သမၼတဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရသစ္က တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ့ေတြနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူနုိင္ဖုိ့ မေန့ ဩဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန့က အမိန့္ေၾကညာစာ ထုတ္ျပန္ဖိတ္ေခၚလုိက္ပါတယ္။ သမၼတရဲ့ ဖိတ္ေခၚခ်က္နဲ့ ပတ္သက္ျပီး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ့၀င္ေတြက ဒါဟာ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဖိတ္ေခၚခ်က္ မဟုတ္ေၾကာင္း တုံ့ျပန္လုိက္ပါတယ္။ ဩဂုတ္လ ၁၈ ရက္ေန့က ျပည္တြင္းေရဒီယုိနဲ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကေန ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာစာထဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္လုိတဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ့ေတြ အေနနဲ့ သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္နဲ့ တုိင္းေဒသၾကီးအစုိးရကုိ တဖြဲ့ခ်င္းစီ အရင္ဆုံး ဆက္သြယ္ရမယ္လုိ့ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းခ်က္နဲ့ ပတ္သက္ျပီး ေတာ္လွန္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့ေတြက  လက္႐ွိအစုိးရဟာ တုိင္းရင္သားအဖြဲ့ေတြ တဖြဲ့ခ်င္းစီခြဲဖုိ့ ၾကိုးစားေနတာ ျဖစ္ျပီး စစ္မွန္တဲ့  ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေခၚဆုိျခင္း မဟုတ္ဘူးလုိ့ ေျပာဆုိလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရကုိ နွစ္ ၆၀ ေက်ာ္ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေနတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ)ကေတာ့  ဒီအစုိးရရဲ့ ဖိတ္ေခၚခ်က္ဟာ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဖိတ္ေခၚခ်က္ မဟုတ္သလုိ တုိင္းရင္သားေတြရဲ့ အေရးကိစၥကုိ အေလးမထားတာ ျဖစ္တယ္လုိ့ အဖြဲ့ရဲ့ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေနာ္ဖိုးရာစီက ေျပာပါတယ္။ “ဒီအစိုးရ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ကိုေတာ့ မလံုေလာက္ဘူးေပါ့။ သူ့ဟာက ဗမာျပည္ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို့အတြက္ ဒီလိုသေဘာမ်ဳိး ထားလို့ေတာ့ မရဘူးေပါ့ေနာ္။ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ့စည္းပံုအရ သူတို့ ေျပာေနတာက ဗဟို အစိုးရကပဲ အာဏာ႐ွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသား ျပဿနာကို ျပည္နယ္အစိုးရကို သူတို့ ေပးထားတယ္။ အဲဒါနဲ့ လံုး၀ မဆိုင္ဘူး။ သူတို့ရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္က တိုင္းရင္းသား ျပဿနာကို အေလးမထားဘူး။ ျပီးေတာ့ တခုလံုးရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ သူတို့ မလိုလားဘူးဆုိတာ ျပသေနတယ္လို့ ဒီေနရာမွာ ႐ွင္း႐ွင္း သြားေတြ့ေနတယ္။ တကယ္လုိ့ သူတို့ ေျဖ႐ွင္းဖို့ ဆိုရင္ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ေဆြးေနြးေရး ေခၚရမယ္။ တနိုင္ငံလံုး အေနနဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ လုပ္ရမယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရာမွာ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမမွာ ႐ွိေနတဲ့ သူတို့ရဲ့ တပ္ေတြကို ျပန္ဆုတ္ျပီးေတာ့ စကားေျပာရမယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု သူတို့ ဘာမွလည္း မလုပ္ေဆာင္ဘူး။ ေနာက္ျပီး သူတို့ တပ္ေတြကိုလည္း ထပ္လြွႊတ္ေနတယ္။ တိုက္ခိုက္ေနေသးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို့လို့ က်မတို့ ဒါကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ေလးေလးနက္နက္ မထားဘူး။ ျပီးေတာ့ သူတို့က စစ္မွန္တဲ့ ေစတနာမွန္ မ႐ွိဘူးလို့ က်မတို့ ယူဆပါတယ္။” အစုိးရအေနနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းမႈလုိလားရင္ သုံးပြင့္ဆုိင္ ေတြ့ဆုံေဆြးေနြးမႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သင့္တယ္လုိ့ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ လက္႐ွိ ကခ်င္ျပည္နယ္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ့ ယာယီအပစ္ရပ္ေရးကိစၥ ေဆြးေနြးေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ့ (ေကအုိင္အုိ)ကလည္း သမၼတအေနနဲ့  ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဖိတ္ေခၚျခင္းထက္ နုိင္ငံေရးရာ ဖိတ္ေခၚျခင္း လုပ္သင့္တယ္လုိ့  အဖြဲ့ေျပာခြင့္ရ ဦးလနန္းက ေျပာပါတယ္။ “အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ကေတာ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရဖို့ကေတာ့ မျဖစ္နိုင္တဲ့ကိစၥပါ။ ဒို့တာ၀န္အေရးသံုးပါးကို ထိန္းသိမ္းျပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္နိုင္မယ္လို့ ေျပာထားတယ္ခင္ဗ်။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡကို ဒီအတိုင္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းတာနဲ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္နိုင္ပါဘူးဗ်။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး ရ႐ွိဖို့  နိုင္ငံေရး ေဆြးေနြးမႈက အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို့လို့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေနြးရန္ ဖိတ္ေခၚျခင္းဆိုတာထက္ နိုင္ငံေရး ေဆြးေနြးရန္ ဖိတ္ေခၚျခင္း ဆိုတာက ပိုျပီး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေၾကညာခ်က္ကေတာ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေနြးမႈလို့လည္း ေျပာထားတယ္။ နိုင္ငံေရး ေဆြးေနြးမႈဆိုတာ စာသား တခုမွ မပါဘူးဗ်။ တကယ္လို့မ်ား သူတို့ ရိုးရိုးသားသား၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း၊ ေစတနာ႐ွိ႐ွိ လုပ္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဦးေက်ာ္ဆန္း ေျပာတဲ့ သတင္းစာ ႐ွင္လင္းပြဲမွာေရာ၊ သမၼတ ေျပာတဲ့ မိန့္ခြန္းမွာေရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြကို လြန္လြန္ကြ်န္ကြ်န္ ေျပာဆိုသြားတာ ႐ွိတယ္။ ေသာင္းက်န္းသူ၊ အဖ်က္အေမွာက္ လုပ္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေပါ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပါ့ ေျပာဆိုသြားတာ ႐ွိတယ္။ အဲလို ေျပာဆိုသြားျပီး ေနာက္ရက္က်မွ ဒီလိုမ်ဳိး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တယ္ဆိုတာ သူ့ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာ႐ွိတယ္ဆိုတာ သိသာထင္႐ွား ၾကည့္နိုင္တယ္။”    ႐ွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေျပာခြင့္ရသူ ဗုိလ္မႉးစုိင္းေလာင္ဆုိင္ကလည္း  သမၼတရဲ့ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ကမ္းလွမ္းခ်က္ဟာ တုိင္းရင္းသားေတြကုိ လက္နက္ခ်ခုိင္းတဲ့ ကမ္းလွမ္းခ်က္သာ ျဖစ္ျပီး သမၼတအေနနဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လုိလားရင္ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ေတြ့ဆုံေဆြးေနြးရမွာ ျဖစ္တယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။ “သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္ ေျပာသြားတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ ဘယ္လုိျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဆြးေနြးခ်င္တာလဲဆုိတာ က်ေနာ္နားမလည္ဘူး။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ဥပေဒနွင့္အညီ ျဖစ္ေစရမယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ့ေတြ အဲ့ဒီဥပေဒေဘာင္နဲ့ အညီဆိုရင္ေတာ့ လက္နက္ခ်ခုိ္င္းတာပဲ ျဖစ္မယ္လုိ့ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ကိုု ဥပေဒနဲ့အညီ အေရးယူသြားမယ္လုိ့လည္း ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္တယ္ဆိုတာကလည္း မေျပလည္ေသးတဲ့ နုိင္ငံေရး ျပဿနာေတြကို နုိင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ့ ေတြ့ဆံုေျဖ႐ွင္းခ်င္တာပါ။ နိုင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ့ မေျဖ႐ွင္းဘဲနဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ ဘယ္လုိေပၚေပါက္နုိင္ပါမလဲ။ က်ေနာ္တုိ့ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးခ်င္တာက ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္ပါ အခ်က္အလက္ေတြနဲ့ ေဆြးေနြးခ်င္တာပါ။ ဒီလုိပံုစံ မဟုတ္ဘဲနဲ့ ဥပေဒေဘာင္ထဲ၀င္ခဲ့ပါ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိုးကေတာ့ အဓိပၸာယ္မ႐ွိတဲ့ ကမ္းလွမ္းခ်က္ပါလုိ့ က်ေနာ္တုိ့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။” ကရင္နီအမ်ဳိးသား တုိးတက္ေရးပါတီကေတာ့ သမၼတရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ ၾကိုဆိုလုိက္ျပီး ဒီကမ္းလွမ္းခ်က္ဟာ ႐ွင္းလင္းဖုိ့ လုိတယ္လုိ့ ေကအန္ပီပီအတြင္းေရးမႉး ခူးဦးရယ္က ေျပာပါတယ္။ “ဒီကမ္းလွမ္းမႈကိုေတာ့ အျပုသေဘာေဆာင္တဲ့ ကမ္းလွမ္းမႈလုိ့ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္၊ က်ေနာ္တုိ့လက္နက္ကုိင္ တုုိင္းရင္းသား အဖြဲ့အစည္းေတြၾကားမွာ သေဘာတူညီမႈတခု႐ွိပါတယ္၊ ေတြ့ဆံုၾကမယ္၊ စုဖြဲ့ျပီးအေျဖ႐ွာၾကမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထား က်ေနာ္တုိ့မွာ႐ွိပါတယ္။ အဲ့လုိမဟုတ္ဘဲ ဟုိတဖြဲ့ ဒီတဖြဲ့နဲ့ ခြဲျခားျပီးေတြ့ဆံု စကားေျပာျပီးေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ အခက္အခဲ ႐ွိနိုင္ပါတယ္။ ျပဿနာေတြက မ်ားျပားလြန္းေတာ့ ေတြ့ဆံုစကားေျပာၾကတဲ့အခါ ေျပာရဆုိရတာ ခက္ခဲမယ္လုိ့ ထင္တယ္။ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ေရာ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးနိုင္ဖို့အတြက္ တျပည္လံုး အတုိ္င္းအတာ အထိ ပစ္ခတ္မႈေတြကို ရပ္ရမယ္လို့ ေတာင္းဆိုထားတယ္။ ေနာက္ျပီး ေတြ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ စုဖြဲ့ျပီး တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုးက သေဘာတူညီတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚမွာပဲ ေတြ့ဆံု ေဆြးေနြးၾကမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာထား႐ွိပါတယ္။” တုိင္းရင္းသား အဖြဲ့အစည္းေတြၾကားမွာ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ကုိ အေျခခံထားျပီး စစ္မွန္တဲ့ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ေပၚေရး စတဲ့တူညီတဲ့ အေျခခံ ရည္မွန္းခ်က္ ႐ွိေနျပီး တဖြဲ့ခ်င္း သီးျခားခြဲျပီး ေတြ့ဆုံဖုိ့ မလုိအပ္ၾကဘဲ တုိင္းရင္းသား အားလုံး ပါ၀င္တဲ့ ေတြ့ဆုံေဆြေနြးမႈကုိ လုိလားေနၾကပါတယ္။