နွေဦးတော်လှန်ရေးက အထိုက်လျောက် ကျယ်ပြန့်နက်နဲလာတဲ့အခါ မြန်မာပြည်မှာ ခေတ်တိုင်းရဲ့ ကျဆုံးမှုတရားခံက ပြန်ပေါ်လာပါပြီ။ မြန်မာပြည်ရဲ့ အဖိနှိပ်ခံတို့ တော်လှန်ရေးကို ခေတ်တိုင်းမှာ ကျဆုံးစေခဲ့တဲ့၊ ခေတ်တိုင်းမှာ ဆင်းရဲစေခဲ့တဲ့ ညီညွတ်ရေးမတည်ဆောက်နိုင်ခြင်း ပြဿနာကြီးပါပဲ။

ဟိုး..ပဝေသဏီက ၁၉၀၆ မတိုင်ခင် ကိုလိုနီတော်လှန်ရေး ခေတ်ဦးကလည်း ဒီပြဿနာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ချင်းမှာ ကြွမ်ဘိ၊ ကယားမှာ စော်လဖော်၊ ရခိုင်မှာ ဦးဥတ္တမ စတဲ့ နယ်ပယ်လူမျိုးစု အသီးသီးက အမျိုးရေးစိတ်ဓာတ်ပြင်းပြင်းနဲ့ ထကြွပုန်ကန်ခဲ့ပေမဲ့ ထင်သလောက် ခရီးမပေါက်ခဲ့ရတာ ညီညွတ်ရေး မတည်ဆောက်နိုင်ခဲ့လို့ပါ။

တခါ နေဝင်းခေတ်ကုန်ပိုင်း ၈ လေးလုံးအရေးတော်ပုံကျတော့လည်း ဦးနု၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ကျောင်းသား စသဖြင့် ညီညွတ်ရေး မတည်ဆောက်နိုင်တဲ့အခါ ရန်သူက လက်ဦးမှုရယူပြီး အပိုင်ချေမှုန်းခံရတာပါ။

ဒီတခါ နွေဦးတော်လှန်ရေး လာပါပြီ။ အမေ လူထုဒေါ်အမာ ပြောသလို အာဏာရှင်ဆိုတာ အရှင်ထွက် မထွက်တော့ အာဏာရှင်တွေ ရှိနေသရွေ့၊ သူတို့ အသေထွက် မထွက်သရွေ့ကတော့ တိုင်းပြည်က မကြာခဏ ပျက်စီးနေရဦးမှာပါပဲ။ တော်လှန်နေကြရဦးမှာပါပဲ။ တော်လှန်တဲ့နေရာမှာ ညီညွတ်မှုကို မတည်ဆောက်နိုင်တဲ့အခါ လုံးပါး ပါးသွားရတာပါပဲ။

ကျနော်တို့ နွေဦးတော်လှန်ရေးကြီးကလည်း အခုအချိန်မှာ ထိုက်သင့်တဲ့ စိုးမိုးမှုတွေ ရရှိလာနေပါပြီ။ အခုတော်လှန်ရေးကြီးကို လမ်းကြောင်းမှန်မှန်နဲ့ အောင်မြင်အောင် ဘယ်လို ဆင်နွှဲကြမလဲ။ မကျဆုံးနိုင်ပါဘူးလို့ စုံမှိတ်လို့ ဟန်ကြိတ်မနေစေချင်ပါဘူး။ တချိန်က ရန်ကုန်အစိုးရလို့ ပြောရလောက်အောင် တော်လှန်ရေးတပ်တွေဟာ နယ်မြေတွေ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပေမဲ့ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ဆုံးရှုံးလိုက်ရတဲ့ သာဓကတွေက အထင်ကရ ရှိနေပါတယ်။

အခုလည်း မြန်မာပြည် နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာ သမိုင်းအဋ္ဌကထာအရတော့  ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစု မတည်ဆောက်နိုင်ရင် အောင်မြင်ဖို့ မလွယ်ကူလှပါဘူး။ ရန်သူ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ သွေးခွဲရေးမှာ ပြိုင်စံရှားလှပါတယ်။ နဂိုကတည်းက တော်လှန်သောအတွေးအခေါ် လုံးဝမရှိအောင် ချိုးနှိမ်ထားသလို ဘာသာရေး အစွန်းရောက်အောင် မျိုးဆက်တဆက်လောက် ပက်ပက်စက်စက် မှိုင်းတိုက်ထားတာပါ။ ဒီတော့ ကျနော်တို့ဘက်က နိုင်ငံရေးအင်အားစု၊ လက်နက်ကိုင်အင်အားစု၊ အရပ်ဘက် (NGO/INGO) အင်အားစု၊ နိုင်ငံရေးပါတီအင်အားစု၊ ပြည်ပရောက် မြန်မာပြည်သူအင်အားစု၊ သမဂ္ဂအင်အားစု၊ သပိတ်အင်အားစု စတဲ့ တော်လှန်ရေးရဲ့ အတောင်ပံကြီးတွေ အကုန်လုံး စုစည်းထားနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။

ကဲ… ..ဒီလိုဆိုတော့ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကို ဘယ်လိုဖော်ဆောင်မလဲ စဥ်းစားရပါပြီ။

အနိမ့်ဆုံး ဘုံလုပ်ငန်းစဥ်တူညီတဲ့ အစုအဖွဲ့တွေ အားလုံးပေါင်းစည်းရမှာပါ။ စစ်အုပ်စု၊ စစ်ဗျူရိုကရက်ယန္တရား၊ စစ်အုပ်စုဒေါက်တိုင် ဆိုတဲ့ စစ် (စစ် ၃) စစ် ကျဆုံးရေးဟာ အနိမ့်ဆုံး ဘုံသဘောတူညီချက် ဖြစ်ရပါမယ်။ အဲဒီလုပ်ငန်းစဥ်ကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အကြားအလပ်မရှိ ချီတက်နိုင်မလဲ ဆွေးနွေးတိုင်ပင် လုပ်ငန်းစဥ်တွေ ချမှတ်ရမှာပါ။ ဒေသန္တရအစိုးရတွေ တည်ဆောက်ရပါမယ်။ လက်ရှိ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာတော့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC) ရှိနေပေမဲ့ NUCC ရဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုဟာ ဘောင်ကျဥ်းနေပါသေးတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ၊ မြေပြင် အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ နိုင်ငံတကာရောက် မြန်မာပြည်သူအင်အားစုတွေရယ်ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စည်းရုံးဖို့လိုပါတယ်။

စည်းရုံးတဲ့နေရာမှာတော့ နိုင်ငံရေးသဘောထား ရိုးစင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဥပမာ ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလား၊ လူမျိုးစုတွေရဲ့ဆန္ဒကို အခြေခံတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလား ဒါ တိကျအောင် ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ထားဖို့ လိုတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ လက်ခံနိုင်တဲ့ အခင်းအကျင်းရဲ့ ဘောင်ကို ကြိုစဥ်းစားရမယ်။

အကောင်းဆုံး ဥပမာပေးရရင် ULA/AA ရက္ခိုင့်တပ်တော်ပေါ့။ သူတို့လိုချင်တာက ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း (ကွန်ဖက်ဒရိတ်) လို့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက တရားဝင် ထုတ်ပြောပြီးသား။ သူတို့မှာ ရက္ခိတလမ်းစဥ် ရှိတယ်လို့လည်း ပြောပြီးသား။ ဒါကို ဒီဘက်က ဘယ်လို အာမခံချက် ပေးနိုင်မလဲ။ ဒါ အဓိကအချက်ပဲ။ သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်ကို အာမခံပေးနိုင်တဲ့သူနဲ့ ဆွေးနွေးမယ်လို့ ပြောထားပြီးသား။

ဒီတခုတည်းမဟုတ်ဘူးနော်။ စဥ်းစားစရာတွေ အများကြီးပဲ။ ဒါ့ကြောင့် တပ်ပေါင်းစု တည်ဆောက်တဲ့အခါ စစ် (စစ် ၃) စစ် ချေမှုန်းရေးဆိုတဲ့ ဘုံလုပ်ငန်းစဥ်နဲ့ မပြီးသေးဘူး။ နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးအပေးအယူ၊ ကတိကဝတ်တွေ လိုပါတယ်။ NUG အနေနဲ့လည်း ဘယ်အဖွဲ့နဲ့ ဘယ်အဆင့်ထိ သဘောတူထားတယ် ဆိုတာမျိုး ထုတ်ပြောတာ မရှိသေးပါဘူး။ ခန့်မှန်းသုံးသပ်ဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။

နောက်တခုက ညီညွတ်ရေးကို တပ်ပေါင်းစုအတွေးအခေါ်နဲ့ မတည်ဆောက်ဘဲ တစု၊ တဖွဲ့အောက်ကို ဇွတ်အတင်း သိမ်းသွင်းရင်လည်း မနှေးမကြာ ပျောက်ကွယ်သွားဦးမှာပါပဲ။ တဖွဲ့နဲ့တဖွဲ့၊ တစုနဲ့တစု နားလည်မှုရှိရှိနဲ့ အပြန်လှန် လေးစားမှသာ ညီညွတ်ရေးက အောင်မြင်နိုင်မှာပါ။ ပြည်သူလူထုရဲ့ ထောက်ခံမဲတွေနဲ့ တရားဝင်မှု (De Jure Legitimacy) ရရှိထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လက်တွေ့ မြေပြင်တွင် ကိုယ်ပိုင်ထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေ၊ အုပ်ချုပ်မှုယန္တရားတွေ၊ လူထုထောက်ခံမှု အသီးသီး ရရှိခြင်းအားဖြင့် တရားဝင်မှု (De Facto Legitimacy) ရှိသော အဖွဲ့အစည်းတွေ စတာတွေအားလုံး လက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့ လိုပါတယ်။

တိုက်နယ်၊ မြို့နယ်၊ ခရိုင်၊ တိုင်းနဲ့ နိုင်ငံတော်အဆင့်ထိ အဆင့်ဆင့်သော ညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီတွေ ဖွဲ့ရပါမယ်။ မြို့နယ်အဆင့်မှာလည်း လူထုလက်ခံထားတဲ့ ရှိသမျှ လက်နက်ကိုင်၊ ရှိသမျှ နိုင်ငံရေးအင်အားစု၊ ရှိသမျှ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တွေ အကုန်စုပေါင်းပြီး မြို့နယ်ညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ ဖွဲ့ရပါမယ်။ မြို့နယ်တွင်း အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ လုံခြုံရေး၊ တိုက်ခိုက်ရေး၊ ကယ်ဆယ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးရေး စတဲ့ အရေးပေါင်းစုံကို အလုပ်ကော်မရှင်တွေ ဖွဲ့စည်းတာမျိုးဖြစ်စေ၊ တဦးချင်း တာဝန်ခံတာမျိုးဖြစ်စေ စီမံကွပ်ကဲရမှာပါ။

ဒီနေရာမှာ သတိမူသင့်တာက လူမျိုးစုနယ်နိမိတ် ယူနစ်ကောင်စီတွေ၊ ဒေသအခြေပြုယူနစ် ကောင်စီတွေ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ ယောကာကွယ်ရေးတပ်ဆိုရင် ကျောမြို့၊ ဆောမြို့၊ ဂန့်ဂေါမြို့၊ ကျောက်ထုမြို့၊ ထီးလင်းမြို့ စတဲ့ ယောဒေသလို့ ခေါ်ဝေါတဲ့ ဒေသအတွက် ဖွဲ့စည်းပြီး အဲဒီဒေသကို သူတို့ကိုယ်တိုင် စီမံကွပ်ကဲတာပါ။ တခါ စစ်ကိုင်းတိုင်းအထက်ပိုင်းက ရှမ်းနီတို့၊ ရှမ်းမြောက်က ပလောင်တို့လို လူမျိုးစုနယ်နိမိတ်ကောင်စီတွေလည်း ပေါ်လာမှာပါ။ သူတို့ကိုလည်း ကြိုဆိုလက်ခံပေးရမှာပါ။ ဒါမှသာ ထုထည်အင်အားကောင်းကောင်းနဲ့ ရန်သူကို အရှိန်ပြင်းပြင်းနဲ့ ဖြိုခွင်းနိုင်မှာပါ။ သဘောတရားကတော့ ဒါလောက်ဆို သဘောပေါက်ကောင်းပါကဲ့ဗျာ။ ထထကြွကြွ ရိုးရိုးသားသား လုပ်ဖို့ပဲလိုတာ။

ကိုင်း.. ဗျာ။ ကျနော်တို့ မြန်မာပြည် အဖိနှိပ်ခံ တော်လှန်ရေးကို ခေတ်အဆက်ဆက် ပုတ်ချခဲ့တဲ့ ညီညွတ်ရေးတည်ဆောက်မှု ပြဿနာကြီး ပြန်လာပါပြီ။ နတ်ဆိုးသခင်ကြီး ပြန်နိုးထလာပါပြီ။ တိုင်းပြည်အပေါ် ချစ်တဲ့စိတ်၊ လူထုကို အလုပ်ကျွေးပြုတဲ့စိတ်၊ မျိုးဆက်သစ် စွန့်လွှတ်ရဲသူတွေကို အားနာချီးမြှောက်တဲ့စိတ်နဲ့ နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက် ရိုးရိုးသားသားနဲ့ ညှိနှိုင်းကာ ညီညွတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကြီးတခု တည်ဆောက်ပြီး တော်လှန်ရေးတပ်ဦးအဖြစ် တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းလာမယ် ဆိုရင်တော့ မြန်မာပြည်လူထု လွတ်မြောက်ရဖို့ သေချာနေပါပြီ။

အဲ… ဒါပေမဲ့ တယောက်တပေါက်နဲ့ ငါ့မြင်းငါစိုင်း၊ ငါ့လှေငါထိုးနေရင်ဖြင့် အာဏာရှင်စနစ်ဆိုးကြီးအောက်က ရုန်းထွက်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ ဆရာသခင်ကိုယ်တော်မှိုင်းရဲ့ လေးချိုးတကြောင်းနဲ့ သတိပေးလိုက်ပါရစေ ခင်ဗျာ..။

အဲဒါကတော့ “အမြှောက်ကြိုက်ကြိုက်ပြီး အခြောက်တိုက် လူမညီပါလျှင် မှားကြလိမ့်မထင့်” ဟူသတတ်။

ငြိမ်းမောင် (ပ.တ.တ)