ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္မည္ဟု အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရက ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၿပီး ၃ ႏွစ္အၾကာတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ရပ္တန္႔ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လက္ထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (၂၁ ရာစုပင္လံု) သံုးႀကိမ္က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူညီခ်က္ ၅၁ ခ်က္ ရရွိထားသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါသေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ အေရးႀကီးသည့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ၊ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား မပါဝင္ေသးပါ။ ၂၀၁၈ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းႏွင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ပင္လံုညီလာခံ သံုးႀကိမ္ထပ္လုပ္ရန္ အစိုးရက ရည္မွန္းခဲ့ေသာ္လည္း လတ္တေလာတြင္ တရားဝင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားပင္ မစတင္ႏိုင္ေသးေပ။ တိုးတက္မႈတစံုတရာအေနျဖင့္ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လက္ထက္တြင္ မြန္ႏွင့္ လားဟူ လက္နက္ကိုင္ႏွစ္ဖြဲ႔ တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (အန္စီေအ) တြင္ လက္မွတ္ထိုးလာၾကသျဖင့္ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အေရအတြက္ ၁၀ ဖြဲ႔ ရွိလာသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ရပ္တန္႔ေနရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ရွာေဖြၾကည့္လွ်င္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ အသီးသီးက ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ရပ္တန္႔သြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးအၿပီး မၾကာမတင္ကာလမွာပင္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ) က ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွ ေခတၱရပ္နားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ မေရွးမေႏွာင္းမွာပင္ အန္စီေအ လက္မွတ္ထိုးအဖြဲ႔တဖြဲ႔ျဖစ္သည့္ RCSS/SSA ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ/ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (ေတာင္ပိုင္း) ကပါ စစ္ေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားက ႏုတ္ထြက္ခဲ့ျပန္သည္။ အဆိုပါ တပ္ဖြဲ႔ႏွစ္ခုကပင္ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ကို စြန္႔ခြာလိုသည့္ သေဘာထားမွတ္ခ်က္မ်ား ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ႏွင့္ တရားဝင္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ရပ္တန္႔သြားေတာ့သည္။ ဒီအေတာအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္သည္ ေကအန္ယူ၊ ေကအန္ပီပီ၊ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ေကအန္ယူ၊ ေကအန္ပီပီတို႔ႏွင့္ တရားဝင္ေဆြးေႏြးပြဲအထိ တက္လွမ္းႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကရင္နီ အမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ (ေကအန္ပီပီ) အန္စီေအစာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ထိုးမည္ဟူေသာ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚခဲ့သည္။ ၿခံဳၾကည့္လွ်င္ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၁၀ ဖြဲ႔ႏွင့္ေရာ၊ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္မထိုးရေသးသည့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔ႏွင့္ပါ တရားဝင္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပန္လည္က်င္းပႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ လတ္တေလာ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ရကၡဳိင့္တပ္မေတာ္ (ေအေအ) ႏွင့္ တပ္မေတာ္အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနၿပီး သမၼတ႐ံုး ေျပာခြင့္ရသူက ရခိုင္တိုက္ပြဲ ရွည္ၾကာႏိုင္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာၾကားထားသည္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ သမၼတသစ္ ဦးဝင္းျမင့္ တက္လာသည့္အခါ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ဒုတိယအဆင့္သို႔ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္သည္။ သမၼတ ဦးဝင္းျမင့္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကတိသစၥာျပဳပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ဦးစားေပး ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ (၁)    တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ ျပည္သူမ်ားရဲ႕ လူမႈစီးပြားဘဝ တိုးတက္ျမင့္မားေရး၊ (၂)    အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ (၃)    ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး တို႔ကို ဦးတည္ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကလည္း မၾကာေသးခင္က က်င္းပခဲ့သည့္ ‘ဝ’ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ အခမ္းအနားသို႔ သဝဏ္လႊာေပးပို႔ကာ အန္စီေအကို လက္မွတ္ထိုးၾကရန္ တိုက္တြန္းသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ အင္အားအေတာင့္တင္းဆံုးျဖစ္သည့္ ‘ဝ’ တပ္ဖြဲ႔ကေတာ့ အန္စီေအစာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္မထိုးဟု ေျပာထားသည္။ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကား ေမွ်ာ္ေလတိုင္းေဝးဟု ဆိုရမလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရွာပံုေတာ္သစ္ဖြင့္ရန္ လုိၿပီလားဟုလည္း ေစာေၾကာမိသည္။