အေျပာင္းအလဲေတြကို ေဖာ္ေဆာင္မယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရလက္ထက္မွာ အလုပ္သမားေတြကလည္း သူတို႔ရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ၊ လူေနမႈဘ၀ေတြ ေျပာင္းလဲလာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္မႈစတင္ေနတဲ့ အစိုးရသစ္အတြက္ သူတို႔တေတြရဲ႕ ဆႏၵ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၿခဳံငုံသိရွိႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံစက္မႈ လက္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေပါင္းစုံ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒုဥကၠ႒ ဦးေနာ္ေအာင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါတယ္။ ေမး။ ။ အစိုးရသစ္အေျပာင္းအလဲျဖစ္ၿပီး တလေက်ာ္အတြင္း အလုပ္သမားေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထူးျခားမႈ ဘာေတြရွိလဲခင္ဗ်။ “ထူးတာေလးေတြရွိသလို မထူးတာေလးေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဥပမာ အစိုးရသစ္အေျပာင္းအလဲမွာ လိုလားခ်က္ေတြ ဆႏၵျပေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေအာင့္အည္းထားတာေလးေတြရွိတာေပါ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အရင္အစိုးရတုန္းကဆိုရင္ သပိတ္စစ္ေၾကာင္းေတြဆိုရင္ ေနျပည္ေတာ္ခ်ီတက္ဖို႔ဆိုရင္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္ အခု အလုပ္သမားေတြကေတာ့ စစ္ကိုင္းကအလုပ္သမားကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ေရာက္ေအာင္ ခ်ီတက္သြားၿပီေပါ့။ လမ္းမွာေတာ့ ႐ုိက္ဟယ္၊ ဖမ္းဟယ္ေတာ့ မရွိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဒီအစိုးရရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ေလးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေလးလည္း ထူးျခားပါတယ္။ ေအာင့္အည္းေနတာလည္း ထူးျခားတာေပါ့ဗ်ာ။ တခ်ဳိ႔ေတြကလည္း ေအာင့္အည္းၾကတာေပါ့။ အစိုးရသစ္ကာလကို ၾကည့္ခ်င္ေသးတာေပါ့။ ဒီလိုဗ်ာ ေျပာရင္ကြာ စစ္အစိုးရနဲ႔ စစ္အစိုးရ ပုံေျပာင္းေပ့ါဗ်ာ အဲဒါကေတြက ကာလေတြက အမ်ားႀကီးျဖတ္ေက်ာ္လာခဲ့တယ္ေလ။ ဆိုေတာ့ အခုမွ အရပ္သားအစိုးရ ဒီတခါမွတက္လာေတာ့ သူတို႔အေပၚကို ေမတၱာရွိတာက တေၾကာင္းေပါ့ဗ်ာ၊ သူတို႔ကို ယုံၾကည္ထားတာကတေၾကာင္းေပါ့ဗ်ာ၊ လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားတာတေၾကာင္းေပါ့၊ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ အကုန္လုံးက ေလာေလာဆယ္ ကာလတိုအတြင္းမွာေတာ့ အရမ္းႀကီးမေျပာဖို႔၊ အရမ္းႀကီးမလုပ္ဖို႔လည္း အကုန္လုံးက ၀ိုင္းထိန္းေနၾကတာေပါ့။” ေမး။ ။ အလုပ္သမားေတြအေနအထားနဲ႔ အစိုးရကို ဘာေျပာစရာေတြရွိမလဲ၊ ဥပမာ-ေနေရး ထိုင္ေရး လိုင္းခန္းေတြလိုမလား၊ လစာတိုးျမႇင့္ေရးက အေရးတႀကီးလိုအပ္လား စသျဖင့္ ဘာေတြေျပာစရာရွိမလဲ။ “ဟုတ္ကဲ့၊ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူမႈဖူလုံေရးက ပိုက္ဆံေတြကေလ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမားထည့္ထားတဲ့ပိုက္ဆံေတြေလ။ ဆိုေတာ့ အဲဒီပိုက္ဆံေတြနဲ႔ လိုင္းခန္းေတြ ေဆာက္ေပးဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေျပာခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။ အစိုးရဆီကေန ဘတ္ဂ်က္ထုတ္ၿပီးေတာ့မွလုပ္စရာမလိုဘဲ လူမႈဖူလုံေရးကေန လုပ္လို႔ရတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အရင္အစိုးရတုန္းက လုပ္မယ္လို႔ သူတို႔စိုင္းျပင္းလိုက္ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆုံး သူတို႔အာဏာလႊဲတဲ့အထိေတာ့ သူတို႔အေကာင္အထည္ေဖာ္မသြားဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီတုန္းက သူတို႔ရဲ႕စိတ္ကူးကဘာတုန္းဆိုေတာ့ တိုက္ခန္းေတြေဆာက္မယ္၊ ေဆာက္ၿပီးေတာ့မွ စက္႐ုံေတြကိုေရာင္းမယ္၊ စက္႐ုံပိုင္ရွင္ေတြကို ေရာင္းမယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါမွမဟုတ္ စက္႐ုံပိုင္ရွင္ေတြက အာမခံတဲ့အလုပ္သမားေတြကို ေရာင္းမယ္ေပါ့ဗ်ာ အဲဒီပုံစံမ်ဳိးနဲ႔။ က်ေနာ္တို႔က အဲလိုလုပ္မွာထက္ ငွားတာက ပိုၿပီးအဆင္ေျပလိမ့္မယ္လို႔ ။ ဥပမာဗ်ာ စက္႐ုံပိုင္ရွင္က တာ၀န္ယူၿပီးေတာ့ ငွားေပးတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အလုပ္သမားတဦးခ်င္းက ငွားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲလိုမ်ဳိး လူမႈဖူလုံေရး၀န္ထားတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ငွားတဲ့ဟာမ်ဳိးေလးေတာ့ လုပ္ေစခ်င္တာေပါ့။ အဲဒါ တခုေပါ့ဗ်ာ။ “လုပ္ခလစာေပၚမွာက်ေတာ့ က်ေနာ္က ဒီလိုလုပ္ေစခ်င္တယ္၊ အခု က်ေနာ္တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ထားတာက အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရတက္လာလို႔ရွိရင္ ႏိုင္ငံတကာက ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြလာမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ထားတာေလ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကလည္း လူအရင္းအျမစ္ကို အသုံးခ်တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ေခၚေစခ်င္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သယံဇာတကိုပဲထုတ္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လူအရင္းအျမစ္ကိုသုံးတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေပါ့ (အတတ္ပညာသင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးၿပီး ကြ်မ္းက်င္လုပ္သားေတြ ေပၚေပါက္လာေစဖို႔ရည္ရြယ္တဲ့)။ အဲဒါကလည္း မူ၀ါဒရွိပါတယ္။ အရင္အစိုးရေတြလည္း မူ၀ါဒရွိပါတယ္ သူက ပထမ တႏွစ္ကို ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားကို ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သုံးရမွာ။ ဒုတိယႏွစ္က်ေတာ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသုံးရမွာ။ တတိယႏွစ္က်ေတာ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသုံးရမွာဆိုတဲ့ မူ၀ါဒေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဥပမာေျပာရရင္ ကားထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီတို႔ေပါ့ဗ်ာ။ တကယ္လို႔ အဲလုိမ်ဳိးေတြ ၀င္လာလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ အဲလိုမ်ဳိးက်ေတာ့ ကြ်မ္းက်င္၀န္ထမ္းေတြ ရွားတယ္ေလ။ အဲဒါမ်ဳိးက်ေတာ့ သူက ႏိုင္ငံျခားသားပဲ ေခၚသုံးလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေခၚသုံးတဲ့ဟာကို အစိုးရမူ၀ါဒအေနနဲ႔ကလည္း ပထမႏွစ္က ဘယ္ေလာက္၊ ဒုတိယႏွစ္ကဘယ္ေလာက္၊ တတိယႏွစ္က ဘယ္ေလာက္ဆိုတဲ့ဟာ လုပ္ဖို႔လိုတာေပါ့။ အဓိက လုပ္ခလစာမေလာက္ငမႈဟာ နည္းတယ္လို႔ ေျပာတာထက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွား၊ နည္းတာကို က်ေနာ္က ပိုၿပီးေတာ့မွ ေျပာခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။ တကယ္လို႔သာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနဲ႔ လုပ္သားေစ်းကြက္နဲ႔က၊ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းက အလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္ထက္ႀကီးေနလို႔ရွိရင္ လုပ္သားေတြကို လုၾကလိမ့္မယ္ေပါ့ဗ်ာ၊ အၿပိဳင္အဆုိင္ေခၚၾကမွာေပါ့ဗ်ာ။ အၿပိဳင္အဆိုင္ေခၚရင္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လစာ တက္လိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုတက္တဲ့ဟာက ကုန္ေစ်းႏႈန္းကို သြားမ႐ုိက္ခတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အဲလိုတုိးတာကို လိုခ်င္တယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ အတင္းအက်ပ္တိုးတဲ့ဟာမ်ဳိးက်ေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အေရွ႕မွာလည္း ၃၆၀၀ တုန္းကလည္း က်ေနာ္တို႔ ခံခဲ့ၿပီးၿပီေလ။ ေရွ႕မွာသာ ၃၆၀၀ ေပးလိုက္တာ ၿပီးလည္းၿပီးေရာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ၂ ဆေလာက္တက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေပးေတာ့ေပး၏ မရ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ အဲဒါမ်ဳိးေတာ့ မလိုခ်င္ေတာ့ဘူး။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းကို ပိုၿပီးဖန္တီးေပးပါ။ မဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ရင္ တျခားနည္းလမ္းေတာ့ စဥ္းစားဖို႔လိုတာေပါ့ဗ်ာ။ ဥပမာ အလုပ္သမားေတြကို ႏိုင္ငံျခားထြက္ေပါ့ဗ်ာ။ ႏိုင္ငံျခားထြက္လုပ္ခြင့္ကို အရင္ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လြယ္ကူေအာင္ ထြက္ခြင့္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ၿပီးေတာ့ ထြက္သြားလို႔ရွိရင္လည္း အရင္အစိုးရအဆက္ဆက္ကလို ကိုယ့္သားသမီး မဟုတ္တဲ့အတိုင္း၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့အတိုင္း သံ႐ုံးေတြကလည္း ဘာမွ တာ၀န္ယူေပးမႈေတြ မရွိတဲ့ပုံစံမ်ဳိးေတြ မလုပ္နဲ႔ေပါ့ဗ်ာ။ ကာကြယ္မႈအျပည့္အ၀ေပးၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံျခားလႊတ္ဖုိ႔လိုတယ္။ ဥပမာ ဖိလစ္ပိုင္ဆိုရင္ ကမၻာမွာ အဲဒါနဲ႔ပဲ သူနာမည္ႀကီးေနတာဗ်ာ။ အလုပ္သမားကို ထုတ္ကုန္အျဖစ္ေပါ့ဗ်ာ သူတင္ပို႔ေနတာ၊ ဘရာဇီးလ္ဆိုလည္း သူ ေဘာလုံးသမားေတြကို ႏိုင္ငံတကာ တင္ပို႔ေနတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ တကယ္လို႔သာ ျပည္တြင္းမွာ ဖန္တီးလို႔ မရႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ျပည္ပကို အလုပ္သမားေတြ၊ ပိုလွ်ံေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ျပည္ပကို ထုတ္ပစ္လိုက္ဖို႔လိုတယ္။ ထုတ္လိုက္ေတာ့ က်န္ခဲ့တဲ့သူေတြက်ေတာ့ သူက အလုပ္သမား ရွာမရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူက ေသခ်ာတယ္။ အလုပ္သမား ရွာမရရင္ လစာတိုးၿပီးေတာ့ ေခၚလိမ့္မယ္။ ေခၚလို႔ရွိရင္သူက အလုပ္ရွင္ေတြက သူ႔အသားထဲကေနေပးတာ၊ သူ႔အျမတ္ထဲကေနေပးတာဆိုေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက သြားၿပီးမ႐ုိက္ခတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုေလးေတာ့ လုပ္ေစခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔က။” ေမး။ ။ အစိုးရအေပၚ မူ၀ါဒအေျပာင္းအလဲ၊ ၾကည္ညိဳေလးစားမႈ အေျပာင္းအလဲေတြက လုပ္သားထုၾကားမွာ ဘာေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျမင့္မားေနၾကလဲ။ “အဓိကက က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ အဆိုးရြားဆုံျပႆ နာက ဘာလဲဆုိရင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးအာနည္းမႈပဲ။ ေနာက္ဆုံးအရင္းအျမစ္ကို ရွာမယ္ဆိုရင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ အရာကိုပဲ သြားသြားၿပီး ဦးတိုက္တာကိုး။ ဥပမာဗ်ာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူဆိုလည္း ဥပေဒစိုးမိုးလို႔ရွိရင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတြ မရွိေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ တျခား ကိုယ္ထင္တိုင္းႀကဲလုပ္ေနတဲ့၊ ပိုက္ဆံရွိတဲ့လူက မရွိတဲ့လူကို အႏိုင္က်င့္တာတို႔၊ အာဏာရွိတဲ့လူက မရွိတဲ့လူကို အႏိုင္က်င့္တာတို႔ အဲဒါေတြကို ေသခ်ာေနာက္ဆုံး အရင္းအျမစ္ကို ရွာလိုက္လို႔ရွိရင္ သူက ဥပေဒစိုးမိုးမႈေပၚမွာပဲ သြားတာကိုး၊ ဆိုေတာ့ လက္ရွိအစိုးရက အဲဒီအေပၚကို နည္းနည္းေလးအာ႐ုံစိုက္ၿပီး လုပ္လာတာကိုေတာ့ နည္းနည္းေတြ႔လာရတာေပါ့ဗ်ာ။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ နည္းနည္းသိသိသာသာႀကီး ေျပာင္းလဲလာတာဆိုလို႔ ရဲ၀န္ထမ္းေတြေပါ့ဗ်ာ၊ အရင္တုန္းကဆို ရဲ၀န္ထမ္းဆို ျပည္သူေတြက မုန္းၾကတာေလ။ လက္ရွိ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရတက္လာၿပီးေတာ့ သႀကၤန္ကာလ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ မုန္းတဲ့လူလည္းရွိသလို အရင္တုန္းကထက္ ပိုၿပီးေတာ့မွ နည္းနည္း ခ်စ္ခင္လာတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလိုပဲ အရင္အစိုးရတုန္းက မေတြ႔တဲ့ဟာေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔လာတာေပါ့။ အရင္အစိုးရတုန္းက ၀န္ႀကီးေတြက ဂႏၳ၀င္စကားေတြ ေျပာခဲ့တယ္ေလ၊ နယ္လွည့္ပါး႐ုိက္တို႔၊ ထမင္းတနပ္ေလွ်ာ့စားတို႔ ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ ဂႏၳ၀င္စကားေပ့ါဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ အခုအစိုးရရဲ႕ ဂႏၳ၀င္စကားေလးေတြေတာ့ ထြက္လာတာေပါ့ဗ်ာ၊ ဥပမာ စစ္ကိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က လူႀကီးခရီးစဥ္မို႔လို႔ ေထြေထြထူးထူးမလုပ္ဖို႔လိုတယ္ ဒါ ပထမဦးဆုံးအၾကိမ္နဲ႔ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္ပါေစ ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ ထမင္းပြဲကိုေျပာတာ။ ေနာက္တခုက ေတာင္ဒဂုံမီးေလာင္မႈကို ရန္ကုန္တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ခ်က္ခ်င္းေရာက္သြားတာမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ အရင္အစိုးရတုန္းကဆို ဒါမ်ဳိးေတြ မျမင္ရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ျမင္ခ်င္သပဆိုရင္ေတာ့ မနည္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို မျမင္ရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေတာ္ေတာ္ေလးႀကိဳးစားယူရတာေပ့ါဗ်ာ။ အခုကေတာ့ ျပည္သူေတြ တခုခုျဖစ္ရင္ သူတို႔က ခ်က္ခ်င္းေရာက္လာႏိုင္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါလည္း ေျပာင္းလဲလာတဲ့အေျခအေနေလးေပါ့။” ေမး။ ။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူတိုက္ဖ်က္ေရးက ၾကားလို႔ေကာင္းသလို တကယ့္တကယ္တိုက္ဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ အသားက်ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြၾကား၊ ၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာ အခက္အခဲေတြ၊ ျပႆနာေတြရင္ဆိုင္ရႏုိင္မလား။ တကယ္တင္းက်ပ္စြာကိုင္တြယ္ရင္။ “က်ေနာ္က ဒီလိုျမင္ပါတယ္၊ ဥပမာ တခုေျပာရရင္ အနာစိမ္းေပါက္တာေပါ့ဗ်ာ။ ေသြးစုနာလို႔လည္း ေခၚတာေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္တည္ေနတဲ့အနာတခုေပါ့။ အဲဒီျပည္ကို ညႇစ္ထုတ္မွရမယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ညႇစ္ထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အနာ နာတာေတာ့ နာလိမ့္မယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီအနာမွ မခံႏိုင္ရင္ေတာ့ ဒီျပည္ကေတာ့ ထြက္မွာမဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဆိုေတာ့ ဒီအခ်ိန္မွာ တကယ္လို႔ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကိုင္တြယ္ခဲ့လို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္သမားေတြေရာ၊ တျခားအလုပ္ရွင္ေတြေရာေပါ့ဗ်ာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႔တခ်ဳိ႕လူေတြေရာေပါ့ဗ်ာ အဲဒါေတြက နာေကာင္းနာသြားလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ နာသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာက သူက အေကာင္းပကတိျဖစ္သြားတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီဟာေလးေတာ့ ျဖတ္ေက်ာ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။”