လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ဖြဲ့စည္းျခင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ HRDP ကို ေမးျမန္းျခင္း
DVB
·
September 6, 2011
အစိုးရသစ္က ဒီလ ၅ ရက္မွာ အဖြဲ့ဝင္ ၁၅ ဦးပါဝင္တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံအမ်ိုးသား လူ့အခြင့္အ ေရးေကာ္မ႐ွင္ကို ဖြဲ့စည္းလိုက္ပါတယ္။
၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ နိုင္ငံသားေတြရဲ့ မူလအခြင့္အေရးေတြ ျမွင့္တင္ ေရး၊ ကာကြယ္ေရး ေဆာင္႐ြက္ဖို့ ဒီေကာ္မ႐ွင္ကို ဖြဲ့စည္းတာလို့ အစိုးရေၾကညာ ခ်က္က ဆိုပါတယ္။
ေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြအျဖစ္ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္မယ့္သူေတြဟာ စစ္အစိုးရ လက္ထက္တုန္းက ျမန္မာ့လူ့အခြင့္အေရးကိစၥေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ခုခံကာကြယ္ေျပာဆိုခဲ့ သူေတြ အမ်ားစုပါဝင္ေနတဲ့အေပၚ ေဝဖန္မႈေတြ႐ွိေနပါတယ္။
ျပည္တြင္းျပည္ပ လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့အစည္းေတြကေတာ့ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ ဖြဲ့စည္းတာကို အျပုသေဘာေဆာင္ ၾကိုဆိုသူ႐ွိသလို ဒီေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ လုပ္ေဆာင္နိုင္မႈအေပၚ သံသယ႐ွိေနသူလည္း ႐ွိပါတယ္။
ဒီေကာ္မ႐ွင္ဖြဲ့စည္းတဲ့ကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ျပီး လူ့အခြင့္အေရးကာကြယ္ျမွင့္တင္သူမ်ား ကြန္ရက္ (HRDP-Human Rights Defenders and Promoters network) ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူ ဦးေမာင္ေမာင္ေလးကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။
အစိုးရသစ္က လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္တရပ္ ဖြဲ့စည္းလိုက္တဲ့အေပၚ ဦးေမာင္ေမာင္ေလး တို့ အျမင္သေဘာထား ဘယ္လို႐ွိလဲ။
“အခုေပၚေပါက္လာတဲ့ လူ့အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္က တကယ္ပဲ လူ့အခြင့္အေရးေတြကို တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာဖို့၊ လူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံေနရမႈေတြကို တကယ္ အကာအ ကြယ္ေပးဖို့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြနဲ့ ဖြဲ့တာလား၊ တကယ္ေရာ အဲဒီအဖြဲ့အစည္းေတြက လုပ္ေဆာင္နိုင္ပါ့မလားဆိုတာ က်ေနာ္တို့ အမ်ားၾကီးေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။ ေနာက္တခ်က္က အစိုးရက လူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္မႈေတြကို ဖာေထးဖို့ နိုင္ငံတကာရဲ့အျမင္ေတြကို ျငင္း ဆန္ဖို့အတြက္ ဖြဲ့ထားတဲ့ အဖြဲ့အစည္းလားဆိုတာ အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္။
“က်ေနာ္တို့ကေတာ့ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ကို ဗမာျပည္မွာ ေပၚလာတာကို မူအားျဖင့္ေတာ့ ၾကိုဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို့က အစိုးရအက်ိုးအတြက္ လုပ္မွာလား။ လူအခြင့္အေရးနဲ့ လူေတြရဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြအတြက္ တကယ္အက်ိုးျပုတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္မွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ လူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံရတဲ့ ကိစၥေတြကို တကယ္ အကာအကြယ္ေပးဖို့ လူ့အခြင့္အေရး အသိတရားေတြကို တကယ္ျမွင့္တင္တဲ့ အဖြဲ့ၾကီးျဖစ္ဖို့ဆိုတာေတာ့ အမ်ားၾကီး ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။”
ဒီေကာ္မ႐ွင္က ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ နိုင္ငံသားေတြရဲ့ မူလအခြင့္အေရးေတြ ကို ကာကြယ္ျမွင့္တင္ဖို့လို့ ဆိုပါတယ္။ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိမ်ား လုပ္နိုင္ေဆာင္နိုင္ပါ့ မလဲ။
“ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမွာကိုက စစ္တပ္နဲ့ပတ္သက္လာတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကိစၥ မွန္သမ်ွကို စစ္တပ္အတြက္က်င့္သံုးမယ့္ တရားဥပေဒျပုမ႑ိုင္၊ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုင္ကေန ကိ္ုင္ တြယ္ခြင့္႐ွိတာကို၊ ဒီအမႈေတြဆို အရပ္သားရံုးေတြေတာင္ ေရာက္ခြင့္မွ မ႐ွိဘူး။ ဖြဲ့စည္းပံု အေနအထားအရကို လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့ လုပ္နိုင္ဖို့ဆိုတာ အင္မတန္ အခက္အခဲေတြ့မွာပါ၊ လုပ္နိုင္လိမ့္မယ္လို့ မထင္ပါဘူး။
“ေနာက္တခ်က္က လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ ေပၚေပါက္လာတာက ဘာလုပ္မလို့ လဲဆိုေတာ့ ဖြဲ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ ပါတဲ့ အခန္း ၈ မွာ နိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ မူလတာဝန္ နွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားဆိုတဲ့ အခန္းေပါ့၊ အဲ့ဒီအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ဖို့ ေျပာတယ္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ဖို့ဆိုရင္ ဒီအခန္း ၈ မွာ ျပ႒ာန္းထားတာကို က နိုင္ငံသားေတြရဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ပံုစံမ်ိုးစံုနဲ့ ခ်ဳပ္ေနွာင္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာေတြ ပါ တယ္၊ အေျခခံလူ့အခြင့္အေရးနဲ့ မညီတဲ့ကိစၥေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိေနတယ္၊ အဲဒီမွာတင္ သူတို့ ရဲ့ လုပ္နိုင္မႈအေနအထားက ပိုျပီးအလွမ္းကြာသြားမယ္လို့ က်ေနာ္တို့ ထင္ပါတယ္။”
ဒီေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့ က်ေနာ္တို့နိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ့အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ ျပဿနာေတြ ထဲက ဘယ္လိုကိစၥရပ္ေတြကို ပထမဆံုး ေျဖ႐ွင္းနိုင္ဖို့ လိုအပ္တယ္လို့ ထင္မိလဲ။
“သူတို့ေျဖ႐ွင္းရမယ့္ကိစၥက နိုင္ငံေရးအယူအဆေတြ မေျပာခင္၊ က်ေနာ္တို့ လူ့အခြင့္အေရး အေနနဲ့ေျပာရင္ မိမိရဲ့ လြတ္လပ္စြာစုေဝးပိုင္ခြင့္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိရဲ့လြတ္လပ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆပိုင္ခြင့္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိရဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေဝဖန္မႈကိုေသာ္လည္း ေကာင္း ျပုက်င့္ခဲ့လို့ လက္႐ွိေထာင္ထဲမွာ႐ွိေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြကို ခ်က္ခ်င္းလြွႊတ္ရမွာ ေပါ့၊ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္၊ လူ့အခြင့္အေရးေၾကာင့္၊ နိုင္ငံေရးေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူ ေတြကို ခ်က္ခ်င္းလြွႊတ္ေပးရမယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ပထမဆင့္အေနနဲ့ အေျခခံလူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံေနရတဲ့ အခ်က္တခ်က္ကို ကုစားေပးနိုင္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္မွာပါ။
“အျခားအလားတူ ကိစၥေလးေတြ ဗမာျပည္မွာ အမ်ားၾကီး႐ွိေသးတယ္။ ပထမဆံုး အဲဒီအခ်က္ကို လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ တျခားကိစၥေတြက ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဥပမာ၊ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကေနစျပီး ျပည္တြင္းျပ႒ာန္းတဲ့ ဥပေဒအမ်ားစုက လူ့အခြင့္အေရးနဲ့ မညီတဲ့ ကိစၥေတြ ႐ွိတယ္။ အဲဒီကိစၥေတြကို အခု အသစ္ေပၚေပါက္လာတဲ့ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ ႐ွင္အေနနဲ့ ဗမာျပည္တြင္းမွာ႐ွိတဲ့ ဥပေဒေတြကို ကုလသမဂၢလူ့အခြင့္အေရး ေၾကညာစာ တမ္းၾကီးနဲ့အညီ ဥပေဒေတြကို ျပုျပင္သင့္တာ၊ ျပင္ဆင္သင့္တာ၊ ေျပာင္းလဲသင့္တာေတြ ဒုတိဆင့္အေနနဲ့ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။”
အမ်ိုးသားအဆင့္လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ဝင္ျဖစ္လာတဲ့ ပုဂၢိုလ္ေတြနဲ့ အစိုးရအဖြဲ့ကိုေရာ ဦးေမာင္ေမာင္ေလးတို့အေနနဲ့ ဘာေတြမ်ား တိုက္တြန္းေျပာၾကားလိုတာေတြ ႐ွိမလဲ။
“လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ မယ့္ ပညာ႐ွိပုဂၢိုလ္မ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဒီအဖြဲ့အစည္းကိုေသာ္လည္းေကာင္း က်ေနာ္တို့ လူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဗမာျပည္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပဿနာ အားလံုးကို ဘက္လိုက္မႈေတြ၊ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြ ကင္းကင္း႐ွင္း႐ွင္းနဲ့ လူ့အခြင့္အေရးအျမင္၊ အဓိကအားျဖင့္ အေျခခံလူ့အခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ့အခြင့္အေရးေၾကညာ စာတမ္းၾကီးကို သူတို့အေနနဲ့ လက္ကိုင္ျပုေစခ်င္ပါတယ္။ အဲေၾကညာစာတမ္းမွာပါဝင္တဲ့၊ အျမင္ေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြနဲ့ အညီ ေဆာင္႐ြက္ဖို့ေတာ့ က်ေနာ္တို့က အဲဒီအဖြဲ့အသီး သီးကို ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
“အေျခခံလူ့အခြင့္အေရး အခ်က္ ၃၀ ထဲက အပိုဒ္ေတြအရ ဒီကိစၥေတြ ျပုျပင္ေပးဖို့၊ ေျပာင္းလဲေပးဖို့ အစိုးရအေနနဲ့ ဒီကိစၥေတြမွာ အဓိက လုပ္သင့္ပါတယ္။ အဲဒါေတြ လုပ္နိုင္ မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို့ ျမန္မာျပည္ရဲ့ လူ့အခြင့္အေရးျပဿနာတင္ မဟုတ္ဘူး။ တျခား နိုင္ငံေရးျပဿနာ၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးျပဿနာေတြပါ ေျဖ႐ွင္းနိုင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္လာလိမ့္မယ္လို့ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ့ ဒီကိစၥေတြကို ေဆာင္႐ြက္ သင့္ပါတယ္။ ေဆာင္႐ြက္ဖို့လည္း တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္၊ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။”