ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား တင္ညိဳ၀င္းဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲက ပုစြန္ခြာတဲ့ အလုပ္႐ုံတခုထဲမွာ ကၽြန္ျပဳခံေနရတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ဇနီးသည္ကို ကူညီဖို႔ မွန္ကန္တဲ့ တခုတည္းေသာ အရာအတြက္ ေစာင့္ေနခဲ့ရတာ ၈ လနီးပါး ရွိေနခဲ့ပါၿပီ။ အဆိုပါ the Gig Peeling အမည္ရတဲ့ အလုပ္႐ုံတြင္းမွာ ကေလးသူငယ္ေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာလုပ္သားေပါင္း ၁၀၀ နီးပါးရွိေနၿပီး သူတို႔လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ရဲေတြကို စီးနင္းရွာေဖြေပးဖို႔ သူက တိုင္ၾကားခဲ့တာပါ။ သူတို႔ဇနီးေမာင္ႏွံ ၂ ဦးစလံုးဟာ လူကုန္ကူးမႈရဲ႕ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ ကနဦး အခ်ဳပ္ခ်ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ ထိုင္းအစိုးရ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စခန္းထဲမွာ ထားရွိခဲ့တာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔ဟာ အလုပ္ရွင္ေဟာင္းရဲ႕ အာမခံနဲ႔ ေႏွးေကြးတဲ့ တရား႐ုံးခ်ိန္းေတြကုိ တျခားလုပ္သားအခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ ျဖတ္သန္းေနၾကရခ်ိန္မွာ သူတို႔ဟာ စိတ္ပ်က္ေဒါသထြက္ၿပီး အိမ္ျပန္ခ်င္ေနၾကပါၿပီ။ “က်ေနာ့္ကို ၃ ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ႏွိပ္စက္သလို ခံစားရပါတယ္။ ပထမအႀကိမ္က ပုစြန္စက္႐ုံထဲမွာ၊ ေနာက္ေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ၊ ခုက်ေတာ့ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းမွာ” လို႔ တင္ညိဳ၀င္းက ေျပာပါတယ္။ “ေထာင္ထဲက ေထာင္က်ေနတဲ့သူကမွ သူဘယ္အခ်ိန္လြတ္မယ္ဆိုတာ သိႏိုင္ေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီထဲမွာ ဘယ္ႏွလ၊ ဘယ္ႏွႏွစ္ၾကာမလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒါက ေထာင္ထက္ပိုဆိုးတယ္။” ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ တျခားေသာ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ဆီးရီးယား၊ အီရန္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တန္းတူ လူကုန္ကူးမႈ အဆိုး၀ါးဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ရွိေနခဲ့ရာကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အဆင့္ ၃ ထိ က်ဆင္းလာခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ထုတ္ျပန္အၿပီး တခ်ိဳ႕ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးအေရြ႕အရ ေကာင္းတဲ့ အဆင့္ျမႇင့္တင္မႈတခုလို႔ ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ ထိုင္းအစိုးရ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ေတြမွာေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္သူ ၂၄၁ ဦးနဲ႔ ပါ၀င္ပတ္သက္သူ အရာရွိ ၄၁ ဦးကို အေရးယူခဲ့တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ ဒီလူကုန္ကူးမႈေတြထဲမွာ တျခားေသာႏိုင္ငံေတြက ၾကားပြဲစားေတြနဲ႔ ေအာက္ေျခ အလုပ္သမားေတြဟာ ထိုင္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ ရဲအရာရွိနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြအစား ဓားစာခံျဖစ္ေနၾကရတယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔မွ ဖီလ္ ေရာဘတ္ဆန္က “အေႂကြးနဲ႔ ကၽြန္ခံေနၾကရတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ၊ ရဲအလြဲသံုးစားျပဳမႈေတြနဲ႔ ေငြညႇစ္တာမ်ိဳးေတြဟာ ခုထိတိုင္ ႏိုင္ငံတ၀န္းလံုးမွာ စံတခုအေနနဲ႔ ရွိေနတုန္းပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ပင္လယ္စာတင္သြင္းမႈကို အီးယူက စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔ထားတာျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ပင္လယ္စာတင္ပို႔မႈမွ ရရွိတဲ့ အျမတ္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇ ဘီလ်ံကို ရွင္းလင္းဖို႔ ဖိအားေပးျခင္း ခံေနရတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကၽြန္းတကၽြန္းေပၚက ေရႊ႕ေျပာင္းငါးဖမ္းလုပ္သားတဦးကို ေလွာင္အိမ္ထဲမွာ ထည့္ေလွာင္ၿပီး ထိုင္းနာမည္တုနဲ႔ ေသာ့ခတ္ထားခဲ့တာကို ေအပီသတင္းဌာနက ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီသတင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကုိ တင္ပို႔တဲ့ ပင္လယ္စာေတြအတြက္ ထိုင္းငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြမွာ ကၽြန္ျပဳခံေနရသူေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို လႊတ္ေပးႏိုင္ခဲ့တာပါ။ ခုလက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အမႈမွာလည္း တင္ညိဳ၀င္းနဲ႔ ဇနီးျဖစ္သူ မိစန္းတို႔ဟာ တရက္ကို ၁၆ နာရီေလာက္ အလုပ္လုပ္ေနခဲ့ၾကရတာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကရတာပါ။ သူတို႔အလုပ္လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ကုမၸဏီဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး လုပ္ငန္းေတြျဖစ္တဲ့ Red Lobster, Whole Foods, Wal-Mart နဲ႔ တျခားစတိုးဆိုင္ႀကီးေတြဆီ ကြင္းဆက္ခ်ိတ္ ပို႔ေဆာင္ေနတာျဖစ္ၿပီး လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္သားအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကုိ အဆင့္ျမႇင့္တင္ ကာကြယ္ထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။ ဆမြတ္ဆခြန္ ရဲအရာရွိ ဗိုလ္ႀကီး ပရာဆာ့တ္ဆီရိဖနက္ပီတက္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလမွာ ဒီအမႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြရဲ႕ စစ္ခ်က္ကို ရယူခဲ့ၿပီး ခုႏွစ္အကုန္မွာေတာ့ အမႈပိတ္သိမ္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ လူေမွာင္ခိုကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဌာနမွ ဒါ႐ုိက္တာ ဆူ၀လီဂ်ိဳင္ဟန္က ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စခန္းေတြဟာ စာရြက္စာတမ္းမဲ့ လုပ္သားေတြကို ကာကြယ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက “က်မတို႔က ကာကြယ္ေပးေရးစင္တာေတြပါ။ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတဲ့ စင္တာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႁခြင္းခ်က္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕သူေတြက အမႈမွာ သက္ေသေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔ကို ပိုၿပီး ကာကြယ္ေပးထားရတဲ့ သေဘာပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ “တစံုတေယာက္က ရွင္တို႔ကို အၿမဲတမ္း အမိန္႔ေပးေနမယ္။ တေယာက္ေယာက္က အၿမဲတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္။ တခ်ိန္လံုး ခြင့္ျပဳခ်က္ရဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနရမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ လူကုန္ကူးခံရသူေတြအတြက္ အရမ္းခက္ခဲတဲ့ အေျခအေနပါ။ သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြဆီ ေရာက္ဖို႔လည္း ခက္ခဲေနမွာပါ” လို႔ ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ လူေမွာင္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အကူအညီေပးေနတဲ့ Issara အဖြဲ႔မွ အႀကီးတန္းအႀကံေပး ေဒၚဥမၼာအိအိေခ်ာက ေျပာပါတယ္။ ပထမကာလေတြမွာ တင္ညိဳ၀င္းနဲ႔ ဇနီးျဖစ္သူ မိစန္းတုိ႔ဟာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စခန္းတခုထဲမွာ အတူရွိေနခဲ့ၾကၿပီး သူတို႔ကို မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း အသံုးျပဳခြင့္ေတာင္ ပိတ္ထားခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အလုပ္လည္းမလုပ္ႏိုင္၊ စခန္းအျပင္ဘက္ကိုလည္း ထြက္လို႔မရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရတာပါ။ “တကယ္လို႔မ်ား ဒီဒုကၡသည္ေတြဟာ အစုိးရရဲ႕ အမိုးအကာေအာက္မွာ ရွိေနၾကၿပီး သူတို႔ကို လႈပ္ရွားခြင့္၊ အလုပ္လုပ္ခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္ မေပးဘူးဆိုရင္ သူတို႔မွာ တျခား ဘယ္လို အက်ိဳးရလဒ္ေတြ ရလာႏိုင္မလဲ” လို႔ ကုလသမဂၢ လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး သံတမန္ ဆူဆန္ ေကာ့ပက္ဒ္ဂ်္က ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္တုန္းက ေအပီသတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ တင္ညိဳ၀င္းက ၂ လတာ ကာလအတြင္းမွာေတာ့ ကန္႔သတ္မႈေတြဟာ အနည္းငယ္ ေျပေလ်ာ့လာၿပီး ဒုကၡသည္ေတြကို ဖုန္းအသံုးျပဳခြင့္နဲ႔ စခန္းျပင္ပကို ေစာင့္ၾကပ္မႈမပါပဲ ထြက္ခြင့္ေတြ ေပးလာခဲ့တယ္လို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျဖခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စခန္းထဲက စာရြက္စာတမ္းမရွိသူ ၁၂ ဦး ထြက္ေျပးခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ the Gig စက္႐ုံနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ ၈ ဦးေလာက္ က်န္ရွိေနေသးတယ္လို႔ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းတပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ က်န္ရွိေနသူေတြဟာ လုပ္ခလစာ ေလ်ာ္ေၾကးေငြလည္း မရရွိဘဲ ႏွိပ္စက္ခံရမွာကို စိတ္ပူေနၾကတာပါ။ အသက္ ၃၁ ႏွစ္အရြယ္ ခင္ထက္မြန္က “က်မညီမက တျခားစခန္းတခုမွာပါ။ သူက ၁၇ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ က်မတို႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မေတြ႔ၾကရပါဘူး။ က်မ သူ႔ကိုေတြ႔ခြင့္ရဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ခြင့္ေတာင္းခဲ့ေပမယ့္ မရခဲ့ပါဘူး။ သူက က်မနဲ႔အတူ ရွိခ်င္မွာပါ။ က်မ သူ႔အတြက္ စိတ္ပူမိပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ၀င္းခိုင္ကေတာ့ “က်ေနာ့္မိသားစုေတြ စိတ္ပူေနၾကမွာပဲ။ က်ေနာ္ စခန္းထဲမွာ မေနခ်င္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ့္ကို အျမန္ဆံုး ကူညီေပးၾကပါ” လို႔ ဖုန္းထဲကတဆင့္ ေျဖခဲ့တာပါ။ တင္ညိဳ၀င္းရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ကိုယ္၀န္ ၇ လရွိေနၿပီျဖစ္ကာ ၀မ္းဗိုက္ဟာ ေတာက္ပတဲ့ ပန္းပြင့္ပံုေတြပါတဲ့ အက်ႌေအာက္မွာ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားလာေနခဲ့ပါၿပီ။ သူက ေနမေကာင္းတဲ့ မိခင္ဆီမွာ ကေလးကို ျပန္ေမြးခ်င္ေပမယ့္ ခင္ပြန္းျဖစ္သူကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ ျပန္မသြားႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔က တကယ္ခံရတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္ ဆုိတာကို သူေဌးကို ျပခ်င္ပါတယ္။ ဒါကို တရား႐ုံးမွာလည္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တရားမွ်တမႈကို က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”