ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး... ဘယ္ဟာမွ မေကာင္းခဲ့တာ ၾကာၿပီဟု လူတိုင္း သိၾကသည္။ တိုင္းျပည္ေကာင္းဖို႔အတြက္ ေျပာင္းလဲသင့္တာေတြ ေျပာင္းလဲရမည္ ဆိုတာလည္း စဥ္းစားၾကသူတိုင္း သိပါ သည္။ တိုင္းျပည္တြင္းမွာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ဳိးစံု ႀကံဳေတြ႕ခံစားၾက ရသူမ်ားက “ဒီအတိုင္း မေကာင္းဘူး၊ မျဖစ္ဘူး၊  မေနႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ေျပာင္းပါ၊ ျမန္ျမန္ ေျပာင္းၾကပါ”ဟု အံုႂကြ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာလည္း အားလံုး အသိျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္၊ တိုင္းျပည္ကို ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အာဏာရွင္စနစ္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ဦးေန၀င္း ကိုယ္တိုင္က “ခင္ဗ်ားတို႔ မႀကိဳက္လွ်င္ ေျပာင္းပါမည္၊ တစ္ပါတီစနစ္ ႀကိဳက္သလား၊ ပါတီစံုစနစ္ ႀကိဳက္သလား၊ ေျပာပါ” ဟု ဆိုကာ လူထုဆႏၵခံယူဖို႔ လုပ္ခဲ့တာလည္း ရွိခဲ့သည္။ အဲသည္ေနာက္မွာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ လုပ္ခဲ့သည္။ စနစ္ေျပာင္းေတာ့မလို သေဘာပါပဲ။ လူထုက တကယ္ျဖစ္ေလမလား ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို မႀကိဳက္သျဖင့္ မေျပာင္းခဲ့။ နဂိုမူလ အာဏာရွင္ပံုစံအတိုင္း ဆက္ေနခဲ့သည္။ အဲသည္ေတာ့၊ မေျပာင္းျပန္ဘူးေပါ့။ အဲသည္ေနာက္လည္း လူထုက ဘယ္ေတာ့မွ လက္မခံ၊ ဘယ္ေတာ့မွ မေက်နပ္ေတာ့၊ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေျပာင္းဖို႔ ျပင္လာျပန္သည္။ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္တဲ့။ အဲဒါကို က်င့္သံုးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေနလိုက္ရတာ ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ။ ၂၀၀၈ မွာ အဲသည္ ဖြဲ႕စည္းပံု ၿပီးစီးၿပီး၊ အဲဒါႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ ၂၀၁၀ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုတာ က်င္းပ၍ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ တစ္ခု ျပဳလုပ္ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္၊ မူပဲ ေျပာင္းတာ၊ လူ မေျပာင္း-တဲ့။ လူကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ပါပဲ၊ သို႔ေသာ္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ႀကိဳက္ေအာင္ ေနာက္တစ္မ်ဳိး ႀကိဳးစားျပမည္၊ ဆိုေသာ သေဘာ။ သို႔ေသာ္၊ ေလးငါးႏွစ္သာ ၾကာလာသည္။ အုပ္စိုးမႈယႏၲရားအဆင့္ဆင့္မွ အဲသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ၏ mindset ေတြက မေျပာင္း။ အဲသည္ေတာ့ တိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြ မေျပာင္းဘူးေပါ့။ သို႔ေသာ္၊ အဲသည္လို ေျပာလွ်င္လည္း တစ္ဖက္သတ္ ေျပာရာေရာက္မည္။ ေလးငါးႏွစ္အတြင္း တိုင္းျပည္ထဲမွာ စကားအသံုး အႏႈန္း အေျပာအဆိုေတြ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တာေတြေတာ့ ရွိသည္ေပါ့။ ယခင္က ေျပာလို႔ဆိုလို႔ မရသည့္ ကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာလို႔ ဆုိလို႔ရသည္။ သူလည္းေျပာ ကိုယ္လည္းေျပာ။ သို႔ေသာ္၊ ေျပာတာ အျပင္ေတာ့ ဘာမ်ား ေျပာင္းလဲ သလဲ။ ဘယ္သူ ဘာေျပာေျပာ နဂို အမူအက်င့္မ်ားအတုိင္း လုပ္ၿမဲကိုင္ၿမဲ။ တိုင္းျပည္၏ အေျခအေနမ်ားကလည္း နဂို မူလအတိုင္း ဆိုးၿမဲ၊ မေကာင္းၿမဲ။ ယခုေတာ့ လာပါၿပီ။ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ တဲ့။ ဒါမွာေကာ ဘယ္ေလာက္ ေျပာင္းမည္လဲ။ ေျပာင္းလဲခ်င္သူတို႔ကေတာ့ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ပါၿပီ၊ အခ်ိန္တန္႐ံုမက လြန္ပင္ လြန္ေနပါၿပီ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ မေျပာင္းလွ်င္ က်ဳပ္တို႔ ေျပာင္းပါမည္၊ ေဟာသည္မွာ ေျပာင္းလဲမယ့္ အစီအစဥ္ေတြ ဆိုၿပီးပါ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆို လာေနၿပီ။ သို႔ေသာ္၊ အင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ ထြက္ေတာ့မွပဲ ေျပာင္းလဲခ်င္သူတို႔ ေျပာင္းလဲခြင့္ တကယ္ ရမရ သိၾကရလိမ့္မည္။ ယခုအထိေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲက ဘယ္လို ေနေလမလဲ မေသခ်ာေသး။ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာမ်ဳိး တကယ္ျဖစ္မွသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္က လူထုဆႏၵႏွင့္ ထပ္တူညီစြာ ထြက္ေပၚႏိုင္မည္။ အဲသည္အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳကာလ၊ ဆႏၵမဲေပးရသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔ရက္၊ အဲသည္ေနာက္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေတြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာကာ အဲသည္ ရလဒ္မ်ား အတိုင္း ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးကာလ၊ အဲဒါေတြ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္။ ၿပီးေတာ့မွ သည္ေရြးေကာက္ပြဲမွ တကယ္ အေျပာင္းအလဲ ထြက္ေပၚ မထြက္ေပၚ သိႏိုင္မည္။ သည္ကေန႔က အႀကိဳကာလ၊ သို႔ေသာ္ အႀကိဳကာလမွာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မည့္ ပါတီေတြ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပႆနာ ႀကီးႀကီးမားမား မျမင္ရ မေတြ႕ရေသးေသာ္လည္း၊ သည္ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အဓိကအက်ဆံုး ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားျဖစ္သည့္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူလူထုမွာေတာ့ ျပႆနာေတြ ႀကံဳေနရၿပီ။ အဲဒါက မဲဆႏၵရွင္စာရင္း။ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းဆိုတာ ပထမတစ္ႀကိမ္ ထုတ္ျပန္ေတာ့ အမွားမွားအယြင္းယြင္း။ အဲဒါကို အရပ္ရပ္က ေျပာဆိုေ၀ဖန္ၿပီး၍ ယခု ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ထုတ္လာျပန္ေတာ့လည္း အလြဲလြဲအေခ်ာ္ေခ်ာ္။ သိပ္လြဲပါသည္၊ မွားပါသည္၊ သည္ဟာ မွား၍ ျပင္ေပးပါ ေတာင္းဆိုေတာ့ ေနာက္တစ္မ်ဳိး မွားပါသည္ စသျဖင့္ ေျပာဆို ေ၀ဖန္ေနၾကသည္။ မွားနည္း မွားပံုေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိး အဖံုဖံု။ ေျပာလွ်င္ ရွည္လ်ားလိမ့္မည္။ သည္အတြင္း မဲစာရင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တာ၀န္အရွိဆံုး ပုဂ္ၢိဳလ္က ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ မွန္ႏိုင္မည္ဟု ဆုိလိုက္ေတာ့ အေတာ္ ခြက်သည္။ စာေမးပြဲအေနႏွင့္ ေျပာလွ်င္ေတာ့ ၃၀ သည္ ဘယ္စာေမးပြဲမွ မေအာင္ႏိုင္သည့္ အမွတ္။ သို႔ေသာ္၊ ထားပါေတာ့။ ၃၀ ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေတာ့မလို ျဖစ္ေနၿပီ။ မဲစာရင္းက အမွတ္ ၃၀ ဆိုလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္သည္ေကာ ၃၀ ထက္ ပိုႏိုင္မည္လား။ ဒါဆိုလွ်င္ ဘာလုပ္ၾကမည္လဲ။ မဲစာရင္း ေအာင္မွတ္ရသြားေအာင္၊ အဲဒါႏွင့္ တဆက္တည္း ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္လည္း ေအာင္မွတ္ ရသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္စရာ နည္းလမ္းမ်ားေတာ့ ရွိေသးသည္။ သည္ကေန႔ပဲ၊ အဲသည္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ တစ္စုႏွင့္ ေတြ႕ရသည္။ ႐ုပ္ရွင္ ဂီတႏွင့္ စာေပအႏုပညာသမားမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ “မဲေပးပိုင္ခြင့္ မဆံုး႐ႈံးဖို႔ မဲစာရင္း ၾကည့္ၾကစို႔” အစီအစဥ္မွာ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ (၂၀. ၉. ၂၀၁၅) ေန႔လယ္က ဆူးေလ ရွန္ဂရီလာဟိုတယ္မွာ က်င္းပတာ ျဖစ္သည္။ သည္အစီအစဥ္မွာ ႐ုပ္ရွင္-ဂီတ-စာေပ အႏုပညာသမားမ်ားက မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူလူထုအား မဲစာရင္း အမွားမ်ားေၾကာင့္ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ မဆံုး႐ံႈးၾကရန္အတြက္ ယခု ေပးထားသည့္ အခ်ိန္အေတာအတြင္း မဲစာရင္းမ်ားကို ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် သြားေရာက္ စစ္ေဆးၾကရန္ႏွင့္ မိမိ အမည္ မပါရွိပါက ပါရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ မီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ၾကတာ ေတြ႕ရသည္။ အဲသည္ပြဲမွာ သတိျပဳမိလိုက္တာ ႏွစ္ခုရွိသည္။ တစ္ခုက၊ အႏုပညာရွင္မ်ား၏ လုပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ အဲသည္က ဆင့္ပြားျဖစ္ေပၚႏိုင္လာသည့္ အက်ဳိးဆက္ မ်ားသည္ မတိက် မမွန္ကန္ေသာ မဲစာရင္းမ်ား တိက် မွန္ကန္လာေအာင္ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ လိမ့္မည္။ တစ္နည္းေျပာေသာ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ ပိုမို တိက်မွန္ကန္စြာ ထြက္ေပၚလာေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္လိမ့္မည္၊ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ခုကမူ၊ အႏုပညာသမားမ်ား၏ ေျပာင္းလဲလာေသာ အေနအထား ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း အာဏာရွင္ အစိုးရ အဆက္ဆက္ လက္ထက္တြင္ အႏုပညာရွင္တို႔သည္ မျငင္းဆန္ႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းမ်ား ေၾကာင့္ အစိုးရ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾက ရဖူးသည္။ သည္ကေန႔တြင္မူ အႏုပညာသမားမ်ားက မိမိတို႔ ယံုၾကည္ခ်က္ မိမိတို႔ သေဘာဆႏၵမ်ားအတိုင္း မိမိတို႔ ဘာသာ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားကာ ေခတ္အေျပာင္းအလဲကို ႀကိဳဆိုလ်က္ရွိၾကၿပီ ဟူ၍ ျမင္လိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတြင္ ေခတ္စနစ္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံသားတို႔ကိုယ္တိုင္ စိတ္ဓာတ္မ်ား၊ အေတြးအႀကံမ်ား၊ အမူအက်င့္မ်ား ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ လိုသည္။ ယေန႔ အႏုပညာ သမားေတြက စိတ္ဓာတ္ ေျပာင္းလဲမႈကို ေရွ႕ေဆာင္ ျပသခဲ့ၾကၿပီ။ လူထုၾကားထဲမွ ဘယ္အလႊာ ဘယ္အစု ဘယ္အုပ္စုေတြက ဘယ္သို႔ ဆက္လက္ လႈပ္ရွားကာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္လဲ ဟူသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရေပမည္။ ေဖျမင့္ ၂၀-၉-၂၀၁၅   (ျပည္သူ႔အေရးဂ်ာနယ္၊ အတြဲ - ၁၊ အမွတ္ - ၅၂၊ ဆရာေဖျမင့္ေဆာင္းပါးကို ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္)