ျမန္မာ့​လြတ္လပ္​ေရး​ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္​ေအာင္ဆန္း​ရဲ့​ သမီး​ျဖစ္သူ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က အစ္ကို​ေတာ္စပ္သူ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​နဲ့​ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္တို့​ကို တရား​စြဲဆိုလိုက္ပါတယ္။ တရား​ရံုး​က မဆံုး​ျဖတ္ရ​ေသး​တဲ့​ ၂၀၀၁ ခုနွစ္မွာ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္​ေနထိုင္တဲ့​ ​ေနအိမ္နဲ့ ျခံကို​ “အ​ေမြဘံု ပစၥည္း​ စီမံခန့္ခြဲ​ေပး​ေစလိုမႈ” နဲ့ ဆြဲဆိုခဲ့​တာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး​ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္ေဆာင္းပါး​မွာ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က တရား​ရံုး​ရဲ့ဆံုး​ျဖတ္ခ်က္ကို ​ေက်ာ္လြန္ျပီး​ ​ေျပာဆိုခဲ့​တဲ့​အ​ေပၚ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က တရား​စြဲဆိုလိုက္တာပါ။ ဒီလိုတရား​စြဲတဲ့​ေနရာမွာ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​နဲ့​အတူ ​ေဖာ္ျပသူ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦး​ျမတ္ခိုင္နဲ့​ ထုတ္​ေဝသူ ဝဏၰ​ေက်ာ္ထင္ ဦး​လွျမင့္​ေဆြတို့​ကို တရား​စြဲဆိုလိုက္တာလဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလ ၈ ရက္​ေန့​က ရန္ကုန္တိုင္း​ေဒသၾကီး​ တရား​လြွႊတ္​ေတာ္မွာ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ရဲ့​ ေ႐ွ့​ေန​ေတြက တရား​ရံုး​ကို မထီမဲ့​ျမင္ျပုမႈနဲ့​ တရား​ဆြဲဆိုခဲ့​တာ ျဖစ္ျပီး  တရား​စြဲရတဲ့​ အ​ေၾကာင္း​အရင္း​နဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ရဲ့​ ​ေ႐ွ့​ေန ဦး​ဥာဏ္ဝင္း​က အခုလို ႐ွင္း​လင္း​ ​ေျပာဆိုပါတယ္။ “ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္အ​ေပၚမွာ အ​ေမြဘံု စီမံခန့္​ခြဲ​ေပး​ေစလိုမႈဆိုျပီး​ စြဲဆိုထား​တယ္။ စြဲဆိုထား​တဲ့​အမႈက လက္႐ွိအ​ေျခအ​ေနမွာ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ဘက္က သက္​ေသ​ေတြကို စစ္​ေဆး​ဖို့​အဆင့္​႐ွိ​ေသး​တယ္။ အမႈကမျပီး​ေသး​ဘူး​၊​ အဆံုး​အျဖတ္​ေတြ မခ်မွတ္ရ​ေသး​ဘူး​။ အဲ့​ဒီအခ်ိန္မွာ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္က ျပီး​ခဲ့​တဲ့​ ဇူလိုင္လမွာ ​ေဆာင္း​ပါး​တခု​ေရး​ခဲ့​တယ္။ ​ေဆာင္း​ပါး​မွာ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က အဓိကျငင္း​ခ်က္​ေတြ (Major Issue) ေတြမွာ​ သူအနိုင္ရျပီး​ျပီလို့​ အဂၤလိပ္လို​ေပါ့​ ​ေရး​ထား​တယ္။ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ဘက္က ပစၥည္း​ေတြလိုခ်င္တဲ့​သ​ေဘာနဲ့​ ျပုလုပ္​ေနတယ္ဆိုျပီး​ ​ေျပာတယ္။ ဒီအ​ေပၚမွာ တရား​ရံုး​က အဆံုး​အျဖတ္မျပုရ​ေသး​တဲ့​ ကိစၥကို ပုဂၢိုလ္ တဦး​တ​ေယာက္တည္း​ရဲ့​ ​ေျပာၾကား​ခ်က္ကို ဂ်ာနယ္ကထည့္​တယ္၊​ ဒီကိစၥနဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က ဆရာဦး​ၾကည္ဝင္း​နဲ့​ က်​ေနာ္တို့​ကို ကိုယ္စား​လွယ္စာ​ေပး​ပါတယ္။ အဲ့​ဒါနဲ့​ က်​ေနာ္တို့​ ျပီး​ခဲ့​တဲ့​တနလၤာ​ေန့​က ရန္ကုန္တိုင္း​ေဒသၾကီး​ တရား​လြွႊတ္​ေတာ္မွာ တရား​စြဲပါတယ္။” လက္႐ွိ​ေျခအ​ေနမွာ​ေတာ့​ ရန္ကုန္တိုင္း​တရား​လြွႊတ္​ေတာ္က အမႈကို လက္ခံထား​ျပီး​ ထုတ္ျပန္လာမယ့္​ သတိ​ေပး​ေၾကညာစာကို ​ေစာင့္​ဆိုင္း​ေနတယ္လို့​လည္း​ ဦး​ဥာဏ္ဝင္း​က ဆိုပါတယ္။ “က်​ေနာ္တို့​ေလ်ွာက္ထား​တာက ၁၉၂၆ ခုနွစ္ တရား​ရံုး​မ်ား​အား​ မထီမဲ့​ျမင္ျပုမႈ ဥပ​ေဒ ပုဒ္မ ၂ နဲ့​ ၃ ပါ။ ရန္ကုန္တိုင္း​ေဒသၾကီး​ တရား​လြွႊတ္​ေတာ္က ဒီအမႈကို လက္ခံထား​ပါတယ္။ လာမယ့္​ ရံုး​ခ်ိန္း​ေတြမွာ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာနဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ေတာ့​ တရား​လြွႊတ္​ေတာ္ရဲ့​ ​ေသာၾကာ​ေန့​တိ္ုင္း​ ထုတ္ျပန္တဲ့​ သတိ​ေပး​ေၾကညာစာ​ေတြကို ​ေစာင့္​ၾကည့္​ရမွာပါ။ ျပီး​မွ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲဆိုတာ စဥ္း​စား​သြား​မွာပါ။” အခုလို ၁၉၂၆ ခုနွစ္က ျပ႒ာန္း​ခဲ့​တဲ့​ တရား​ရံုး​မ်ား​အား​ မထီမဲ့​ျမင္ျပုမႈ ပုဒ္မ​ေတြဟာ လက္႐ွိ အသက္ဝင္​ေနျပီျဖစ္တဲ့​ ၂၀၀၈ ဖြဲ့​စည္း​ပံုအ​ေျခခံဥပ​ေဒနဲ့​ တရား​က်င့္​ထံုး​ေတြနဲ့​ ကိုက္ညီမႈ ႐ွိမ႐ွိဆိုတဲ့​အ​ေပၚကိုလည္း​ ဦး​ဥာဏ္ဝင္း​က အခုလို႐ွင္း​လင္း​ေျပာဆိုပါတယ္။ “လံုး​ဝ အက်ံုး​ဝင္မႈ႐ွိပါတယ္။ လက္႐ွိအစိုး​ရမတက္ခင္ ကာလမွာပဲ က်​ေနာ္တို့​ ​ေ႐ွ့​ေနၾကီး​ ဦး​ေအာင္သိန္း​တုန္း​ကလည္း​ ဒီပုဒ္မေတြနဲ့ပဲ ျပစ္ဒဏ္​ေပး​ခံခဲ့ရတာပါ။ ဒါက ျပစ္မႈ​ေျမာက္တာ မ​ေျမာက္တာကို ​ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး​ ဒီဥပ​ေဒ အသက္ဝင္​ေန​ေသး​တယ္ ဆိုတာကို က်​ေနာ္​ေျပာတာပါ။” ဒါ့​အျပင္ ဒီအမႈမွာ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ရဲ့​ အင္တာဗ်ဴး​ကို ​ေဖာ္ျပခဲ့​တဲ့​ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္က တာဝန္႐ွိသူ​ေတြကို ထည့္​သြင္း​တရား​စြဲဆိုရတာနဲ့​ ပတ္သက္ျပီး​ေတာ့​လည္း​ ဦး​ဥာဏ္ဝင္း​က အခုလို ​ေျပာပါတယ္။ “ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ အပါအဝင္ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္ ထုတ္​ေဝသူ ဝဏၰ​ေက်ာ္ထင္ ဦး​လွျမင့္​ေဆြ၊​ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦး​ျမတ္ခိုင္ သူတို့​ကို ထည့္​ဆြဲတယ္။ သူတို့​ ၂ ​ေယာက္ကို ဆြဲရတာကလည္း​ ျမန္မာနိ္ုင္ငံမွာ ႐ွိ​ေနတဲ့​ တရား​ရံုး​ မထီမဲ့​ျမင္ ျပုမႈဥပ​ေဒ​ေတြမွာ ဥပ​ေဒလုပ္ထံုး​ လုပ္နည္း​ ​ေတြနဲ့​ အညီ တရား​ရံုး​ စီရင္ခ်က္​ေတြမွာ ထုတ္​ေဝသူနဲ့​ အယ္ဒီတာလည္း​ တာဝန္႐ွိတယ္ဆိုျပီး​ တသမတ္ထဲ ဆံုး​ျဖတ္ထား​တယ္။ ဒီအ​ေပၚမွာ အဲဒီသံုး​ဦး​ကို တနလၤာ​ေန့​က တရား​စြဲပါတယ္။” တရား​စြဲဆိုခံရတဲ့​ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့​ ​ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္ရဲ့​ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ျဖစ္သလို ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးသားခဲ့တဲ့ ဆရာဦး​ျမတ္ခိုင္က​ေတာ့​ ဒီအ​ေပၚကို အခုလို​ေျပာပါတယ္။ “ဒါ ေျဖတဲ့သူ​ေတြရဲ့​ အာ​ေဘာ္ပဲ​ေလ။ ကိုယ့္​အာ​ေဘာ္မွ မဟုတ္ဘဲ။ သတင္း​ေရး​တာ မဟုတ္ဘူး​။ သတင္း​ဆိုရင္​ေတာ့​ သတင္း​ေရး​သူရဲ့​ အာ​ေဘာ္ပဲ။ ဒါက အင္တာဗ်ဴး​တဲ့​သူက ​ေမး​တယ္။ ​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က ​ေျဖတယ္။ တျခား​ဟာ​ေတြ တခ်ို့​ဟာ​ေတြက တရား​ရံုး​က်မွပဲ ​ေျပာ​ေတာ့​မယ္။ တခ်ို့​ဟာ​ေတြက အစ္မ​ေကာ၊​ ကို​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ပါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္​ေအာင္ဆန္း​ သား​သမီး​ေတြျဖစ္လို့​ ဘာမွျဖစ္စရာ အ​ေၾကာင္း​မ႐ွိဘူး​။ ဥပ​ေဒအထက္မွာ ဘယ္သူမွ မ႐ွိ​ေစရလို့​ ဦးေ႐ြွႊမန္းတုိ့က မၾကာခဏ ​ေျပာဖူး​တာပဲ။ ဥပ​ေဒ အဆံုး​အျဖတ္ခံယူရမွာပါ။” ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​က ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္ကို ၂၀၀၀ ျပည့္​နွစ္မွ စတင္ျပီး​ ​ေနအိမ္နဲ့​ ျခံဝင္း​ အ​ေမြပိုင္ဆိုင္လိုမႈနဲ့​ စတင္တရား​စြဲဆိုမႈ ျဖစ္ပြား​ခဲ့​ပါတယ္။ အဲ့​ဒီအမႈမွာ​ေတာ့​ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ကို နိုင္ငံျခား​သား​ တဦး​အ​ေနျဖင့္​ ​ေနအိမ္ျခံဝင္း​ ပိုင္ဆိုင္ခြင့္​မ႐ွိ​ေၾကာင္း​ တရား​ရံုး​က ဆံုး​ျဖတ္ခဲ့​တာ​ေၾကာင့္​ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ အမႈ႐ွံုး​နိမ့္​ခဲ့​ရပါတယ္။ အဲ့​ဒီ​ေနာက္ ၂၀၀၁ ခုနွစ္မွာ​ေတာ့​ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ရဲ့​ ​ေ႐ွ့​ေန​ေတြက အ​ေမြဘံု ပစၥည္း​ စီမံခန့္​ခြဲ ​ေပး​ေစလိုမႈနဲ့​ ထပ္မံတရား​စြဲဆိုခဲ့​ရာ ၁၀ နွစ္အၾကာ ဒီက​ေန့​အခ်ိန္အထိ တရား​ရံုး​က မဆံုး​ျဖတ္​ေသး​တာလည္း​ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာလအတြင္း​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္က ၂၀၀၉ ခုနွစ္မွာ ​ေနအိမ္ျပင္မႈျပုလုပ္ခဲ့​စဥ္အခ်ိန္ကလည္း​ ဦး​ေအာင္ဆန္း​ဦး​ရဲ့​ ကန့္​ကြက္မႈ​ေၾကာင့္​ ျပင္ဆင္မႈကို ​ေခတၱရပ္ဆိုင္း​ထား​ရပါတယ္။