လူ႔ယဥ္ေက်းတို႔အတြက္ ျပည့္ကံေကြၽးမရဲ႕ ေလၽွာက္လဲခ်က္ပါ။ က်မ တေယာက္တည္းအတြက္ ေလၽွာက္လဲခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔ကို ေခၚခ်င္သလို ေခၚႏိုင္ပါတယ္။ ျပည့္ကံေကြၽးမ၊ ျပည့္တန္ဆာမ၊ ဖာသည္မ၊ ကြိတ္၊ ဇိမ္မယ္၊ အျပာမယ္၊ နတ္သမီး၊ ပီ(pha)ေအစီ (Ah Chaung)၊ မိန္းမေပါ့၊ မိန္းမသြမ္း၊ မိန္းမရႊင္… ။ ေခၚခ်င္သလိုသာ ေခၚပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကေတာ့ အယဥ္ေက်းဆုံးစကားနဲ႔ ‘ျပည့္တန္ဆာ’တဲ့။ ဒါကလည္း အခုမွ ေခၚတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရတနာပုံ ေနျပည္ေတာ္ေခတ္ကတည္းက ျပည့္ကံေကြၽး၊ ျပည့္ႀကီးတန္ဆာ၊ ျပည့္တန္ဆာရယ္လို႔ ေခၚခဲ့တာကလား။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ ပါဠိေဝါဟာရ “နဂရေသာဂီနိ” ဆိုတဲ့ပုဒ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး မွည့္ေခၚခဲ့တာ။ “နဂရံ- ျပည္ကို ေသာေဘတိ- တင့္တယ္ေစတတ္၏၊ ဣိတိ- ထို႔ေၾကာင့္၊ နဂရံဘီနိ- ျပည့္တန္ဆာ မည္၏” လို႔ ျမန္မာ့ပညာရွိႀကီးမ်ား ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳခဲ့ေပသကိုး။ ထားပါေလ။ အခုတင္ျပခ်င္တာက ႏိုင္ငံေတာ္ ျပ႒ာန္းဥပေဒမွာ “ျပည့္တန္ဆာ ႏွိပ္ကြပ္ေရး အက္ဥပေဒ” လို႔ ဆိုထားေလေတာ့…။ ရက္စက္လိုက္ၾကတာ။ လူ႔ယဥ္ေက်းတို႔ စည္းဝိုင္း အျပင္ဘက္မွာ ေခြးေလေခြးလြင့္ေလာက္ေတာင္ တန္ဖိုးမထား၊ အပယ္ခံဘဝနဲ႔ ေနရတဲ့အျပင္ အစိုးရက ဥပေဒနဲ႔ပါ ထပ္မံ “ႏွိပ္ကြပ္” ဦးမယ္ဆိုေတာ့..။ ေႁမြပူရာ ကင္းေမွာင့္၊ လဲေနသူကို တင္းပုတ္နဲ႔ ဆင့္ထုလိုက္သလိုပဲ။ က်မတို႔ဘဝမွာ ေဖာက္သည္ကို ေၾကာက္ရ၊ ေခါင္းကို ေၾကာက္ရ၊ ပုလိပ္ကို ေၾကာက္ရတဲ့အျပင္ ႏွိပ္ကြပ္ေရး က်ိဳင္းတုတ္ကိုပါ ေၾကာက္ေနရတာပါ။ အယဥ္ေက်းဆုံးေခၚၿပီး အၾကမ္းတမ္းဆုံး၊ အဆိုးဝါးဆုံး ဖိႏွိပ္လိုက္တာပဲ။ “ျပည့္တန္ဆာ ႏွိပ္ကြပ္ေရးဥပေဒ..” တဲ့။ ဖာသည္မလည္း ေသြးသားနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ လူသားတေယာက္ပါ။ ေဖာက္သည္ကို ခယတဲ့အၿပဳံးနဲ႔ ေအာက္က်ိဳ႕ရေပမယ့္ ရင္ထဲက အခံေဝဒနာေတြေၾကာင့္ ပီပီသသ အၿပံဳးလွလွေတာ့ ဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲရွင္။ ဒါကိုပဲ ျမႇဴဆြယ္တယ္လို႔ ဆိုၾကျပန္ေသးတယ္။ ေလာ္လီခ်င္လို႔မွ မဟုတ္ဘဲ။ “ငါ့ဝမ္းပူဆာ မေနသာ” လို႔ မလွမပ ၿပဳံးျပရတဲ့ ဘဝပါ။ မားကက္တင္းအၿပံဳးလို႔ ဆိုခ်င္လည္း ဆိုပါေလ။ တကယ္ေတာ့ ေဖာက္သည္ကို မ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးတာပါ။ တခုေတာ့ ေမးပါရေစ။ ျပည့္တန္ဆာမွာ အခြင့္အေရး မရွိရေတာ့ဘူးလား။ ေျပာရဦးမယ္။ ျမန္မာဘုရင္ သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွာေတာင္ ျပည့္တန္ဆာ အခြင့္အေရး ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ရတနာပုံေခတ္က မႏၲေလးရဲ႕ ျပည္ႀကီးေပ်ာ္ဘြယ္ အရပ္ဆိုတာ ျပည့္ကံေကၽြး၊ ျပည့္တန္ဆာတို႔အတြက္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့တဲ့ အရပ္ေပါ့။ စနစ္တက် စည္းရွိကမ္းရွိ ထားေပးခဲ့တာ။ သူတို႔ကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ “ေရွ႕႐ုံးေတာ္အရာရွိ” ဆိုတာ ထားေပးခဲ့တယ္။ ဘာလဲ..။ မယုံလို႔လား။ မယုံရင္ ျမန္မာမင္းမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစာတမ္းမွာ ရွာၾကည့္ေပါ့။ ျပည့္တန္ဆာကို ေနရာဌာန သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိသူနဲ႔ ေနရာမရွိ တိတ္တိတ္ သြားလာလႈပ္ရွားသူလို႔ ႏွစ္မ်ိဳးေတာင္ ခဲြျပလိုက္ေသးရဲ႕။ အေခၚအေဝၚပါ မတူဘူးရွင့္။ ေနရာဌာနနဲ႔ အလုပ္လုပ္သူကိုေတာ့ “ျပည့္တန္ဆာ၊ ျပည္ႀကီးတန္ဆာ၊ ဖာသည္၊ မိန္းမသြမ္း၊ မိန္းမရႊင္လို႔ ေခၚၿပီး ေနရာမရွိဘဲ လႈပ္ရွားသူေတြကိုေတာ့ ကြိတ္၊ မိန္းမေပါ့လို႔ ခြဲေခၚခဲ့တာေလ။ ရန္ကုန္မွာေတာ့ ကိုလိုနီေခတ္ဦး ၁၈၇၄ ေလာက္ကစၿပီး ေကာင္းတုံတ႐ုတ္ေတြက မေလးစကားကို အသံဖလွယ္ကာ “ေလာကီး (Lo ki)” လို႔ ေခၚၾကတာေပါ့။ ႐ုိင္း႐ုိင္းေျပာၾကပါစို႔ရွင္။ ဖာအိမ္၊ ဖာခန္းကိုေတာ့ “ေလာကီးက်ိဳက္” တဲ့။ ၂၇၊ ၂၈၊ ၂၉ လမ္းတို႔မွာ တ႐ုတ္မေလးေတြအတြက္ ေလာကီးက်ိဳက္ေတြ ရွိတယ္။ ၃၅ နဲ႔ ၃၆ လမ္းတို႔ကေတာ့ ဥေရာပနဲ႔ ဂ်ပန္မေလးေတြရဲ႕ ေလာကီးက်ိဳက္ေတြ ရွိခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ပုရိသမ်ား သိပ္ခက္တယ္ေလ။ ျပည့္တန္ဆာ မာန္တက္ၿပီး ႐ုိက္ပဲြ၊ ႏွက္ပြဲ၊ သတ္ပြဲေတြ ခဏ ခဏျဖစ္လို႔ ၁၉၂၂ ထဲမွာ “ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္ ပိတ္ပင္တားဆီးေရး” ဥပေဒ ထုတ္လိုက္ေတာ့ က်မတို႔ဘဝလည္း ေနရာအႏွံ႔ ေလၽွာက္လို႔ မားကက္တင္း ဆင္းခဲ့ရတာ အခုထိပဲေပါ့။ တကယ္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာကေတာ့ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ပါ။ အဲဒီကာလက တ႐ုတ္မေလးေတြ ၅၀ ေက်ာ္ အဖမ္းခံရတယ္ေလ။ ဟိုတေလာက အဖမ္းခံရသူေတြထက္ ပိုမ်ားတာေပါ့ေနာ္။ ေျပာရဦးမယ္။ ၁၉၄၈ ထဲမွာ လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ က်မတို႔လည္း ေပ်ာ္တာေပါ့။ အရင္လို ေလာကီးက်ိဳက္ေတြ ခြင့္ျပဳေလမလားလို႔ ေမၽွာ္မိပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၄၉ ထဲမွာ အက္ဥပေဒအမွတ္ (၂၄) နဲ႔ “ျပည့္တန္ဆာပေပ်ာက္ေရးဥပေဒ” ဆိုၿပီး ျပ႒ာန္းလိုက္ပါေတာ့တယ္။ ပေပ်ာက္ေရး..တဲ့။ ရယ္ဖို႔ေကာင္းလိုက္တာ ဘုရားသခင္ေတာင္ ပေပ်ာက္ေအာင္ မစြမ္းသာခဲ့ပါဘူး။ တဦးခ်င္းေတာ့ ကယ္တင္ခဲ့ႏုိင္လို႔ေတာ့ ျပည့္တန္ဆာဘဝကေန ေထရီမေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ အရွိသားပဲ။ ပေပ်ာက္မသြားတဲ့ အဆုံးမွာေတာ့ ၁၉၅၁-၅၅ ထဲမွာ ျပည့္တန္ဆာ ပေပ်ာက္ေရး စုံစမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ၿပီး အစီရင္ခံစာေတြ တင္ၾကေသးတယ္။ ေစတနာနဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေက်းဇူးတင္ဖို႔ေကာင္းတယ္။ သူတို႔က ကယ္တင္ေရးနဲ႔ စာရိတၱျပဳျပင္ေရးကိုပါ တြဲလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အစီအမံပါပဲ။ “စာရိတၱျပဳျပင္ေရး” ဆိုေတာ့ အခက္သားပဲ။ က်မတို႔က စာရိတၱပ်က္တာမွ မဟုတ္ဘဲ။ ခိုး၊ ဆိုး၊ လုယက္၊ လူသတ္၊ လိမ္လည္တာ ဘာတခုမွ မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ငါးပါးသီလ မပ်က္ယြင္းဘူးေလ။ တခါတရံ ဧည့္သည္ေက်နပ္ေအာင္ သူရာေမရိယေတာ့ ဟန္ေဆာင္ ေသာက္ျပရတာ ရွိရဲ႕။ မုသားမပါ အလကၤာမေခ်ာတာေၾကာင့္ လူယဥ္ေက်းမ်ားလို မုသာဝါဒလည္း အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ရွိပါတယ္။  သူတပါး အက်ိဳးပ်က္ေလာက္ေအာင္ မလိမ္မညာခဲ့ပါဘူး။ ဇာတ္နာေအာင္ ဘဝအေၾကာင္းေျပာရင္း မ်က္ရည္ခံထိုးတဲ့ သေဘာပါ။ စာရိတၱပ်က္တယ္လို႔ စြပ္စြဲခ်င္သပ ဆိုရင္လည္း လူယဥ္ေက်းစကား ငွားေျပာရရင္ “အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္” ဆိုသလိုပါပဲရွင္။ တကယ္ေတာ့ ငါ့ဝမ္းပူဆာ မေနသာလို႔ ခႏၶာကိုယ္ေပးၿပီး တညတာ ေပ်ာ္ပါးဖို႔ ခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။ က်မတို႔ဘဝကို ကယ္တင္ဖို႔ဆိုၿပီး ၁၉၆၂ စစ္တပ္အာဏာမသိမ္းမီက ဝကၤပါလမ္းထဲမွာ “အမ်ိဳးသမီးေဂဟာတခုကို ပါလီမန္အမတ္ေဟာင္း အစ္မႀကီး ေဒၚခင္လွက ေစတနာထား လုပ္ေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Demand နဲ႔ Supply မမၽွခဲ့ဘူးေလ။ ေဂဟာလက္ခံႏိုင္တာထက္ က်မတို႔ဦးေရက ပိုေနတာကိုး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ေစတနာက ေလးစားစရာ၊ ေက်းဇူးတင္စရာ။ ၁၉၅၆ ထဲမွာပဲ ျပည့္တန္ဆာပေပ်ာက္ေရး ဥပေဒကို ျပင္ၿပီး ျပည့္တန္ဆာ ႏွိပ္ကြြပ္ေရးအျဖစ္ ျပင္လိုက္တယ္။ မပေပ်ာက္လို႔ ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ သေဘာလားလို႔ ေမးခ်င္လိုက္တာ။ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ရွိသူေတြကေတာ့ ျပည့္တန္ဆာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဟာ ေခတ္စနစ္ေၾကာင့္လို႔ဆိုၿပီး ေခတ္စနစ္ေတြကို ျပဳျပင္ဖို႔ ေဟာေျပာခဲ့ၾကတာေတြလည္း ရွိပါရဲ႕။ ဒါလည္း စိတ္ကူးယဥ္တာပါ။ ေမတၱာဓာတ္ေတာ့ ႀကီးဟန္ပဲ။ က်မတို႔မွာ ဘာအျပစ္ရွိလို႔ ႏွိပ္ကြပ္ခ်င္ရတာလဲလို႔ ေမးခ်င္တယ္။ က်မတို႔ အက်ိဳးျပဳခဲ့တာေတြလည္း ရွိခဲ့တာပဲ။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ သမားေတာ္ႀကီး ဇီဝကဆိုတာ အစ္မႀကီး အမၺပါလီ သားေပါ့။ အဇာတသတ္ရဲ႕ ညီေလ။ က်မတို႔ကိုသာ ရတနာပုံေခတ္၊ ဂ်ပန္ေခတ္ကလို ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္ဥပေဒသာ ျပ႒ာန္းေပးခဲ့ရင္ သက္ငယ္မုဒိမ္း၊ သက္ႀကီးမုဒိမ္းေတြလည္း ေလ်ာ့ပါးႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္။ ဥပေဒအရ ေဆးစစ္ၿပီးမွ လက္မွတ္ထုတ္ေပးလိုက္ရင္ က်န္းမာေရးလည္း စိတ္ခ်ရသလို လမ္းမေပၚမွာ မားကက္တင္းဆင္းစရာ မလိုေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္လည္း သာယာလွပလာေပမေပါ့ရွင္။ ဒါ့အျပင္ လူယဥ္ေက်း အမ်ိဳးေကာင္းသားတို႔လည္း ေမွာင္ရိပ္ခိုစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ပတၱေရာင္ကိုလည္း ေၾကာက္စရာ မရွိေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားငယ္ တူအရြယ္၊ သားအရြယ္၊ ေမာင္ေလး အရြယ္ေလးေတြကို ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ ေရွာင္ႏိုင္သလို ဥပေဒ ကန္႔သတ္မႈနဲ႔ဆိုရင္ မိဘေတြလည္း မစိုးရိမ္ရေတာ့ဘူးေပါ့။ ဖဆပလေခတ္ကေတာ့ ဘီေအေအေဘာကြင္းထဲမွာ ႀကံ့ခိုင္ေရးေကာင္စီဖြဲ႔ၿပီး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစားနဲ႔ လူငယ္ေတြကို အာ႐ုံေျပာင္းေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ကာယဗလ ဦးရွိန္က တာဝန္ခံေပါ့။ ႀကံ့ခိုင္ေရးဆိုလို႔ အာ႐ုံမေနာက္နဲ႔ဦး။ ၁၉၅၈ နဲ႔လည္း မဆိုင္ဘူး။ အခုနဲ႔လည္း မဆိုင္ဘူး သိလား။ ပညာေပး စည္း႐ုံးတာတို႔ အားကစားနဲ႔ လမ္းလႊဲတာတို႔ လုပ္ဖို႔က အစိုးရနဲ႔ ဆိုင္တယ္ေလ။ ေနရာတကာ ႏွိပ္ကြပ္ဖို႔ခ်ည္း မစဥ္းစားသင့္ပါဘူး။ စာကလည္း ရွည္သြားၿပီး။ ဒါေတာင္ ဂ်ပန္ေခတ္ရဲ႕ ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္ ဥပေဒနဲ႔ စည္းကမ္းခ်က္ေတြအေၾကာင္း မေျပာရေသးဘူး။ အခါအခြင့္သင့္ရင္ေတာ့ ေျပာရေသးသပ။ ဒါဟာ က်မတေယာက္တည္းအတြက္ ေလၽွာက္လဲခ်က္ မဟုတ္ဘူး။ လူယဥ္ေက်းတို႔ အလိုက် စကားနဲ႔ေျပာရင္ က်မလို မယဥ္ေက်းတဲ့၊ စာရိတၱထိန္းခြင့္မရတဲ့ မိန္းမပ်က္ အားလုံးအတြက္ ေလၽွာက္လဲခ်က္ပါ။ တကယ္ေတာ့ က်မတို႔လည္း မိုးပါးဆြန္းရဲ႕ Word 6 ထဲကလိုပဲ ဖာသည္မလည္း ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ အသနားခံတာ မဟုတ္ဘူး။ မ်က္ရည္ခံထိုးတာ မဟုတ္ဘူး။ စဥ္းစားဆင္ျခင္မႈကို ေတာင္းဆိုတာ။ ေလွ်ာက္လဲတာ။ ကဲ… ဒါဆိုရင္ က်မတို႔အတြက္ ေဆာင္ၾကာၿမိဳင္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းၿပီး “လိင္လုပ္သား” အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳသင့္သလား။ ဒါမွမဟုတ္ HIV ပ်ိဳးခင္းတခုအျဖစ္နဲ႔ ႏြံအိုင္ထဲမွာ လ်စ္လွ်ဴ႐ႈထားခဲ့မလား။ က်မတို႔မွာေရာ ျပည့္တန္ဆာ အခြင့္အေရးဆိုတာ မရရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။ အေမွာင္ထဲမွာပဲ ေပယ်ာလကန္ျပဳခဲ့တာကေရာ တရားမၽွတမႈပဲလား။ ျပည့္ကံေကြၽး ဘဝသံရာက လြန္ေျမာက္လို႔ ခိုနားရာ မရႏိုင္ေတာ့ဘူးလား။ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ ေတာနက္နက္ရဲ႕ အေမွာင္ထုထဲက ေခ်ာက္ကမ္းပါးေဘးမွာ မ်က္စိကို ပုဝါစည္းလို႔ ထားပစ္ခ့ဲၾကေတာ့မွာလား ရွင္တို႔ရယ္။ ထြန္းေဇာ္ေဌး