အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတာ
DVB
·
January 4, 2016
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြကို သိပ္လူေျပာသူေျပာ မ်ားပါတယ္။ နားေထာင္လို႔လည္း ေကာင္းပါတယ္။ သေဘာတရားအရေတာ့ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတာဟာ စနစ္တက် မေတာ္မတရားလုပ္မႈေတြနဲ႔ ႀကီးမားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရဲ႕ဇစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြ၊ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ တျခား အေျခအေနေတြကို လံုး၀ ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြကို အားေကာင္းလာေစဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ဖန္တီးေပးဖို႔နဲ႔႕ခံစားခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြ ကိုရင္းစားျပန္ေပးဖို႔ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းတဲ့ နည္းလမ္းတခုပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ပဲ အသြင္ကူေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈက စနစ္တက် ဒါမွမဟုတ္ အႀကီးအက်ယ္ မေတာ္မတရားလုပ္မႈေတြရဲ႕အေမြဆိုးေတြကို ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ဦးတည္ခ်က္ ၂ မ်ိဳး ရွိတယ္ဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳထားပါတယ္။
ပထမတခုက ခံစားခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္းေတြအတြက္ အတိုင္းအတာတခုထိ တရားမွ်တမႈ ရရွိေစဖို႔နဲ႔ ဒုတိယ တခုကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေတြ ရရွိလာဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြကို အားေကာင္း လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အခ်က္ ၂ ခုကိုရရွိဖို႔ ဆိုရင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈက ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ၊ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးဆိုင္ရာနဲ႔ လူမႈေရးဆိုင္ရာ တရားမွ်တမႈ အေျခခံအခ်က္ေတြကို ေပါင္းစပ္ စီရင္ဆံုးျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတာ တရားမွ်တမႈရဲ႕ အထူးပံုသ႑န္တခု မဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ပံုမွန္လိုျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အသြင္ကူးေျပာင္းေနတဲ့အခ်ိန္တခုရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိမယ့္ တရားမွ်တမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ အေျခအေနေတြမွာ ဒီၤေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ရုတ္တရက္ ျဖစ္ၿပီး ျမင္သာထင္ရွားနဲ႔ နက္နဲတဲ့ အကိ်ဳးဆက္ေတြ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ တျခားအေျခအေနေတြ မွာေတာ့ အဲဒါဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ အမ်ားႀကီးၾကာသြားႏိုင္ပါတယ္။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတာဟာ အဓိကအားျဖင့္ လက္တင္ အေမရိကနဲ႔ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ ၁၉၈၀ စုႏွစ္နဲ႔ ၉၀ စုႏွစ္ေတြ အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးကူးေျပာင္းမႈေတြအတြက္ ေျဖရွင္းမႈ တခုအေနနဲ႔ ပထမဆံုး ေပၚေပါက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကူးေျပာင္းမႈကာလေတြအတြင္း တရားမွ်တမႈ ေတာင္းဆိုတာေတြက ေရွ႕တန္းေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ တျခားလႈပ္ရွားသူေတြက ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းေရးလည္း လမ္းေခ်ာ္တိမ္းပါး မသြားပဲ အားေကာင္းေနရေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္အစိုးရေတြရဲ႕ စနစ္တက် လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရေအာင္ ဘယ္လို လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ေၾကာင့္က် ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒီလို ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အမ်ားက “ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး” လို႔ ေခၚခဲ့ၾကၿပီး ခုေတာ့ လူေတြက ပညာရပ္နယ္ပယ္စံု ေ၀ါဟာရတရပ္သစ္တခုအျဖစ္ “ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈ” ဒါမွမဟုတ္ “အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမ်ားအတြက္ တရားမွ်တမႈ” လို႔ ေခၚဆိုလာၾကပါတယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈက အစိုးရ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြကို ဖြင့္ထုတ္ေဖာ္ျပတာ၊ တရား၀င္ အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္ေရး ေကာ္မရွင္ေတြ ဖြဲ႔စည္းတာမ်ိဳးေတြ၊ ခံစားခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြအတြက္ ေလ်ာ္ေႀကးေပးေရး အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းေတြ၊ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ေမးျမန္း စံုစမ္း စစ္ေဆးတာမ်ိဳးလုိ အမွန္တရားေျပာဆိုမႈ၊ စဦးေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြကို တရားစြဲဆိုတာမ်ိဳးအပါအ၀င္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးေတြကို လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈဆိုတာက စနစ္တက် ဒါမွမဟုတ္ အႀကီးအက်ယ္ မေတာ္မတရားလုပ္မႈေတြကို ကိုင္တြယ္ရာမွာ ထူးျခားတဲ့ ေရွ႕ေနာက္ခ်ဥ္းကပ္ ၾကည့္ရႈ႕ေလ့လာမႈ၊ လိုအပ္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတရပ္အေနနဲ႔ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားမွ်တမႈဟာ ခံစားခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိမ္းသိမ္းေပးရံုသာမဟုတ္ဘဲ ေနာင္လာမယ့္ အနာဂတ္မွာ အလားတူ သားေကာင္ အျဖစ္ခံရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး မျဖစ္ရေအာင္အကာအကြယ္ေပဖို႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈရဲ႕ ေရရွည္ရည္မွန္းခ်က္ခ်က္ေတြကေတာ့ စနစ္တက် ဒါမွ မဟုတ္ အႀကီးအက်ယ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈကို ဒီအေျခအေနေတြက အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အျမင္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးေတြကို တိုးျမႇင့္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလ တရားမွ်တမႈကေတာ့ နယ္ပယ္္အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြ ျဖစ္လာပါၿပီ။ ဒီတရားမွ်တမႈ ႀကီးထြားလာတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ လူမႈတရားမွ်တမႈ ဆိုတဲ့ ဘံုအေျခခံတရပ္ကို ေတြ႔ရွိလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သလို ပဋိပကၡ အေျဖရွာေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ သမိုင္းဆိုင္္ရာအမွတ္ရစရာ စတဲ့ နယ္ပယ္ေတြလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ေစတာေတြ၊ စစ္သားေဟာင္းေတြကို လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပး တာေတြ၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြအႀကား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ေဆာင္ရြက္တာေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈမွာ တရားမွ်တမႈရဲ႕ အခန္းက႑စတာေတြဟာ အသြင္ကူးေျပာင္းကာလ တရားမွ်တမႈ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူေတြအတြက္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အေရးႀကီတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ စစ္သားေဟာင္း အဆင့္ဆင့္ေတြၾကားမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အႀကီးအက်ယ္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအတြက္ က်ဴးလြန္သူ ဒါမွမဟုတ္ ႀကိဳးကိုင္ေစခိုင္းသူေတြ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒုတိယနဲ႔ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ခံခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ဘ၀ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ မဆိုစေလာက္ပဲ အကူအညီရတာ ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀ မရ တာမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ စစ္သားေဟာင္းေတြကေတာ့ သူတို႔လက္နက္စြန္႔လာေအာင္ မက္လံုးျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကး ရရွိတာ အလုပ္အကိုင္အတြက္ ေလ့က်င့္သင္ႀကားေပးတာ ခံရတာမ်ိဳးေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိ မညီမွ်မႈေတြဟာ ကိုယ္က်င့္တရားအရ ဆိုး၀ါးလြန္းရံုသာမကပဲ အသိပညာမဲ့ရာလည္က်တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ အဲဒါေတြဟာ စိတ္ပ်က္ ေဒါသထြက္မႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ၿပီး စစ္သားေဟာင္းေတြကို ျပန္ၿပီး လက္ခံရမယ့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေတြကို လက္တြန္႔ေႏွာင့္ေႏွးသြားေစႏိုင္သလို ပဋိပကၡအလြန္ တည္ၿငိမ္မႈရရွိေရးအတြက္လည္း ၿခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ လာေစႏိုင္ပါတယ္။
ဒီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာာလ တရားမွ်တမႈနယ္ပယ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ကာလ အတြင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းလဲ က်ယ္ျပန္႔လာေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရားဥပေဒအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံတခု အျဖစ္လည္း ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အတြင္းက အမႈတခုကို စီရင္ရာမွာ အေမရိကန္ ျပည္တြင္းတရားရံုးတခုက ျပည္နယ္အားလံုးမွာ ရွိရမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေျခခံတရား ဒါမွမဟုတ္ အနည္းဆံုး ထားရွိရမယ့္ တာ၀န္ရွိမႈ ၄ ခုကို ေတြ႔ရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ -
- လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ေၾကာင္းက်ိဳးတက်ရွိတဲ့ အဆင့္ေတြလုပ္ဖို႔။
- လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို အေလးအနက္စံုစမ္း
- ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအတြက္ တာ၀န္ရွိသူသူေတြအေပၚသင့္ေလ်ာ္တဲ့ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္
- ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတဲ့ သားေကာင္ေတြအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးအပ္ဖို႔။ဆိုတဲ့ အေျခခံ တာ၀န္ရွိမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဒီအခ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ုဳပ္ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ ပဋိပကၡ ကာလနဲ႔ ပဋိပကၡလြန္ကာလ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြအတြက္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈအစီရင္ခံစာ (၂၀၀၄) မွာ ထည္႔သြင္း ေဖာ္ျပလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
