အမ်ဳိးသမီးထုမဲရေရးနဲ႔ မြန္အမ်ဳိးသားေတြ မဲရေရးကို လိုလားပါတယ္ - မိသန္းရွင္
အေးနိုင်
·
October 8, 2015
လာမယ့္ ႏို၀င္ဘာေရြးေကာက္ပဲြမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္း ၉၀ ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ့္အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးနဲ႔ တခုတည္းရွိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးပါတီ (မြန္) လည္း ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသမီးပါတီအတြက္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ ျဖတ္သန္းမႈအေျခအေနကို ပါတီဥကၠ႒ မိလယိုင္မြန္ (ေခၚ) မိသန္းရွင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေဒၚသန္းရွင္တို႔ ေရြးေကာက္ပဲြအႀကိဳ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးကာလ ႀကံဳေတြ႕ျဖတ္သန္းရာမွာ အဆင္ေခ်ာတာ၊ မေခ်ာတာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
"က်မတို႔မွာက်ေတာ့ အဆင္ေျပပါတယ္။ ယူထားတဲ့ေနရာကလည္း ၄ ေနရာပဲဆိုေတာ့၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေနရာကလည္း အလယ္မွာက်တယ္၊ အစြန္အဖ်ား မဟုတ္ဘူးဆိုေတာ့ က်မတို႔မွာ အခက္အခဲေတာ့ သိပ္မရွိပါဘူး။"
ပထမဆုံး အမ်ဳိးသမီးပါတီဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးခ်ည္းသက္သက္ ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့အခါမွာ ဘာေတြ ျဖည့္တင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ ျမင္ေတြ႔ရသလဲ။
“က်မတို႔ ပထမဆုံး ၀င္ၿပိဳင္ရာမွာ ပထမ က်မတို႔ ရည္ရြယ္ထားတာက ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အမ်ားႀကီးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔ မွတ္ပုံတင္က်တာက ၇ လပိုင္း ၁၆ ရက္ေန႔ေပါ့။ အဲဒီမွာ မွတ္ပုံတင္က်တယ္ဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စားလွယ္စာရင္း တင္ၾကတာ ၈ လပိုင္း၊ က်မတို႔ အခ်ိန္သိပ္မရလိုက္ဘူးေလ။ အခ်ိန္သိပ္မရလိုက္လို႔ ပါတီတည္ေထာင္တဲ့ပုံစံနဲ႔ေပါ့၊ ပါတီၿမဲေအာင္ ၃ ေနရာ ၀င္ၿပိဳင္မယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေလာက္ကိုပဲ က်မတို႔ လုပ္သြားတယ္။ အခု ၄ ေနရာေလာက္ပဲ က်မတို႔ ၿပိဳင္ျဖစ္သြားတာပါ။ အစီအစဥ္ကေတာ့ တကယ္လို႔ မွတ္ပုံတင္က်တာ ေစာမယ္ဆိုရင္ က်မတို႔ တျခားပါတီလိုမ်ဳိးပဲ လူေတြအမ်ားႀကီး တန္းစီႏိုင္မွာပါ။ အခုေတာ့ အခ်ိန္သိပ္မရလိုက္လို႔ က်မတို႔ပါတီမွာရွိတဲ့လူကို ပါတီထိန္းပုံစံနဲ႔ပဲ က်မတို႔ သြားခဲ့တာပဲ။”
အမ်ဳိးသမီးပါတီတရပ္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အခါမွာ တကယ့္ေျမျပင္ကြင္းဆင္းမႈမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြခ်ည္းပဲ ေဆာင္ရြက္တာ အဆင္ေျပလား။ အမ်ဳိးသားေတြကေရာ ကူညီၾကသလား။
“က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြပဲ သြားေနတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ အကူအညီလိုအပ္တဲ့ ေနရာက်ေတာ့ အမ်ဳိးသားေတြမွာလည္း က်မတို႔ အကူအညီေတာင္းရတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။”
ဘယ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ဘယ္ေနရာေတြအတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္သလဲ သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။
“မြန္ျပည္နယ္မွာ ၃ ေနရာနဲ႔ တနသၤာရီတိုင္းမွာ ၁ ေနရာပါ။ မြန္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ သံျဖဴဇရပ္၊ မုဒုံ၊ က်ဳိက္မေရာ၊ တနသၤာရီတိုင္းမွာ ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္။ လူေလးဦး ၿပိဳင္ျဖစ္သြားတာပါ။ သံျဖဴဇရပ္မွာက်ေတာ့ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ မုဒုံမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕နယ္မွာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ တနသၤာရီတိုင္း ေရျဖဴမွာ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ပါ။”
ပါတီရဲ႕ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေႂကြးေၾကာ္သံေဆာင္ပုဒ္က ဘာလဲခင္ဗ်။
“အမ်ဳိးသမီးေတြမဲရေရး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ မြန္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့အတြက္ မြန္ေဒသမွာ မြန္ေတြမဲရဖို႔ က်မတို႔ ေႂကြးေၾကာ္ေပးရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို နယ္ေျမေအးခ်မ္းဖို႔ေလ။ အဲဒါက်ေတာ့ ပါတီမူ၀ါဒမွာ ေအာက္ဆုံးပိုဒ္မွာရွိတယ္။ နယ္ေျမေအးခ်မ္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ဆိုတာ တခုရွိတယ္။ တကယ္လို႔ က်မတို႔ အဲသလို မေႂကြးေၾကာ္ဘူးဆိုရင္ မြန္တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ မထြက္္လာႏိုင္ဘူး အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္ လက္ရွိကာလမွာ။ အဲဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ေႂကြးေၾကာ္သံ ၂ ခု ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ အမ်ဳိးသမီးထုဆိုတာ မြန္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားတိုင္းရင္းသား အကုန္္လုံးေပါ့။ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးထု မဲရေရးနဲ႔ မြန္အမ်ဳိးသားေတြ မဲရေရးဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံ ၂ ခု ရွိပါတယ္။”
ျဖတ္သန္းမႈအရ တျခားထူူးျခားတာ ဘာရွိေသးလဲ။
“ျဖတ္သန္းမႈကေတာ့ ဘယ္လိုေျပာရမလဲဆိုရင္ သိပ္ႀကီးလည္း အခက္အခဲခ်ည္းလည္း မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ပါတီအစဆိုေတာ့ လူမၿငိမ္တာတို႔ အဲလိုမ်ဳိး ရွိတယ္ေပါ့။ က်မတို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အားလုံးဟာ ဘယ္လုိေျပာမလဲဆိုရင္ အျဖဴထည္ခ်ည္းပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႔အႀကဳံက နည္းတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ပါတီတခုကို သြားတဲ့ေနရာမွာ တခါတေလ အသင္းအဖြဲ႔ေတြပဲ လာခဲ့ၾကတယ္။ ပါတီအေနအထားက်ေတာ့ သူတို႔ မလုပ္ဖူးဘူးဆိုေတာ့ အဲဒီေနရာေလးမွာ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ ပါတီတတ္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လိုေျပာမလဲဆိုရင္ အမ်ဳိးသားေတြ ပါတီလိုမ်ဳိးပဲ က်မတို႔ သြားရတဲ့အခါက်ရင္ က်မတို႔မွာ အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒါက်ေတာ့ က်မတို႔ က်မ ၀န္ခံပါတယ္။ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ က်မတို႔က အေတြ႔အႀကဳံ နည္းတယ္ဆိုေတာ့ေနာ္ ပါတီႀကီးလိုမ်ဳိး၊ အမ်ဳိးသားေတြ ပါတီေတြက်ေတာ့ သူတို႔က ၀ါရင့္တာလည္းျဖစ္တယ္။ သူတို႔အေတြ႔အႀကဳံလည္းရွိတယ္။ က်မတို႔အမ်ဳိးသမီးေတြက ဘယ္လိုေျပာမလဲ မီးဖိုေခ်ာင္က ထြက္စေတြျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ပါတီတခုကို သြားတဲ့ေနရာမွာက်ေတာ့ က်မတို႔မွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါက်ေတာ့ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီးရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်မတို႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကဳံႏုေသးတဲ့အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္ေနာ္။”
ဒီတႀကိမ္ ၂၀၁၅ မွာ အေတြ႔အႀကဳံရၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပဲြက်ရင္ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးတက္သြားမယ့္သေဘာ ရွိတာေပါ့ေနာ္။
“ဟုတ္ကဲ့။ အခုက က်မတို႔ ၄ ဦးဆုိေပမယ့္ က်မတို႔ စည္း႐ုံးေရးဆင္းတဲ့အခါက်ရင္ က်မတို႔ပါတီအတြက္ခ်ည္းပဲ စည္း႐ုံးေပးေနတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အမ်ဳိးသမီးထုအားလုံးအတြက္ က်မတို႔ စည္း႐ုံးေပးေနတာပါ။ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား မွ်မွ်တတ မဲေပးဖို႔ဆုိတာ က်မတို႔ စည္း႐ုံးသြားတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔မွာ မြန္ပါတီ ၂ ပါတီရွိတယ္။ က်မတို႔ထက္အရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ့္ ၂ ပါတီရွိတယ္။ ေဒသလုံးဆိုင္ရာ မြန္ဒီမုိကေရစီပါတီနဲ႔ မြန္အမ်ဳိးသားပါတီဆိုၿပီးေတာ့ ၂ ပါတီရွိတယ္။ သူတို႔မွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ မ်ားမ်ားပါ၀င္ႏို္င္ေအာင္ က်မတို႔က။ က်မတို႔မွာက်ေတာ့ ယူမယ့္အခ်ိန္မရွိ၊ မရလိုက္ဘူးေပါ့ေနာ္ အခ်ိန္ကနည္းေတာ့။ သူတို႔ပါတီမွာ မိန္းကေလးေတြမ်ားလာေအာင္ က်မတို႔ သူတို႔ကို ေတာင္းဆိုတဲ့ အပိုင္းေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ စည္း႐ုံးေရးဆင္းတဲ့ အခါက်ရင္ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီး မွ်မွ်တတ မဲေပးပါဆုိတာ အဲဒါပဲ စည္း႐ုံးေရးဆင္းတာေလ။ က်မတို႔ကို မဲေပးပါဆုိတဲ့ ပုံစံနဲ႔ စည္း႐ုံးေရးဆင္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔ မဲရသည္ျဖစ္ေစ၊ မရသည္ျဖစ္ေစ အမ်ဳိးသမီးထုေတြ မဲရဖို႔ က်မတို႔ စည္း႐ုံးေရး ဆင္းေပးေနတာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဒီပါတီဖြဲ႔ထားတာ ဒီေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ သက္သက္မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီးက႑ကို ျမႇင့္တင္ခ်င္တဲ့ အေနအထားပါ။ အခုေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ အခ်ိန္အခါနဲ႔ ကိုက္ညီေနလို႔ေပါ့ေနာ္ က်မတို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္ရတာေပ့ါေနာ္။ က်မတို႔ပါတီ စတည္ေထာင္တာကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးက႑မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးဟာ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ တန္းတူရဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္တခုနဲ႔ပဲ က်မတို႔ ဒီပါတီဖြဲ႔ခဲ့တာပါပဲ။”
အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြလို ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲအခ်ိန္မရွိလည္း အမ်ဳိးသမီးဘ၀ ျမႇင့္တင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ပုံမွန္လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ သေဘာေပါ့ေနာ္။
“ဟုတ္တယ္၊ ပုံမွန္သြားမယ္။ က်မတို႔ပါတီႀကီးလိုမ်ဳိးပဲ က်မတို႔ သြားမယ္ေလ။ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ ၄ ေနရာထဲရေပမယ့္ က်မတို႔မွာ ပါတီငယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ပါတီ၀င္လည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ပဲခူးတိုင္း၊ တနသၤာရီတိုင္း၊ မြန္ျပည္နယ္ အစုံေပါ့။ အဲဒီမွာ က်မတို႔လည္း ပါတီႀကီးတခုပါပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ တျခားတိုင္းရင္းသားေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါ သူတို႔စိတ္၀င္စားလာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ပုံစံအသစ္နဲ႔သြားမယ့္ အေနအထားေပါ့ေလ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး လက္ကမ္းႀကိဳဆုိဖို႔ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဒါၿပီးလုိ႔ရွိရင္ က်မတို႔ အမ်ားႀကီး ခ်ဲ႕လုပ္သြားမယ့္ အေနအထား ရွိပါတယ္။ က်မတို႔ပါတီက ပါတီေသး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အစဆိုေတာ့ က်မတို႔က အခက္အခဲဲေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ဒီၾကားထဲမွာ ဒီအခက္အခဲၾကားက ေနၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ျဖတ္သန္းရမွာပဲ။ က်မတို႔လုပ္ငန္းက်ေတာ့ အမ်ဳိးသမီးထုအားလုံး အခြင့္အေရးခံစားရတဲ့ အထိကုိ က်မတို႔ ႀကိဳးစားသြားမွာပါ။”
