ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ အဓြန္႔ရွည္ဖို႔ ေျမေအာက္ေရေတြကို ထိန္းၿပီး သံုးစြဲသင့္တယ္လို႔ ေရအရင္းအျမစ္ ပညာရွင္ေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဧရာဝတီျမစ္ အပါအဝင္ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ ေရရွည္ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေဆာင္ရြက္ေရး၊ ျမန္မာ့ေရက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေျမေအာက္ေရေတြကို ေခၽြတာသံုးစြဲဖို႔ လိုအပ္ေနတာပါ။ ေရဟာ လူေတြ၊ သက္ရွိသတၱဝါေတြြ အသက္ရွင္ဖို႔ ေဂဟစနစ္ေတြ မေပ်ာက္ပ်က္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ေရအရင္းအျမစ္ရဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ေရေတြကို မတန္တဆ စုုပ္ထုတ္သုံးစြဲေနတာေၾကာင့္ ေျမနိမ့္က် ကၽြံ၀င္မႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လို႔ ေရအရင္းအျမစ္ပညာရွင္ ေဒါက္တာခင္နီနီသိန္းက ေျပာပါတယ္။ “ေျမေအာက္ေရေတြကို စုပ္ထုတ္လိုက္တယ္။ စုပ္ထုတ္ၿပီးေတာ့ မတန္တဆ သံုးလိုက္တယ္။ ေျမေအာက္ေရေတြ ဒီေျမေအာက္ထဲမွာ ေအာင္းထားတာ ႏွစ္ေပါင္းသန္းနဲ႔ခ်ီပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္း တစိမ့္စိမ့္က်တဲ့ ေရပါ။ အဲ့လိုမ်ိဳး ႏွစ္ေပါင္း သန္းနဲ႔၊ ေသာင္းနဲ႔၊ ေထာင္နဲ႔၊ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ဟာကို သူ ဘယ္ႏွစ္မိနစ္အတြင္း ထုတ္သံုးလိုက္လဲ။ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ပဲ ၾကာတယ္။ အဲ့လို ၁၅ မိနစ္ကေန တေနကုန္ ထုတ္သံုးၿပီးေတာ့၊ လစဥ္ထုတ္သံုးၿပီးေတာ့၊ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္၊ အႏွစ္ငါးဆယ္ေလာက္ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ဘာျဖစ္လဲ။ အဲ့ဒီေအာက္မွာ ေျမနိမ့္က်၊ ကၽြံ၀င္မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။" ဒါ့အျပင္ ဧရာ၀တီျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္လို ျမစ္ႀကီးေတြ စီးဆင္းဖုိ႔အတြက္ ေျမေအာက္ေရ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရႊတူးေဖာ္တာ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးတာနဲ႔ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္တာေတြေၾကာင့္ ေရအရင္းအျမစ္ေတြ ဆံုး႐ံႈးေနၿပီး ဒီႏွစ္မွာ အယ္လ္နီညိဳ ရာသီဥတုပါ ႀကံဳေနရတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းက ေက်းရြာ ၂၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ေရျပတ္လတ္မႈေတြ ႀကံဳေနရပါတယ္။ ေရကို လြန္ကဲစြာ သံုးစြဲရင္လည္း မလံုေလာက္တဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဆည္ေျမာင္းေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ ဦးခ်ိဳခ်ိဳကလည္း “အရင္တုန္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္က ေရက ေပါမ်ားတဲ့ သယံဇာတ တခုလို လုပ္ထားတယ္။ အခုလည္း ေပါမ်ားတုန္းပါ။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ဘက္က အထိန္းအကြပ္မရိွ သံုးလို႔ရိွရင္ အဲ့ဒီေရေတြက ညစ္ညမ္းၿပီးေတာ့ သံုးမရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ မလံုမေလာက္ သယံဇာတေတြ ပ်က္သုဥ္းသြားတာ၊ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတာေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္” လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဧရာဝတီျမစ္လို အေရးႀကီးတဲ့ ေရအရင္းအျမစ္ေတြ ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ေရအရင္းအျမစ္ ေကာ္မတီကို ၂၀၁၃ ဇူလိုင္လက စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ေရဥပေဒကိုလည္း ေရးဆြဲေနပါတယ္။ ကမၻာ့ေရေန႔ အခမ္းအနားကို မတ္လအတြင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပခ့ဲၿပီး ဧရာဝတီျမစ္ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔နဲ႔ ေရစီမံခန္႔ခြဲမႈ မူဝါဒေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။