ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက အုပ္စိုးလာေသာ အစိုးရအဆက္ဆက္၊ ထိုအစိုးရ အုပ္စုိးလာေသာ ေခါင္းေဆာင္အဆက္ဆက္တြင္ အႀကံေပးအရာရွိ အမ်ားဆံုးေသာ အစိုးရအဖြဲ႔ဆိုလွ်င္ ယခုအစိုးရအဖြဲ႔ကို သတ္မွတ္ရေပမည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္ တက္လာကတည္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို အခိုင္အမာလုပ္မည္ဟုဆိုကာ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သလို အစိုးရအဖြဲ႔တြင္း အႀကံေပးအရာရွိမ်ားကိုလည္း အားေကာင္းေမာင္းသန္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေလသည္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတအႀကံေပးအရာရွိမ်ားကို ျဖစ္သည္။  စီးပြားေရးအႀကံေပးအရာရွိ၊ ႏုိင္ငံေရးအႀကံေပးအရာရွိ စသျဖင့္ ခန္႔အပ္ခဲ့ရာ စီးပြားေရးအႀကံေပး အရာရွိဆိုလွ်င္ ေဒါက္တာဦးျမင့္ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကို ေျပာရဲဆိုရဲေသာ ပညာတတ္ အႀကံေပးအရာရွိအျဖစ္ လူသိမ်ား၏။ ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လိႈင္လည္း အႀကံေပးအရာရွိ တာဝန္ယူ၏။ ဦးကိုကိုလိႈင္ဆိုလွ်င္ ႏုိင္ငံေရးသေဘာတရားဆိုင္ရာ အႀကံေပးတာဝန္ခံပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ေဒါက္တာေနဇင္လတ္၊ ဦးတင္ေမာင္သန္း စေသာသူမ်ားမွာလည္း ႐ုံးတ႐ုံး ဓားတစင္းအျဖစ္ သူတို႔သိသမွ် တတ္သမွ် အႀကံေပးၾကေလသည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ အႀကံေပးသည္က တျခား၊ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္က တျခား မျဖစ္ဖို႔လိုသည္။ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတလြဲျဖစ္လွ်င္ ေပးေသာအႀကံမ်ားမွာ သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္ေနေပမည္။ သူတို႔ စာအုပ္ထဲတြင္ ဖတ္ရသမွ် သမၼတကို အႀကံေပးႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔သည္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားမဟုတ္။ ႏုိင္ငံေရးဆိုသည္မွာ သေဘာတရားႏွင့္ လက္ေတြ႔ ကိုက္ညီမွ ႏုိင္ငံအတြက္ ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ အက်ိဳးရွိေပမည္။ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း မိုးမႊန္ေအာင္ေျပာၿပီး စာအုပ္ထဲ၌သာ သိေသာသူမွာ စစ္အာဏာရွင္၏ အေတြ႔အႀကံဳျဖင့္ ႀကီးျပင္းလာရေသာ ဗိုလ္မႉးႀကီးမ်ား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားဆိုလွ်င္ လက္ေတြ႔က်ေသာ ဒီမုိကေရစီနည္းနာမ်ားကို ေသခ်ာသိရွိ နားလည္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ သေဘာတရားႏွင့္ လက္ေတြ႔ ကင္းကြာ၍ မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ ထိုအခါ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတလြဲ ျဖစ္ေနပါေတာ့သည္။ သဂၤဇာဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး ေဟာၾကားေသာ သၿဂႋဳဟ္၏ သဘာဝကို မညႇိတတ္၊ မယူတတ္ေသာ သၿဂႋဳဟ္ဆရာ တေယာက္အေၾကာင္း ဤကဲ့သို႔ ေျပာျပခဲ့ဖူးပါသည္။ “ေရွးေသာအခါ ရြာတရြာတြင္ ဒကာေမာင္ထူး၊ မယားမိဖူးတို႔ ရွိသတဲ့။ ထိုလင္မယား ၂ ေယာက္တုိ႔သည္ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း၍ ေရာင္းခ်စားေသာက္ ေနထိုင္ၾကရာ အခါတပါး မယားမိဖူးက ေျပာဆုိသည္မွာ- ‘ေမာင္မင္း ယေန႔ ကၽြန္ုပ္ အရြာရြာသို႔ေလွ်ာက္၍ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းေရာင္းရန္ သြားလိုပါသည္။ အိမ္မွာ မနက္ျဖန္ေရာင္းရန္ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းႏွင့္ေစခ်င္ပါသည္။ ေမာင္မင္း ေကာက္ညႇင္းေပါင္းတတ္ပါ၏ေလာ’ ဟုေမး၏။ “ထိုအခါ ေမာင္ထူးက ‘မိဖူးရယ္ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းေရာင္းစား၍ အံသြားမ်ားပင္ တုိလုေပါ့။ အပိုေတြ စကားမ်ားမေနပါႏွင့္။ သြားမွာကိုသာ သြားပါ။ ေကာက္ညႇင္းကို ငါေပါင္း၍ထားႏွင့္မည္။’ ဆုိလွ်င္ မယားျဖစ္သူ မိဖူးသည္ ေမာင္ထူးကို စိတ္ခ်၍ အိမ္မွ ေစ်းေရာင္းထြက္သြားေလသတည္း။ “ထိုအခါ ေမာင္ထူးသည္ ေရေႏြးအိုး၌ေရမပါ။ ေပါင္းေခ်ာင္တြင္သာ ဆန္ထည့္၍ ေပါင္းသျဖင့္ ေနေစာင္း၍ ဝင္ခါနီးေသာ္ ေကာက္ညႇင္းလည္း မနပ္မက်က္၊ အေငြ႔လည္း မထြက္ေသာေၾကာင့္ အမ်က္ေဒါသမူၿပီးေနာက္ “ရြာသူမကင္း၍ ငါ့ေကာက္ညႇင္းမနပ္သည္” ဟု ပါးစပ္က ဆဲဆို၍ မီးဖိုတြင္ ထိုင္လ်က္ ႀကံမႈိင္၍ ေနလင့္၏။ “ထိုအခါ မယားမိဖူးသည္ ေစ်းေရာင္းရာမွ ျပန္လည္ခဲ့၍ အိမ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေသာကာလ ေစ်းေတာင္းကို ခ်ၿပီးေနာက္ ‘နပ္ပါစ ေမာင္မင္း။ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း၍ မၿပီးေသးေလာ’ ဟုေမးရာ ‘တန္ပါဟယ္။ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းစကား လာမေျပာပါႏွင့္။ သည္ရြာ၏ သေဘာကို မေျပာေပတည့္ ငါအသိသားကပဲ။ ညည္းသြားစက ေပါင္းသည့္ေကာက္ညႇင္း ခုထက္တုိင္ ဖိုေပၚက မဆင္းသည္ကို ေစ့ငုေထာက္ဆေသာ္ ပေယာဂလက္ငင္းရြာသူတို႔ မကင္း၍ ေကာက္ညႇင္းမနပ္သည္’ ဟု အတပ္စြဲဆိုေလသတဲ့ - “ထိုအခါ မယားမိဖူးက ‘ထူးထူးေထြေထြ ရွိလာေခ်သည္’ ဟု ေသခ်ာစြာ ႐ႈၾကည့္ေသာ္ ‘ေရမထည့္တဲ့အတြက္ ေမာင္မင္း၏ ေကာက္ညႇင္း မက်က္သည္ကို ရြာဖက္၍ မထင္ႏွင့္။ ယခင္က ေရမပါသျဖင့္ ေနရာက် အေငြ႔မထြက္ေသာေၾကာင့္ မက်က္မနပ္သည္’ ဟု မယားက ေျပာရသတဲ့ဒကာရဲ႕။ ယခုလည္း ေမာင္ထူး အစက မေကာင္းတတ္၍ မနပ္သည္ကို ရပ္ရြာအား အျပစ္ဆိုသကဲ့သို႔ သၿဂႋဳဟ္၏ သဘာဝကို မညႇိတတ္၍ မယူဆတတ္သည္ကို သူတကာအား အျပစ္မဆိုပါႏွင့္ ဒကာ” ဟု ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဆံုးမၾသဝါဒ ေဟာၾကားခဲ့ဖူးပါသည္။ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္သည္ ေရမထည့္ဘဲ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းသလို မဆုိင္သည္မ်ားကို မဆိုင္သလို လုပ္လာခဲ့၍ တုိင္းျပည္မွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုးႏုိင္ငံ၊ ဓားမေနာက္ပိတ္ေခြးႏုိင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္မ်ား၍ ကမာၻေပၚတြင္ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ ေခတ္စားေနေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ေနဝင္းသည္ သူလည္း ဆိုရွယ္လစ္လုပ္ခ်င္လာသည္။ သို႔ေသာ္ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္မွာလည္း ေၾကာက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ၏ တပည့္ႀကီးကို ဆိုရွယ္လစ္သေဘာတရား ေရးခုိင္းကာ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ေရးခုိင္းေလသည္။ ထိုဆိုရွယ္လစ္စနစ္ကုိ အညမညဆိုရွယ္လစ္ သေဘာတရားဟု ေခၚသည္။ မာ့က္စ္လီနင္ဝါဒကို အေျခခံေသာ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္မွာမူ အလုပ္သမားမ်ားကို အေျခခံၿပီး လယ္သမားမ်ားကို မ႑ိဳင္ျပဳေသာ ဝါဒျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကမူ လယ္သမားကို အေျခခံၿပီး အလုပ္သမားႏွင့္ မဟာမိတ္ျပဳေလသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒဆိုလွ်င္ အရင္းရွင္တုိ႔ ပိုင္သမွ်ကို အလုပ္သမား၊ လယ္သမား ပိုင္သည္ဟုဆိုကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည္သူပိုင္ အားလံုးသိမ္းေတာ့သည္။ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းအားလံုး စစ္တပ္က သိမ္းယူကာ ျပည္သူပိုင္ဟု ေၾကညာေလေတာ့သည္။ မဆလဝါဒမွာလည္း ဗိုလ္ေနဝင္းဝါဒ ျဖစ္သြားေလေတာ့သည္။ လယ္သမား၊ အလုပ္သမားကို အေျခခံသည္ဟုဆိုကာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းေသာ မတ္လ (၂) ရက္ေန႔ကို လယ္သမားေန႔ဟု သတ္မွတ္ၿပီး ခ်မ္းသာေသာ လယ္သမားမ်ား၊ ေျမရွင္မ်ားကို လယ္သမားကိုယ္စားလွယ္ဟု သတ္မွတ္လိုက္၏။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျမင္းၿပိဳင္ကြင္းတြင္ လယ္သမားညီလာခံ ျပဳလုပ္ကာ လယ္သမားႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ေနပါသည္ဟု မစားရဝခမန္း ေၾကညာခဲ့ေလသည္။ ကမာၻတြင္မရွိေသာ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒကို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတလြဲျဖစ္ကာ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း ျဖစ္မလာဘဲ ေကာက္ညႇင္းဆန္အျဖစ္သာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရပါသည္။ ဒုတိယစစ္အစိုးရေခတ္တြင္လည္း အရည္မရ၊ အဖတ္မရ တတ္ေယာင္ကန္း အလုပ္မ်ား မ်ိဳးစံုလုပ္ခဲ့သည္။ ျငင္းမရေသာ သာဓကတခု ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ၾကက္ဆူပင္စိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၾကက္ဆူဆီသည္ ေလာင္စာဆီတမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု သူတို႔ပညာရွင္မ်ား၏ အႀကံဆိုး၊ အႀကံယုတ္မ်ားေၾကာင့္ လူတုိင္း ၾကက္ဆူပင္ စုိက္ရေတာ့၏။ ၾကက္ဆူပင္မ်ားစိုက္ၿပီး ၾကက္ဆူဆီမည္မွ် သက္ဆိုင္ရာကို ေပးရမည္ဆိုေသာ အခ်က္ျဖင့္ ဗိုလ္သန္းေရႊသည္ ကမာၻတြင္ မၾကားဘူးေသာ ၾကက္ဆူဆီ စီမံကိန္းကုိ ျပဳလုပ္ပါေတာ့သည္။ ထိုၾကက္ဆူဆီျဖင့္ မည္သည့္ကားမွ ေမာင္း၍ရသည္ကို မၾကားဘူးေပ။ ကမာၻေပၚတြင္ ၾကက္ဆူဆီျဖင့္ ထိပ္တန္းေရာက္ေနေသာႏုိင္ငံ မေတြ႔ဘူးေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ထိုေနရာယူဖို႔ ႀကိဳးစားသလားမသိေပ။ ေရနံသာလွ်င္ အေျခခံေလာင္စာအျဖစ္ ယေန႔ထက္တုိင္ ကမာၻကို လႊမ္းမိုးေန၏။ ေရနံထုတ္၍ရလာေသာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔မ်ားသည္ ယေန႔ထက္တုိင္ ေလာင္စာအျဖစ္ တြင္က်ယ္ေနပါသည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္ စစ္တပ္ျဖင့္ ထိ္န္းခ်ဳပ္ထားရာမွေန ေႁမြမေသ၊ တုတ္မက်ိဳး လမ္းစဥ္မ်ား ခ်ဖို႔လည္း ႀကိဳးစားခဲ့ၾက၏။ ေညာင္ ၂ ပင္ ညီလာခံ လုပ္သည္။ လမ္းျပေျမပံု ၇ ခ်က္ ေရးဆြဲသည္။ ထိုမွေန ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုႀကီး ေပၚေပါက္လာပါေတာ့သည္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ေပးရမည္။ ဖ်က္ေပးရမည္ဟု ေတာင္းဆိုၾကသလုိ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စာေပသမားမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားကလည္း ေတာင္းဆိုၾကပါသည္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ သြားေနသေရြ႕ မည္သို႔မွ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း မေရာက္ႏုိင္ဟု ႏုိင္ငံတကာကေရာ ေထာက္ျပေျပာဆိုၾကပါသည္။ ထိုမတုိင္ခင္က သူတို႔သည္ စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရစီ ဆိုသည္မ်ိဳး၊ လမ္းညႊန္ဒီမိုကေရစီ ဆိုသည္မ်ိဳးမ်ားလည္း လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ေရးဆြဲကာ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ဆိုသည့္ သေဘာမ်ိဳးျဖင့္ အဓမၼ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့ၾကပါေတာ့သည္။ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း ေပါင္းခုိင္းေလသည္။ ထုိေကာက္ညႇင္းေပါင္းရာတြင္ ေရမပါေပ။ ေကာက္ညႇင္းေပါင္း ျဖစ္မလာ။ ေကာက္ညႇင္းဆန္အျဖစ္သာ အခ်ိန္ကုန္သြားသည္။ ကမာၻတြင္ ဒီမိုကေရစီ အညႊန္းကိန္းမ်ားျဖင့္ ကိုက္ညီေသာ လမ္းစဥ္မ်ားကို သိရွိၾကပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ၂ဝဝ၈ လို ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ေရာက္ေအာင္ မသြားႏုိင္ေၾကာင္း သက္ေသျပေနသည္။ ယခု ၅ ႏွစ္အတြင္း ထိုဖြဲ႔စည္းပံုျဖင့္ ဒီမိုကေရစီမရႏုိင္။ ထိုေကာက္ညႇင္းေပါင္းကို ျပင္ေပါင္းမွ ရေတာ့မည္။ ေရထည့္၍ ေကာက္ညႇင္းေပါင္းျဖစ္ေအာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ႀကိဳးစားေပါင္းဖို႔အခ်ိန္ ေရာက္လာၿပီျဖစ္သည္။ ထက္ျမက္