တိုင္းရင္းသားေတြအကုန္လုံးရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္က အတူတူပါပဲ- ပဒိုေစာကြယ္ထူး၀င္း
အေးနိုင်
·
July 15, 2016
ျပည္ေထာစ္ုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ-(၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလုံ)ကို လာမယ့္ ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆုံး သီတင္းပတ္မတိုင္ခင္မွာ က်င္းပဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။
ဒီညီလာခံမွာ ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထိုက္သူေတြ ပါ၀င္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းၾကဖို႔လည္း ညီလာခံႀကဳိတင္ ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီကို ညႊန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ညီလာခံမွာ ပါ၀င္တက္ေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ ပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုင္ဂ်ာယန္မွာ ဒီလကုန္ပိုင္းမွာ ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဘုံသေဘာထားရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကရင္ အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (ေကအဲန္ယူ) အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ပဒိုေစာကြယ္ထူး၀င္းကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
အန္စီေအ အပစ္ရပ္ထားၿပီးသား ရွစ္ဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္မရပ္ေသးတဲ့ ရွစ္ဖြဲ႔နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးတာလို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ အဲေတာ့ အရင္တုန္းက UNFC ထဲမွာပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ ေဆြးေႏြး တဲ့ေနရာမွာ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံမွာ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္ေပါ့ေနာ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အစီအစဥ္ေပၚမွာေပါ့ေနာ္ ဘယ္လိုမ်ဳိးသေဘာထားပါသလဲခင္ဗ်။
“က်ေနာ္တို႔အခု အပစ္ရပ္တဲ့အဖြဲ႔နဲ႔ အပစ္မရပ္တဲ့အဖြဲ႔ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ေတာ့ အတူ တူပါပဲ။ တိုင္းရင္းသားေတြအကုန္လံုး အဖြဲ႔အစည္း လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း ေတြေရာ၊ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ေရာ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ေတြ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေနအထားေပၚမွာ ကိုယ့္ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ကြာသြားတယ္။ ကြဲတယ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ ေနာ္။ အဲဒီအေနအထားပံုစံေလး မတူတဲ့ အေနအထားျဖစ္သြားပါတယ္။ အခုလို ျပန္ေတြ႔တာလည္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လည္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ဆံုမွဳ အႀကိမ္ႀကိမ္ရွိပါတယ္။ နားလည္မႈလည္းရွိမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းဆိုင္ရာ ကိစၥနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ေဆာင္ရြက္မႈကိုလည္း ေ၀ငွတဲ့ အပိုင္းေတြလည္းရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္မႈ အကုန္လံုးကိုက်ေတာ့ ဒီဘက္က လက္ မွတ္မေရးထိုးေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြလည္း အကုန္လံုးစာရြက္စာတမ္းေတြလည္း ေပးပါတယ္။ ဆိုလိုတာက က်ေနာ္တို႔က နားလည္မႈရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ေရာက္ရွိေနတဲ့အေနအထားမွာလည္း ဘယ္လိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မလဲ ဆိုတဲ့ ကိစၥက ဒီတႀကိမ္ကေတာ့ ပထမဦးဆံုး စံုစံုညီညီျပန္ေတြ႔တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ တခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လံုးပါ၀င္ေရးမူဆိုတဲ့ သေဘာထားကို လြန္ခဲ့တဲ့အစိုးရကလည္း သေဘာထား အဲလိုရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ ဒီလိုအစိုးရေတာ့မဟုတ္ ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုအစိုးရမွာလည္း ခုထက္ထိေတာ့ ဒီကိစၥကို ရွင္းႏိုင္တဲ့အေနအထားေတာ့ မရွိေသး ဘူးေပါ့။ အကုန္လံုးပါ၀င္ေရးဆိုတာက (၁) အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အကုန္ လံုးပါ၀င္ေရးမူဆိုတာ နဂိုကတည္းက သေဘာထားရွိေနတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ဆိုရင္လည္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အကုန္လံုးကေတာ့ ပါ၀င္ဖို႔လို အပ္တယ္။ ဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡအကုန္လံုး ခ်ဳပ္ၿငိမ္း ဖို႔ ပါ၀င္ဖို႔လိုတယ္။ ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာက်ေတာ့ အဖြဲ႔ခ်င္းမတူတဲ့အေပၚ အေနအထားမတူတဲ့ အေပၚ သီးျခားေဆာင္ရြက္တဲ့ အေနအထားေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ ဆိုလိုတာကအခုက အပစ္ရပ္တဲ့အဖြဲ႔၊ အပစ္မရပ္တဲ့ အဖြဲ႔၊ အပစ္မရပ္ေသးေပမယ့္လည္း တူညီတဲ့အေနအထားလည္း မရွိဘူး။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ တုန္းကဆို မိုင္းလားဆို သူ႔ရပ္တည္မႈတမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာေနတဲ့ သုံးဖြဲ႔ (တအာင္းပေလာင္၊ ရခိုင္၊ ကိုးကန္႔) ဆိုလည္း ရပ္တည္မႈတမ်ဳိး။ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လံုးကေနၿပီးေတာ့ ပါလာႏိုင္ေအာင္၊ အကုန္လံုး အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ပါလာႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥဆိုတာ တဆင့္ခ်င္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕ သေဘာထား ရည္ရြယ္ခ်က္လည္းရွိေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သေဘာထားရည္ရြယ္ခ်က္လည္း ျဖစ္ ပါတယ္။”
ဒုတိယပိုင္းေမးခြန္းက မူပါခင္ဗ်။ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အပစ္ရပ္ ေကာ၊ အပစ္မရပ္ေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြေကာ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြေရာ၊ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံ ေရးပါတီေတြေရာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ ဘံု သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ နီးစပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရမလဲခင္ဗ်။
“က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီလိုရွိပါတယ္။ ဒီ ၂၁ ရာစု ပင္လံုပဲေျပာေျပာ၊ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးညီလာခံပဲ ေျပာေျပာ ဒါကႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈအရ အျမင့္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တယ္၊ ဒါအဆံုးအျဖတ္ေပးမယ့္ အဆင့္ျဖစ္တယ္။ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစု ပင္လံုဆိုတာကလည္း တႀကိမ္တခါတည္း ၿပီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္လို႔ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာ အဆင့္ဆင့္ရွိတယ္။ အမ်ဳိး သားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ၊ ေနာက္ေဒသအလိုက္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြရွိပါတယ္။ ဒီရပ္တည္ခ်က္က ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဓိက ႏွစ္ခ်က္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အဲလိုနားလည္ပါတယ္၊ ဖက္ဒရယ္တခု တည္ ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့။ ဖက္ဒရယ္တခု တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္နယ္ရယ္၊ ျပည္ေထာင္စု ဆိုတာရွိတာကိုး။ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ရဲ႕ အာဏာခြဲေ၀မႈ၊ ဒီကိစၥကေတာ့ သေဘာထားရင္းက က်ေနာ္တို႔ အတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုအတိုင္းအတာအထိ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအေျဖထြက္မယ္ဆိုတာ အခုႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာသာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေျပာေန တာက ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္၊ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္တယ္။ အေျဖရဲ႕ ရလဒ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တဖက္တည္းက ရပ္တည္မႈ တူသြားေပမယ့္လည္း အစိုးရ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အျမင္ေတြ ညႇိၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးက လက္ခံႏိုင္တဲ့ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္လည္း တခုျပန္ရွာရမွာကိုး။ ဆိုလိုတာက က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားရဲ႕ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္မကဘူး။ တႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္၊ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေနအထား၊ အမ်ားလက္ခံ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျဖသေဘာတူညီခ်က္တခုကို က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအရသာ ရရွိၿပီးေတာ့ ဖက္ဒရယ္ထူေထာင္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က ခြဲထြက္ ေရးမပါ၀င္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုၿပီးေတာ့ ေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္တခုက ပဒိုတို႔ဘက္ကေကာ ခြဲထြက္ေရးမပါသည္ပဲျဖစ္ေစ၊ ပါသည္ပဲျဖစ္ေစ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို မထိပါးဘဲနဲ႔ ေျပာင္း လို႔မရဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ပညာရွင္ေတြေရာ၊ ဥပေဒေတြေရာ၊ ေရွ႕ေနေၾကာင္းအရ သံုးသပ္တာေတြရွိပါ တယ္။ အဲေတာ့ လာမယ့္ညီလာခံမွာ ပဒိုတို႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို ဘယ္လိုမ်ဳိးထိဖို႔၊ တို႔ဖို႔ ရွိလဲ။ အဲဒါဘယ္လို ရင္ဆိုင္ၾကမလဲခင္ဗ်။ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားလဲခင္ဗ်။
“အဲလိုသေဘာေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္ကေနထြက္လာတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ရမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ထိလို႔တို႔လို႔မရဘူးဆိုတာ အဲလိုေတာ့ သေဘာမဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ နားလည္မႈရွင္းရွင္းကေတာ့ အခုႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကေန ရလာတဲ့ ရလဒ္အေပၚမွာ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူညီ ခ်က္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ ဒါေတြရွိလာရင္၊ ဒီေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို လိုအပ္မွဳအရ အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ သေဘာတူညီခ်က္အရေပါ့ ျပင္ရမယ္ဆိုတာေတာ့ ရွိထားၿပီးသား။ က်ေနာ္တို႔ ဖက္ဒရယ္သြားမယ္ဆိုရင္ အခုေဒၚစုကလည္း ဒါကိုေျပာေနတာပဲ။ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ရမယ္ဆိုတာက လည္း ေျပာေနၾကတာပဲ။ ဒါကိုက်ေနာ္တို႔သြားေနတာပဲ အတူတူ။ ရည္မွန္းခ်က္လည္းအတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခုနကက်ေနာ္တို႔ ေျပာေနတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါဆိုရင္ မိုင္ဂ်ာယန္ (ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြ႔ဲ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမတြင္က်င္းပမည့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံညီလာခံ)ပြဲ၊ မိုင္ဂ်ာယန္ပြဲမွာ အပစ္ရပ္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္မရပ္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ၾကားထဲမွာ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္က ဘယ္လိုမ်ဳိး ရႏိုင္မွ အဆင္ေျပမလဲေပါ့ ေနာ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိးေမွ်ာ္မွန္းလဲ နည္းနည္း အေသးစိတ္ေလး ေျပာျပေပးပါဦး။
“အဆင္ေျပမယ္ဆိုတာထက္ က်ေနာ္တို႔က ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္မယ္ဆိုတာ က က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းတင္မကဘူး။ လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြေရာ၊ မထိုးတဲ့အဖြဲ႔ေတြေရာ၊ မထိုးတဲ့အဖြဲ႔ေတြမွာေရာ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔ေတြက်ေတာ့ အကုန္လံုးလက္ခံၾကတယ္။ အစိုးရကလည္း ဒါကိုပဲလက္ခံတယ္။ ေျပာေနတာပဲ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မယ္ဆိုတာက။ ဒါကႏွစ္ခုရွိတဲ့အေပၚမွာ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာသာ က်ေနာ္တို႔က ရရွိလာတဲ့၊ ႏွစ္ဖက္က လက္ခံႏိုင္ၿပီး လက္ေတြ႔က်တဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္တဲ့၊ က်ေနာ္တို႔ေရာက္ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျဖရလဒ္တခုေတာ့ ရသြားေအာင္က်ေနာ္တို႔ လုပ္သြားမယ္။ ဆိုလိုတာက ဘံု သေဘာထား က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားဘက္က စုစည္းမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ လိုခ်င္တဲ့အေနအထား။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရဘက္ကလည္း သူကရပ္တည္မႈရွိခ်င္လည္း ရွိမွာေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလည္း ရွိခ်င္ လည္းရွိမွာေပါ့။ ေဆြးေႏြးမႈမွာသာ အကုန္လံုးျပည္သူတရပ္လံုး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း လိုအပ္တဲ့၊ လိုခ်င္တဲ့ ဒါကိုညႇိႏႈိင္းအေပးအယူ လုပ္သြားရမွာေပါ့။ စႏိုင္တဲ့ေနရာကေနစၿပီးေတာ့ တျဖည္းျဖည္း တက္သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ကေျပာတယ္။ ၂၁ ရာစုပင္လံု ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီ လာခံ က်င္းပတဲ့အခါမွာ ရဖို႔ဆိုတာထက္စာရင္ေပါ့ေနာ္ တိုင္းရင္းသားေတြေရာ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံုက ေရာ ဘာေပးရမလဲဆိုတဲ့ ပံုစံနဲ႔ စဥ္းစားၾကပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အျပန္ အလွန္ ခြန္းတုန္႔ျပန္တာေတြရွိတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က ေပးစရာေတြအမ်ားႀကီးရွိလား၊ ဘာေတြ ရစရာေတြရွိမလဲ။ အဲဒါ ေျပာျပေပးပါဦး ဒီစကားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ။
“က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသား တမ်ဳိးတည္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံ မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြက သူ႔တို႔ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအရေရာ၊ ျဖစ္တည္မႈအရေတာ့ ကြာဟမႈ ေတြရွိၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္မႈခ်င္းလည္း တူမွာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္လိုအပ္မႈတခုတည္း ျပည္ေထာင္ စုကို ေျပာကတည္းကိုက ခြဲထြက္ဖို႔အတြက္လည္းမဟုတ္ဘူး။ စုေပါင္းေနထိုင္ၾကမယ္။ ဒါေပမယ့္ စုေပါင္းေနထိုင္မယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ်မွ်တတနဲ႔ ေနၾကမယ္ဆိုတာ အေပးအယူက ရွိေနတာကိုး။ ေပး တာလည္းရွိတယ္။ ယူတာလည္းရွိတယ္။ ေပးတာတခုတည္းနဲ႔၊ ယူတာတခုတည္းနဲ႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အေပးအယူဆိုတာ ရွိရမယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔က ျပည္ေထာင္စုလို႔ ေျပာလိုက္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္တ မ်ဳိးသားတည္း၊ ကိုယ့္တိုင္းရင္းသားအေရးပဲ ၾကည့္တာထက္ တျပည္လံုးအေရးကို က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္ရဲ႕ နယ္နိမိတ္အတြင္းမွာရွိေနတဲ့ ျပည္သူတရပ္လံုးရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးရွိမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအေျဖကိုသာ က်ေနာ္ တို႔ စဥ္းစားရမယ္။ ကိုယ့္ကရင္အမ်ဳိးသား က်ေနာ္က ကရင္အမ်ဳိးသားအဖြဲ႔အစည္းကျဖစ္ေနေတာ့ ကိုယ့္ကရင္တမ်ဳိးသားတည္း ၾကည့္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုလို႔ ေျပာလိုက္ကတည္းကိုက တျပည္လံုးနဲ႔ ဆိုင္လာတဲ့ကိစၥ။ ဒါေပမယ့္ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြကိစၥ၊ က်ေနာ္တို႔ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ဗမာအမ်ဳိသားအပါအ၀င္ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လံုးေဆြးေႏြးရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ယူ တာလည္းမဟုတ္ဘူး၊ ေပးတာလည္းျဖစ္ရမယ္။ ကိုယ့္ဘက္အခြင့္အေရးအာမခံခ်က္နဲ႔ ဟုိဘက္ကလည္း သူ႔အခြင့္အေရးေပးရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလည္းရွိတဲ့အေပၚမွာ အေပးအယူဆိုတာလည္းရွိရမယ္။ အဲဒီအေပၚမွာမူတည္ၿပီး သူက ေပးတဲ့ေပးဆပ္မႈေပါ့ေလ။ ယူတာတခုတည္းမဟုတ္ဘဲ ဘယ္ေလာက္ေပးဆပ္ႏိုင္မလဲဆိုတဲ့အေနအထား ေျပာတာျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲလိုနားလည္ပါတယ္။”
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္တုန္းက စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သေဘာထားက အတားအဆီး ပံုစံ တခုလိုမ်ဳိး ရွိေနတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေရးသားေဖာ္ျပတာေတြရွိပါတယ္။ အခုပဒိုတို႔ NCA ထိုးၿပီးကတည္းက တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ သူတို႔ရဲ႕ တကယ္သေဘာထားကေလ ဘယ္လိုမ်ဳိးရွိလဲ။ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေျပာင္းလဲလာတာ ရွိလဲခင္ဗ်။
“က်ေနာ့္အျမင္ေပါ့ေလ။ အရာရာတိုင္းက တေနရာတည္း ပံုေသေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ေျပာင္းလဲမႈဆိုတာ ရွိမွာပဲ။ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈနဲ႔အတူ တပ္မေတာ္မွာလည္း ေတြးေခၚမႈေတြကလည္း ေျပာင္းလဲမႈရွိမွာပဲ။ အဲလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာလည္း ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိမွာပဲ။ တခ်ိန္တုန္းက က်ေန္ာတို႔ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံးက Independence (လြတ္လပ္ေရး) သီးျခားျပည္နယ္ေတာင္းတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ရဲ႕အေနအထားျပန္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီလို အေနအထားနဲ႔ လုပ္လို႔မရဘူး။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာလဲ အဲဒီလိုပဲ၊ ပထ၀ီအေနအထားအရ၊ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ က်ေနာ္တို႔က ဒီလိုေျပာင္းလဲတဲ့အေနအထားမွာ အခုလက္ရွိကေတာ့ ကမာၻမွာကေတာ့ state building (ႏိုင္ငံျပဳမွဳ) တဲ့ ႏိုင္ငံေပၚမွာ အေျခခံၿပီး အေျခခံႏိုင္ငံေရးဆို တာရွိေနတာ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္အစုအဖြဲ႔ထဲမွာ ဘယ္လိုနားလည္မႈရွိရွိနဲ႔ စုဖြဲ႔မႈလုပ္ရမလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ တပ္မေတာ္က ခုနက်ေနာ္ေျပာ သလို ေျပာင္းလဲမႈရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖန္သန္းလာတဲ့ အေတြ႔ အႀကံဳအရ ႏွစ္ဖက္စလံုး သမိုင္းေၾကာင္းျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႔အႀကံဳအရ ကိုယ့္ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ ရရွိတဲ့ပညာေပးမႈေတြရဲ႕ အေပၚမွာ တဖက္နဲ႔တဖက္ ယံုၾကည္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ လံုၿခံဳေရး မ်က္စိနဲ႔ၾကည့္မွာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကအမ်ဳိးသားေရးကို ၾကည့္မယ္။ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ မွ်မွ်တတနဲ႔ သဟဇာတရွိရွိ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီဒဏ္ကိုခံေနရတာ တပ္မေတာ္လည္း လက္ေတြ႔မွာ ခံေနရတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား ဘက္ကလည္း ခံေနရတယ္၊ ျပည္သူေတြလည္း ခံေနရတယ္။ တိုင္းရင္းသားပါမကဘူး။ တျပည္လံုးက ခံေနရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါေတြက ေျပာင္းလဲမႈ ေတာ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းလဲမႈကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လုပ္လို႔ေတာ့မရဘူး။ ခုနေျပာတဲ့ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳ၊ ရရွိလာတဲ့ ပညာေပးမႈေတြက က်ေနာ္တို႔ ဦးေႏွာက္ထဲမွာစြဲေနတဲ့အေပၚမွာ ဒီေျပာင္းလဲမွဳကိုေတာ့ အခ်ိန္ ယူလုပ္သြားရမွာပဲျဖစ္တယ္။”
ညီလာခံက်င္းပဖို႔ လပိုင္းေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ေဆာင္းပါးေတြမွာ ေရးတာက အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သက္ရွိထင္ရွားရွေနခ်ိန္၊ လူထုေထာက္ခံမႈရတဲ့ ဒီ ေခတ္မွာမွ မရရင္ တခါထပ္ေမ်ာဦးမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒီညီလာခံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေလ ပဒိုတို႔ေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ျဖစ္ေအာင္ ေနာက္ဆံုးမွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ ေျပာျပေပးပါဦး။
“အကုန္လံုးက လက္ခံေနၾကတာ၊ က်ေနာ္တို႔ NCA (တႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္) မွာလည္း ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ လက္မွတ္ ေရးထိုးတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္လြန္ခဲ့တဲ့ အစိုးရကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္မွာရွိတဲ့ အျမင့္ဆံုးေခါင္းေဆာင္ လက္မွတ္ေရး ထိုးတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း လက္မွတ္ေရးထိုးတယ္။ အဲဒီအထဲမွာက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ကို စစ္ေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းလို႔မရဘူး ဆိုတာကေတာ့ အကုန္လံုးက လက္ခံတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ အသစ္တရပ္အေနနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာျခင္းသာ အေျဖမွန္ကို ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာက်ေတာ့ ေခတ္ ကေျပာင္းလဲလာၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တင္မကပါဘူး၊ က်ေနာ္တို႔မွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြက ႏိုင္ငံဘယ္လိုတည္ေဆာက္မလဲဆိုတာက သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဒီဖက္ဒရယ္စနစ္ ကေနပဲ သြားရမယ္ဆိုတဲ့ဥစၥာ လက္ခံလာၾကတယ္။ ဗမာလူထုကလည္း ရွိေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဗမာအမ်ဳိးသားအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း ဒါကိုလက္ခံတယ္။ ျပည္တြင္းမွာရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက လက္ခံလာၾကတဲ့အေပၚမွာ အခ်ိန္ကေတာ့ ဒီ က်ေနာ္တို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လက္ထဲမွာ သူလုပ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ကေေတာ့ လုပ္သြားမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ၿပီးခ်င္မွၿပီးမယ္။ ဒါကိုဆက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ပိုင္းက ဆက္သယ္သြားမွာပဲ။ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပဲ။ က်ေနာ္ အဲလိုယံုၾကည္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီနိုင္ငံ ဒီလိုပံုစံ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာက လြန္ခဲ့တ့ဲလူႀကီးေတြကေတာ့ အဲလိုေတြးခ်င္မွေတြးမယ္။ အခုရွိေနတဲ့လူငယ္ေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြက လက္ခံလာတဲ့အေပၚမွာ သူမရွိေပမယ့္လည္း အဲလိုေတာ့ မေျပာဘူးေပါ့ေနာ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ သြားမွာပဲလို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္။ လူထုက ႏႈိးၾကားေနၿပီ၊ လူငယ္ေတြ ကလည္း ႏႈိးၾကားေနၿပီ။ အထူးသျဖင့္လြန္ခဲ့တဲ့အခ်န္ ၁၉၈၈ မတိုင္ခင္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔က ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ ခြဲထြက္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေန္ာတို႔ တကယ္လက္တြဲလာတဲ့ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြ က်ေတာ့လည္း ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ တကယ္လိုအပ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ခံစားရတဲ့အေပၚမွာ သူတို႔က နားလည္လာတယ္။ အခုကလည္း ဒီဖက္ဒရယ္ဆိုတဲ့ စကားလံုးက လြန္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ဘယ္သူမွ မေျပာရဲမဆိုရဲတဲ့ သရဲတေစၦလိုေၾကာက္ေနတာ။ အခုကေတာ့ တနိုင္ငံလံုးသံုးေန တဲ့ ကိစၥပဲ။ ဒါက ေဒၚစုဆက္ၿပီး တာ၀န္မထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း တျခားက လူငယ္ေတြက ဆက္ၿပီးထမ္းေဆာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာပဲလို႔ေတာ့ က်ေနာ္အဲလို ယံုၾကည္ပါတယ္။
