ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဖားကန္႔မွာ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေနတဲ့ ယာဥ္ယႏၱရားႀကီးေတြဟာ တရား၀င္တင္သြင္းတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆထားတဲ့အတြက္ ဌာနအေနနဲ႔ စိစစ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ သတၱဳတြင္းဦးစီးဌာန၊ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦး၀င္းထိန္က ေျပာပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚတက္လာတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြအရ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ မိုင္းဒီဇိုင္း မွန္ကန္မႈမရွိတာ ေတြ႔ရလို႔ ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာလည္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဖားကန္႔ေဒသမွာ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ စနစ္တက်ျဖစ္ဖို႔အတြက္ သတၱဳတြင္းဌာနက ညႊန္မႉးတေယာက္ ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္လို႔လည္း ဦး၀င္းထိန္က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဖားကန္႔ေဒသမွာ CSR – Cooperate Social Responsibilities လူမႈေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ယူမႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ သန္းသံုးဖို႔ ရွိတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ သတၱဳတြင္းဦးစီးဌာန၊ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦး၀င္းထိန္ကို ဒီဗီြဘီက ဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ဖားကန္႔ဘက္မွာ အခုရက္ပိုင္း ကုမၸဏီေတြက ယာဥ္ယႏၱရားအင္အား အႀကီးအက်ယ္သံုးၿပီး ေက်ာက္စိမ္းတူးေနၾကလို႔ ေဒသခံေတြက ကန္႔ကြက္တဲ့သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား ရွင္းျပေပးႏိုင္မလဲ။ "က်ေနာ္တို႔လည္း သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေတြ႔ပါတယ္၊ ကားေတြ အမ်ားႀကီး သြင္းထားတဲ့ ကိစၥေလ။ အရင္တုန္းက ယႏၱရားေတြ သြင္းမယ္ဆိုရင္ သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနက ေထာက္ခံခ်က္ ေပးရတယ္ဗ်။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ေထာက္ခံစာမလိုဘဲ စီးပြားကူးသန္းကေန ယႏၱရားေတြ သြင္းၾကတယ္၊ စီးပြားကူးသန္းက သြင္းတယ္၊ ကညနကေန မွတ္ပံုတင္တယ္၊ ဒီလို သြင္းၾကပါတယ္။ အခု ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာျမင္ရတဲ့ ကားေတြအမ်ားႀကီး နံပါတ္မပါတာေတြက က်ေနာ္တို႔ဆီလည္း ဘာမွ မသိရဘူး။ တရား၀င္တင္သြင္းတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆတာေပါ့။ ဒါအတြက္ ဌာနက စိစစ္မႈေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တုိင္းထဲ ျဖတ္သြားတယ္ဆိုေတာ့ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြ သိမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။" စက္ယႏၱရားေတြ သံုးၿပီးေတာ့ အလြန္အကၽြံ ထုတ္ယူေနၾကတယ္လည္း ေျပာတယ္။ သတၱဳတြင္းအေနနဲ႔က ဘယ္လို ထုတ္ယူခြင့္ ျပဳထားတာလဲခင္ဗ်။ "လုပ္ကြက္ေတြအေနနဲ႔ အက်ိဳးတူရယ္ ေနာက္ တပိုင္တႏိုင္ရယ္ဆိုၿပီး ေပးတာ၊ တပိုင္တႏိုင္ဆို ၁ဧကေပါ့။ အက်ိဳးတူကေတာ့ ၁ ဧကအထက္ ၁၀ ဧကလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ ၁၅ ဧကလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဧက ၅၀ လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္ေပါ့။ အဲ့ဒီထဲ တူးၾကတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေက်ာက္မ်က္နဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားၿပီး အိုပမ္းဘက္နဲ႔တူးမယ္၊ အန္ဒါဂေရာင္းလည္းတူးမယ္၊ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အိုးပမ္းဘက္နဲ႔ တူးၾကတာဗ်၊ ဒီလိုပဲ ကန္႔သတ္ေပးထားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ ျပထားသေလာက္က မွန္တာေျပာရရင္ မိုင္းဒီဇိုင္း မမွန္ဘူး၊ မိုင္းဒီဇိုင္း မမွန္တာေတြ႔လို႔ ဒီဘက္ပိုင္းမွာ ျပန္ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဒါေတြေတာ့ ဟုတ္ေနတယ္၊ ဒီတိုင္းျဖစ္ေနတယ္၊ ျပန္ၿပီးေဆြးေႏြးတဲ့အခါ အဲ့ဒါေလးေတြ ျပန္ျပဳျပင္ဖို႔ လုပ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္ဗ်။" ေနာက္တခုက အခုလို လူေျပာသူေျပာမ်ားလာတာ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္မလဲ၊ သတၱဳတြင္းက စဥ္ဆက္မျပတ္ စစ္မေနလို႔လား၊ တျခား ဘာအေၾကာင္း ရွိမလဲ။ "ခုရက္ပိုင္း ျဖစ္ေနတာက ဟိုတေလာတုန္းက ေျမစာပင္ၿပိဳၿပီး လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးသြားတဲ့ဟာ၊ ဒီဟာျဖစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္သြားတာေပါ့ ေျမစာပံုၿပိဳက်တဲ့ဟာကို ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းေတြ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကည့္တယ္။ ျဖစ္ၿပီးတာနဲ႔ MD ကိုယ္တိုင္သြားၿပီး နစ္နာေၾကးေတြဘာေတြ သြားေပးတယ္ေပါ့။ အမွန္ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီဟာေတြက တရားမ၀င္ ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာတဲ့အဖြဲ႔ေတြေပါ့။ ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းေတြ ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ကားေတာင္ မခ်ရေသးဘူး။ ကားနားအတင္းေျပးၿပီ၊ အံုလိုက္ႀကီးေတြ၊ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြ လူေပါင္းကို ရာခ်ီတယ္။ မိုင္းခြဲေနတယ္ဆိုလည္း မေနဖို႔ေျပာတာကို ကြဲတာနဲ႔ အတင္းေျပးၿပီး ေရမေဆးေက်ာက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲနဲ႔ ပစ္တာကို လုပ္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ခြဲတဲ့မိုင္းေတြထဲမွာကို အတင္း၀င္ယူတဲ့ဟာမ်ိဳး ျဖစ္ေနၾကတာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္မွာ တာ၀န္ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔က အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြရယ္၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရယ္၊ ေဒသအာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရယ္ ဒါကို ျပန္ၿပီး စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ ျပန္လုပ္ေပးရမယ္။ သတၱဳတြင္းအပိုင္းကလည္း တူးတဲ့ ဆြတဲ့ ပစ္တဲ့ဟာေတြ ေသခ်ာပိုၿပီး စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ထိုနည္းတူ ေရမေဆးေက်ာက္အဖြဲ႔ေတြကို စိစစ္ေပးရမယ္။ လာေနတဲ့သူေတြ တရား၀င္ေနလား၊ မေနဘူးလား၊ ဒါ လုပ္ခြင့္ေပးမွာလား၊ ဒါမ်ိဳးေလးေတြ ျပန္ၿပီး စိစစ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္ သံုးသပ္ျမင္ပါတယ္။" ျပန္ၿပီးစိစစ္ဖို႔ လုပ္တဲ့အျပင္ ဒီကိစၥကို အေရးတႀကီး လုပ္ေဆာင္ဖို႔ မသင့္ေပဘူးလားခင္ဗ်။ "ရွိပါတယ္၊ ေျမတူးတဲ့ဟာေတြမွာ ေက်ာက္တူးတဲ့ဟာေတြမွာ ဟိုမွာ ညႊန္ၾကားေရးမႉးတေယာက္ရွိေနၿပီး ဒါေတြကို အဆက္မျပတ္ ႀကီးၾကပ္ၿပီး ဒါေတြကို ဆက္ၿပီး မလုပ္ဖို႔ ေနတဲ့သူေတြလည္း အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ လုပ္ပါ၊ လုပ္စားတာေတာ့ လုပ္စား၊ အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ေနရာေနဖို႔၊ တူးတဲ့ဟာေတြလည္း ဒီေလာက္ ဟိုဟာ မျဖစ္ဖို႔ေပါ့ေလ၊ ေျမစာေတြပစ္တဲ့ဟာကိုလည္း စနစ္တက်ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးျဖစ္ေအာင္ ေတာက္ေလွ်ာက္ အဲ့ဒီျဖစ္ေနကတည္းက ႀကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္ေနတာ ရွိပါတယ္။" ေနာက္တပိုင္းက အတည္မျပဳႏိုင္တဲ့ သတင္းေတြအရ တ႐ုတ္ေတြ ၀င္လာၿပီး တူးေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ၾကားရတယ္၊ အဲ့ဒါေရာ ဦး၀င္းထိန္တို႔ အတည္ျပဳႏိုင္မလား။ "တ႐ုတ္ေတြက ေက်ာက္မ်က္ကြက္ေတြမွာ တရား၀င္ ၀င္ထားတာေတာ့ မရွိဘူး။ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းေတြကို ၀င္ေရာက္မယ့္ ႏိုင္ငံျခားသားမွန္ရင္ တရား၀င္ ၀င္ထြက္ခြင့္ေပါ့၊ ႐ုိး႐ုိး တိုးရစ္ဗီဇာနဲ႔ မရပါဘူး။ လုပ္ငန္းလာလုပ္တဲ့ဟာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ လူအေရအတြက္ေပၚမူတည္ၿပီး အဆင့္ဆင့္တင္ျပၿပီးမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ ယူရပါတယ္။ ေက်ာက္မ်က္မွာ တရား၀င္တင္ျပၿပီး လာလုပ္တဲ့သူ မရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အဲ့ဒီနားသည္ နယ္စပ္နဲ႔ အင္မတန္နီးတယ္။ ကန္ပိုက္တီးလမ္းဘက္က ၀င္မယ္ဆိုရင္ နာရီိပိုင္းအတြင္းပဲ အဲ့ဒီနားကို ေရာက္သြားႏိုင္တယ္ဆိုေတာ့ တရားမ၀င္ ၀င္တဲ့သူေတြေတာ့ ရွိႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ဗ်။" အခုဟာက ေဒသခံေတြက ဒီယာဥ္ႀကီးေတြ၀င္ၿပီး လုပ္ေနတာကို ကန္႔ကြက္ေနၾကၿပီ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနၾကၿပီ။ ဒီေတာ့ သတၱဳတြင္းက တာ၀န္ရွိသူတေယာက္အေနနဲ႔ ေဒသခံေတြကို ဘာေျပာခ်င္လဲဗ်။ "အရင္ကတည္းက ရွိပါတယ္။ စီအက္စ္အာလုပ္ငန္းအတြက္ကို ေဒၚလာ ၂ သန္း ထည့္ထားေပးၿပီးေတာ့ ဖားကန္႔အတြက္ေပါ့ေလ၊ အားလံုး ရတနာနယ္ေျမအတြက္ဆို ေဒၚလာ ၆ သန္းကို လ်ာထားၿပီး စီအက္စ္အာ CSR – Cooperate Social Responsibilities (လူမႈေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ယူမႈ) လုပ္ငန္းေတြလုပ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဖားကန္႔အတြက္က ေဒၚလာ ၂ သန္းေက်ာ္ လ်ာထားထားပါတယ္။ ဒီထဲကေနၿပီးေတာ့ ဥ႐ုေခ်ာင္းလုပ္ငန္းေတြ လမ္းလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ တိုင္ပင္ၿပီး ဒါေတြ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ၊ အရင္တည္းကလည္း လမ္းေတြပ်က္တာ တံတားေတြပ်က္တာ က်ေနာ္တို႔ ျပင္ေနပါတယ္။ စီအက္စ္အာထဲကေန ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းေတြ ျပန္ၿပီးလုပ္ဖို႔ တခ်ိဳ႕လုပ္ကြက္ေတြကို ပိတ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လုပ္ကြက္ေတြကိုလည္း ယာယီပိတ္ထားတာေတြ ရွိေတာ့ ရွိတဲ့လုပ္ငန္းေတြပဲ ဘာပဲေျပာေျပာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြနဲ႔ လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြပဲ ဆက္ၿပီးရွိတာေပါ့။ ဒီဟာေတြပဲ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းဖို႔၊ စီအက္စ္အာလုပ္ငန္းေတြလုပ္ဖို႔ အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ ေဒၚလာ ၂ သန္းကေတာ့ ဘဏ္ထဲမွာ ထည့္ထားၿပီးၿပီ၊ ဒီဟာကို ထုတ္ၿပီးသံုးဖို႔ပဲ ရွိတယ္။ ေဒၚလာ ၂ သန္းက အစိုးရဘတ္ဂ်က္ထဲက မဟုတ္ပါဘူး။ ေက်ာက္မ်က္ေရာင္းခ်တဲ့ ကုမၸဏီေတြဆီက ျပန္ၿပီး ေကာက္ခံထားတဲ့ ေငြေတြပါ။"