ေျမာက္ကိုရီးယားကို စစ္ေရးနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတာဟာ အႏၱရာယ္ႀကီးသလို အေျမာ္အျမင္နည္းရာက်တယ္လို႔ ဟီလာရီကလင္တန္က ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕မွာျပဳလုပ္တဲ့ World Knowledge Forum ကမာၻ႔အသိပညာဖိုရမ္မွာ ဟီလာရီကလင္လန္က အခုလို ေျပာၾကားသြားတာပါ။ “လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ ကံၾကမၼာေတြ၊ ေျမာက္ကိုရီးယားအက်ပ္အတည္းမွာ သံတမန္ေရး ဆုံးျဖတ္ခ်က္အေပၚ တည္မွီေနတဲ့ ဒီလူေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာနဲ႔အတူ အခုလို မထီမဲ့ျမင္ စစ္ေရးနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတာဟာ အႏၱရာယ္လည္းႀကီးသလို အေျမာ္အျမင္နည္းရာလည္း က်ပါတယ္ဆိုတာ ေျပာစရာကို မလိုပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္တို႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ေျပာရရင္ တ႐ုတ္ရဲ႕အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ေတာင္ ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။ “က်မ ဒီအစိုးရသစ္ရဲ႕ မၾကာခင္က လုပ္ရပ္ေတြကို စိုးရိမ္ပါတယ္။ တင္းမာမႈျမင့္ေအာင္ လုပ္ေနသလိုပါပဲ။ အခုဆိုရင္ က်မတို႔ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ ယုံၾကည္အားထားရမႈ၊ စိတ္ခ်ယုံၾကည္မႈအေပၚမွာ စိုးရိမ္ေနၾကပါၿပီ။ ေျပာရရင္ ကင္ဂ်ဳံအန္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္ဖို႔ နည္းလမ္းကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ရင္ ကင္ဂ်ဳံအန္းကေတာ့ ၿပဳံးေနမွာပါ။ “တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ေလွနံႏွစ္ဖက္နင္းလို႔မရဘူး။ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ သူတို႔ေပးႏိုင္တဲ့ စီးပြားေရးဖိအားကို ေလွ်ာ့ေပးေနလို႔ မရသလို တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ေတာင္ကိုရီးယား ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ တကယ့္ၿခိမ္းေျခာက္မႈနဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားျပည္သူေတြရဲ႕ အသက္ကို ေလွ်ာ့တြက္လို႔မရပါဘူး” လို႔ ဟီလာရီကလင္တန္က ေျပာၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ျပင္းထန္တဲ့ စစ္ေရးနည္းလမ္းေတြနဲ႔ တုံ႔ျပန္သြားမယ္လို႔ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဂ်ိမ္းစ္မက္တစ္က စက္တင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ ဒီေန႔ သမၼတေရာ၊ ဒု-သမၼတေရာပါတဲ့ အမ်ိဳးသားလုံၿခဳံေရး အစည္းအေဝး လုပ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ကို ေနာက္ဆုံးၿခိမ္းေျခာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစည္းအေဝးပါ။ က်ေနာ္တို႔မွာ စစ္ေရးအရ ေရြးစရာနည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ သမၼတကို အဲဒီနည္းလမ္းတခုခ်င္းစီကို ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကေ်န္ာတုိ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာရရင္ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားတို႔အေပၚ ဘယ္လိုတုိက္ခိုက္မႈမ်ိဳးကိုမဆို ကာကြယ္သြားဖို႔ က်ေနာ္တို႔မွာ စြမ္းရည္အျပည့္ရိွတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” လို႔ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဂ်ိမ္းစ္မက္တစ္က ေျပာပါတယ္။ ဂူအမ္ကၽြန္းအပါအဝင္ အေမရိကန္နယ္ေျမနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာမိတ္ေတြအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္တိုက္ခိုက္လာရင္ ႀကီးမားျပင္းထန္တဲ့ စစ္ေရးတုံ႔ျပန္မႈနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ရလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ ဂ်ိမ္းစ္မက္တစ္က ဆက္ၿပီး "ထိေရာက္မႈလည္းရိွသလို လႊမ္းမိုးႏိုင္စြမ္းလည္းရိွတဲ့ စစ္ေရးတု႔ံျပန္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ ကင္ဂ်ဳံအန္းဟာ ကုလလုံၿခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ စုစည္းညီညြတ္တဲ့အသံကို ဂ႐ုစိုက္သင့္ပါတယ္။ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံအားလုံးက ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို တညီတညြတ္တည္း တုံ႔ျပန္ၾကတာပါ" လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကိုရီးကၽြန္းဆြယ္ ႏ်ဴကလီးယားကင္းမဲ့ဇုန္ ျဖစ္ေရးကို အားလုံးက တညီတညြတ္တည္း စိတ္ပိုင္းျဖတ္လုပ္ေဆာင္ေနေပမယ့္ ဒါဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးသြားဖို႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဂ်ိမ္းစ္မက္တစ္က ေျပာၾကားသြားပါတယ္။