တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခို္က္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး (မကဒတ) (ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္) က အျခားတုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၆ ဖြဲ႔နဲ႔ သေဘာထားတူညီ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔ကေန ၃၀ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေ၀းမွာ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္တဲ့ မကဒတဥကၠ႒ ရဲေဘာ္သံခဲကို စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ညက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္က ဘာေၾကာင့္ လတ္တေလာ လက္မွတ္ေရးထုိးဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္ဆုိတာ သိပါရေစ။ "တခုကေတာ့ေပါ့ဗ်ာ ဒါ ဒီေန႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား  အဖြ႔ဲအစည္းေတြရဲ႕ အၾကားထဲမွာ ဘုံရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ တူတယ္။ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခ်ဥ္းကပ္ပုံ ခ်ဥ္းကပ္နည္းေတြက ေနာက္ခံႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြ၊ ေနာက္တခုက နယ္ေျမေတြ အေျခအေနေတြ ဒါေတြက ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ အေနအထားက ကြဲတယ္။ ကဲြေတာ့ ေျပာရရင္ အန္စီေအကို လက္မွတ္ေရးထိုးသင့္၊ မထိုးသင့္ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ ေက်ေက်လည္လည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒီ အန္စီေအဆိုတဲ့ text ႀကီး တခုလုံးေပါ့ေလ ျဖစ္လာေအာင္လို႔ အပိုဒ္ေပါင္း ၃၃ ပိုဒ္ရွိမယ္ စသျဖင့္ ဒါေတြအားလုံးဟာ သေဘာတူၿပီးသားျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါႀကီးကုိ အခုေျပာသလိုပဲ အားလုံး ႀကိဳးပမ္္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ျဖတ္သန္းဖို႔ဆိုရင္ အဲဒီျဖတ္သန္းတဲ့ အေျခအေနမွာ ဒါကုိ တခုခု အသုံးခ်ထားဖို႔လိုတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အတူတကြေပါ့ဗ်ာ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး ဒါ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္။ "သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေနာက္ခံအေျခအေနေတြက ဒီ အန္စီေအကို သေဘာတူထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဘယ္သူမွ ကန္႔ကြက္တဲ့လူမရွိဘူး။ ေနာက္တခုကေတာ့ အဲဒီမွာ မတူတဲ့အေျခခံ ၂ ခ်က္ကို ေတြ႔တယ္။ တခုက ဘာလဲဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ အန္စီေအကို အားလုံးက လက္မွတ္ထိုးဖို႔ အသင့္ပဲ။ ဒါ နံပါတ္ ၁။ ဒုတိယတခ်က္ကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ မထိုးႏိုင္သလဲဆိုတာမွာ တခ်ဳိ႕က ဒီဟာကို အခ်ိန္ယူရမယ္ေျပာတယ္။ အခ်ိန္ယူဖို႔လိုတယ္၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အေျခအေန အခ်က္အလက္ ျပည့္စုံဖို႔လိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ မထုိးဘူးလို႔ ေျပာေနၾကတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခခံေအာက္မွာ လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့မွ ဒီ အန္စီေအကို က်ေနာ္တို႔အားလုံးၾကားထဲမွာ ဒါဟာ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အသုံးခ်ဖို႔ဆိုတဲ့ ခိုင္မာတဲ့ မွတ္တိုင္တခု စိုက္ဖို႔လည္း လိုတယ္လို႔ ယူဆေကာင္း ယူဆႏိုင္တယ္။ ဒီအတြက္ေျပာခ်င္တာက ဘာလဲဆုိရင္ ဒီ အန္စီေအဆိုတဲ့ စာခ်ဳပ္တခုကိုေတာ့ တည့္တည့္ေျပာၾကလို႔ဆို ဒီအခ်ိန္ကာလမွာ ဒါ က်ေနာ္တို႔အားလုံးအတြက္ ရထားတဲ့ ရလဒ္တခု၊ ဒါေပမယ့္ အသုံးခ်မႈနဲ႔ အားလုံး အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ ဆိုတာကေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြ ျပည့္စုံမွ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ဒီအသုံးခ်မႈအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က တဘက္က စဥ္းစားရင္လည္း စဥ္းစားတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီအေပၚမွာ ဘယ္သူမွ ဒါကို လက္မွတ္မထိုးဘူးလို႔ ျငင္းေနၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲလိုမတူညီတဲ့ အေျခခံေအာက္မွာ အတူတကြလည္း ဆက္ၿပီး လက္တြဲလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔လိုတယ္။ "ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်က္အလက္က ဘာကို ေျပာမလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ frame work မူေဘာင္ကိုပဲဆြဲဆြဲ၊ အရင္းခံ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကိုပဲရွင္းရွင္း ဒါဟာ တဖဲြ႔ ႏွစ္ဖြဲ႔နဲ႔ ရွင္းလို႔ရတာ မဟုတ္ဘူး။ အားလုံးအတူတကြ ပါ၀င္ၿပီးေတာ့မွ ရွင္းရမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳစားရဦးမယ္။ အဲဒါကို ဆက္ၿပီးႀကိဳးစားဖို႔လိုတယ္။ ဒီေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆိုရင္ ခု အန္စီေအကို ခုနေျပာသလို ၇ ဖြဲ႔ပဲထိုးထိုး၊ ၈ ဖြဲ႔ပဲထိုးထိုး၊ ၉ ဖြဲ႔ပဲထိုးထိုး၊ ေနာက္ဆုံး ၁၀ ဖြဲ႔ပဲထိုးထုိး ဒီ ခုေျပာေနတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ မျပည့္စုံေသးသမွ် တတိုင္းျပည္လုံးဆိုင္ရာ ျပႆ နာေတြကို ျပည့္ျပည့္၀၀ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အလွမ္းေ၀းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ဒါ အစပ်ဳိးမႈလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ျဖတ္သန္းတဲ့ေနရာမွာ အခု ေျပာသလိုပဲ အစပ်ဳိးမႈေတြရွိႏိုင္တယ္၊ ေနာက္ဆုံး အားလုံးပါ၀င္မႈေတြလည္း ရွိေကာင္းရွိႏိုင္တယ္။ ဆိုလိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္က အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္မို႔လို႔ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ လက္မွတ္မထိုးႏိုင္ေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ မထိုးႏိုင္ေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက မထုိးဘူးလို႔ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ အခ်ိန္နဲ႔ အေျခအေနေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔ကေျပာေနၾကတာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လုိ႔လည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က ေျပာတာက ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္္ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈနဲ႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ေျပာႏိုင္တာက တိုင္းျပည္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးျပႆ နာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔သည္၊ အဓိကေျဖရွင္းရမွာသည္ ႏိုင္ငံေရးအရင္းခံေတြကို ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ ရွင္းရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို မေရာက္ေရာက္ေအာင္ သြားဖုိ႔ က်ေနာ္္တို႔က နည္းလမ္းေတြကို ေျမာက္ျမားစြာ ရွာရမွာျဖစ္တယ္။ တိတ္ေနလို႔လည္း မရသလို ဒီဟာႀကီးေတြကို တဘက္ကၾကည့္ရင္လည္း ဒီအတြက္ ႐ုန္းကန္ခဲ့ၾကရတာ။ "အဲဒီေတာ့ အခုေျပာေနတဲ့ တက္ေရာက္လာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲမွာ ၁၅ ဖြဲ႔၊ ၁၆ ဖြဲ႔ စသျဖင့္ အဖြဲ႔အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အားလုံးဟာ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ဘိုင္လက္ထရယ္ အဂရီးမင့္ဆိုတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ေတြကို ခ်ဳပ္ထားၾကတာျဖစ္တယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး တဦးခ်င္းသာ ခ်ဳပ္ထားေပမယ့္ တတိုင္းျပည္လုံးဆိုင္ရာ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးတဲ့အဆင့္ပဲ ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ မထိုးေသာ္လည္းပဲ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရင္ ေနရာေဒသ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ထုိးၿပီးသားလည္းျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာကို ဘယ္ေလာက္ႀကီးအထိ ညိႇညိႇႏိႈင္းႏႈိင္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အဆင့္ကို ဆက္ၿပီးေဆြးေႏြးၾကရလိမ့္မယ္ထင္တယ္။ ဒီေတာ့ သုံးပြင့္ဆိုင္ေပ့ါဗ်ာ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္။ လက္ရွိ ခုေျပာေနတဲ့အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းအားလုံးနဲ႔ ေဆြးေႏြးရမယ့္အပိုင္းက တပိုင္း၊ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ေဆြးေႏြးရမွာက တပိုင္း၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အခုေျပာေနတဲ့ အေျခအေနကို ကိုယ္ယုံၾကည္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျဖစ္ထြန္းဖို႔အတြက္ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြတဲ့အပိုင္းက တပိုင္း အဲလို ျဖစ္လာတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္က ယူဆတာပဲ။” ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ ၇ ဖြဲ႔ကထိုးမယ္၊ က်န္တာေတြက မထိုးေသးဘူး ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ တဘက္အဖြဲ႔အစည္းကေနၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္ဟာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြမ်ား ျပန္ၿပီး မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္မယ့္ အေျခအေနမ်ား ျပန္ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏို္င္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိး မရွိဘူးလား။ “ဟာ က်ေနာ္တို႔လည္း အဲဒါကို စိုးရိမ္တာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္က က်ေနာ္တို႔ဗမာျပည္ရဲ႕ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္လွပါၿပီ။ အရင္းခံႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူး၊ အင္အားသုံးေျဖရွင္းမႈေတြ၊ ေနာက္တခုကေတာ့ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာမရွိတဲ့  ေျဖရွင္းမႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္လည္း ဒီ က်ေနာ္တို႔ဗမာျပည္ရဲ႕ျပႆနာဟာ ၾကာရွည္လာတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို ၾကာရွည္လာတဲ့အေလ်ာက္ က်ေနာ္တို႔က ေျပာခ်င္တာက ဘာလဲဆိုရင္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ယုံၾကည္မႈဆိုတဲ့စကားကို ဆိုတာထက္ ဘယ္ေလာက္ႀကီးထိ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္၊ ဘယ္ေလာက္ႀကီးထိ ဒီႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြကို အေရာက္သြားႏိုင္လိမ့္မလဲ၊ ဒါေတြကို နည္းလမ္းရွာေဖြခ်င္တာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ေျပာခ်င္တာက ဒီခရီးဟာ ေသခ်ာတဲ့ခရီးလို႔လည္း ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ဆိုလိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔က တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုေပမယ့္ ခုေျပာသလို ၇ ဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔ ထိုး႐ုံနဲ႔လည္း တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတဲ့ ၾကန္အင္လကၡဏာေတြနဲ႔ မျပည့္စုံႏိုင္ေသးဘူး။ "ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ တစိတ္တပိုင္းအားျဖင့္ အားလုံးသေဘာတူထားေသာ ကိစၥရပ္ႀကီးတခုသည္ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အသုံးခ်မယ္ဆိုတဲ့ဟာ၊ ေနာက္တခုက ဒီဟာႀကီးကုိ အားလုံးက က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ လက္ခံထားခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အမွတ္တခုကေတာ့ ရမွာေပါ့ဗ်ာ။ စည္းေႏွာင္မႈ တခုေတာ့ရမယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ဒီစာခ်ဳပ္ေအာက္မွာရွိတဲ့၊ စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ့ တပ္ဘက္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စစ္ဘက္ပုိင္းဆိုင္ရာ ပဋိပကၡေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပုိင္း ဆိုင္ရာအတြက္ ျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကို တစုံတရာ အားလုံးအတြက္ေပ့ါဗ်ာ ဆက္ၿပီးေတာ့မွ ညိႇႏိႈင္းႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ၊ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိေကာင္းရွိမလားဆိုတဲ့ စဥ္းစာခ်က္နဲ႔ ႀကိဳးပမ္းၾကည့္တဲ့ သေဘာပါပဲ။” ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ရွစ္ေလးလုံး လူထုအုံႂကြမႈကေန ေပါက္ဖြားလာတဲ့ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြအၾကား ပိုမိုနီးစပ္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑က ပါ၀င္ခဲ့မႈအေပၚ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳတယ္ေပါ့။ ဒီလို ကနဦး လက္မွတ္ထိုးတဲ့ အစုအဖြဲ႔ထဲမွာ ပါ၀င္သြားတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းျပည္ပက အားမလုိ အားမရ ျဖစ္မႈေတြ ၾကားရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္္လို႔  ဒီကေနတဆင့္ ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။ “မွန္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔အားလုံးဟာ အလုံးစုံ က်ေနာ္တို႔ ခုနေျပာသလို အကုန္ရရင္ရ၊ မရရင္ ဘာမွမလုိခ်င္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အားလုံး ရည္ရြယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ အေျခအေနမွာလည္း က်ေနာ္တို႔အားလုံး အတူတကြ ပါ၀င္ေရး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အကုန္လုံး အတူတကြ ခုေျပာတဲ့ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္တခုကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြျဖစ္ဖို႔ ဆက္ၿပီးႀကိဳးစားေနတုန္းပဲ။ ဒီေတာ့ ဆိုလိုခ်င္တဲ့အဓိပၸာယ္က ဒီေန႔ေရြးခ်ယ္မႈဟာ က်ေနာ္တို႔အႀကိဳက္ဆုံး ေရြးခ်ယ္မႈေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါ က်ေနာ္ အပြင့္လင္းဆုံး၀န္ခံတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္အတြက္ေပါ့ဗ်ာ ခုနေျပာသလို က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ လိုက္ပါေနရတဲ့ အေျခအေန၊ ေနာက္တခုက အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ခုနေျပာတဲ့ ယုံၾကည္ထားတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အရင္းခံျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဒါဟာ နည္းလမ္းရွာတဲ့၊ ခုနေျပာတဲ့ စဥ္းစားခ်က္တခုလို႔ ေျပာရင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ အညံ့ေပးသြားတာ မဟုတ္ဘူး။ အ႐ႈံးေပးတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ အခု အားလုံး က်ေနာ္တို႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးထားတာ အားလုံးအသိပဲျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတာျဖစ္တယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ သူတို႔က nationwide ceasefire agreement ကို သေဘာမတူတာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္လို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ နည္းနာကို ခုနေျပာသလို သူတို႔အတြက္ အခ်ိန္လိုအပ္ေနမႈရယ္၊ အေျခအေနတစုံတရာ ခုနေျပာသလို လိုအပ္ေနမႈရယ္ ေၾကာင့္မို႔လို႔ မထိုးျဖစ္ေသးတယ္လို႔ု႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ေျပာၾကတာျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူမွ မထုိးဘူးလို႔ ဒီဟာကို ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ "ေနာက္တခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔အားလုံး လုပ္ခ်င္တဲ့ အရင္းခံ ႏိုင္ငံေရးျပႆ  နာေတြ ေျဖရွင္းခ်င္တဲ့နည္းလမ္းကို ရွာေဖြေရးအတြက္ေကာ၊ ေနာက္တခုက အားလုံးၾကားမွာ ဒီ လက္မွတ္ထိုးတာမထိုးတာ တပိုင္းပါ၊ က်ေနာ္တို႔ ဘ၀တူေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီၾကားထဲမွာ ဆက္စပ္ၿပီး ေရရွည္ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္ၿပီးလုပ္မယ္၊ ညီညီညြတ္ညြတ္ရွာေဖြၾကမယ္ ဆိုတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြရွိလို႔ ဒီလိုမ်ဳိးစဥ္းစားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာတခုက ဒီလိုမ်ဳိးစဥ္းစားေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕အေျခအေနက အခ်ိန္မေရြး ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ဘာလဲဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲစာခ်ဳပ္ေတြခ်ဳပ္ခ်ဳပ္၊ က်ေနာ္ျမင္တာက မမွန္ကန္တဲ့ ေျဖရွင္းမႈေတြ၊ ေနာက္တခုက မ႐ုိးသားတဲ့အေျခအေနေတြ ဖန္တီးမႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့သည္ရွိေသာ္ က်ေနာ္တို႔ လူထုဘက္က ဆက္ၿပီးတိုက္ပြဲ၀င္ဖို႔က အဆင္သင့္ပဲ။” ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္က ေကအန္ယူဧရိယာမွာရွိတယ္၊ ေကအိုင္အိုဧရိယာမွာ ရွိတယ္ေပါ့။ ေကအန္ယူက အန္စီေအလက္မွတ္ထိုးမယ္၊ ေကအိုင္အိုက အန္စီေအ လက္မွတ္မထိုးေသးဘူး။ ဒီေတာ့ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ အမိန္႔စီးဆင္းမႈေတြ ဘယ္လိုျဖစ္မလဲ။ အဲဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လုိစီမံခန္႔ခြဲမလဲ။ “က်ေနာ္ေျပာျပခ်င္တာက အ႐ုိးရွင္းဆုံးေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔သမိုင္းရွိပါတယ္။ ပထမဆုံး ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္၀င္ၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနမွာ လက္မွတ္မထိုးေသးပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္ထဲကို ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ ဆင္းပါတယ္။ ဆင္းတဲ့အခါက က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ အထဲမွာေရာက္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဘက္ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္နဲ႔ အစိုးရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးၾကတယ္။ ေရးထိုးၾကတဲ့ အေျခအေနေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔အားလုံးဟာ ေကအိုင္ေအဌာနခ်ဳပ္ဟာ ခုနေျပာသလို ဘာသေဘာတူညီခ်က္မွ မရွိဘူး။ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ က်ေနာ္တို႔ တစုံလုံးဆိုင္ရာ စဥ္းစားခ်က္အရ တဦးနဲ႔တဦးအၾကားမွာ ညိႇႏိႈင္းမႈေတြရွိတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ ေကအိုင္အိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေကအန္ယူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေကအန္ပီပီပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီပါတီႀကီးေတြ က်ေနာ္တို႔ရပ္တည္ေနရတဲ့ နယ္ေျမေတြ အေျခခံအရ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ဟာ ဘာပဲေျပာေျပာ မိမိရဲ႕ခုခံစစ္ကို ဆင္ႏႊဲေနရတာျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေတာ့ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္  ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာကိစၥ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ က်ေနာ္တို႔ ဆုံးျဖတ္တာတပိုင္း၊ ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္ကို မိမိကာကြယ္ေရးနဲ႔ နယ္ေျမအေျခခံအရ က်ေနာ္တို႔တေတြက လိုက္ပါရမႈကလည္း လက္ေတြ႔အရ ေဖာ္ေဆာင္ရမွာ တပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ေသေသခ်ာခ်ာခြဲျခားဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ "ဒီအတြက္ ဒီဟာေတြကို ဆုံးျဖတ္တယ္ဆိုတာ တပ္ဖြဲ႔ေတြအားလုံးရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ ႏွစ္ဘက္အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လုပ္ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကသာ အခုေျပာသလိုပဲ တျခားေဒသမွာရွိတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းေဒသဟာ ဘာမွ နားလည္မႈရထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔အေျခအေနမွာဆို က်ေနာ္တို႔ ပိုၿပီးေတာ့ စည္းေႏွာင္မႈ အားေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆတယ္။ ခုခ်ိန္ဆိုရင္ ေကအုိင္အိုကလည္း တနည္းအားျဖင့္ ႏွစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားေတြ ေဖာ္ထားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီဘက္မွာလည္း တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ အန္စီေအသာ မျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ တဖြဲ႔ခ်င္းစီမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ဒီထိန္းခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားေတြက ရွိေနတယ္။ ရွိေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ေမွ်ာ္လင့္တာကေတာ့ေပါ့ဗ်ာ ဆိုး၀ါးလွတဲ့ ကြာဟခ်က္ေတြ၊ ဆိုး၀ါးလွတဲ့ အျမင္မတူမႈေတြ မျဖစ္ေလာက္ဘူးလို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ယူဆတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ဒီကေန႔ အားလုံးသြားရမယ့္လမ္းသည္ ႏိုင္ငံေရးကို အရင္းခံ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ၊ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိျဖစ္မွပဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာဟာ ပြင့္သြားလိမ့္မယ္လို႔ထင္တယ္။ ေျဖရွင္းသြားႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔လည္း ယူဆလို႔ ျဖစ္ပါတယ္ဗ်။” အန္စီေအလက္မွတ္ထိုးၿပီး ရက္ ၆၀ အတြင္း ႏိုင္ငံေရးမူေဘာင္ဆြဲ၊ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ရက္ ၉၀ တြင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြစဖို႔ သေဘာတူထားၾကေတာ့ ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္က ဘာေတြ ျပင္ထားသလဲ။ “က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက အန္စီေအ ထိုးျခင္း၊ မထိုးျခင္း ျဖစ္ျခင္းမျဖစ္ျခင္းက ပထမပိုင္း ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ ဒီကိစၥ ဒီလမ္းခရီးက အင္မတန္မွ ေရရာတဲ့လမ္းခရီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဘာလဲဆိုေတာ့ အန္စီေအကို ၇ ဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔နဲ႔သြားထိုးလို႔ အန္စီေအဆိုတဲ့ အဂၤါရပ္လကၡဏာနဲ႔က မျပည့္စုံပါဘူး။ ဟုတ္လား၊ အဲေတာ့ အန္စီေအထဲမွာပါတဲ့ တစုံလုံးနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြဆိုတာ တစုံလုံး မပါဘဲနဲ႔ ခင္ဗ်ား ဘယ္လိုမ်ဳိးသြားရွင္းမလဲ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔က ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကလည္း တစုံလုံးအတြက္ထားေပမယ့္ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ က်ေနာ္္တို႔လိုခ်င္တာအားလုံး ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏို္င္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆတယ္။ ဒါေပမယ့္ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ တဘက္နဲ႔ တဘက္ၾကားမွာ အန္စီေအကို မူတည္ၿပီးေတာ့မွ စည္းေႏွာင္မႈေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ စစ္ေရးအရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ တစုံတရာ ရႏိုင္တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာႏိုင္တဲ့ အျခားေသာလမ္းေၾကာင္းေတြကို အတြင္းအင္အားစုေတြ၊ အျပင္အင္အားစုေတြၾကားမွာ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေကာင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ပဲ ေမွ်ာ္လင့္ထားလို႔ရတယ္။”