ဆရာႀကီးဦးေဖသိန္း၏ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရသည့္ ကာတြန္းမ်ားအေၾကာင္း ေမးျမန္းခ်က္ (ပထမပုိင္း)
DVB
·
March 18, 2016
ယေန႔ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ကို မထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ယေန႔ေခတ္သစ္နဲ႔ ကင္းကြာေနတဲ့ ကာတြန္းဆရာေတြသာ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ႏိုင္ငံေက်ာ္ ကာတြန္းဆရာႀကီး ဆရာဦးေဖသိန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ဦးေဖသိန္းရဲ႕ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ကာတြန္းေတြအေၾကာင္း၊ ဆရာႀကီးရဲ႕ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရတဲ့ ကာတြန္းေတြအေၾကာင္း ဆရာႀကီးရဲ႕သမီး ေဒၚဇြန္ပြင့္ကုိ ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
အန္တီက နာမည္ေက်ာ္ကာတြန္းဆရာႀကီး ဦးေဖသိန္းရဲ႕ သမီးေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်မတို႔ၾကားတာလည္း ဆရာႀကီးရဲ႕ ငါးပါးသီလစာအုပ္ကိုေပါ့ေနာ္ အဂၤလိပ္လို ျပန္ၿပီးေတာ့ ထုတ္မယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒါေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးခ်င္လို႔ပါ။ အရင္ဆံုး ဆရာႀကီးရဲ႕ ကာတြန္းေလာကထဲကို စၿပီး ၀င္ေရာက္လာတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ ၁၉၄၅ စစ္ၿပီးေခတ္ေလာက္မွာ စၿပီး၀င္လာတယ္လို႔ သိရတယ္ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ၁၉၄၅ ေလာက္မွာ စၿပီး၀င္တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာက်ေတာ့ သူက တကၠသိုလ္၀င္တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္ၿပီးေတာ့၊ ပုသိမ္ကေန ရန္ကုန္တက္လာၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ေနရာကေန ၁၉၄၅ မွာ သူတို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ မဂၢဇင္းေပါ့။ အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ စၿပီး ပံုေရးပါတယ္။ အဲမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားအေနနဲ႔ ပံု ေရးျခယ္ရတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီကမွာ တခါ ၁၉၄၆ ႏွစ္ဦးပိုင္းေလာက္မွာက်ေတာ့ ဆရာဦးညိဳျမ (အိုးေ၀ဦးညိဳျမ) က ေနၿပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြကို စာေပေဟာေျပာပြဲေပါ့။ ေဟာေျပာပြဲအေနနဲ႔ လာေရာက္ၿပီး သတင္းက႑အေနနဲ႔ လာၿပီးေဟာေျပာတာ။ ေဟာေျပာေတာ့ အဲဒီမွာ အေဖနဲ႔ စေတြ႔တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ အေဖက ကာတြန္းေရးခ်င္တယ္ေပါ့။ ကာတြန္းဆရာေတြကို ေထာင္ခ်လားေပါ့။ အရင္ဆံုး ဦးညိဳျမကို ေမးတာ။ အဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးေပါ့။ မင္း ကာတြန္းေရးခ်င္လား၊ ဘာမွေမးမေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ မင္း ကာတြန္းေရးခ်င္လား၊ ေရးခ်င္ပါတယ္ဆရာေပါ့။ ေရးခ်င္ရင္ မနက္ျဖန္လာခဲ့ေပါ့။ အဲဒီမွာ အိုးေ၀ကို စၿပီး ေရာက္သြားတာပါ။"
အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ဆရာႀကီး ကယ္ရီေကးခ်ားေတြလည္း ဆြဲတာေပါ့ေနာ္။ ကယ္ရီေကးခ်ားဆိုရင္ ဒါ အခုေခတ္ ဆရာေတြရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ဆရာတဦးလို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္။ ဆရာႀကီးက ကယ္ရီေကးခ်ားမွာဆိုရင္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါ၊ ကယ္ရီေကးခ်ားပိုင္းမွာဆိုရင္ ဆရာမတို႔ မွတ္ယူတယ္ဆိုရင္လည္း ပရိသတ္အေနနဲ႔ လက္ခံမယ္ဆိုရင္လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ တကယ့္အေနနဲ႔က်ေတာ့ အေဖတို႔ စဆြဲတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေရွ႕က်ပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ဗမာျပည္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း သမၼတႀကီး ဦး၀င္းေမာင္ကိုလည္း သူေရးဖူးတယ္။ ေနာက္ ဦးေန၀င္းကိုလည္း သူေရးဖူးတယ္။ ဦးေန၀င္းက်ေတာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ မပါဘူးေပါ့ေလ။ ဦးေန၀င္းကိုလည္း ၆၂ ခုႏွစ္ သူတို႔ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ တက္ၿပီးကတည္းကိုက အဲဒီတုန္းကလည္း တခါေရးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာကေတာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ မပါပါဘူး။ သမၼတႀကီး ဦး၀င္းေမာင္ ေရးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆမားဒူး၀ါး ဆင္၀ါးေနာင္ရဲ႕ အေၾကာင္းေရးတယ္။ ဆရာ ဆမားႀကီး အေၾကာင္းကိုလည္း သူ ကာတြန္းအေနနဲ႔ ေရးတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့လည္း ဆမားႀကီးကေနၿပီးေတာ့ အေဖ့ကို ဆုေတာ္ေငြခ်တယ္ေပါ့ေနာ္ အဲဒီေခတ္က အေနနဲ႔။ သူတို႔က ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြကလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ေဗြမယူဘူးေပါ့။ ဒီဟာ သူ႔ကို ဟာသအေနနဲ႔ ေရးတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ စိတ္ေပ်ာ္တယ္။ စိတ္ရႊင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဆုေငြေပးတယ္ေပါ့။ အဲဒီေခတ္က ရွိခဲ့ပါတယ္။"
အဲေတာ့ ဆရာႀကီးက စာနယ္ဇင္းကေတာ့ ကယ္ရီေကးခ်ားလည္း ဆြဲတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ ၀တၳဳေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြမွာလည္း ဒီသ႐ုပ္ေဖာ္ပံု ေရးဆြဲတာေတြလည္း ရွိတယ္ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါရွင့္ ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒါက်ေတာ့ သ႐ုုပ္ေဖာ္ပံုေပါ့။ မဂၢဇင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ကာတြန္းေပါ့၊ အဲဒါဆြဲတယ္၊ ေရးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လံုးခ်င္းေတြမွာလည္း ဆရာေသာ္တာေဆြတို႔ ၀တၳဳလံုးခ်င္းေတြမွာ ဆြဲတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဟာသေပါ့။ အဲဒါဆိုလို႔ရွိရင္လည္း မ်က္ႏွာဖံုးေတြ ဆြဲပါတယ္။"
ဆရာႀကီးရဲ႕ စာနယ္ဇင္းကာတြန္းေတြ ဘာေတြကိုလည္း စာအုပ္ထုတ္ထားတာ ရွိတယ္ေနာ္။ ဘယ္ႏွစ္အုပ္ေလာက္မ်ား ရိွလဲ။ အဲလို စုၿပီးျပန္ထုတ္ထားတာေလ။
"စာနယ္ဇင္းကာတြန္း အေနနဲ႔က်ေတာ့ က်မတို႔ ပထမပိုင္းအေနနဲ႔ ဥေဒတယံ ကာတြန္း၊ အိုးေ၀ ဥေဒတယံ ကာတြန္း၊ အဲဒါက်ေတာ့ သူတို႔ေတြ ဆရာဦး၀င္းတင္ေပါ့ေနာ္။ ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္နဲ႔ သူနဲ႔ တြဲၿပီးလုပ္တဲ့အခ်ိန္ကာလတုန္းက သူကေနၿပီးေတာ့ ဒီ ဥေဒတယံ ကာတြန္းမ်ားေပါ့၊ မနက္ဆိုရင္ ဂြတ္ေမာနင္း ႏႈတ္ဆက္သလိုေပါ့။ မဂၤလာပါ ႏႈတ္ဆက္သလိုေပါ့။ အဲလိုပဲ သူ႔ရဲ႕ကာတြန္းေလးက အၿမဲတမ္း လတ္ဆတ္ၿပီး ပရိသတ္ကို ႏႈတ္ဆက္လိုက္တာေပါ့။ ဒီဥေဒတယံကာတြန္းနဲ႔ မိတ္ဆက္လိုက္တာေပါ့ေနာ္။ ဒီကာတြန္းေလးအေနနဲ႔က်ေတာ့လည္း သူက ဒီေန႔မနက္၊ ဒီေန႔ ေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေနတဲ့ သတင္းကို မူတည္ၿပီးေတာ့ သူကေရးတာပါ။ အဲေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကာတြန္း ျဖစ္သြားတာေပါ့။ တည္ၿမဲ-သန္႔ရွင္းေခတ္ကဆိုရင္ ဒါ ေရြးေကာက္ပြဲကာတြန္း အေနနဲ႔ ဒီဥေဒတယံကာတြန္းက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေပါက္ပါတယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီစာအုပ္ေလးက မထြက္ရတာ ၂၀၁၀ သူ ဆံုးၿပီးမွေပါ့၊ ၂၀၀၉ မွာ အေဖကဆံုးတာ။ ၂၀၁၀ ေက်ာ္မွ က်မတို႔ ဒီစာအုပ္ေလးကို ျပန္ထြက္တာ၊ အဲဒါကေတာ့ ဒီ သန္႔ရွင္း-တည္ၿမဲအတြက္ မဲဆြယ္ျခင္းေပါ့ေနာ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္တာ ဘယ္လိုဆြယ္တယ္၊ ဘာလုပ္တယ္ဆိုတာ စာအုပ္ကေလးက သက္ေသရွိပါတယ္။ အဲစာအုပ္ေလးတအုပ္ ထြက္တယ္။ ေနာက္တအုုပ္ကက်ေတာ့ ၁၉၆၆ ဆိုၿပီး ေကာ္လက္ရွင္ေပါ့။ အဲဒါေလး ထြက္ထားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကာတြန္းအေနနဲ႔ ထြက္တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းလည္း ထြက္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေခတ္ကာလအေနနဲ႔က်ေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ နည္းနည္းျပတ္လပ္မႈရွိတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္ကေလးေတြ အေနနဲ႔ကေလ၊ အဲေတာ့ ဒီအတြက္ကို က်မတို႔ တိုးဖို႔အတြက္က်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး သတိထားရတယ္။ ဒါ အရင္းအႏွီးလည္း ႀကီးတယ္ေလ။ က်မတို႔ကေတာ့ ေကာ္လက္ရွင္အေနနဲ႔ ထူထူႀကီးေတာ့ ထုတ္လုိက္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ နားမလည္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒါ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ နားမလည္တာထက္ေလ ဘယ္လိုေျပာမလဲ ေခတ္ကေလး နည္းနည္းကြာေနတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေလးေပါ့၊ မမီလိုက္တာမ်ဳိးေလးဆိုရင္ က်မတို႔ေတြအေနနဲ႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာရခက္တယ္ေလ။"
ေနာက္တခုကေလ အဲဒီေခတ္တုန္းက ဆရာႀကီးရဲ႕ ဒီေၾကာ္ျငာစာသားေတြ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေၾကာ္ျငာပံုေတြေပါ့ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့။ ေၾကာ္ျငာေတြမွာလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ ခုနက ျဖည့္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေၾကးမံု စၿပီးဖြင့္ၿပီ ဆိုကတည္းက ေၾကးမံု ေန႔စဥ္ကာတြန္းေတြက တကြက္ကာတြန္း အၿမဲတမ္းပါတယ္။ ေခါင္းႀကီးကာတြန္းေပါ့ေနာ္။ သူတို႔အေခၚ ေၾကးမံုေခါင္းစည္းကာတြန္းေပါ့။ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာမွာ ပါရတာက ဘယ္ရက္မွာပါရမယ္ဆိုၿပီး အဲလိုမ်ဳိး ရွိတယ္ရွင့္။ အဲလိုမ်ဳိး ေခတ္က သူတို႔ရဲ႕စည္း၊ ကေလာင္သြား ထက္ရင္ထက္သလိုေပါ့ေနာ္။ အဲလိုမ်ဳိးဆိုေတာ့ သူက ေခါင္းစည္းကာတြန္းဆရာႀကီးေပါ့ အၿမဲ။ ၅၇ ကတည္းက ေရးလာတာ ၆၂ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ သိမ္းၿပီးေတာ့ ၇၄ မွာက်ေတာ့ သူက မဆလအစိုးရ ျဖစ္သြားၿပီ။ အဲဒီၾကားထဲမွာကိုပဲ နည္းနည္းေလး ဟို အစိုးရသိမ္းသြားတယ္။ ျပည္သူပိုင္သိမ္းသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အေဖတို႔ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့သြားတယ္။ မေရးေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေလွ်ာ့တယ္ဆိုတာ ေရးတာကိုေတာ့ မေလွ်ာ့ဘူး၊ သူ ေျခလွမ္း နည္းနည္းေလး ဆုတ္လိုက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုမ်ဳိးေလးေတြပါ။"
ေနာက္တစ္ခုက သိရတာေပါ့ေလ။ ဆရာႀကီးက အထိမ္းအမွတ္ေလးေတြမွာ ဥပမာ ၅ ေလးလံုး၊ ၆ ေလးလံုး အဲလိုမ်ဳိးေလးေတြမွာ အထိမ္းအမွတ္နဲ႔ ဆြဲခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဟို ၈ ေလးလံုးႏွစ္မွာ ဆရာႀကီးက ပိတ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ သိရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ အဲကာတြန္းေလးအေၾကာင္း ေျပာျပေပးပါဦး။
"အဲကာတြန္းအေၾကာင္းကက်ေတာ့ က်မ ဒီ ၅ ေလးလံုးျဖစ္ခဲ့တာက ဒီ ၄ ေလးလံုးက စရမွာေပါ့ေနာ္ က်မတို႔။ အေဖေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြပါ။ ဒီ ၄ ေလးလံုးတုန္းကက်ေတာ့ သူတို႔ေတြက ဂ်ပန္ေခတ္ပဲရွိေသးတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ ညဘက္ လူခ်ိန္းတာေပါ့ေနာ္။ ညကင္းေစာင့္တာေပါ့။ ကင္းေစာင့္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔သူငယ္ခ်င္းနဲ႔သူ ကင္းေစာင့္တဲ့အလွည့္ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ စကားေျပာတာ၊ ေတာေျပာေတာင္ေျပာနဲ႔ အဲလို စကားေျပာရင္းနဲ႔ သူ႔သူငယ္ခ်င္းကပဲ သူ႔ကို ေျပာလိုက္တာပါ။ ေဖသိန္းေပါ့ ဒီေန႔ဘာေန႔လဲကြ။ ဘာလဲကြာ၊ ဒီေန႔ ဒီေန႔ေပါ့ သူက အဲလိုပဲ ေျပာလိုက္တာ။ အဲဒါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းက မဟုတ္ဘူးကြတဲ့။ ၄ ရက္၊ ၄ လ၊ ၄၄ တဲ့ ဆုိိတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ အဲဒီမွာ စဥ္းစားလိုက္တယ္။ ေအး ဟုတ္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီမွာ အဲသူငယ္ခ်င္းနဲ႔ သူေျပာလိုက္တဲ့ စကားေလးက သူ ကာတြန္းဆရာ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ။ ၅ ရက္ ၅ လက်ေတာ့ သူ ကာတြန္းဆရာျဖစ္ေနၿပီ။ သူ ကာတြန္းေလာကထဲကို သူ ေျခလွမ္းျပင္ေနၿပီ။ အဲေတာ့ ၅ ရက္၊ ၅ လ၊ ၅၅၊ ၆ ရက္၊ ၆ လ၊ ၆၆၊ ၇ ရက္၊ ၇ လ၊ ၇၇၊ အဲ ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ က်ေတာ့ က်မတို႔ ဒီ ဆရာဦးေအာင္ျပည့္ေပါ့၊ ဆရာေအာင္ျပည့္ထုတ္တဲ့ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းေပါ့။ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းမွာ တကြက္ကာတြန္းအေနနဲ႔ သူေရးပါတယ္။ အဲဒီမွာက်ေတာ့ ဟိုဟာ ၆ ရက္ေန႔ ဟီ႐ိုရွီးမားဗံုး၊ ဂ်ပန္ ဟီ႐ိုရွီးမားဗံုးဒဏ္ ခံရသူမ်ားအတြက္ဆုိၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္း ဂ်ပန္ျပည္မွာ ဒါေတြလုပ္ပါတယ္။ ဒီလိုပြဲေလးေတြ လုပ္ပါတယ္။ အမွတ္တရ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ပြဲေလးေတြ။ အဲလိုပဲ အေဖကေနၿပီးေတာ့လည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကမာၻသူ ကမာၻသားေတြ လြတ္လပ္ၾကပါေစဆိုၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္ပန္းၿခံထဲမွာရွိတဲ့ ဂ်ပန္ရဲ႕ ႐ုပ္တုႀကီးကိုပဲ သူက သံႀကိဳးကြင္းဆက္ေတြ တပ္လိုက္တာေပါ့။ လက္က ဒီလိုရွိတယ္ဆိုေတာ့ သံႀကိဳးကြင္းဆက္ တပ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ သံႀကိဳးကြင္းဆက္ကေနၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ၾကပါေစဆိုတဲ့ဟာက ကြင္းဆက္ေတြ ျပဳတ္ထြက္သြားတဲ့ဟာက၊ အဲဒီကြင္းဆက္ကေလးေတြက ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားတာပါ။ အဲလိုမ်ဳိး အိုင္ဒီယာေလးနဲ႔ သူကေရးလိုက္ပါတယ္။ ေရးၿပီးေတာ့ သူက ပို႔လိုက္တယ္။ ဒီ ၈ ရက္ေန႔ မတိုင္မီမွာ ဒီ မဂၢဇင္းဆိုတာ က်မတို႔ေတြက ႀကိဳၿပီးထြက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ အဲဒီမွာပဲ ဆရာဦးေအာင္ျပည့္က အေဖ့ပံုကို ေစာင့္ေနတယ္။ ရတယ္၊ ရတာနဲ႔ ထြက္လိုက္တယ္။ ထြက္ၿပီးေတာ့မွ ဒီ တားဂက္ေပးတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေရးေတာ္ပံုကာလေန႔က ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုေန႔က ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ ကို တတိုင္းျပည္လံုး ထြက္ၾကပါမယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဟာက သြားၿပီးေတာ့ တိုက္ဆိုင္ေနတဲ့ အျပင္ကိုမွ ဟို ပိုၿပီးေတာ့ အျပစ္ႀကီးတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့ေလ။ သူတို႔ ပိုၿပီးေတာ့ မ်က္စိစားပါးေမြး စူးသြားတဲ့ဟာကေတာ့ ဒီလို နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာ က်တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ ဒီဟာကို အက်ယ္ခ်ဲ႕လိုက္ၿပီးေတာ့ ပိုစတာလို ျပေတာ့တာေပါ့။ က်မတို႔ ရန္ကုန္မွာက်ေတာ့ ဒါကိုေတာ့ က်မတို႔ မ်က္ျမင္ေတာ့ မေတြ႔ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာေတာ့ ဒီလိုျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ က်မတို႔ ၾကားပါတယ္။ ဒါ ပိုစတာသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ပိုစတာလုပ္ၿပီးေတာ့ ေအာ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ တားဂက္နဲ႔လည္း သြားၿပီးေတာ့ တိုက္ဆိုင္ေနတယ္ေပါ့။ က်မတို႔ေတြကို ဒီ ၈ ရက္၊ ၈ လ ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီပံုေလးၿပီးသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးကေနၿပီးေတာ့ အေဖ့ကို ေျဖရွင္းခ်က္ ေတာင္းပါတယ္။ ဒီဟာကို လာရွင္းပါဆိုေတာ့ သူသြားရွင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ရန္ကုန္တၿမိဳ႕လံုးကို တႏိုင္ငံလံုးေရာ ပြက္ပြက္ဆူေနၿပီ။ အဲေတာ့ အေဖသြားတယ္၊ ဒီစာေလးကို ထားခဲ့တယ္။ ဒါပဲလုပ္ရတယ္။ အဲ စိစစ္ေရး႐ံုးကလည္း ခ်ီတက္ပြဲကိုသြား၊ ဆႏၵျပပြဲကို သြားေနၿပီဆိုေတာ့ ရွိတဲ့သူကိုပဲ ထားခဲ့ရတယ္ေပါ့။ ဒီဟာေလးကေတာ့ အေဖေျပာျပပါတယ္။"
အဲဒါေလ အန္တီ ဆရာႀကီးကေလ ဒီကာတြန္းေၾကာင့္ေပါ့ ၁၆ ႏွစ္ အပိတ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီ ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာေရာ ဆရာႀကီးက ဒီကာတြန္းေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ျဖတ္သန္းေနလဲရွင့္။ ကာတြန္းေတြ ဆြဲၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္။
"သူက သတင္းကာတြန္းဆရာႀကီးတဦး ျဖစ္တဲ့အတြက္ အၿမဲတမ္း သူ႔ရဲ႕အေတြးေတြက လတ္ဆတ္ေနတယ္ရွင့္။ ဒီေန႔ သတင္းစာကို ေကာက္ကိုင္လိုက္တာနဲ႔ ဒီေန႔ ဘာဆိုတာကို သူ႔ရဲ႕အေတြးထဲမွာေရာ သူ႔ရဲ႕ ဟာသဉာဏ္နဲ႔ေရာေပါ့ေနာ္၊ သူက ပါရမီရွင္ကိုး။ အဲေတာ့ သူ႔ရဲ႕ဟာသကေရာ အကုန္လံုး၊ ဟိုကာတြန္းတပုဒ္ကေတာ့ ထြက္သြားတာပါပဲ။ တကြက္ကာတြန္းေလးကေတာ့ သူ႔အတြက္ကေတာ့ အလြယ္တကူ ထြက္သြားတာပါပဲ။ အဲဒါေလးေတြကိုက်ေတာ့ သူ ဟို ေရးထားတယ္။ အၾကမ္းစာအုပ္ေလးနဲ႔ သူမွတ္ေနက် စာအုုပ္ေလးမွာ သူ မွတ္ထားတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ သူတခါတည္း ခ်ေရးခ်င္တဲ့စိတ္ရွိရင္ေတာ့ ခ်ေရးတယ္ေပါ့။ ေရးၿပီးေတာ့ တခါ သိမ္းထားေပါ့။ က်မတို႔ေတြက အၿမဲတမ္း သူေရးထားတာေလးေတြကို သိမ္းသိမ္းထားတာေပါ့ေနာ္။ ခုထိလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလိုပဲ သိမ္းထားၿပီးေတာ့ ထားလိုက္တာဟာ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ စိတ္လြတ္လပ္မႈေပါ့။ ဒါေလးေတြေပါ့။ တကြက္ကာတြန္းအတြက္ကို သူ႔ဟာသူေရးတယ္။ တမ်ဳိးကက်ေတာ့ သူ႔တပည့္ေတြနဲ႔ ဟို အနီးတ၀ိုက္ေပါ့။ က်မတို႔က အင္းလ်ားကန္နဲ႔လည္း နီးတယ္ဆိုေတာ့ အဲအနီးတ၀ိုက္မွာ သြားၿပီးေတာ့ ပန္းခ်ီေရးတယ္။ သူ ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့ဘက္ကို နည္းနည္းေလး အာ႐ံုျပဳတယ္။ ပန္းခ်ီဆြဲေတာ့လည္း သူ႔အေနနဲ႔က သတင္းကာတြန္းဆရာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတင္းအေတြးေလးေတြနဲ႔ နည္းနည္းရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုေလး ပံုစံမ်ဳိးေလးေပါ့ေနာ္။ ပန္းခ်ီသက္သက္ခ်ည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အဲလိုမ်ဳိးေလးလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္းပါးေရးတယ္ေပါ့။ ေဆာင္းပါးကေတာ့ က်မတို႔ေတြ ေရးသလိုပါပဲ။ အရင္တုန္းကလည္း သူက ေရးေနက်၊ ဘယ္လိုေျပာမလဲ သူေရးခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရွိတယ္ဆိုရင္ ေရးထားတာေလးေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကိုမွ တကယ္ပိတ္ခံထိလည္းထိေရာ ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ ဒီဟာကို တစိုက္မတ္မတ္ေရးလာတယ္။ ေဆာင္းပါးကကုိ တစိုက္မတ္မတ္ေရးတယ္။ ေနာက္ ဘာသာျပန္ေလးေတြ၊ အတိုေလးေတြကိုေပါ့၊ သူဖတ္ၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္တယ္။ ဒါေလးေတြက သူ အိမ္မွာေနရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ၿပီး လုပ္သြားတာေလးေတြပါ။"
အန္တီက နာမည္ေက်ာ္ကာတြန္းဆရာႀကီး ဦးေဖသိန္းရဲ႕ သမီးေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်မတို႔ၾကားတာလည္း ဆရာႀကီးရဲ႕ ငါးပါးသီလစာအုပ္ကိုေပါ့ေနာ္ အဂၤလိပ္လို ျပန္ၿပီးေတာ့ ထုတ္မယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒါေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးခ်င္လို႔ပါ။ အရင္ဆံုး ဆရာႀကီးရဲ႕ ကာတြန္းေလာကထဲကို စၿပီး ၀င္ေရာက္လာတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ ၁၉၄၅ စစ္ၿပီးေခတ္ေလာက္မွာ စၿပီး၀င္လာတယ္လို႔ သိရတယ္ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ၁၉၄၅ ေလာက္မွာ စၿပီး၀င္တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာက်ေတာ့ သူက တကၠသိုလ္၀င္တန္းစာေမးပြဲ ေအာင္ၿပီးေတာ့၊ ပုသိမ္ကေန ရန္ကုန္တက္လာၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ေနရာကေန ၁၉၄၅ မွာ သူတို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ မဂၢဇင္းေပါ့။ အိုးေ၀မဂၢဇင္းမွာ စၿပီး ပံုေရးပါတယ္။ အဲမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားအေနနဲ႔ ပံု ေရးျခယ္ရတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီကမွာ တခါ ၁၉၄၆ ႏွစ္ဦးပိုင္းေလာက္မွာက်ေတာ့ ဆရာဦးညိဳျမ (အိုးေ၀ဦးညိဳျမ) က ေနၿပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြကို စာေပေဟာေျပာပြဲေပါ့။ ေဟာေျပာပြဲအေနနဲ႔ လာေရာက္ၿပီး သတင္းက႑အေနနဲ႔ လာၿပီးေဟာေျပာတာ။ ေဟာေျပာေတာ့ အဲဒီမွာ အေဖနဲ႔ စေတြ႔တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ အေဖက ကာတြန္းေရးခ်င္တယ္ေပါ့။ ကာတြန္းဆရာေတြကို ေထာင္ခ်လားေပါ့။ အရင္ဆံုး ဦးညိဳျမကို ေမးတာ။ အဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးေပါ့။ မင္း ကာတြန္းေရးခ်င္လား၊ ဘာမွေမးမေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ မင္း ကာတြန္းေရးခ်င္လား၊ ေရးခ်င္ပါတယ္ဆရာေပါ့။ ေရးခ်င္ရင္ မနက္ျဖန္လာခဲ့ေပါ့။ အဲဒီမွာ အိုးေ၀ကို စၿပီး ေရာက္သြားတာပါ။"
အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ဆရာႀကီး ကယ္ရီေကးခ်ားေတြလည္း ဆြဲတာေပါ့ေနာ္။ ကယ္ရီေကးခ်ားဆိုရင္ ဒါ အခုေခတ္ ဆရာေတြရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ ဆရာတဦးလို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္။ ဆရာႀကီးက ကယ္ရီေကးခ်ားမွာဆိုရင္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါ၊ ကယ္ရီေကးခ်ားပိုင္းမွာဆိုရင္ ဆရာမတို႔ မွတ္ယူတယ္ဆိုရင္လည္း ပရိသတ္အေနနဲ႔ လက္ခံမယ္ဆိုရင္လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ တကယ့္အေနနဲ႔က်ေတာ့ အေဖတို႔ စဆြဲတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေရွ႕က်ပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ဗမာျပည္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း သမၼတႀကီး ဦး၀င္းေမာင္ကိုလည္း သူေရးဖူးတယ္။ ေနာက္ ဦးေန၀င္းကိုလည္း သူေရးဖူးတယ္။ ဦးေန၀င္းက်ေတာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ မပါဘူးေပါ့ေလ။ ဦးေန၀င္းကိုလည္း ၆၂ ခုႏွစ္ သူတို႔ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ တက္ၿပီးကတည္းကိုက အဲဒီတုန္းကလည္း တခါေရးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာကေတာ့ စာမ်က္ႏွာေပၚ မပါပါဘူး။ သမၼတႀကီး ဦး၀င္းေမာင္ ေရးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆမားဒူး၀ါး ဆင္၀ါးေနာင္ရဲ႕ အေၾကာင္းေရးတယ္။ ဆရာ ဆမားႀကီး အေၾကာင္းကိုလည္း သူ ကာတြန္းအေနနဲ႔ ေရးတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့လည္း ဆမားႀကီးကေနၿပီးေတာ့ အေဖ့ကို ဆုေတာ္ေငြခ်တယ္ေပါ့ေနာ္ အဲဒီေခတ္က အေနနဲ႔။ သူတို႔က ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြကလည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ေဗြမယူဘူးေပါ့။ ဒီဟာ သူ႔ကို ဟာသအေနနဲ႔ ေရးတဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ စိတ္ေပ်ာ္တယ္။ စိတ္ရႊင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဆုေငြေပးတယ္ေပါ့။ အဲဒီေခတ္က ရွိခဲ့ပါတယ္။"
အဲေတာ့ ဆရာႀကီးက စာနယ္ဇင္းကေတာ့ ကယ္ရီေကးခ်ားလည္း ဆြဲတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ ၀တၳဳေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြမွာလည္း ဒီသ႐ုပ္ေဖာ္ပံု ေရးဆြဲတာေတြလည္း ရွိတယ္ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့ပါရွင့္ ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒါက်ေတာ့ သ႐ုုပ္ေဖာ္ပံုေပါ့။ မဂၢဇင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ကာတြန္းေပါ့၊ အဲဒါဆြဲတယ္၊ ေရးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လံုးခ်င္းေတြမွာလည္း ဆရာေသာ္တာေဆြတို႔ ၀တၳဳလံုးခ်င္းေတြမွာ ဆြဲတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဟာသေပါ့။ အဲဒါဆိုလို႔ရွိရင္လည္း မ်က္ႏွာဖံုးေတြ ဆြဲပါတယ္။"
ဆရာႀကီးရဲ႕ စာနယ္ဇင္းကာတြန္းေတြ ဘာေတြကိုလည္း စာအုပ္ထုတ္ထားတာ ရွိတယ္ေနာ္။ ဘယ္ႏွစ္အုပ္ေလာက္မ်ား ရိွလဲ။ အဲလို စုၿပီးျပန္ထုတ္ထားတာေလ။
"စာနယ္ဇင္းကာတြန္း အေနနဲ႔က်ေတာ့ က်မတို႔ ပထမပိုင္းအေနနဲ႔ ဥေဒတယံ ကာတြန္း၊ အိုးေ၀ ဥေဒတယံ ကာတြန္း၊ အဲဒါက်ေတာ့ သူတို႔ေတြ ဆရာဦး၀င္းတင္ေပါ့ေနာ္။ ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္နဲ႔ သူနဲ႔ တြဲၿပီးလုပ္တဲ့အခ်ိန္ကာလတုန္းက သူကေနၿပီးေတာ့ ဒီ ဥေဒတယံ ကာတြန္းမ်ားေပါ့၊ မနက္ဆိုရင္ ဂြတ္ေမာနင္း ႏႈတ္ဆက္သလိုေပါ့။ မဂၤလာပါ ႏႈတ္ဆက္သလိုေပါ့။ အဲလိုပဲ သူ႔ရဲ႕ကာတြန္းေလးက အၿမဲတမ္း လတ္ဆတ္ၿပီး ပရိသတ္ကို ႏႈတ္ဆက္လိုက္တာေပါ့။ ဒီဥေဒတယံကာတြန္းနဲ႔ မိတ္ဆက္လိုက္တာေပါ့ေနာ္။ ဒီကာတြန္းေလးအေနနဲ႔က်ေတာ့လည္း သူက ဒီေန႔မနက္၊ ဒီေန႔ ေလာေလာဆယ္ျဖစ္ေနတဲ့ သတင္းကို မူတည္ၿပီးေတာ့ သူကေရးတာပါ။ အဲေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကာတြန္း ျဖစ္သြားတာေပါ့။ တည္ၿမဲ-သန္႔ရွင္းေခတ္ကဆိုရင္ ဒါ ေရြးေကာက္ပြဲကာတြန္း အေနနဲ႔ ဒီဥေဒတယံကာတြန္းက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေပါက္ပါတယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီစာအုပ္ေလးက မထြက္ရတာ ၂၀၁၀ သူ ဆံုးၿပီးမွေပါ့၊ ၂၀၀၉ မွာ အေဖကဆံုးတာ။ ၂၀၁၀ ေက်ာ္မွ က်မတို႔ ဒီစာအုပ္ေလးကို ျပန္ထြက္တာ၊ အဲဒါကေတာ့ ဒီ သန္႔ရွင္း-တည္ၿမဲအတြက္ မဲဆြယ္ျခင္းေပါ့ေနာ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္တာ ဘယ္လိုဆြယ္တယ္၊ ဘာလုပ္တယ္ဆိုတာ စာအုပ္ကေလးက သက္ေသရွိပါတယ္။ အဲစာအုပ္ေလးတအုပ္ ထြက္တယ္။ ေနာက္တအုုပ္ကက်ေတာ့ ၁၉၆၆ ဆိုၿပီး ေကာ္လက္ရွင္ေပါ့။ အဲဒါေလး ထြက္ထားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကာတြန္းအေနနဲ႔ ထြက္တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းလည္း ထြက္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေခတ္ကာလအေနနဲ႔က်ေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ နည္းနည္းျပတ္လပ္မႈရွိတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္ကေလးေတြ အေနနဲ႔ကေလ၊ အဲေတာ့ ဒီအတြက္ကို က်မတို႔ တိုးဖို႔အတြက္က်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး သတိထားရတယ္။ ဒါ အရင္းအႏွီးလည္း ႀကီးတယ္ေလ။ က်မတို႔ကေတာ့ ေကာ္လက္ရွင္အေနနဲ႔ ထူထူႀကီးေတာ့ ထုတ္လုိက္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ နားမလည္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒါ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ နားမလည္တာထက္ေလ ဘယ္လိုေျပာမလဲ ေခတ္ကေလး နည္းနည္းကြာေနတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေလးေပါ့၊ မမီလိုက္တာမ်ဳိးေလးဆိုရင္ က်မတို႔ေတြအေနနဲ႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ ေျပာရခက္တယ္ေလ။"
ေနာက္တခုကေလ အဲဒီေခတ္တုန္းက ဆရာႀကီးရဲ႕ ဒီေၾကာ္ျငာစာသားေတြ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေၾကာ္ျငာပံုေတြေပါ့ေနာ္။
"ဟုတ္ကဲ့။ ေၾကာ္ျငာေတြမွာလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ ခုနက ျဖည့္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေၾကးမံု စၿပီးဖြင့္ၿပီ ဆိုကတည္းက ေၾကးမံု ေန႔စဥ္ကာတြန္းေတြက တကြက္ကာတြန္း အၿမဲတမ္းပါတယ္။ ေခါင္းႀကီးကာတြန္းေပါ့ေနာ္။ သူတို႔အေခၚ ေၾကးမံုေခါင္းစည္းကာတြန္းေပါ့။ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာမွာ ပါရတာက ဘယ္ရက္မွာပါရမယ္ဆိုၿပီး အဲလိုမ်ဳိး ရွိတယ္ရွင့္။ အဲလိုမ်ဳိး ေခတ္က သူတို႔ရဲ႕စည္း၊ ကေလာင္သြား ထက္ရင္ထက္သလိုေပါ့ေနာ္။ အဲလိုမ်ဳိးဆိုေတာ့ သူက ေခါင္းစည္းကာတြန္းဆရာႀကီးေပါ့ အၿမဲ။ ၅၇ ကတည္းက ေရးလာတာ ၆၂ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ သိမ္းၿပီးေတာ့ ၇၄ မွာက်ေတာ့ သူက မဆလအစိုးရ ျဖစ္သြားၿပီ။ အဲဒီၾကားထဲမွာကိုပဲ နည္းနည္းေလး ဟို အစိုးရသိမ္းသြားတယ္။ ျပည္သူပိုင္သိမ္းသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အေဖတို႔ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့သြားတယ္။ မေရးေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေလွ်ာ့တယ္ဆိုတာ ေရးတာကိုေတာ့ မေလွ်ာ့ဘူး၊ သူ ေျခလွမ္း နည္းနည္းေလး ဆုတ္လိုက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုမ်ဳိးေလးေတြပါ။"
ေနာက္တစ္ခုက သိရတာေပါ့ေလ။ ဆရာႀကီးက အထိမ္းအမွတ္ေလးေတြမွာ ဥပမာ ၅ ေလးလံုး၊ ၆ ေလးလံုး အဲလိုမ်ဳိးေလးေတြမွာ အထိမ္းအမွတ္နဲ႔ ဆြဲခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဟို ၈ ေလးလံုးႏွစ္မွာ ဆရာႀကီးက ပိတ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ သိရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ အဲကာတြန္းေလးအေၾကာင္း ေျပာျပေပးပါဦး။
"အဲကာတြန္းအေၾကာင္းကက်ေတာ့ က်မ ဒီ ၅ ေလးလံုးျဖစ္ခဲ့တာက ဒီ ၄ ေလးလံုးက စရမွာေပါ့ေနာ္ က်မတို႔။ အေဖေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြပါ။ ဒီ ၄ ေလးလံုးတုန္းကက်ေတာ့ သူတို႔ေတြက ဂ်ပန္ေခတ္ပဲရွိေသးတယ္။ ဂ်ပန္ေခတ္မွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ ညဘက္ လူခ်ိန္းတာေပါ့ေနာ္။ ညကင္းေစာင့္တာေပါ့။ ကင္းေစာင့္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔သူငယ္ခ်င္းနဲ႔သူ ကင္းေစာင့္တဲ့အလွည့္ေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ စကားေျပာတာ၊ ေတာေျပာေတာင္ေျပာနဲ႔ အဲလို စကားေျပာရင္းနဲ႔ သူ႔သူငယ္ခ်င္းကပဲ သူ႔ကို ေျပာလိုက္တာပါ။ ေဖသိန္းေပါ့ ဒီေန႔ဘာေန႔လဲကြ။ ဘာလဲကြာ၊ ဒီေန႔ ဒီေန႔ေပါ့ သူက အဲလိုပဲ ေျပာလိုက္တာ။ အဲဒါနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းက မဟုတ္ဘူးကြတဲ့။ ၄ ရက္၊ ၄ လ၊ ၄၄ တဲ့ ဆုိိတဲ့အခါက်ေတာ့ သူ အဲဒီမွာ စဥ္းစားလိုက္တယ္။ ေအး ဟုတ္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီမွာ အဲသူငယ္ခ်င္းနဲ႔ သူေျပာလိုက္တဲ့ စကားေလးက သူ ကာတြန္းဆရာ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ။ ၅ ရက္ ၅ လက်ေတာ့ သူ ကာတြန္းဆရာျဖစ္ေနၿပီ။ သူ ကာတြန္းေလာကထဲကို သူ ေျခလွမ္းျပင္ေနၿပီ။ အဲေတာ့ ၅ ရက္၊ ၅ လ၊ ၅၅၊ ၆ ရက္၊ ၆ လ၊ ၆၆၊ ၇ ရက္၊ ၇ လ၊ ၇၇၊ အဲ ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ က်ေတာ့ က်မတို႔ ဒီ ဆရာဦးေအာင္ျပည့္ေပါ့၊ ဆရာေအာင္ျပည့္ထုတ္တဲ့ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းေပါ့။ ခ်ယ္ရီမဂၢဇင္းမွာ တကြက္ကာတြန္းအေနနဲ႔ သူေရးပါတယ္။ အဲဒီမွာက်ေတာ့ ဟိုဟာ ၆ ရက္ေန႔ ဟီ႐ိုရွီးမားဗံုး၊ ဂ်ပန္ ဟီ႐ိုရွီးမားဗံုးဒဏ္ ခံရသူမ်ားအတြက္ဆုိၿပီးေတာ့ အၿမဲတမ္း ဂ်ပန္ျပည္မွာ ဒါေတြလုပ္ပါတယ္။ ဒီလိုပြဲေလးေတြ လုပ္ပါတယ္။ အမွတ္တရ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ပြဲေလးေတြ။ အဲလိုပဲ အေဖကေနၿပီးေတာ့လည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကမာၻသူ ကမာၻသားေတြ လြတ္လပ္ၾကပါေစဆိုၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္ပန္းၿခံထဲမွာရွိတဲ့ ဂ်ပန္ရဲ႕ ႐ုပ္တုႀကီးကိုပဲ သူက သံႀကိဳးကြင္းဆက္ေတြ တပ္လိုက္တာေပါ့။ လက္က ဒီလိုရွိတယ္ဆိုေတာ့ သံႀကိဳးကြင္းဆက္ တပ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ သံႀကိဳးကြင္းဆက္ကေနၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ၾကပါေစဆိုတဲ့ဟာက ကြင္းဆက္ေတြ ျပဳတ္ထြက္သြားတဲ့ဟာက၊ အဲဒီကြင္းဆက္ကေလးေတြက ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ ဆိုၿပီး ျဖစ္သြားတာပါ။ အဲလိုမ်ဳိး အိုင္ဒီယာေလးနဲ႔ သူကေရးလိုက္ပါတယ္။ ေရးၿပီးေတာ့ သူက ပို႔လိုက္တယ္။ ဒီ ၈ ရက္ေန႔ မတိုင္မီမွာ ဒီ မဂၢဇင္းဆိုတာ က်မတို႔ေတြက ႀကိဳၿပီးထြက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ အဲဒီမွာပဲ ဆရာဦးေအာင္ျပည့္က အေဖ့ပံုကို ေစာင့္ေနတယ္။ ရတယ္၊ ရတာနဲ႔ ထြက္လိုက္တယ္။ ထြက္ၿပီးေတာ့မွ ဒီ တားဂက္ေပးတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေရးေတာ္ပံုကာလေန႔က ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုေန႔က ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ ကို တတိုင္းျပည္လံုး ထြက္ၾကပါမယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဟာက သြားၿပီးေတာ့ တိုက္ဆိုင္ေနတဲ့ အျပင္ကိုမွ ဟို ပိုၿပီးေတာ့ အျပစ္ႀကီးတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့ေလ။ သူတို႔ ပိုၿပီးေတာ့ မ်က္စိစားပါးေမြး စူးသြားတဲ့ဟာကေတာ့ ဒီလို နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာ က်တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ ဒီဟာကို အက်ယ္ခ်ဲ႕လိုက္ၿပီးေတာ့ ပိုစတာလို ျပေတာ့တာေပါ့။ က်မတို႔ ရန္ကုန္မွာက်ေတာ့ ဒါကိုေတာ့ က်မတို႔ မ်က္ျမင္ေတာ့ မေတြ႔ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာေတာ့ ဒီလိုျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ က်မတို႔ ၾကားပါတယ္။ ဒါ ပိုစတာသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ပိုစတာလုပ္ၿပီးေတာ့ ေအာ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၈ ရက္၊ ၈ လ၊ ၈၈ တားဂက္နဲ႔လည္း သြားၿပီးေတာ့ တိုက္ဆိုင္ေနတယ္ေပါ့။ က်မတို႔ေတြကို ဒီ ၈ ရက္၊ ၈ လ ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီပံုေလးၿပီးသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးကေနၿပီးေတာ့ အေဖ့ကို ေျဖရွင္းခ်က္ ေတာင္းပါတယ္။ ဒီဟာကို လာရွင္းပါဆိုေတာ့ သူသြားရွင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ရန္ကုန္တၿမိဳ႕လံုးကို တႏိုင္ငံလံုးေရာ ပြက္ပြက္ဆူေနၿပီ။ အဲေတာ့ အေဖသြားတယ္၊ ဒီစာေလးကို ထားခဲ့တယ္။ ဒါပဲလုပ္ရတယ္။ အဲ စိစစ္ေရး႐ံုးကလည္း ခ်ီတက္ပြဲကိုသြား၊ ဆႏၵျပပြဲကို သြားေနၿပီဆိုေတာ့ ရွိတဲ့သူကိုပဲ ထားခဲ့ရတယ္ေပါ့။ ဒီဟာေလးကေတာ့ အေဖေျပာျပပါတယ္။"
အဲဒါေလ အန္တီ ဆရာႀကီးကေလ ဒီကာတြန္းေၾကာင့္ေပါ့ ၁၆ ႏွစ္ အပိတ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲဒီ ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာေရာ ဆရာႀကီးက ဒီကာတြန္းေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ျဖတ္သန္းေနလဲရွင့္။ ကာတြန္းေတြ ဆြဲၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္။
"သူက သတင္းကာတြန္းဆရာႀကီးတဦး ျဖစ္တဲ့အတြက္ အၿမဲတမ္း သူ႔ရဲ႕အေတြးေတြက လတ္ဆတ္ေနတယ္ရွင့္။ ဒီေန႔ သတင္းစာကို ေကာက္ကိုင္လိုက္တာနဲ႔ ဒီေန႔ ဘာဆိုတာကို သူ႔ရဲ႕အေတြးထဲမွာေရာ သူ႔ရဲ႕ ဟာသဉာဏ္နဲ႔ေရာေပါ့ေနာ္၊ သူက ပါရမီရွင္ကိုး။ အဲေတာ့ သူ႔ရဲ႕ဟာသကေရာ အကုန္လံုး၊ ဟိုကာတြန္းတပုဒ္ကေတာ့ ထြက္သြားတာပါပဲ။ တကြက္ကာတြန္းေလးကေတာ့ သူ႔အတြက္ကေတာ့ အလြယ္တကူ ထြက္သြားတာပါပဲ။ အဲဒါေလးေတြကိုက်ေတာ့ သူ ဟို ေရးထားတယ္။ အၾကမ္းစာအုပ္ေလးနဲ႔ သူမွတ္ေနက် စာအုုပ္ေလးမွာ သူ မွတ္ထားတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ သူတခါတည္း ခ်ေရးခ်င္တဲ့စိတ္ရွိရင္ေတာ့ ခ်ေရးတယ္ေပါ့။ ေရးၿပီးေတာ့ တခါ သိမ္းထားေပါ့။ က်မတို႔ေတြက အၿမဲတမ္း သူေရးထားတာေလးေတြကို သိမ္းသိမ္းထားတာေပါ့ေနာ္။ ခုထိလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလိုပဲ သိမ္းထားၿပီးေတာ့ ထားလိုက္တာဟာ ဒါဟာ သူ႔ရဲ႕ စိတ္လြတ္လပ္မႈေပါ့။ ဒါေလးေတြေပါ့။ တကြက္ကာတြန္းအတြက္ကို သူ႔ဟာသူေရးတယ္။ တမ်ဳိးကက်ေတာ့ သူ႔တပည့္ေတြနဲ႔ ဟို အနီးတ၀ိုက္ေပါ့။ က်မတို႔က အင္းလ်ားကန္နဲ႔လည္း နီးတယ္ဆိုေတာ့ အဲအနီးတ၀ိုက္မွာ သြားၿပီးေတာ့ ပန္းခ်ီေရးတယ္။ သူ ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့ဘက္ကို နည္းနည္းေလး အာ႐ံုျပဳတယ္။ ပန္းခ်ီဆြဲေတာ့လည္း သူ႔အေနနဲ႔က သတင္းကာတြန္းဆရာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတင္းအေတြးေလးေတြနဲ႔ နည္းနည္းရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုေလး ပံုစံမ်ဳိးေလးေပါ့ေနာ္။ ပန္းခ်ီသက္သက္ခ်ည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အဲလိုမ်ဳိးေလးလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္းပါးေရးတယ္ေပါ့။ ေဆာင္းပါးကေတာ့ က်မတို႔ေတြ ေရးသလိုပါပဲ။ အရင္တုန္းကလည္း သူက ေရးေနက်၊ ဘယ္လိုေျပာမလဲ သူေရးခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရွိတယ္ဆိုရင္ ေရးထားတာေလးေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကိုမွ တကယ္ပိတ္ခံထိလည္းထိေရာ ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ က်တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ ဒီဟာကို တစိုက္မတ္မတ္ေရးလာတယ္။ ေဆာင္းပါးကကုိ တစိုက္မတ္မတ္ေရးတယ္။ ေနာက္ ဘာသာျပန္ေလးေတြ၊ အတိုေလးေတြကိုေပါ့၊ သူဖတ္ၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္တယ္။ ဒါေလးေတြက သူ အိမ္မွာေနရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ၿပီး လုပ္သြားတာေလးေတြပါ။"