ဧရာဝတီျမစ္အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ေရအရည္အေသြးညံ့ၿပီး ညစ္ညမ္းေန
Aung Ko Latt
·
December 28, 2017
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ဧရာဝတီျမစ္တြင္း တခ်ဳိ႔ေနရာေတြမွာ ေရအရည္အေသြးညံေနၿပီး ျမစ္ေရကိုအမွီျပဳေသာက္သံုးေနသူေတြအတြက္ က်န္းမာေရးအရ ထိခိုက္ႏုိင္တယ္လို႔ ဧရာဝတီျမစ္ေရ သုေတသီ ဦးေအာင္ႏိုင္မ်ိဳးကေျပာပါတယ္။
စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မံုရြာၿမိဳ႕မွာ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔က ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း အေျခအေန ဆန္းစစ္ေလ့လာျခင္းမႈရလဒ္နဲ႔ အမ်ိဳးသားေရ ဥပေဒအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပဲြတရပ္ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခမ္းအနားမွာ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း အေျခအေန ဆန္းစစ္ေလ့လာမႈ ရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး National SOBA Environmental Scientist ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ႏိုင္မ်ိဳးက ဧရာဝတီျမစ္ရဲ႕ ေရအရည္အေသြးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဧရာဝတီျမစ္ေရ သုေတသန လုပ္ေနတဲ့ ဦးေအာင္ႏိုင္မ်ိဳးက “ဧရာဝတီျမစ္မွာဆိုရင္ ေရအရည္အေသြးေတြက တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ညံ့ေနပါတယ္။ ဥပမာ ဧရာဝတီတိုင္း မွာဆိုရင္ အာဆင္းနစ္လို႔ေခၚတဲ့ စိန္ေတြ၊ ေနာက္ၿပီး သတၱဳတြင္းေတြကေန ထြက္လာတဲ့ ျပဒါးတို႔၊ ကက္မီရမ္တို႔ေတြက ျမစ္တေလၽွာက္ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ညစ္ညမ္းေနတယ္။ အဲဒါေတြကို ငါးေတြက စားမယ္။ ငါးေတြကို လူေတြက ျပန္စားတဲ့အခါ လူေတြမွာ က်န္းမာေရးအရ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ထိခိုက္ႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေရာဂါေတြက ခ်က္ခ်င္း မသိသာလာေပမယ့္ ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္မ်ိဳးၾကာတဲ့အခါမွ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ေပၚလာတတ္တယ္။ အေရျပားေရာဂါလို၊ ကင္ဆာေရာဂါလိုေပါ့။ ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ”လို႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
ဧရာဝတီျမစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ဖ်ား ကခ်င္ျပည္နယ္ကေန ျမစ္ဖ်ားခံကာ ပင္လယ္ထဲထိ စီးဝင္တာျဖစ္ၿပီး ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းမွာ လူဦးေရ ၃၃ ဒသမ ၂ သန္းခန္႔၊ ႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၆၄ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ လူဦးေရ တိုးတက္မႈႏႈန္းအေနနဲ႔ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္က ၂ ဒသမ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ၀ ဒသမ ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
ဧရာဝတီျမစ္ေရက တိုးတက္လာတဲ့ လူဦးေရ၊ ထြန္းကားလာတဲ့ စက္မႈက႑ စတာေတြေၾကာင့္ ဘက္တီးရီးယား ပါဝင္မႈအေနနဲ႔ WHO က လမ္းညႊန္ခ်က္ထက္ ၁၀၀၀ ဆကေန ၆၅၀၀၀ ဆအထိ မ်ားျပားေနပါတယ္။ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ေရေတြမွာလည္း ခဲ၊ အာဆင္းနစ္၊ ဖလူ႐ိုက္ စတာေတြက WHO က လမ္းညႊန္ခ်က္ထက္ ေက်ာ္လြန္ေနတယ္လို႔ စစ္တမ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ စီးပြားေရးက႑ တိုးတက္လာတယ္။ လူဦးေရက တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာတယ္။ ေနာက္ စက္မႈဇုန္ႀကီးေတြ ေပၚလာတဲ့အတြက္ အဲဒီ စက္မႈဇုန္ေတြမွာ ေရဆိုးသန္႔စင္စက္႐ံုေတြ မရွိဘဲနဲ႔ တုိက္႐ိုက္စြန္႔ပစ္ေနတဲ့အတြက္ ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြမွာ ဆိုရင္ ေရအရည္အေသြးေတြက ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖဲြ႔က သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏႈန္းထက္ ျမင့္မားေနတဲ့အတြက္ လူထုက်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေနပါတယ္။”လို႔ ဦးေအာင္ႏိုင္မ်ိဳးကေျပာပါတယ္။
အလားတူခ်င္းတြင္းျမစ္ဟာလည္း ဧရာဝတီျမစ္လိုပဲ အမ်ားျပည္သူေတြ ေသာက္သံုးဖို႔ မသင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ရလဒ္ေတြ ထြက္ေပၚေနပါတယ္။
ကမာၻ႔အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ ေရလိုအပ္မႈက အဓိကစိန္ေခၚမႈ ျဖစ္ေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ ေရအခ်ိဳးက် တြက္လိုက္ရင္ လူတေယာက္ကို တေန႔ ဂါလန္ ၂ ေသာင္းေလာက္ထိ သံုးစဲြႏိုင္ေသးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေျမေအာက္ေရ သံုးစဲြတဲ့ ပမာဏကလည္း ျပန္လည္ျဖည့္တင္းတဲ့ ပမာဏထက္ ပိုမ်ားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဇီဝမ်ိဳးကဲြ ၁၃ ခုရဲ႕ ၂၀%က ေျမေအာက္ေရအေပၚမွာ မွီခိုေနၿပီး ၇ ခုကေတာ့ ဦးစားေပး အျမင့္ဆံုးအဆင့္အေနနဲ႔ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။
တိုးပြားလာတဲ့ လူဦးေရ၊ တုိးတက္လာတဲ့ စက္မႈက႑ေတြေၾကာင့္ ရွိရင္းစြဲေရးေတြကို စနစ္တက် ထုတ္ယူသံုးစဲြႏုိင္ဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားေရဥပေဒ (မူၾကမ္း)ကိုလည္း ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။
ေရဥပေဒ ထြက္ေပၚလာရင္ေတာ့ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ေရအသံုးခ်မႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံလည္း ပိုမိုတိုးတက္လာမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရဥပေဒ(မူၾကမ္း)ကိုေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ေလာက္မွာ ေကာ္မတီကို တင္ျပႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ကက်င္းပတဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြက မံုရြာၿမိဳ႕မွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပဳလုပ္တာျဖစ္ၿပီး ေဆြးေႏြးပဲြကို ရရွိတဲ့အခ်က္ေတြကိုလည္း ေရဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြကို တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖဲြ႔မွ လၽွပ္စစ္၊ လမ္းပန္းဝန္ႀကီး ဦးသန္းညြန္႔ဝင္း၊ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
