ထား​ဝယ္​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​နဲ့​ ဆက္သြယ္မယ့္​ အဓိက လမ္း​ေၾကာင္း​ေဖာက္လုပ္ရာမွာ ကရင္႐ြာတခ်ို့​ကို ထိခိုက္နိုင္တဲ့​အတြက္ ကရင္အမ်ိုး​သား​အစည္း​အရံုး​နွင့္​ ​ေဆာက္လုပ္​ေရး​ကုမၸဏီတို့​ ​ေဆြး​ေနြး​ေနတယ္လို့​ သိရပါတယ္။ ေကအန္ယူရဲ့​ တြဲဖက္အ​ေထြ​ေထြအတြင္း​ေရး​မႉး​ ပဒို​ေစာလွ​ေငြက ​ေဆြး​ေနြး​မႈ​ေတြနဲ့​ပတ္သက္လို့​ အ​ေသး​စိတ္ မ​ေျပာ​ေပမယ့္​ ညွိနွိုင္း​ေနဆဲလို့​ အတည္ျပု ​ေျပာပါတယ္။ “ပတ္ဝန္း​က်င္ထိခိုက္မႈ၊​ အ​ေျခခံလူထု ထိခိုက္မႈ၊​ သစ္​ေတာဧရိယာ ထိခိုက္မႈ ကိစၥ​ေတြ က်​ေနာ္တို့​က survey လုပ္တဲ့​အခါမွာ က်​ေနာ္တို့​ လိုခ်င္တဲ့​ survey ပံုစံနဲ့​ ​ေဘာင္မဝင္တဲ့​အ​ေပၚမွာ survey ပံုစံ ပီ​ေအာင္ က်​ေနာ္တို့​က ျပန္လည္ျပီး​ေတာ့​ ညွိုနွိုင္း​ျပီး​ေတာ့​ ​ေသခ်ာ survey ျပန္လုပ္ဖို့​အတြက္ ျပန္လည္ျပီး​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို့​က ​ေဒသခံမွာ ႐ွိတဲ့​ လံုျခံု​ေရး​ၾကီး​ၾကပ္တဲ့​ တပ္​ေတြနဲ့​ေရာ ဒီ​ေဒသခံ ထိစပ္တဲ့​ ျပည္သူ​ေတြနဲ့​ေရာ၊​ သက္ဆိုင္ရာ ကုမၸဏီဖက္စပ္​ေတြကို ျပန္သံုး​သပ္စိစစ္ဖို့​အတြက္ က်​ေနာ္တို့​က ​ေျပာၾကဆိုၾကျပီး​ ညွိနွိုင္း​ျပီး​ေတာ့​ စိစစ္ျပီး​ေနတဲ့​ ကာလပဲ။” အ​ေမရိကန္​ေဒၚလာ ၈ ဘီလီယံ ကုန္က်မယ့္​ ထား​ဝယ္​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​ စီမံကိန္း​ကို အီတာလ်ွံ ထိုင္း​ကုမဏီ (Italian-Thai Development Company) က အဓိက အကုန္က်ခံတည္​ေဆာက္မွာျဖစ္ျပီး​၊​ ပထမအရစ္ကို ၂၀၁၂ ခုနွစ္ က​ေန ၄ နွစ္အတြင္း​မွာ အျပီး​တည္​ေဆာက္ဖို့​ စီစဥ္ထား​တာပါ။ ျမန္မာဘက္အျခမ္း​ ​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​နဲ့​ စက္မႈဇုန္တည္ ထား​ဝယ္နဲ့​ ထိုင္း​ဘက္က ကန္ခ်နဘူရီကို ဆက္သြယ္​ေပး​မယ့္​ လမ္း​ဟာ ၁၀၅ မိုင္ ႐ွည္လ်ား​မယ္လို့​ သိရပါတယ္။ ထိုင္း​-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ အ​ေျခစိုက္တဲ့​ ျမန္မာျပည္အတြက္ တျခား​ေသာ ဖြံ့​ျဖိုး​ေရး​ အစီအစဥ္က (Another development for Burma) အဖြဲ့​ရဲ့​ ဆက္သြယ္ညွိနွိုင္​ေရး​မႉး​ ကိုဖရန္ကီက အဲဒီ​ေဒသထဲကို လြန္ခဲ့​တဲ့​ ၆ လကတည္း​က လမ္း​ေဖာက္တဲ့​ စက္ယနၱရား​ေတြ ဝင္​ေရာက္လုပ္ကိုင္​ေနျပီး​၊​ အနည္း​ဆံုး​ ႐ြာ​ေပါင္း​ ၂၅ မွ ႐ြာသား​ ​ေတြကို ​ေနရာ​ေျပာင္း​ေ႐ြွႊ့​ခိုင္း​တာ​ေတြ၊​ ဥယ်ာဥ္ျခံ​ေတြကို ဖ်က္ဆီး​မႈ​ေတြ ႐ွိ​ေနတယ္လို့​ ​ေျပာပါတယ္။ “တနသၤာရီရဲ့​ ျမစ္ဖ်ား​ပိုင္း​မွာ ဗန္း​ေခ်ာင္း​ဆိုတာ ႐ွိ​ေတာ့​ ဗန္း​ေခ်ာင္း​ တ​ေလ်ွာက္က ႐ြာ​ေတြက ဒီလမ္း​ေဖာက္ဖို့​မွာ ​ေတာ္​ေတာ္​ေလး​ကို ခံရမႈ​ေတြ ႐ွိတယ္​ေလ။ ဆို​ေတာ့​ အရင္တုန္း​က ဗန္း​ေခ်ာင္း​ရဲ့​ အ​ေ႐ွ့​ဘက္မွာလည္း​ ​ေက်း​႐ြာ​ေတြ အ​ေျမာက္အျမား​႐ွိတယ္။ အနည္း​ဆံုး​ ၃၀-၄၀ ​ေလာက္ ႐ြာ​ေတြ ႐ွိတယ္။ သို့​ေသာ္လည္း​ ဒီလမ္း​ေဖာက္လုပ္မႈအတြက္ လမ္း​ရဲ့​လံုျခံု​ေရး​ေၾကာင့္​ ဒီ ဗန္း​ေခ်ာင္း​ရဲ့​ အ​ေ႐ွ့​ဘက္က ႐ြာ​ေတြက ဗန္း​ေခ်ာင္း​ရဲ့​ အ​ေနာက္ဘက္မွာ သြား​ျပီး​ေတာ့​ စုထား​ျခင္း​ ခံရတယ္​ေလ။ အဲဒီလိုမ်ိုး​ စုထား​ျခင္း​ခံရတဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​ မိမိရဲ့​ လယ္ယာကိုလည္း​ ျပန္သြား​လို့​မရဘူး​။ ​ေတာင္ယာကိုလည္း​ ျပန္သြား​မလုပ္ဘူး​။ ကြမ္း​သီး​ျခံ​ေတြကိုလည္း​ ျပန္သြား​လို့​ မရ​ေတာ့​ဘူး​။ ဆို​ေတာ့​ အဲဒီမွာ လူစုလူ​ေဝး​ေတြက ​ေတာ္​ေတာ္​ေလး​ကို ဒုကၡ​ေရာက္​ေနၾကတယ္။ ​ေနာက္တခ်က္က အဲဒီ တ​ေလ်ွာက္မွာ ျဖတ္သြား​တဲ့​ ကြမ္း​သီး​ပင္​ေတြကိုလည္း​ ျဖတ္သြား​ၾကတယ္​ေလ။ ဆို​ေတာ့​ ဒီကြမ္း​ပင္​ေတြက ဒီ​ေဒသမွာ႐ွိတဲ့​ ဒီ ဌာ​ေနတိုင္း​ရင္း​သား​ေတြက နွစ္​ေပါင္း​မ်ား​စြာ ​ေနလာၾကတာ။ ျပီး​ေတာ့​ မ်ိုး​ဆက္​ေတြ အဆက္​ေပါင္း​မ်ား​စြာ ​ေနလာၾကတယ္​ေလ။ သူတို့​ရဲ့​ ​ေျပာျပခ်က္အရ သူတို့​ရဲ့​ ကြမ္း​ပင္က နွစ္​ေပါင္း​ ရာနဲ့​ခ်ီျပီး​ေတာ့​ ႐ွိခဲ့​ထား​တဲ့​ အရာ​ေတြ။ ဆို​ေတာ့​ အဲဒီအပင္​ေတြက အခု​ေလာ​ေလာဆယ္က အား​လံုး​ ဖ်က္​ေဖာက္ျပီး​ေတာ့​ ႐ွင္း​လင္း​ျခင္း​ ခံရတယ္။” ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္​ေန့​ ရက္စြဲနဲ့​ Asia Times Online သတင္း​တပုဒ္မွာ​ေတာ့​ ဘန္​ေကာက္မွာ႐ွိ အီတာလ်ွံ ထိုင္း​ကုမၸဏီရဲ့​ ​ေျပာခြင့္​႐ွိသူက ​ေလာ​ေလာဆယ္မွာ စီမံကိန္း​ပတ္ဝန္း​က်င္မွာ ကြင္း​ဆင္း​မႈ​ေတြ လုပ္​ေနျပီး​၊​ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ေတြ ​ေပး​သြား​ဖို့​ စီစဥ္ထား​တယ္လို့​ ​ေျပာထား​ပါတယ္။ စီမံကိန္း​ကို​ေတာ့​ စီစဥ္ထား​တဲ့​အတိုင္း​ လုပ္သြား​ဖို့​ ​ေမ်ွာ္လင့္​ထား​တယ္လို့​လည္း​ ဆိုပါတယ္။ ေကအန္ယူရဲ့​ တြဲဖက္အ​ေထြ​ေထြအတြင္း​ေရး​မႉး​ ပဒို​ေစာလွ​ေငြက လမ္း​ေဖာက္မယ့္​ ​ေဒသဟာ အစိုး​ရ တပ္​ေတြ​ေရာ၊​ ​ေကအန္ယူတပ္​ေတြ​ေရာ လႈပ္႐ွား​မႈ​ေတြ႐ွိ​ေနတဲ့​ ပဋိပကၡဇုန္ထဲမွာ က်​ေရာက္တယ္လို့​ အခုလို ​ေျပာပါတယ္။. “ဒီ​ေနရာ​ေတြကလည္း​ ရန္သူလႈပ္႐ွား​မႈ​ေနရာ​ေတြ ဆိုတဲ့​အခါက်​ေတာ့​ လမ္း​ေဖာက္သည္ ျဖစ္​ေစ၊​ မ​ေဖာက္သည္ျဖစ္​ေစ အဲဒီမွာက ရန္သူလႈပ္႐ွား​မႈ ႐ွိလာရင္ က်​ေနာ္တို့​ လႈပ္႐ွား​ရင္​ေတာ့​ တိုက္ပြဲက ျဖစ္မွာပဲ။ အဲဒီ တိုက္ပြဲက လမ္း​ေဖာက္တာ မ​ေဖာက္တာနဲ့​ မပတ္သက္ဘူး​ေလ။ လမ္း​က​ေတာ့​ ​ေနာက္မွ လာတဲ့​ကိစၥပဲ ဒီ​ေနရာ​ေတြက ပဋိပကၡဇုန္​ေတြလို့​ သူတို့​ကို ​ေျပာထား​တာပဲ​ေလ နဂိုကတည္း​ကိုကလည္း​။ ပဋိပကၡဇုန္ျဖစ္တဲ့​အတြက္​ေၾကာင့္​ သူတို့​ ​ေျပာထား​တဲ့​ အ​ေပၚမွာ survey ကိုလုပ္ survey လုပ္တဲ့​အခါမွာ ဒီ ပဋိပကၡဇုန္အတြင္း​မွာ က်​ေရာက္မယ့္​ လံုျခံုမႈကိစၥ​ေတြ အဲဒီလို ထိခိုက္လာမယ္ ဆိုလို့​႐ွိရင္ လမ္း​ကို ​ေကြ့​တန္​ေကြ့​ ​ေဖာက္တန္​ေဖာက္ဖို့​ ဆိုျပီး​ တိုင္ပင္​ေဆြး​ေနြး​ဖို့​ လုပ္ဖို့​ ႐ွိတဲ့​ဟာကို သူတို့​က survey ကလည္း​ survey မက်။ အျပီး​ေဖာက္တာ မက်ဘူး​ ဆိုတဲ့​အခါက်​ေတာ့​ အဲဒီလို ထိခိုက္မႈ​ေတြ တခ်ို့​ေနရာ​ေတြမွာ အကုန္လံုး​မဟုတ္ပါဘူး​ တခ်ို့​အပိုင္း​ေတြမွာ အဲဒီလို ျဖစ္​ေပၚ​ေနတဲ့​ အ​ေပၚ​ေတြမွာ ဒါက ျပန္လည္ျပီး​ေတာ့​ သံုး​သပ္ဖို့​အတြက္ သူတို့​ကို ရပ္ထား​ခိုင္း​တယ္​ေပါ့​။” Another development for Burma အဖြဲ့​က ဆက္သြယ္ညွိနွိုင္​ေရး​မႉး​ ကိုဖရန္ကီ ကုမၸဏီအ​ေနနဲ့​ သဘာဝ ပတ္ဝန္း​က်င္နဲ့​ လူမႈဘဝ​ေတြကို ထိခိုက္နိုင္တာ​ေတြကို တာဝန္ယူ​ေစခ်င္တယ္လို့​ အခုလို ​ေျပာပါတယ္။ “က်​ေနာ္တို့​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ လႈပ္႐ွား​မႈ လုပ္​ေနတဲ့​ လူ​ေတြ​ေသာ္လည္း​ေကာင္း​၊​ လူမႈ​ေရး​လႈပ္႐ွား​မႈ လုပ္​ေနတဲ့​ သူ​ေတြ​ေသာ္လည္း​ေကာင္း​ ဖြံ့​ျဖိုး​ေရး​အတြက္ အမည္ခံျပီး​ေတာ့​ လုပ္တဲ့​ အလုပ္ကို က်​ေနာ္တို့​ တား​ဆီး​တာ​ေတာ့​ မဟုတ္ဘူး​ ပိတ္ပင္တာ​ေတာ့​ မဟုတ္ဘူး​ေပါ့​ေလ။ သို့​ေသာ္လည္း​ ဖြံ့​ျဖိုး​ေရး​ကို လုပ္မယ့္​ နိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီ​ေတြက နိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီ​ေတြရဲ့​ က်င့္​ဝတ္​ေတြကို လိုက္နာဖို့​ သင့္​တယ္။ လိုက္ျပီး​ေတာ့​ ထိန္း​သိမ္း​ဖို့​ သင့္​တယ္ဆိုတာကိုပဲ က်​ေနာ္တို့​အ​ေနနဲ့​ တြန္း​ခ်င္တယ္​ေလ။ သူတို့​ရဲ့​ လူမႈ​ေရး​တာဝန္ခံမႈဆိုတာ ႐ွိမယ္၊​ သူတို့​ လုပ္လိုက္တဲ့​ လုပ္ငန္း​က လူမႈ​ေရး​ကို ဘယ္လို​ေျပာင္း​လဲမႈ႐ွိမလဲ။ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ကို ဘယ္လို ျဖစ္မလဲ အဲဒါကိစၥ​ေတြနဲ့​ ပတ္သက္တာကို သူတို့​မွာ တာဝန္ယူဖို့​ ႐ွိတယ္။ ျပီး​ေတာ့​ နိုင္ငံတကာရဲ့​ အဆင့္​နဲ့​လည္း​ လိုက္နာဖို့​ လိုအပ္တယ္ဆိုတာလည္း​ က်​ေနာ္တို့​ တိုက္တြန္း​ခ်င္တယ္​ေလ။” ဒီတပတ္အ​ေစာပိုင္း​ ျမန္မာနိုင္ငံသဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ဆိုင္ရာ အလုပ္အဖြဲ့​ (BEWG) ရဲ့​ အစီရင္ခံစာသစ္မွာ တိုင္း​ရင္း​သား​ေဒသ​ေတြမွာ ျဖစ္ပြား​ေနတဲ့​ ပဋိပကၡ​ေတြရဲ့​ အဓိကအ​ေၾကာင္း​အရင္ဟာ သယံဇာ​ေတြကို အစိုး​ရက ထိန္း​ခ်ဳပ္ထုတ္ယူတာ​ေၾကာင့္​လို့​ ​ေထာက္ျပခဲ့​ျပီး​ ဒီလို ပဋိပကၡ​ေတြဟာ ​ေဒသခံ​ေတြနဲ့​ အဲဒီ​ေဒသမွာ ရင္း​နွီး​ျမႈပ္နွံသူ​ေတြကို ျခိမ္း​ေျခာက္နိုင္တာကို ​ေထာက္ျပထား​ပါတယ္။ ၁၀ နွစ္စီမံကိန္း​ျဖစ္တဲ့​ ထား​ဝယ္​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​နဲ့​ အၾကီး​စား​ စက္မႈဇုန္စီမံကိန္း​ေတြထဲမွာ ​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​ ၂ ခု အျပင္၊​ သ​ေဘၤာက်င္း​၊​ သံမဏိစက္ရံု၊​ ဓာတ္​ေျမဩဇာစက္ရံု၊​ ​ေက်ာက္မီး​ေသြး​စက္ရံု၊​ ​ေရနံနွင့္​ ​ေရနံခ်က္ စက္ရံု၊​ သဘာဝဓာတ္​ေငြ့​ သန့္​စင္စက္ရံုတို့​ ပါဝင္မွာျဖစ္ျပီး​၊​ ​ေလထု၊​ ​ေရထုနဲ့​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ ထိခိုက္မႈ​ေတြအျပင္၊​ က်န္း​မာ​ေရး​နဲ့​ လူမႈဘဝ​ေတြကို ဆိုး​က်ိုး​ေတြ သက္​ေရာက္နိုင္တယ္လို့​ ​ေဝဖန္သူ​ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။