိုင္၊ ပဲပုပ္ေက်ာ္ ဘလာေခ်ာင္ေက်ာ္ေရာင္းတဲ့ဆိုင္၊ ဆီခ်က္ေခါက္ဆြဲဆိုင္ေတြ မဖြင့္ဘူး။ ေတြ႔ေနက် ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆိုင္တခ်ိဳ႔လည္း မေတြ႔ဘူး။ မိုးရြာလို႔လား လက္မွတ္လာစစ္မွာေၾကာက္လို႔လား မသိဘူး၊ ဒီေန႔ ေစ်းကလူမစည္ဘူး။”
မုန္ညင္းခ်ဥ္သည္တဦးကေတာ့ “ဒီမွာေတာ့ လာစစ္တာ လာဖမ္းတာမရွိေသးဘူး။ က်မတို႔က ထိုင္းအစားအစာေရာင္းတာမွ မဟုတ္တာ၊ ထိုင္းေတြလည္း ဒါမ်ိဳးမေရာင္းတတ္ပါဘူး။ ေစ်းမေရာင္းရင္ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့ ေရာင္းရတာေပါ့”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တရားမ၀င္အလုပ္သမား စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြဟာ ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္မွ ၂၈ ရက္ေန႔ထိ ၃ ရက္အတြင္း ၿမိဳ႕လည္ေခါင္ကတ္လံု ေစ်းႀကီး၊ တလတ္ထားနင္း၊ တလတ္မိန္းမိုင္၊ ဆီဘိုးငင္း၊ ေနာင္ဟြယ္၊ တလတ္လုမ္းခ်ဳတ္၊ ဆန္ပါခြယ္ အစရွိတဲ့ ေစ်းေတြထဲအျပင္ လိုတပ္စ္၊ ေမယာ အစရွိတဲ့ ကုန္တိုက္ႀကီးေတြထိပါ၀င္ၿပီး စစ္တယ္လို႔ ခ်င္းမိုင္ရွိ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါတယ္။
တခ်ိဳ႔စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြဟာ လက္မွတ္ရွိသူေရာ မရွိသူေတြပါ အကုန္ေခၚသြားၿပီး ရဲစခန္း ေရာက္မွ အလုပ္သမားဥပေဒနဲ႔ညီညြတ္သူ၊ လက္မွတ္ရွိတဲ့သူေတြကို ျပန္လႊတ္တယ္လို႔ ဒဗလ်ဴအက္စ္ေအ အလုပ္သမား ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔၀င္ ေထာင္းန္ခမ္းက ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“သူတို႔က အလုပ္သမားေတြအကုန္ေခၚသြားၿပီး ရဲစခန္းေရာက္မွစစ္တာ၊ ရဲစခန္းမွာလည္း အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတယ္တဲ့၊ ဆုထိပ္ရပ္ကြက္မွာေတာ့ ဒီအပတ္စစ္ေဆးေရး၀င္မယ္ ေျပာလို႔ အေတာ္မ်ားမ်ား အလုပ္မဆင္းၾကဘူး။ လက္မွတ္ရွိေပမယ့္ ေစ်းမေရာင္းရတာ၊ အလုပ္ရွင္ မတူတာ၊ အလုပ္ေန ရာမတူတာေတြရွိတယ္။ အလုပ္ရွင္တခ်ဳိ႕လည္း ဘာမွ တာ၀န္ မယူေပးဘူး။”
အမ္ဒဗလ်ဴအက္ဖ္လို႔ေခၚတဲ့ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေသြးစည္းေရးအဖြဲ႔ စိုင္းအုမ္ေခးကေတာ့ လတ္တေလာ ဖမ္းဆီးေနတဲ့အေပၚ အခုလိုသံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
“အလုပ္သမားေတြက ေစ်းမေရာင္းရဘူးဆိုေပမယ့္ ဒီလိုဘဲ နားလည္မႈနဲ႔ ေစ်းေရာင္းလာတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီေနၿပီ၊ အရင္ကလည္းဖမ္းတယ္။ ခုေလာက္ေတာ့ မဆိုးဘူး။ က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြ စီးပြားေရး မေကာင္းလို႔ ႏိုင္ငံျခားအလုပ္သမားေတြက သူတို႔အလုပ္အကိုင္ လာလုတယ္လို႔ တိုင္ထားလို႔ ဖမ္းတာလို႔ ထင္တယ္။”
ထိုင္းအလုပ္သမား ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ အလုပ္လုပ္ရင္ ၅ ႏွစ္ ထက္မပိုတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ ဒါမွမဟုတ္ ဘတ္ ၂၀၀၀ မွ ဘတ္တစ္သိန္းထိ ေငြဒဏ္၊ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ေစ်းေရာင္းရင္ ဘတ္ ၂ ေသာင္းထက္မပိုတဲ့ ေငြဒဏ္ ေပးေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလုပ္ရွင္ဘက္ကလည္း တရားမ၀င္အလုပ္သမားတဦးကို ခန္႔ထားရင္ ဒဏ္ေငြ ဘတ္ တစ္ေသာင္းမွ တစ္သိန္း ထက္မပို၊ အလုပ္သမားကို ငွားရမ္းၿပီး မိမိနဲ႔အတူ အလုပ္မလုပ္က ဘတ္တစ္ေသာင္းထက္မပို၊ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ အလုပ္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ေနရာမတူပါက ဘတ္ တစ္ေသာင္းထက္မပိုေသာ ဒဏ္ေငြက်ခံရမယ္လို႔ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာန ၀က္ပ္ဆိုက္ http://www.mol.go.th/employee/responsibility_litigation မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြဟာ ထိုင္ိးႏိုင္ငံထဲမွာ ေဆာက္လုပ္ေရးကဲ့သို႔ေသာ အလုပ္ၾကမ္းသမား၊ အိမ္ေဖာ္၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးေမြးျမဴေရးျခံ၊ ေရလုပ္ငန္းနဲ႔ စက္ရံုအလုပ္ရံုက ဉာဏ္ပညာအသံုးခ်ဖို႔မလိုတဲ့ အလုပ္ေတြကိုပဲ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။