ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ အစုိးရအာဏာ လႊဲေျပာင္းပြဲအၾကား ရွည္လ်ားေသာ ကာလႀကီးကို ျဖတ္သန္း ေနရသည့္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔ သည္ကေန႔ စိတ္အ၀င္စားဆုံးအရာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္မည္လား ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္၏။ အဲဒါကို ျဖစ္ေစခ်င္၊ ေသခ်ာခ်င္၊ ေၾကညာေစခ်င္လွၿပီ။ စင္စစ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဦးေဆာင္မႈကုိ လုိလားေတာင့္တၾကသျဖင့္လည္း တစ္ျပည္လုံး အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီကို တစ္ခဲနက္ မဲေပးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္၊ အထစ္အေငါ့ တစ္ခုက ရွိေနသည္။ အဲဒါက၊ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၇ ႏွစ္ေက်ာ္လုံးလုံး လူထု ေထာက္ခံမႈကုိ အစဥ္တစုိက္ ျမင့္ျမင့္မားမား ရရွိသူလည္း ျဖစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏုိင္ရေသာ ပါတီ၏ အႀကီးအကဲလည္း ျဖစ္သူအား သမၼတအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခြင့္မရေအာင္ တားဆီးထားသည့္ ဖြဲ႔စည္းပုံဆုိင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ ျဖစ္၏။ ဒါကို ဘယ္လို ေျဖရွင္း ေက်ာ္လႊားႏုိင္မည္လဲ ဆုိတာကို ယခု စဥ္းစားေနၾက၊ ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္းေနၾကသည္ဟု သတင္းမ်ား ၾကားသိေနရသည္။ သည္ကိစၥသည္ တပ္မေတာ္၏ သေဘာဆႏၵေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္းလည္း အားလုံး သိရွိေနၾကသည္။ တပ္မေတာ္က ဘယ္သုိ႔ စဥ္းစား ဆုံးျဖတ္မည္လဲ။ အကယ္၍ လိုက္ေလ်ာရန္ ဆႏၵရွိပါက လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ား ရွိေၾကာင္းလည္း ေရးသား ေျပာဆုိ ေနၾကတာ ေတြ႕ရသည္။ အဲသည္အနက္၊ အမ်ားအျမင္အရ အလြယ္ဆုံး အျမန္ဆုံး နည္းလမ္းက ဖြဲ႕စည္းပုံပါ အဆုိပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ “ဆုိင္းငံ့ထားျခင္း” ျဖစ္သည္။ အဲသည္လို ေဆာင္ရြက္ဖူးေသာ ဆင္တူယုိးမွား သာဓကလည္း ရွိသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာက ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က ႏုိင္ငံေတာ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက လက္ရွိ တုိင္းျပည္၏ အေျခအေနမ်ားအရ ၁၉၅၈ ႏုိ၀င္ဘာတြင္ က်င္းပရန္ရွိသည့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိစြာ က်င္းပရန္ မျဖစ္ႏုိင္သည့္အတြက္ တပ္မေတာ္ အႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အစိုးရအဖြဲ႕သစ္တစ္ရပ္ တာ၀န္ယူ ဖြဲ႕စည္းကာ ၁၉၅၉ ဧၿပီလ မကုန္မီ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး က်င္းပေပးပါဟု အပ္ႏွံသည္။ ဦးႏု၏ လႊဲအပ္မႈကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက လက္ခံ၍ ၁၉၅၈ ေအာက္တုိဘာ ၂၈ တြင္ ၎င္း ဦးေဆာင္သည့္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို ဖြဲ႕စည္းသည္။ ေနာက္ ၄ လ အၾကာ ၁၉၅၉ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္ တုိင္းျပည္ အေျခအေန တုိးတက္ လာသည္။ သို႔ေသာ္ ဧၿပီ မကုန္မီ (ေနာက္ ၂ လ အတြင္း) လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပႏုိင္ရန္ကား မေသခ်ာဟု ဆုိသည္။ အဲသည္အခါ အက်ပ္အတည္းတစ္ရပ္ ေပၚေပါက္သည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံဆုိင္ရာ အက်ပ္အတည္း။ ထုိစဥ္က တည္ရွိသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ ၁၁၆ တြင္ “အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီး တစ္ဦးသည္ ေျခာက္လမွ် တစ္ဆက္တည္း ပါလီမန္ အမတ္ မဟုတ္လွ်င္ ထုိကာလ အပုိင္းအျခား ကုန္ဆုံးေသာအခါ အစုိးရအဖြဲ႕၀င္ ၀န္ႀကီးအျဖစ္မွ ရပ္စဲရမည္” ဟူ၍ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းသည္ ပါလီမန္အမတ္ မဟုတ္ေခ်။ သုိ႔ႏွင့့္ ၆ လ မျပည့္မီ ၁၉၅၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ မွာပင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ၿပီး သမၼတထံသို႔ လိပ္မူ၍ စာတစ္ေစာင္ေပးပုိ႔သည္။ စာ၌ လုိရင္း အခ်က္မွာ အကယ္၍ အျခားပုဂ္ၢိဳလ္တစံုတေယာက္အား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ပါက အဆုိပါ ပုဂ္ၢိဳလ္အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အျဖစ္ႏုိင္ဆုံး လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တစြာ က်င္းပႏုိင္ရန္အတြက္ မိမိက တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အစြမ္းကုန္ ကူညီမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ မိမိကုိပင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ဆက္လက္တာ၀န္ယူေစလိုသည္ဆုိပါက ပုဒ္မ ၁၁၆ ကုိ သင့္ေတာ္သလုိ ျပင္ဆင္ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပျခင္း ျဖစ္၏။ သည္အခ်က္ကုိ ဥပေဒပါရဂူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ ပါလီမန္ အမတ္မ်ား ႐ႈေထာင့္စုံမွ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံ စဥ္းစား ျငင္းခုံၾကၿပီးေနာက္၊ ပုဒ္မ ၁၁၆ ကုိ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး၍ အစိုးရသစ္ ေပၚထြက္သည္အထိ ဆုိင္းငံ့ေပးသည့္ “ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ (ျပင္ဆင္ခ်က္) အက္ဥပေဒ”ကို ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ျပ႒ာန္းေပးခဲ့သည္။ ဤသည္က ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္ ပကတိ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနအၾကား ဆန္႔က်င္ ကြဲလြဲ ေနေသာအခါ တုိင္းျပည္အတြက္ လုိအပ္ခ်က္ကုိ ေရွး႐ႈလ်က္ နည္းလမ္း ရွာေဖြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ နမူနာ ျဖစ္သည္။ ယခု ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ အၾကာတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ဖြဲ႕စည္းပုံပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ [၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉(စ)]ႏွင့္ ပကတိ ႏုိင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္အၾကား ကြာဟသည့္ ျပႆနာတစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာျပန္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အေျခအေနက ဟုိတုန္းကႏွင့္ တစ္ထပ္တည္းေတာ့ မတူ။ သို႔ေသာ္ မတူပုံကပင္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းသည္။ ဤသည္က ၁၉၅၉ တြင္ တပ္မေတာ္ အႀကီးအကဲအား အာဏာအပ္ႏွင္းႏုိင္ရန္အတြက္ ေရြးေကာက္ခံ ျပည္သူ႔ ကိုယ္စားလွယ္တုိ႔က ဖြဲ႕စည္းပုံ အက်ပ္အတည္းကို ႀကိဳးစား ေက်ာ္လႊားေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ယခု ၂၀၁၆ မွာက ေရြးေကာက္ခံ ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္တုိ႔၏ အႀကီးအကဲကုိ အာဏာ အပ္ႏွင္းႏုိင္ရန္အတြက္ တပ္မေတာ္က ဖြဲ႕စည္းပုံ အက်ပ္ အတည္းကို ေက်ာ္လႊားေပးရမည့္ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူကေတာ့ မိမိတုိ႔ တစ္ခဲနက္ ဆႏၵမဲေပးလုိက္ေသာ ျပည္သူ႔ေခါင္းေဆာင္ကို သမ္ၼတ ျဖစ္ေစခ်င္သည္။ သည္အတြက္ ျပည္သူၾကားက ေပါက္ဖြားသည့္ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ကလည္း အားေပး ကူညီ ေဆာင္ရြက္ လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ၾကသည္။ ျပည္သူႏွင့္ တပ္မေတာ္အၾကား ေစတနာ ေမတၱာ က႐ုဏာတုိ႔ အျပန္အလွန္ ပြားမ်ား စည္ပင္ေသာ ေခတ္ကာလသစ္တစ္ရပ္ ေပၚထြန္းပါေစဟု ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းလိုက္ရပါသည္။ ေဖျမင့္ (ျပည္သူ႔အေရးဂ်ာနယ္၊ အတြဲ-၂၊ အမွတ္-၇၂၊ ေဖျမင့္ ေဆာင္းပါးကို ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္)