ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီးရဲ႕ လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အန္အယ္လ္ဒီက တင္မယ့္ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရပန္းစားေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးမန္းေဂ်ာ္နီကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။ အဘ ဧရာ၀တီတိုင္းကို အေျခခံၿပီးေတာ့၊  ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္လာတာ ၾကာၿပီဆိုေတာ့ ဧရာ၀တီတိုင္းနဲ႔ ဘယ္လိုဆက္စပ္ခဲ့သလဲ၊ အဘ ေမြးရပ္ဇာတိ အေၾကာင္း၊ အဲ့ဒါကို အရင္ဆံုးေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ “တို႔ ေမြးရပ္ဇာတိက ဧရာ၀တီတိုင္း၊ နဂိုတုန္းက ပုသိမ္ အေရွ႕ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္လို႔ေခၚတယ္။ အခုက ကန္ႀကီးေထာင့္ၿမိဳ႕နယ္လို႔ ေခၚသြားၿပီ။ ကန္ႀကီးေထာင့္ၿမိဳ႕နယ္မွာ တို႔က ေမြးေပမယ့္၊ ေနာက္ပိုင္း မွတ္ပံုတင္နံပါတ္ေတြ ေျပာင္းလိုက္တဲ့အခါမွာ၊ တို႔က က်ံဳေပ်ာ္မွာ အႏွစ္ ၄၀ ၾကာသြားၿပီ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္၊ ၁၄/ကပန(ႏိုင္) နဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္းသြားတယ္။ဧရာဝတီတိုင္းသားစစ္စစ္ပါ။ ” ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး နယ္ပယ္မွာ  ဘယ္ေလာက္ အခ်က္အခ်ာက်လဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါလဲ ဆိုတာေလး ရွင္းျပပါခင္ဗ်။ “ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီးဟာ တခ်ိန္က ျမန္မာ့ဆန္ဟာ ကမၻာမွာ အေကာင္းဆံုး ဆန္ပဲ။ နာမည္ႀကီးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ အတြင္းမွာ အေကာင္းဆံုး ဆန္ဟာအဆင့္ေတြ ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီအစိတ္အပိုင္းဟာ လူေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ဆိုတဲ့ အစိတ္အပိုင္းမွာ မစားပဲ ေနလို႔မရဘူး။ ဆန္က အဓိက ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔၊ ဆန္ဟာ ေကာင္းတဲ့ေနရာကေန၊ မေကာင္းတာ ဘာလို႔ ျဖစ္သြားသလဲဆိုေတာ့။ အဲ့ဒီတုန္းက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့သူေတြ ည့ံလို႔လို႔ ျမင္တယ္။” အဘတို႔ ဒီဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးရဲ႕ လက္ရိွျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျခ အေနေလးကို၊  ၿခံဳၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ျပပါလားခင္ဗ်။ “လက္ရိွျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနဆိုရင္ သူတို႔ခင္းထားတဲ့ လမ္းကို ေတာ္ေတာ္ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း ေလွ်ာက္ရလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္  နံပါတ္ ၁ အေ႐ွ႕က ‘မဆလ’ ၊ ၿပီးေတာ့ ‘န၀တ’ ၊ ‘န၀တ’ ၿပီးေတာ့၊ အခုလက္ရိွအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အမည္ပဲ ေျပာေနပါတယ္။ က်န္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြက ဒီမိုကေရစီ ရယ္လို႔ အႏွစ္သာရ မပါဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔၊ အဲဒီလို သူတို႔ လုပ္သြားတဲ့ ကိစၥေတြ အားလံုးဟာ၊ တို႔အခုတက္လာမယ့္ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရသစ္အတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြႀကီးပဲ။ ဒါေတြကို ေတာ္ေတာ္ေလး၊ စိတ္ရွည္စြာ အာဃာတ ကင္းစင္စြာနဲ႔ သြားမွ ရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။” အခု အဘျမင္ေတြ႔ရသေလာက္ဆိုရင္ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး အတြင္းမွာ လတ္တေလာ အေရးတႀကီး ျပဳျပင္စရာ ကိစၥေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ရိွလဲခင္ဗ်။ “အေရးတႀကီး ျပဳျပင္ဖို႔ကေတာ့ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းမွာေရာ၊ တႏိုင္ငံလံုးမွာေရာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈရိွဖို႔ နံပါတ္ ၁ လိုအပ္တယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရိွသြားၿပီဆိုရင္ တရားဥပေဒ ရိွတဲ့အတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက တေသြမတိမ္း ဘယ္ဘက္မွ မ်က္ႏွာမလိုက္ဘဲနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတာ့ ကင္းလာလိမ့္မယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ မရိွဘဲနဲ႔ေတာ့ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူတို႔ဟာ စာ႐ြက္ေပၚမွာပဲ ရိွၿပီးေတာ့ မေျပာင္းႏိုင္ဘူး။ ေနာက္တခ်က္ ဧရာ၀တီ တိုင္းအေနနဲ႔ဆိုရင္ လယ္ယာက႑ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကိုလည္း သံုးသြားတယ္။ သူလည္းျဖစ္ေစခ်င္လို႔ သံုးသြားတယ္လို႔ တို႔ယူဆတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ ဒီဆင္းရဲမြဲေတမႈေလွ်ာ့ခ်ေရးကို အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရအသစ္က်လို႔ရိွရင္၊ ဒီေခါင္းစဥ္ကိုေတာ့ ငါတို႔ ႀကိဳက္တယ္။ ဆက္လုပ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔လုပ္တဲ့ ပံုစံအတိုင္း ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ သူတို႔လုပ္တဲ့ဟာေတြ ေကာင္းရင္၊ ဆက္ၿပီးေတာ့ သံုးမယ္။ မေကာင္းရင္ အကုန္လံုး ဖယ္ပစ္မွာပဲ။” ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးရဲ႕ အဓိကလုပ္ငန္းေတြက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔၊ ငါးလုပ္ငန္း ျဖစ္ေတာ့ အဲ့ဒီလုပ္ငန္း ၂ ခု ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ သီးျခားဘယ္လိုေဆာင္႐ြက္ဖို႔ အစီအစဥ္မ်ားရိွလဲခင္ဗ်။ “လယ္ယာ က႑ဆိုတာ တို႔တိုင္းမွာဆိုရင္ ‘အင္း’ ေတြမ်ားတယ္။ အင္းေတြမ်ားေတာ့ အင္းနဲ႔ လယ္ဟာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ျပႆ    နာ တက္ခဲ့တယ္။ အခုနကေျပာတဲ့အတိုင္း ဥပေဒေတြ အားလံုးက အင္းလည္း အင္းဥပေဒေရးထားၿပီးသား၊ လယ္ယာလည္း လယ္ယာဥပေဒ ေရးထားၿပီးသား။ အဲ့ဒါကို ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ လယ္ကိုလည္းပဲ လယ္သမားရဲ႕ ဥပေဒ အတိုင္း၊ အင္းကိုလည္း အင္းသမားရဲ႕ ဥပေဒအတိုင္း သြားမယ္ဆိုရင္ ဒါ clear ရွင္းေနတာပဲ။ အခုဟာက ျပႆ    နာျဖစ္ေနတာက ပိုက္ဆံေပးတဲ့ လူေတြေနာက္ကို အမ်ားဆံုး ပါသြားၿပီးေတာ့ အဓိက ဆင္းရဲေနတာ လယ္သမားေတြ လယ္သမားေတြႀကီးပဲ ခံေနရတာ။ ဦးေရနဲ႔ ျပန္တြက္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အင္းသမားတေယာက္က ပိုက္ဆံ အမ်ားႀကီးရိွတယ္။ လယ္သမား ၅၀ နဲ႔ အင္းသမား တေယာက္နဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီအခါ က်ေတာ့ လယ္သမား ၅၀ အေရအတြက္ ဆင္းရဲေနတဲ့သူေတြကို ဦးစားေပးမလား၊ အင္းသမား တေယာက္ ခ်မ္းသာမႈကို ဦးစားေပးမလား။ ဘယ္ဘက္ကိုမွ ဦးစား ေပးတယ္ဆိုတာ မလိုခ်င္ဘူး ဥပေဒ အတိုင္းပဲ လုပ္မွာ။” အဘတို႔ ဧရာ၀တီတိုင္းမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းက အဓိက ျဖစ္ေနေတာ့ လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းခံရတဲ့ ျပႆ   နာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့၊ အဘတို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ မူ၀ါဒတရပ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုေျဖရွင္းဖို႔ အစီအစဥ္ ရိွလဲခင္ဗ်။ “လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းထားတာက တပ္က သိမ္းဆည္းထားတာ ရိွတဲ့အျပင္ စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြအတြက္ တံတားေဆာက္တယ္၊ လမ္းေဖာက္တယ္။ အဲ့ဒီ အတြက္ သိမ္းတာရိွတယ္ ဆိုေတာ့ ဒီကိစၥေတြအတြက္ တခ်ိန္က လယ္ယာေျမေတြေကာ၊ ေျမႀကီးေတြအားလံုးက ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္လို႔ေခၚတယ္။ အခု သူ႔အပိုင္နဲ႔ သူ႔အပိုင္ရိွထားၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ကေန႔ လိုအပ္လို႔ တံတားေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္သူကိုလည္း နားလည္ေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပၿပီးေတာ့ ဒီေနရာမွာေတာ့ တံတားေဆာက္မယ္ဆိုတာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာျပမယ္။  ေျပာၿပီးေတာ့ ဒီရပ္ကြက္၊ ဒီေဒသ၊ ဒီၿမိဳ႕နယ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးရိွမလဲဆိုတာကို၊ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းျပရင္ လယ္သမားေတြ လက္ခံပါတယ္။ လက္ခံလာတဲ့အခါမွာ သိမ္းတယ္ေတာ့ မရဘူး၊ လက္ရိွ ေပါက္ေစ်းအတိုင္း သူတို႔ကို ေလ်ာ္ေၾကးမဟုတ္ဘူး ၀ယ္တဲ့ပံုစံမ်ိဳး လုပ္ရမွာေပါ့။ ဒါဆို သူတို႔လည္း ေက်နပ္မွာပဲ။  ၿပီးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဥကၠ႒က ဦးတင္ထြဋ္ေလ။ အတြင္းေရးမႉးက ဦးသိန္းထြဋ္ (ေက်ာင္းကုန္း)ပဲ။ သူတို႔ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အတိုင္း တပ္က သိမ္းထားတာသည္၊ တပ္ အတြက္ လံုေလာက္ေသာ လံုၿခံဳေရးနဲ႔၊ လံုေလာက္ေသာ ေျမႀကီးကို သိမ္းထားတာ။ အခု သိမ္းထားခဲ့တဲ့ ဟာေတြက ပိုၿပီးေတာ့ သိမ္းထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔၊ ဒီသိမ္းထားခဲ့တဲ့ ဟာေတြ ပိုေနတဲ့ဟာေတြကို ျပန္ေပး မေပးလို႔မရဘူး။ သိမ္းခဲ့တဲ့ ဟာေတြကိုလည္းပဲ သူတို႔ေျမႀကီး မဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူပိုင္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မို႔လို႔ ျပည္သူေတြကို ထိုက္တန္တဲ့ ေလ်ာ္ေၾကး ေပးရမယ္။ ဥပေဒအရ ေပးကို ေပးရမယ္ ဆိုတာ ရိွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဥပေဒအတိုင္း သြားလိုက္ပါ။ အားလံုး ေျပလည္သြားပါလိမ့္မယ္။” အခု ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဒီဧရာ၀တီတိုင္း အတြင္းမွာရိွတဲ့ အဘကို မဲေပးလိုက္တဲ့  မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူလူထုကို ဘာမ်ားမွာခ်င္ပါလဲခင္ဗ်။ “ျပည္သူလူထုကို ေျပာခ်င္တာကေတာ့ တို႔ေတြကို ေ႐ြးထားတာသည္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္လာၿပီ။ တို႔အေနနဲ႔ ျပည္သူရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ရတာ တကယ္ဂုဏ္ယူတယ္။ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္တာ၊ ျပည္သူ႔အတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးဟာ ရေတာင့္ရခဲပါ။ တို႔ အသက္ ၇၅ ႏွစ္ရိွေနၿပီ၊ အဲ့လို အခြင့္အေရးကို ၃ ႀကိမ္ ရခဲ့ၿပီးၿပီ။ နံပါတ္ ၁ အႀကိမ္တုန္းက ၉၀ ခုႏွစ္တုန္းက အေ႐ြးခံ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့အခ်ိန္တုန္းက ျပည္သူ႔အတြက္ လံုး၀ေျပာလို႔  မရဘူး။ ရတဲ့အေနအထားနဲ႔ ရသလို ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အကုန္လံုး အခ်ဳပ္ခံရတယ္၊ အက်ဥ္းခ်ခံရတယ္၊ တိုက္ပိတ္ခံခဲ့ရတယ္။ ဒါကေတာ့ ၉၀ ခုႏွစ္ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ရျခင္းရဲ႕ အရသာေပါ့ကြာ။ ေနာက္တခါ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်ျပန္ေတာ့လည္း၊ တို႔က ေျမာင္းျမၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တေယာက္အေနနဲ႔ ထပ္မံၿပီးေတာ့ အေ႐ြးခံရျပန္တယ္။ အဲ့က်ေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၄၅ ေယာက္ေရာက္လာတယ္။ အဲ့ဒီ ၄၅ ေယာက္ဟာ တျခားပါတီရဲ႕ အေရအတြက္နဲ႔ ယွဥ္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ယွဥ္ယွဥ္ ႐ံႈးမွာႀကီးပဲ။ ဒါေပမယ့္ အရည္အေသြး အရ ေပးခဲ့တဲ့ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ က်န္တဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကေနၿပီးေတာ့ ပါ၀င္လာေပမယ့္လို႔ ငါတို႔သည္ ကမၻာၿခိမ္းေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ငါတို႔ကိုယ္တိုင္ ယံုၾကည္တယ္၊ အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ တတိယ အႀကိမ္ ၂၀၁၅ ျပည္လံုးကၽြတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ တို႔က က်ံဳေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ ၂ ကေန ၀င္ၿပိဳင္တယ္။ အခုတခါလည္း ႏိုင္တယ္။ ႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ၃ ႀကိမ္၊ ၃ ခါ အေ႐ြးခံရၿပီးေတာ့၊ ျပည္သူေတြအတြက္ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္လုပ္ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ျပည္သူ႔အတြက္ အခုသက္တမ္းမွာ လုပ္ခြင့္ရတာ တကယ့္ အခြင့္အေရးေကာင္း တခုျဖစ္တဲ့အတြက္ တကယ့္ ဥပေဒအတိုင္း အလုပ္လုပ္မယ္။ ဘယ္ဘက္ကိုမွ မ်က္ႏွာ မလုိက္ႏိုင္ဘူး။ တကယ့္သီလ သမာဓိအတိုင္း အလုပ္လုပ္သြားမယ္ ဆိုတာကို ျပည္သူေတြကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြဘက္ကလည္းပဲ ငါတို႔ကိုလည္း ျပန္ခုိင္းဖို႔ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ လိုခ်င္တဲ့ဟာကို ငါတို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ႐ိုး႐ိုးသားသားေျပာပါ။  သူတို႔အတြက္ ငါတို႔ႏိုင္သေလာက္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာေပးမယ္။”