ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လက္ရွိ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ကန္ထ႐ုိက္တုိက္ေတြ ခုိင္ခန္္႔မႈမရွိတာ၊ တခ်ဳိ႕ၿပိဳက်တာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ အေဆာက္အဦေဆာက္လုပ္မယ့္ ကန္ထ႐ုိက္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ လုပ္သင့္တယ္၊ ရန္ကန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ အေဆာက္အအုံဌာန အေနနဲ႔ အေဆာက္အဦ အရည္အေသြးပုိင္း စစ္ေဆးမႈေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ခ်မွတ္မႈေတြ ဘယ္လုိလုပ္သင့္တယ္၊ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွာ အထပ္ျမင့္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ လုပ္ခဲဲ့တဲ့ ဦးေဌးေအာင္ကုိ ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - အန္ကယ္က စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွာ အထပ္ျမင့္ေကာ္မတီဥကၠ႒ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အခုလက္ရွိ အေဆာက္အဦေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕ေနအိမ္ေတြမွာ ခိုင္ခံ့မႈမရွိဘူးဆိုတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုမ်ဳိး ေဆာင္ရြက္ခဲ့လဲ ရွင္းျပေပးပါဦး။ ေျဖ - အင္ဂ်င္နီယာဌာန အေဆာက္အအံုက ကိုင္တြယ္တဲ့ ရွစ္ထပ္ခြဲေအာက္ အေဆာက္အဦကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စံခ်ိန္စံညႊန္းပိုင္းမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ ကန္ထ႐ိုက္ေဆာက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ကန္ထ႐ိုက္ အေဆာက္အဦေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ရွစ္ထပ္ခြဲေအာက္ ေလးထပ္၊ အဲဒီၾကားထဲမွာရွိတဲ့ အထပ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကန္ထ႐ိုက္ေတြ ေဆာက္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကန္ထ႐ိုက္ေတြ ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ စံခ်ိန္စံညႊန္း လိုအပ္ခ်က္ေတြက ေတာ္ေတာ့္ကို မ်ားမ်ားရွိေနတယ္။ ေမး - ဒီ စံခ်ိန္စံညႊန္းမမီတဲ့ ကန္ထ႐ိုက္တာေတြ၊ ကန္ထ႐ိုက္တိုက္ေတြ ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုေပၚလာရလဲေပါ့။ ၿပီးခဲ့တဲ့အစိုးရေခတ္၊ ေနာက္ ခုခ်ိန္ထိလည္း ရွိေနတုန္း ဆုိေတာ့။ ေျဖ - အေဆာက္အဦေဆာက္တဲ့ ကန္ထ႐ိုက္အပိုင္းကလည္း အက်ဳိးအျမတ္တခုတည္းကို အဓိကထား ၾကည့္တယ္ေပါ့။ ကန္ထ႐ိုက္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အင္ဂ်င္နီယာေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဒါကို စီးပြားျဖစ္လုပ္စားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မ်ားတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာက ရာခိုင္ႏႈန္းနည္းတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေဆာက္တဲ့ အေဆာက္အဦေတြကေတာ့ စံခ်ိန္စံညႊန္း ေလ်ာ့တဲ့အပိုင္း မရွိဘူး။ အင္ဂ်င္နီယာ ဆိုတာကေတာ့ နားလည္ကၽြမ္းက်င္တဲ့အတြက္ ခုိတဲ့အပုိင္း၊ အေဆာက္အဦ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေလာက္တဲ့ အပိုင္းမ်ဳိးကို သူတို႔က အဓိကထားၿပီး လုပ္တဲ့အတြက္ အႏၱရာယ္သိပ္မရွိဘူး။ အင္ဂ်င္နီယာမဟုတ္တဲ့သူေတြ ေဆာက္တဲ့အပိုင္းမွာေတာ့ အျမတ္ရေရးကို ဦးစားေပးတယ္။ ေနာက္တခုရွိတာက အဲဒီေနရာမွာ ပညာမတတ္ဘဲနဲ႔ ႐ုိး႐ုိး သာမန္ လက္သမား၊ ပန္းရံ၊ သံခ်ည္သံေကြးလို လူက တက္ၿပီးေတာ့ ကန္ထ႐ိုက္လုပ္တာမ်ဳိးေတြရွိတယ္။ အဲဒီလိုဟာေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အဲဒီအေဆာက္အဦေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ဒါေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ကလည္း လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ စည္ပင္သာယာကလည္း၊ ေပးတဲ့ဌာနကလည္း စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ေပးတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္တမ္း ေျမျပင္မွာ ေဆာက္တဲ့အခါမွာ တိတိက်က် အေရးယူေဆာင္ရြက္တဲ့အပိုင္း ေလ်ာ့နည္းတာေတြပါတယ္။ ဒီလိုအပိုင္းေတြေၾကာင့္ ဒီအေဆာက္အဦေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္။ ေမး - ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရရင္ အန္ကယ္တို႔ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ကာလမွာ ဘယ္လိုမ်ဳိးေတြ ေတြရွိရလဲ။ ေျဖ - တကယ္ေတာ့ ရွစ္ထပ္နဲ႔ေအာက္က ဦးအေနနဲ႔ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ တာ၀န္မရွိဘူး။ တာ၀န္မရွိေပမယ့္လည္း ဦးက အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ရဲ႕ တာ၀န္ခံတေယာက္အေနနဲ႔ အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ထဲမွာ သြားလာရင္းနဲ႔ ဒီလိုေဆာက္ေနတဲ့ အေဆာက္အဦေတြကို ဦးကိုယ္တိုင္ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ စံခ်ိန္စံညႊန္း မမီဘူးဆိုတာသိလို႔ ဦးကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီးစစ္တဲ့အခါမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။ စစ္ၿပီးေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုဌာနကိုေတာ့ အေၾကာင္းၾကားတာေပါ့ေလ။ ၾကားေပမယ့္ ဒီဟာေတြက တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္မလာဘူး။ ျဖစ္မလာဘူးဆိုတဲ့ အပိုင္းကလည္း ၿမိဳ႕နယ္တိုင္း ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းမွာ စစ္ေဆးေရးအင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ကေတာ့ ရွိတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီအင္ဂ်င္နီယာကိုလည္း ထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႈ  မရွိဘူး။ အဲဒီအင္ဂ်င္နီယာကလည္း ေဆာက္တဲ့သူေတြအေပၚမွာ ထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႈ မရွိဘူး။ ဒီအင္ဂ်င္နီယာကလည္း သိတယ္။ ဒီအေဆာက္အဦ ေဆာက္ေနတာသည္ လိုင္စင္အင္ဂ်င္နီယာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ လိုင္စင္ကန္ထ႐ိုက္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ လက္မွတ္၀ယ္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္ေနတဲ့ လက္သမားေခါင္း၊ ပန္းရံေခါင္းက ေဆာက္ေနတယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း အျပင္ကန္ထ႐ိုက္လုပ္စားတဲ့ သာမန္စီးပြားေရးတေယာက္က သံုးေလးလံုး ေဆာက္ေနတယ္ဆိုတာ သူတို႔သိတယ္။ သိတဲ့အခါမွာ ဒီအရည္ေသြးပိုင္း ထိန္းသိမ္းရမယ့္ တာ၀န္ဟာ ဒါ စစ္ေဆးေရးအင္ဂ်င္နီယာရဲ႕ တာ၀န္ဆိုတာ သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ဒီလိုတာ၀န္ရွိေပမယ့္ ဒါေတြကို တိတိက်က် မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကန္ထ႐ိုက္ကလည္း ေငြေၾကးေပါ့၊ Corruption ေခၚတာေပါ့။ ဒီလိုအပိုင္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ပဲ အေဆာက္အဦေတြကို ေဆာက္လာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒဏ္ေၾကးေတြ ျမင့္လာတယ္။ ဒဏ္ေၾကးေတြ ျမင့္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒဏ္ေၾကးေတြကို ေပးႏိုင္ေအာင္လို႔ ကန္ထ႐ိုက္ကလည္း အေဆာက္အဦကို ခိုတာေတြ လုပ္လာတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ မ်ားလာတယ္။ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရတဲ့ အပိုင္းမွာလည္း ပါမစ္က်ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေပးရတာေတြေၾကာင့္ ျမန္ျမန္ေဆာက္မွ ျမန္ျမန္ပိုက္ဆံရမွာကိုး။ ဒီဟာကိုလည္း ျမန္ျမန္ၿပီးခ်င္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒဏ္ေငြကိုေဆာင္ၿပီးေတာ့ တြန္းေဆာက္ၾကတာေပါ့။ အခ်ိန္ေၾကာင့္ေပါ့ေနာ္။ ပါမစ္တေစာင္ရဖို႔ ဆိုတာလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ သူ႔ Step က အမ်ားႀကီးျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါကို မေစာင့္ႏိုင္ၾကဘူး။ လုပ္ငန္းရွင္ဆိုတာက ေငြေၾကး၊ အခ်ိန္၊ ဒါ အင္မတန္တန္ဖိုးရွိတယ္။ အဲေတာ့ သူတို႔က ဒဏ္ေငြေဆာင္ရမယ္ဆိုရင္လည္း ဒဏ္ေငြနဲ႔ ေငြေၾကးနဲ႔ အခ်ိန္နဲ႔ တြက္ၿပီးေတာ့ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရမွာ သိပ္မမ်ားဘူး၊ သူတို႔ရဲ႕အက်ဳိးအျမတ္က အေရးႀကီးတယ္။ ျမန္ျမန္ၿပီးဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး တြက္ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ဆိုတာ ဘယ္ဟာသာလဲေပါ့ေနာ္။ ဘယ္ဟာ႐ံႈးမလဲ၊ ဘယ္ဟာျမတ္မလဲေပါ့။ ျမန္ျမန္ၿပီးၿပီ၊ ျမန္ျမန္ေငြေပၚမယ္။ တြက္ေျခလည္း ကိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒဏ္ေဆာင္လို႔ တြက္ေျခကိုက္ရင္ ဒဏ္ေဆာင္ၿပီး ေဆာက္တာပဲ။ ဒါ လုပ္ငန္းရွင္ရဲ႕ သဘာ၀ေလ။ ဒီလိုမ်ဳိးမျဖစ္ေအာင္လည္း ဌာနက မထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဌာန စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအရ ပါမစ္တေစာင္ရဖို႔ဆိုတာ Step ေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ကုိယ္တို႔လည္း ဒီဟာကို ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့တယ္။ ဒါကလည္း ဒီဇိုင္းစစ္ေဆးတဲ့အပိုင္းမွာ၊ ဒီဇိုင္းစစ္ေဆးတာ ၾကာတယ္။ ၾကာတဲ့အခါက်ေတာ့ တကယ့္ဒီဇိုင္းတြက္တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳရင့္က်က္တဲ့ ဆရာႀကီးေတြ သူတို႔ရဲ႕ဒီဇိုင္းဆိုရင္ မစစ္ေဆးဘူး၊ သူတို႔အာမခံခ်က္နဲ႔ဆိုရင္ ခြင့္ျပဳတယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္အထိ၊ ၁၆ ေယာက္လား ၁၈ ေယာက္လား ေပးထားတာရွိတယ္။ သူတို႔ဒီဇိုင္းေတြဆိုရင္ ခြင့့္ျပဳတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးတဲ့အဆင့္ မလုပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႔ အာမခံရင္ ကိုယ္တို႔က အဲဒီအေဆာက္အဦပါမစ္ကို ျမန္ျမန္ခ်ေပးလိုက္တယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ျမန္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ေပးတဲ့ အဆင့္ေတြ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ေျပာင္းလဲၿပီးေတာ့ Step by Step လုပ္ေပးေနေပမယ့္ လုပ္ငန္းရွင္ကေတာ့ မရဘူး။ လုပ္ငန္းရွင္က သူတို႔ကေတာ့ ျမန္ျမန္ၿပီးခ်င္တယ္။ ျမန္ျမန္ျမတ္ခ်င္တယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ အပိုင္းကေတာ့ သြားေနဆဲေပါ့ေနာ္။ ဥပေဒကို က်ဴးလြန္ၿပီးေတာ့ ပါမစ္မရွိဘဲနဲ႔ ေဆာက္ေနတဲ့ ဟာေတြကေတာ့ သြားေနဆဲပဲ။ ဒဏ္ေငြေတြျမႇင့္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလို မေဆာက္ေအာင္လို႔ ထိေရာက္တဲ့ တားျမစ္မႈေတြ လုပ္ရမယ္။ ဒဏ္ေငြတေသာင္းဆိုရင္ ေဆာင္ႏုိင္တယ္ေလ။ တလလံုးမွ သံုးသိန္းေလာက္ပဲ က်တာဆိုေတာ့။ ဒီလိုမ်ဳိးေတြေပါ့ေနာ္။ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရင္လည္း ေဆာင္လို႔မရႏိုင္ေအာင္။ အေဆာက္အဦကိုလည္း ဆက္ေဆာက္လို႔မရေအာင္ တားျမစ္တဲ့ဟာေတြ တားျမစ္ရမွာပဲ။ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ရမွာေပါ့။ ဒီလိုမ်ဳိး မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒီျပႆနာေတြက ဘယ္ေတာ့မွလည္း ေအးမွာမဟုတ္ဘူး။ လမ္းေလးက ေပ ၂၀ ရွိတဲ့လမ္းေလးမွာ ရွစ္ထပ္တိုက္ေတြ ေပးလိုက္တယ္။ ရွိတာမွ လမ္းေလးက ေပ ၂၀။ အိမ္ကလည္း ၿခံစည္း႐ိုး ကပ္ေဆာက္ထားတယ္။ ေနာက္ကို အမ်ားႀကီးခြာဆုတ္ မေဆာက္ဘူး။ ေနာက္ ေျမညီထပ္မွာလည္း ကားပါကင္မေပးဘူး။ ဆုိရင္ ဒီေနရာေတြမွာ လမ္းသြယ္ေလးတင္မွာကို ကားၾကပ္တဲ့ျပႆနာ  ျဖစ္လာမွာ။ ဒီလိုဟာေတြ ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာလည္း ဦးတို႔ မသိတာမဟုတ္ဘူး၊ သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြသည္ မူေတြ၊ ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္ခဲတယ္ေလ။ ခက္ခဲတယ္ဆိုတာ အဖြဲ႔အစည္းတခုတည္း ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ တေယာက္တည္းဆံုးျဖတ္လို႔ မရဘူးေလ။ အတိုက္အခံေတြ ရွိတယ္ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရးသမားေတြက အတိုက္အခံေတြ ရွိတယ္ေလ။ ဒီလိုျပင္လိုက္တာနဲ႔ စီးပြားေရးသမားေတြကလည္း အမ်ားႀကီး ျပႆနာ လုပ္ၾကတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဟာေတြဟာ မျပင္ႏိုင္ခဲ့ဘူးေပါ့။ တကယ္တမ္းက ျပင္ရမွာေပါ့။ ျပင္သင့္တာေပါ့။ ေျခာက္ထပ္တိုက္ေလာက္ ေဆာက္မယ္ဆိုရင္၊ ဒီလိုပဲ ေလးထပ္နဲ႔အထက္ ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ပဲ ေျမညီထပ္ေတြမွာ ကားပါကင္ ေပးကိုေပးရမယ္။ မေပးလို႔မရဘူး။ ကားပါကင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာေတြ ရွိရင္ေတာ့ တမ်ဳိးေပါ့။ စီးပြားျဖစ္ ကားပါကင္ေတြရွိတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီကားပါကင္မွာ ကားထားမယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဟာကို ေဆာက္ခြင့္ေပးပါ ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ဳိးေပါ့။ ဗမာျပည္မွာလည္း သီးျခား ကားပါကင္ မရွိဘူးေလ။ မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကားပါကင္မွာ ကားထားပါမယ္ဆိုတဲ့ လက္မွတ္ကလည္း မရႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကိုယ္ေဆာက္တဲ့ တိုက္ေအာက္မွာပဲ ကားထားတဲ့အဆင့္မ်ဳိး သြားရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္တမ်ဳိးလံုးက လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ ဒီငါးႏွစ္အတြင္းမွာ ခ်ေပးလိုက္တဲ့ဟာ ေလးထပ္နဲ႔အထက္ အေဆာက္အဦဟာ ၈၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ ဒီ ၈၀၀၀ ေက်ာ္မွာ အခန္းေပါင္း ဘယ္ေလာက္ျဖစ္လာမလဲ။ အဲဒီအခန္းေပါင္း ဘယ္ေလာက္ကိုမွ ကားေပါင္းဘယ္ေလာက္ လမ္းတိုင္းလမ္းတိုင္းမွာ ၾကပ္လာမလဲ။ ေနာင္မွာ ဒီထက္ပိုဆိုးလာဖို႔ပဲရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စနစ္တခုဟာ မျဖစ္မေနလုပ္ရမယ္။ လုပ္မယ့္စနစ္ကိုလည္း ကိုယ္ကႀကိဳဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုလုုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ဟာေပါ့။ စနစ္တက် ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ဗမာျပည္ရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ဗမာျပည္ရဲ႕ အေနအထားနဲ႔ ဒါေတြကို ခ်ိန္ရမွာေပါ့။ ႏိုင္ငံျခားရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ခ်ည္းလည္း တြက္ၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။ ကိုယ္တု႔ိတိုင္းျပည္ရဲ႕ အေနအထားနဲ႔ အေျခအေနေတြေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့လည္း Adjust လုပ္ရမွာေပါ့။ ေမး - အခု က်ေနာ္တို႔ အစိုးရသစ္ကလည္း ရက္တရာစီမံကိန္း လုပ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီလိုကိစၥေတြကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္မလဲခင္ဗ်။ ေျဖ - အခုေလာေလာလတ္လတ္ေပါ့ေနာ္။ ေလးထပ္နဲ႔အထက္ အထပ္ျမင့္ေဆာက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ခဏ ယာယီရပ္ဆိုင္းထားတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ ရပ္ဆိုင္းထားတယ္လို႔ သိရတယ္။ ကိုယ္တို႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းေပါ့ေနာ္။ ဒီဟာကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ေတြ ေပးမလဲ။ ဘယ္လိုမူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္မလဲ။ ဒါေတာ့ ျပည္သူကို ခ်ျပဖို႔လိုတယ္။ ျပည္သူကိုခ်ျပဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက အာဆီယံ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးလို႔မရတဲ့ ကိစၥေတြရွိတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္က အရမ္းက်ပ္တည္းေနတယ္။ ေျမေစ်းကလည္း အရမ္းႀကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီေနရာေတြမွာ ေဆာက္မယ့္လူသည္ ေလးထပ္တည္းပဲ ေပးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ တြက္ေျခကိုက္စရာ မရွိဘူး။ တြက္ေျခကိုက္စရာ မရွိဘူးဆိုရင္ ဒီေနရာမွာ မေဆာက္ေတာ့ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔ မေဆာက္ေတာ့ဘူးလဲေျပာရင္ လုပ္ငန္းရွင္က ေဆာက္မွာမဟုတ္ဘူး။ မကိုက္ဘူးဆိုရင္ သူက ဒီေနရာမွာ လံုး၀မေဆာက္ဘူး။ မေဆာက္ရင္ ဘာျဖစ္မလဲ။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ က်လာမယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မဟုတ္တဲ့ တျခားေနရာမွာေကာ ဒီစံခ်ိန္စံညႊန္းေတြက ဘယ္ေလာက္အထိ သတ္မွတ္မလဲ။ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ဥပမာဆိုပါစို႔ စည္ပင္သာယာက သတ္မွတ္ထားတာရွိတယ္။ ေျမေအာက္မွာ ကားပါကင္တူးမယ္။ ေျမေအာက္ကိုတူးမယ့္ ကားပါကင္သည္ ေျခာက္ေပေအာက္တူးၿပီဆိုတာနဲ႔ စည္ပင္သာယာရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္း အင္ဂ်င္နီယာ အသင္းေပါ့ေနာ္၊ CQHPS စံခ်ိန္စံညႊန္းအရ ေျမေအာက္ကို ေျခာက္ေပေအာက္ တူးလိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ရီတိန္းနင္းေ၀ါလ္ ကာရမယ္။ ရွိပိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဘုိးပိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း ႐ိုက္ၿပီးေတာ့ ေျမထိန္းနံရံေတြ လုပ္ရမယ္။ ေျမထိန္းနံရံလုပ္ရတဲ့ ေကာ့စ္က အေဆာက္အဦးတလံုး ေဆာက္တဲ့ဟာရဲ႕ တ၀က္နီးပါးေလာက္ေပါ့ေနာ္။ ေလးထပ္ေလာက္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီအေဆာက္အဦ တ၀က္နီးပါးေလာက္ ေကာ့စ္က က်ေနတယ္။ ကားပါကင္ကလည္း ထည့္ရဦးမယ္ ေျမေအာက္မွာ။ ေလးထပ္ေလာက္ပဲ ေဆာက္ရမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုအေဆာက္အဦမ်ဳိးက်ေတာ့ မကိုက္ေတာ့ဘူး။ မကိုက္ရင္ ေဆာက္မွာမဟုတ္ဘူးေလ။ ဒီလို ေျမေအာက္တူးၿပီးေဆာက္ရမယ့္ အေဆာက္အဦသည္ ေကာ့စ္မ်ားတဲ့အတြက္ ေျမေပၚမွာ အထပ္မ်ားမ်ား ရဖို႔လိုတယ္။ မ်ားမ်ားမရႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ေျမေအာက္ကားပါကင္ကို ထည့္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ တြက္ေျခမကိုက္ဘူး။ အထပ္နိမ့္နိမ့္ေပးတဲ့အတြက္ ဒီလိုမ်ဳိးေတြေပါ့ေနာ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဘယ္လိုေနရာေတြကို ေပးမလဲ။ ဘယ္လိုေနရာေတြမွာေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထပ္ထိ ေပးမလဲဆိုတဲ့ဟာက ဥေရာပတို႔ ဘာတို႔က စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးလို႔ေတာ့ မရဘူး။ ဥေရာပမွာေတာ့ တမ်ဳိးပဲ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ တကယ့္ကို ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ သြားေနတာဆိုေတာ့။ သူတို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ တြက္မယ္ဆိုရင္ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြမွာ အဲလိုသြားလို႔ မရဘူး။ အာဆီယံႏိုင္ငံမွာေတာ့ နည္းနည္းေလး ျမင့္တယ္။ ျမင့္တယ္ဆိုတာ အာဆီယံႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးေစ်းကြက္ ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ လူေနသိပ္သည္းတယ္။ သိပ္သည္းတဲ့အတြက္ ဒီေနရာေတြဟာ အၿမဲတမ္းပဲ ဒန္စတီေတြက ျမင့္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီဒန္စတီေတြကို ဥေရာပ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထိုးၿပီး ခ်မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ ေဆာက္လို႔ရၾကမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါေလးလည္း နည္းနည္းေလး ညႇိႏႈိင္းဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ ျပည္သူေတြကို ခ်ျပမယ္။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ခ်ျပမယ္။ ဒါေတြကို ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ဳိးမွာ သတ္မွတ္သင့္သလဲဆိုတာ လုပ္ဖို႔သင့္တာေပါ့ေနာ္။ ပညာရွင္ေတြကခ်ည္းပဲ သူတို႔ရဲ႕ လုိအပ္တဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔ခ်ည္းပဲ သတ္မွတ္လို႔မရဘူး။ ပညာရွင္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္တဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းတခုတည္းကိုပဲ စဥ္းစားၿပီး သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ တဘက္က လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ အတိုက္အခံ ျဖစ္လာမယ္။ အတိုက္အခံျဖစ္တာထက္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း စီးပြားေရးသမားေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔က မကိုက္ရင္ မေဆာက္ေတာ့ဘူးေလ။ မေဆာက္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ တိုက္ခန္းေစ်းေတြ တက္လာႏိုင္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က အလုပ္သမားေတြ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဒါ ခ်ိန္ထိုးရမယ့္ဟာေတြ ေျပာတာပါ။ ကုန္သည္ဘက္က လုိက္ေျပာတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရဘက္ကိုလည္း အတိုက္အခံလုပ္ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ဆိုးက်ဳိးေတြ ေကာင္းက်ဳိးေတြေပါ့။ ဦးကိုယ္တိုင္က စံခ်ိန္စံညႊန္းကို ႀကိဳက္တဲ့သူ၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းအတုိင္း လုပ္ခ်င္တဲ့သူ။ သို႔ေသာ္ လုပ္လို႔မရႏိုင္တဲ့ဟာေတြ ရွိတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒါကို ႏွစ္ဘက္ေပါ့၊ စီးပြားေရးသမားေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို ဘယ္လိုနားလည္ေအာင္ ေျပာမလဲ၊ သူတို႔ကိုလည္း ဘယ္လိုလိုက္နာလာေအာင္ ညႇိႏႈိင္းမလဲဆိုတဲ့ ညႇိႏႈိင္းမႈအေနနဲ႔ေတာ့ လုပ္ဖို႔လိုတယ္။ ပညာရွင္ေတြကခ်ည္းပဲ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္း တခုတည္းကို မူခ်ၿပီးေတာ့ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္က မကိုက္ဘူး၊ မကိုက္ရင္ မေဆာက္ဘူး၊ ရပ္ထားလုိက္မယ္။ ဒီလိုရပ္တဲ့ အေဆာက္အဦေတြ မ်ားလာရင္၊ လုပ္ငန္းေတြမ်ားလာရင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ဒီအလုပ္သမားေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္  အခြင့္အလမ္း ေျဖရွင္းေပးဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က ေဆာက္ေပးတဲ့ ပေရာဂ်က္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္က တန္ဖိုးနည္းအိမ္ရာေတြ မ်ားမ်ားေဆာက္ေပးရမယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က သူ႔စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ညီတဲ့ ပေရာဂ်က္ေတြ မ်ားမ်ားဖန္တီးေပးရမယ္။ အဲလို မ်ားမ်ားဖန္တီးေပးမွ တဘက္က အလုပ္သမားေတြ အခြင့္အေရး ေပၚလာမယ္။ တဘက္က စီးပြားေရးသမားက မကိုက္လို႔ ရပ္သြားရင္လည္း ကိစၥမရွိဘူး။ ဂ႐ုစိုက္စရာမလိုဘူး။ ဒါ သူ႔ဘာသူ စီးပြားေရးသမားက မကိုက္လို႔မေဆာက္တာ။ ရပ္ထား ကိစၥမရွိဘူး။ တဘက္က အစိုးရက အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးရမယ္။ ဒီလိုအေဆာက္အဦေတြ၊ အစိုးရပေရာဂ်က္ေတြ၊ အိမ္ရာစီမံကိန္းေတြ မ်ားမ်ားေဆာက္ေပးရမယ္။ အဲလိုမေဆာက္ေပးဘဲ Balance မလုပ္ဘူးဆိုရင္ ျပႆနာရွိတယ္။ ျပႆနာရွိတယ္ဆိုတာ စီးပြားေရးသမားကေတာ့ ဘာျပႆနာမရွိဘူး။ မကိုက္ရင္ မေဆာက္ဘဲ ရပ္ထားလိုက္႐ံုပဲ။ သူကေတာ့ ဘာဒုကၡမွ မေရာက္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ကိုမွီခို ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ က်န္တဲ့လုပ္ငန္းေတြေပါ့။ အုတ္၊ သဲ၊ ေက်ာက္လုပ္ငန္းေတြ၊ လက္သမားလုပ္ငန္းေတြ၊ သံခ်ည္သံေကြးလုပ္ငန္းေတြ၊ ေနာက္ဆံုးေျပာရရင္ ႏိုင္ငံျခားကသြင္းတဲ့ သံသြင္းတဲ့သူကအစ၊ ဘိလပ္ေျမသြင္းတဲ့သူကအစ အေဆာက္အဦ ေဆာက္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ က်သြားတာနဲ႔အမွ် သြင္းတဲ့သူကလည္း မကိုက္ရင္ မသြင္းေတာ့ဘူး။ ဒါေတြ အေရာင္းအ၀ယ္ေတြကအစ က်န္တဲ့ ခ႐ိုက္တီးရီးယားေတြ အမ်ားႀကီးပဲေလ။ ဒါေတြက ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ေပါ့။