ျပီးခဲ့တဲ့မတ္လ ၃၀ ရက္ေန့မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လွိုင္ဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အျမင့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာပါျပီ။ သူဟာ ၁၀ ဦးေျမာက္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေ႐ြွႊ တရားဝင္ ရာထူးလြွႊဲေျပာင္းေပးျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဦးစီးခ်ဳပ္သစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လွိုင္ဟာ တပ္မေတာ္မွာ အဖြဲ့အစည္းပိုင္းကို သိသာျမင္သာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနျပီလို့ ျပည္တြင္းျပည္ပ စစ္ေရးအကဲခပ္ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဖြဲ့စည္းပံုစနစ္ေတြ ေျပာင္းလဲလာပံုကို ေလ့လာသူေတြရဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြနဲ့ တင္ျပပါ့မယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေ႐ြွႊ လက္ထက္တုန္းက ရပ္နားထားတဲ့ တနိုင္ငံနဲ့တနိုင္ငံ တပ္မေတာ္အခ်င္းခ်င္း ေလ့က်င့္ေရးသင္တန္းေတြကို ေစလြွႊတ္တာေတြ ျပန္လည္ စတင္လာျပီး စစ္ဆင္ေရးအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ဌာနအဖြဲ့အစည္းတခ်ို့ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းေနတယ္လို့ သိရပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လွိုင္ဟာ တပ္မေတာ္အၾကီးအကဲ ျဖစ္လာျပီး မၾကာခင္မွာပဲ ကစထ (စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖြဲ့မႉး) ရာထူးေတြ၊ အေရးၾကီးတဲ့ စစ္တိုင္းမႉးေတြကို ထုတ္ပစ္တာေတြ၊ ေနရာအေျပာင္းလဲတာေတြ လုပ္လာပါတယ္။
စစ္ရံုးက ထိပ္ပိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကိုလည္း လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ေခၚယူစစ္ေဆး ေမးျမန္းေနတယ္လို့လည္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေ႐ြွႊ လက္ထက္ေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္ရဲ့ ဖြဲ့စည္းပံုနဲ့ နည္းစနစ္ မ်ားမ်ားစားစား ေျပာင္းလဲမသြားဘဲ စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖြဲ့ေတြပဲ ေျပာင္းလဲသြားတယ္လို့ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က စစ္ေရးအကဲခတ္ ဦးေက်ာ္ကိုက သံုးသပ္ေျပာၾကားပါတယ္။
“ဖြဲ့စည္းမႈ ပံုသဏၭာန္ကေတာ့ အမ်ားၾကီး ေျပာင္းတာေတာ့ မေတြ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ့ရဲ့ စနစ္ပိုင္းမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေျပာင္းသြားပံုရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္တုန္းကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ြွႊတို့ စသည္ျဖင့္ ဒီလိုထိပ္ပိုင္း တဦးနွစ္ဦးေလာက္မွာ အာဏာတည္ထားျပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ေနမႈကေန အခုေတာ့ သူတို့ တစံုတရာ လြွႊဲသြားတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ဆုတ္သြားတာေပါ့။ ဒီလို အသစ္ျပန္တက္လာတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ အသစ္ေတြ ၾကားထဲမွာေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္းဆိုင္ရာေတြမွာ မနိုင္နင္းမႈနဲ့ အားလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္နိုင္မႈေပါ့။ ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ ျပဿာနာ ႐ွိနိုင္မယ္ ထင္တယ္။ စုဖြဲ့မႈကေတာ့ အမ်ားၾကီး မသိသာေပမယ့္ ကစထ ပိုင္းမွာေတာ့ တစံုတရာ အေျပာင္းအလဲ ႐ွိမယ္လို့ နွိုင္းၾကည့္နိုင္တယ္ ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခုဆိုရင္ ကစထမႉးက ေလာေလာဆယ္ သတင္းထြက္ေပၚလာမႈ အေျခအေနေတြကို အတည္ျပုမယ္ဆိုရင္ ၂ ေယာက္ေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့မယ္။ အဲဒါဆိုေတာ့ ဟိုးအရင္ေခတ္တုန္းကလိုပဲ ကစထေတြကို တခုနွစ္ခုေလာက္ပဲ ထားေတာ့မယ္။ က်န္တဲ့ဟာေတြကို ျပန္ျပီးေတာ့ အစားမထိုးေတာ့ဘဲနဲ့ ဒီအတိုင္းထားမယ္ေပါ့။ ဒါမ်ိုးလည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ့ စစ္ေရးပိုင္းေတြမွာ ဟန္ခ်က္ညီ ထိန္းသိမ္းနိုင္ဖို့ အတြက္ ပထမဦးဆံုး စုဖြဲ့မႈပံုစံရဲ့ အေျပာင္းအလဲ တခုလို့ မွတ္ယူမယ္ဆိုရင္ ရနိုင္မယ္ ထင္တယ္။”
ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖြဲ့အေၾကာင္းကို အက်ဥ္းခ်ံုး ေျပာျပလိုပါတယ္။ ‘ကစထ’မႉးလို့ လူသိမ်ားတဲ့ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖြဲ့မႉး ဆိုတာကို ျမန္မာဆို႐ွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ ဦးေနဝင္း လက္ထက္ ၁၉၇၉ ခုနွစ္မွာ စတင္ဖြဲ့စည္းပါတယ္။ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ စစ္တိုင္းမႉးေတြကို ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲဖို့နဲ့ စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ ဦးေဆာင္ညြန္ၾကားဖို့ ရည္႐ြယ္ဖြဲ့စည္းခဲ့တာပါ။
စစ္တပ္က ျမန္မာနိုင္ငံကို အထက္ပိုင္းနဲ့ ေအာက္ပိုင္းဆိုျပီး နွစ္ပိုင္းခြဲထားပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး ျမန္မာနိုင္ငံအထက္ပိုင္း ကစထအဖြဲ့ ၁ မႉးကေတာ့ ျမန္မာတပ္မေတာ္မွာ နပိုလီယံလို့ လူသိမ်ားတဲ့ အျငိမ္းစား ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးထြန္းရီ ျဖစ္ျပီး ျမန္မာနိုင္ေအာက္ပိုင္း ကစထအဖြဲ့ ၂ မႉးကေတာ့ အျငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္စိန္ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၈ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းအျပီးမွာ ‘ကစထ’အဖြဲ့ေတြကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ျပီး စစ္ဆင္ေရးျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြကိုပဲ မူတည္ျပီးေတာ့ စစ္ဆင္ေရး အထူးအဖြဲ့မႉးဆိုျပီး ခန့္အပ္ပါတယ္။
၂၀၀၁ ခုနွစ္ကေန ၂၀၀၈ ခုနွစ္အထိ စစ္ဆင္ေရးအထူးအဖြဲ့မႉး ၄ ေနရာကေန ၆ ေနရာအထိ တိုးခ်ဲ့ဖြဲ့စည္းလာပါတယ္။ ‘ကစထ’မႉးလို့ လူသိမ်ားတဲ့ ကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးဌာန အထူးစစ္ဆင္ေရးအဖြဲ့မႉးဆိုတာ စစ္ဆင္ေရးေတြကို ဦးေဆာင္ရတာျဖစ္ျပီး တိုင္းမႉးထက္ တဆင့္ျမင္ပါတယ္။ စစ္ဆင္ေရးေတြသာမက နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးကိစၥေတြကိုလည္း ဦးစီးကြပ္ကဲညြွႊန္ၾကားသူ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ေရးအကဲခတ္ေတြကေတာ့ နဂို႐ွိျပီးသား ‘ကစထ’မႉး ၆ ေနရာကေန ၂ ေနရာအထိ လ်ွာ့ခ်လိုက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္မွာ ဖြဲ့စည္းပံုအရ ေျပာင္းလဲတာလို့လည္း ေျပာၾကပါတယ္။
‘ကစထ’မႉး ေနရာေတြကို ျဖုတ္ပစ္လိုက္ေပမယ့္ ‘ကစထ’မႉးတာဝန္ ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြကိုေတာ့ ဘာတာဝန္သစ္ေတြကို ေပးထားသလဲဆိုတာ သတင္းေတြမွာ ေပၚထြက္လာျခင္း မ႐ွိေသးပါဘူး။
တကယ္ေတာ့ အာဏာ႐ွင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေ႐ြွႊလက္ထက္မွာ ဒီလိုရာထူးေတြကို တိုးခ်ဲ့ဖြဲ့စည္းထားျပီးေတာ့မွ ဦးစီးခ်ဳပ္သစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လွိုင္ လက္ထက္မွာ ‘ကစထ’မႉးေတြနဲ့ စစ္တိုင္းမႉးေတြ အမ်ားဆံုး ေနရာေ႐ြွႊ့ေျပာင္း ဖယ္႐ွားလိုက္တာနဲ့ပတ္သက္လို့ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရး အရာ႐ွိေဟာင္း ဗိုလ္မႉးေအာင္လင္းထြဋ္က သံုးသပ္ေျပာၾကားပါတယ္။
“ထူးျခားတာကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲေလ။ ဘာလို့ တိုင္းမႉးေတြနဲ့ တိုင္းမႉးအဆင့္ ကစထမႉး အဆင့္ေတြကို ျဖုတ္ပစ္ၾကလဲ ဆိုတာ ဒါ တပ္မေတာ္မွာ ေတာ္ေတာ္႐ွားပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္ေတာ္လည္း မ်ားတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ထြန္းၾကည္တို့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ဘတို့ ျပုတ္တဲ့အခ်ိန္က သူက စစ္တပ္ထဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ ဆိုတာက ဝန္ၾကီးကာလမွာ သူက ျပုတ္က်တာ။ အခုဒါ စစ္တပ္ထဲမွာ တိုင္းမႉးအဆင့္ေတြ၊ ကစထမႉး အဆင့္ေတြ၊ လက္႐ွိ ယူနီေဖာင္းဝတ္ထားျပီးေတာ့ လက္႐ွိ စစ္တပ္မွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့သူေတြ ျပုတ္တာက ဒီတၾကိမ္ကေတာ့ အမ်ားဆံုးပဲ။ အခုလက္႐ွိ ျဖစ္တဲ့သူေတြ အားလံုးဟာ က်ေနာ္တို့ထက္ ငယ္တာ မ်ားပါတယ္။ ၂၂ အပတ္စဥ္တို့၊ ၂၃ အပတ္စဥ္တို့က ျဖစ္တာ ပိုမ်ားတာေပါ့။ အေတြးအေခၚပိုင္းေပါ့။ က်ေနာ္တို့ငယ္ငယ္တုန္း အေတြးအေခၚပိုင္းကတည္းက က်ေနာ္တို့အခ်င္းခ်င္းက သင္တန္းေတြ က်န္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆိုရင္ အျမဲတမ္း ေဝဖန္တတ္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ရဲ့ မေကာင္းတာေတြ၊ ဒီအေျခအေနအရ မလႈပ္ရဲတာေတြ က်ေနာ္တို့ ႐ွိၾကတာကိုး။ ၉၃-၉၄ ေလာက္ က်ေနာ္တို့ စစ္ရံုးမွာ ႐ွိကတည္းကိုက က်ေနာ္တို့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္ေလ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသန္းေ႐ြွႊသာ ဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာမယ္၊ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ တပ္ပ်က္ျပီ၊ တိုင္းျပည္လည္း ပ်က္ျပီလို့ က်ေနာ္တို့ ေျပာၾကပါတယ္။”
ျမန္မာတပ္မေတာ္မွာ အခုလို ‘ကစထ’မႉးေတြ၊ တိုင္းမႉးေတြကို အစုအျပံုလိုက္ ေနရာေ႐ြွႊ့ေျပာင္းဖယ္႐ွားတာမ်ိုးဟာ ဦးစီးခ်ဳပ္သစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လွိုင္ လက္ထက္မွာပဲ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။ ‘ကစထ’မႉးေတြနဲ့ တိုင္းမႉးေတြ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္တာဟာ ဒီပုဂၢိုလ္ေတြရဲ့ အမိန့္မနာခံမႈနဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလို့လည္း ေျပာဆိုေဝဖန္တာေတြ ႐ွိပါတယ္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေ႐ြွႊ လက္ထက္တုန္းကနဲ့ ကြားျခားတာေတြ ႐ွိေနျပီလို့လည္း စစ္ေရးေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
‘ကစထ’မႉး ၆ ေနရာကေန ၂ ေနရာထိ ျပန္ေလ်ွာ့ခ်ထားတာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ မနိုင္နင္းတာေတြ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လစ္ဟာတာေတြ ျဖစ္လာနိုင္တယ္လို့ သံုးသပ္သူေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ တပ္တြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ လက္႐ွိတပ္မႉးေတြထဲမွာ သံသယေတြ ပိုမ်ားေနတယ္လို့ စစ္ေရးအကဲခတ္ ဦးေက်ာ္ကိုက သံုးသပ္ပါတယ္။
“ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ဘက္ကိုေတာ့ အမ်ားၾကီး မျမင္နိုင္ေသးဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေလာေလာဆယ္ တပ္ထဲမွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ လူေတြက ေဝဖန္ခ်က္ နည္းနည္း ႐ွိနိုင္တယ္။ ေနာက္ လက္႐ွိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ တပ္မႉးေတြ၊ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ၾကားထဲမွာလည္း သို့ေလာသို့ေလာ သံသယစိတ္ေတြက ပိုမ်ားလာနိုင္မယ္ ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို့လဲ ဆိုေတာ့ ဒီအေရးယူမႈေတြ၊ စစ္ေဆးမႈေတြကို ေတာက္ေလ်ွာက္ ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး မင္းေအာင္လွိုင္ တာဝန္ယူျပီးေနာက္ပိုင္း စျပီး ထြက္ေပၚလာတာေပါ့ေနာ္။ ေလာေလာဆယ္ တပ္ပိုင္းနဲ့ မတည္ျငိမ္မႈ ျပန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ဘက္က ပိုမ်ားေနတာေပါ့။”
ျမန္မာတပ္မေတာ္တြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ နိုင္ငံေရးအရ အေကာင္းဘက္ကို ဦးတည္ေနတာမဟုတ္ဘဲ တပ္ထဲက မတည္ျငိမ္မႈေတြကေတာ့ အတြင္းပဋိပကၡဆီကို ဦးတည္ေနတယ္လို့ သံုးသပ္သူေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမင္းေအာင္လွိုင္ဟာ တပ္မေတာ္ထဲမွာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေနသလို တပ္တြင္းစည္းကမ္းပိုင္းနဲ့ အဂတိ လိုက္စားမႈကိစၥေတြကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြဲမယ္လို့လည္း ျပည္ပေရာက္ တပ္မေတာ္အရာ႐ွိေဟာင္းေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။