ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ားစုအႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြ႔ဲခ်ဳပ္က လာမယ့္ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔စတင္မယ့္ လႊတ္ေတာ္သစ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲစာရင္းကို ထုတ္ျပန္ရာမွာ မတူကြဲျပားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက တိုင္းရင္းသားေတြကို ေရြးခ်ယ္တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆာင္ရြက္ခ်က္ အေပၚ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းဦးကို ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
လာမယ့္အစိုးရလက္ထက္ လႊတ္ေတာ္အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ အန္အယ္လ္ဒီပါတီက ပုဂၢိဳလ္ ၄ ဦးစာရင္း အမည္ကို ေၾကညာသြားပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ဗမာ၊ ကခ်င္၊ ရခိုင္၊ ကရင္ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ မွ်မွ်တတေရြးခ်ယ္ထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အန္ကယ့္အေနနဲ႔ ဘာမ်ားေျပာလိုပါသလဲ။
“ဒါက သိပ္ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ား။ သူလည္း ႀကိဳးစားတာဘဲ၊ တိုင္းျပည္အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးလိုတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ ညီညြတ္ဖို႔လိုတယ္။ တိုင္းရင္းသားျပႆ နာကို သူရွင္းေပးမယ္လို႔လည္း ေျပာထားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြကို အခြင့္အေရးေပး လိုက္တာ ေကာင္းပါတယ္။”
ေနာက္ထပ္ အစိုးရအႀကီးအကဲေနရာေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ဥပမ ာ ဒုသမၼတလိုေနရာမ်ိဳးေတြမွာေပါ့။ အဲဒါ တိုင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္သင့့္သလား၊ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
“အဲဒါကေတာ့ ႀကိဳေျပာလို႔မရဘူးေလ။ တခ်ိဳ႔တိုင္းရင္းသားေတြက ကက္ဘိနက္(အစိုးရအဖြဲ႔) က လိုင္းက ျပန္တင္လာအံုးမယ္၊ အဲဒါ တခ်ိဳ႔တိုင္းရင္းသားေတြက ကက္ဘိနက္ကေန ထြက္လာပါလိမ့္ဦးမယ္၊ ေစာင့္ၾကည့္ပါ၊ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ပါလာမွာပါ။”
အန္ကယ့္အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီရရွိေရးႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ အန္အယ္လ္ဒီနဲ႔အတူ တေလွ်ာက္လံုးအတူ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ၾကတယ္။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ အစိုးရအႀကီးအကဲေနရာ တေနရာ ေတာ့ ပါ၀င္လိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကပါတယ္ရွင့္။ အန္အယ္လ္ဒီဘက္က ကမ္းလွမ္းမႈေတြ ရွိလား၊ ကမ္းလွမ္း လာရင္ေကာ လက္ခံမွာလား။
“ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အခုေပါ့ဗ်ာ၊ အဲသလို ကက္ဘိနက္မွာပါသြားမယ္ဆိုရင္ ဥကၠ႒ ေနရာကေန က်ေနာ္ကလည္း ထြက္ေပးရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ့္ဆႏၵအရ က်ေနာ္ သိပ္ၿပီးေတာ့ မထြက္ခ်င္ဘူး။ က်ေနာ္ ရွမ္းျပည္အတြက္ဘဲ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္။ အခု ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ လာေပးလည္း က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဒါစဥ္းစားရမယ္၊ လက္မခံဖို႔က မ်ားတယ္ဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ရာထူးက အဓိကမဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အက်ိဳး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔၊ တိုင္းရင္းသားေတြ ရပိုင္ခြင့္ ကိစၥက အဓိကျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ရာထူးက ဒီေလာက္မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။”
အန္ကယ္တို႔အေနနဲ႔ အျမဲတမ္းဘဲ ၈ ျပည္နယ္စနစ္ကို လက္ခံၿပီးေတာ့မွ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ၁၄ ခုစနစ္ကို လက္မခံဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ ၈ ျပည္ နယ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုးလို႔ ေျပာရတာလဲ။
“ဒါကေတာ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီးရဲ႕မူဘဲေလ က်ေနာ္ အင္တာဗ်ဴးတိုင္းမွာ ေျပာၿပီးသားပဲ၊ ၈ ျပည္နယ္အတိုင္းသြားရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆို ဟိုတုန္းက ၇ ျပည္နယ္ရွိေတာ့ ေနာက္ထပ္ ၇ ျပည္နယ္ တိုးတာကိုး၊ ေနာက္ထပ္ျပည္နယ္ ၂၀ ျဖစ္ရင္ တိုင္း ၂၀ တိုင္း ထပ္တိုးလာမယ္။ ျပည္နယ္တစ္ခု အသစ္ေပၚတိုင္း တိုင္းအသစ္ေပၚလာတာ မသင့္ေတာ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေ တာ့ ၁၄ ယူနစ္ဆိုတာကလည္း က်ေနာ္တို႔ရခ်င္တဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးခင္ဗ်။ က်ေနာ္ခနခနေျပာတာဘဲ တန္းတူညီမွ်မႈနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္း ခြင့္ ရခ်င္တယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာက ဗမာကမ်ား၊ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာက အခ်ိဳးညီ၊ ဆယ္ေယာက္ဆိုရင္ လူ ၇၀၊ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းညိႇတဲ့ သေဘာမ်ိဳးရွိတာေပါ့။ ထိန္းညိႇတဲ့သေဘာရွိရင္ အခုလိုျပႆ နာမ်ိဳးက မျဖစ္လာေတာ့ဘူးေပါ့။ အခုဟာက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မယံုသလိုလို၊ ေျပာလိုက္လို႔ရွိရင္လည္း သေဘာေပါက္ သလိုလို မေပါက္သလိုလိုနဲ႔ အေျခအေနေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ႐ႈတ္ေထြးလာတယ္။ အဲေတာ့ ဒီစနစ္နဲ႔မသြားဘူးဆိုရင္ ဘယ္စနစ္နဲ႔သြားမွာလဲ၊ ဒီဟာေတြကလည္း က်ေနာ္က ငါ့စကား ႏြားရေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီးအရ၊ ပင္လံုကတိက၀တ္ေတြ ရွိေနတာဘဲ၊ အဲဒီပင္လံု ကတိက၀တ္အတိုင္း က်ေနာ္တို႔က ေျပာေနတာပါ။ ဒီဟာႀကီးက အေၾကာင္းမဲ့ ေတာင္းဆိုေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။”
ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဘဲသြားလို႔ ရမလား၊ ျပင္ဖို႔လိုတယ္ဆိုရင္ တခုလံုးကိုလား၊ တခ်ိဳ႔ေခါင္းစဥ္ ပုဒ္မေတြ ဘဲ ျပင္မွာလား။
“၂၀၀၈ ကို မျပင္ဘဲနဲ႔ မရပါဘူး။ ျပင္ရမွာေပါ့၊ ၂၀၀၈ က တျပည္ေထာင္စနစ္ႀကီးဘဲဟာ။ ၂၀၀၈ ကိုမျပင္ဘဲနဲ႔ သြားလို႔ကေတာ့ အလကားဘဲ၊ ဒီအတိုင္း သြားလို႔ၿပီး မွာမဟုတ္ဘူး၊ ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာ အေျခခံဥပေဒကို ျပဳျပဳျပင္ျပင္ လုပ္ရင္လုပ္၊ မလုပ္ရင္လည္း ဖက္ဒရယ္နဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္လည္း ကတိက၀တ္ျပဳထားတဲ့အတိုင္းလုပ္၊ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီဟာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေ တြလိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုမေပၚမခ်င္းေတာ့ ပစ္ခတ္တဲ့အသံေတြ ၾကားေနရမွာဘဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဖြဲႊစည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ကိုျပင္ရမယ္ဗ်။ အသစ္မေရး သည့္တိုင္ေအာင္။ အဲဒါပဲက်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ အျပည့္ကို မျပင္သည့္တိုင္ေအာင္၊ သူ႔က႑ အလိုက္လည္းရွိတယ္ေလ၊ ဘယ္ဟာျပင္မွ ဘာနဲ႔ကိုက္ညီမလဲဆိုတာေပါ့ အဲဒါေတြ ရွိေသးတာကို၊ တိုင္းရင္းသားေတြလိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုလိုင္းေပၚတင္ဖို႔ဆိုတာ ဘယ္အပိုဒ္ကို ဘယ္လိုျပင္ရမလဲဆိုတာ ဥပေဒသမားေတြ သိၾကပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္မရ မခ်င္းကေတာ့ ကိစၥက ၿပီးမွာမဟုတ္ဘူး။ လက္နက္ကိုင္အားလံုးကလည္း ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ရခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရကလည္း ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို သြားပါမယ္ဆုိတာ လည္း ခနခန ေျပာေနၿပီပဲ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ၆၈ ႏွစ္လံုးလံုးခံလာရတဲ့ ျပႆ နာေတြဟာ ဒီဖက္ဒရယ္စနစ္ႀကီးနဲ႔ ကင္းေ၀းေ နလို႔သာ က်ေနာ္တို႔ ေတာင္းဆုိရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုတခ်ိဳ႔က ျပည္နယ္ရဖို႔ အဆိုျပဳထားၾကပါတယ္ ၊ အဲဒီအေပၚမွာေရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
“ဒီဟာကလည္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ေပါ့ဗ်ား။ ၀ေတြ၊ ပေလာင္ေတြ ပအို၀္းေတြ ေတြပဲ မေျပာေနနဲ႔ဗ်ာ။ အေရွ႕နာဂေတြကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေပးလိုက္ေတာ့ ဟိုလူကေျပာၿပီ၊ အန္စီေအလက္မွတ္မထိုးႏိုင္ဘူး က်ေနာ္တို႔မွာလည္း အေနာက္မွာလည္း နာဂကရွိေသး တယ္တဲ့။ အဲဒါဘဲေပါ့၊ စဥ္းစားေပေတာ့၊ ၿပီးမွာမဟုတ္ဘူး။ ရွင္းရွင္းေျပာ ရလို႔ရွိရင္ ဒါက အပိုင္းပိုင္းခြဲၿပီးေတာ့မွ ေတာင္းေနၾကတာ၊ က်ေနာ္တို႔ၾကည့္ရမွာက အေနာက္မွာက အိႏၵိယ ထဲမွာလည္း နာဂလည္းရွိတယ္။ နာဂလဲန္း နာဂေဒသတခုလုံးကို တိုင္းျပည္တခု တည္ေဆာက္ ခ်င္တဲ့သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ သူတို႔က ေျပာေနတာ၊ အဲဒါ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာ စဥ္းစားသာၾကည့္ပါေတာ့ ခင္ဗ်ာ။”
ဒီကေန႔မနက္မွာဘဲ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ႏႈတ္ဆက္တဲ့အေၾကာင္း မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ထည့္ေျပာ သြားၿပီးပါၿပီ။ ဒီေတာ့ လာမယ့္ အစိုးရလက္ထက္မွာ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္ေအာင္ ဘာေတြ အၾကံျပဳခ်င္သလဲ။
“အားလံုးက ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ျပႆ နာဘဲေလ၊ ဘယ္သူေတြ ဘာလုပ္လဲဆိုတာကို အျပစ္မတင္ၾကနဲ႔ေတာ့ ၿပီးတဲ့ဟာေတြက ၿပီးခဲ့ၿပီ၊ ဒါေတြသင္ပုန္းခ်လိုက္တာ အေကာင္းဆံုးဘဲ။ ေနာက္ေရွ႕ေလွ်ာက္မွာဆိုရင္ အားလံုး၀န္း၀န္းလုပ္ၾက၊ ကတိေပးၿပီးတာလည္း ေပးခဲ့ၿပီ၊ ေပးတဲ့ ကတိကို ပါ၀င္တဲ့ သူတိုင္းက တည္သင့္တယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေပးတဲ့ကတိက ခနခနပ်က္လို႔ ဒီစကားက ေျပာရ ၿပီေပါ့။ အဓိကက စကားေျပာၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ကတိတည္ၾကပါ။ အေကာင္းဆံုးနည္းက စားပြဲေပၚမွာ ထိုင္ၿပီးေတာ့မွ ရင့္က်က္တဲ့ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပႆ နာကိုရွင္း ပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေသနတ္ေတြကိုင္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းခဲ့တာလည္း ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္လာၿပီ၊ တဖက္တဖက္လည္း က်ဆံုးမႈေတြက မ်ားေနၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို တိုင္းျပည္ရဲ႕ျပႆ နာကိုႏိုင္ငံေရးနည္းအရ မွန္မွန္ကန္ကန္ေျဖရရွင္းၾကပါလို႔ဘဲ က်ေနာ္ေျပာ ခ်င္ပါတယ္။”