ရခိုင္ျပည္မွာအေျခစိုက္တဲ့ သတင္းသမားေတြ သတင္းရယူခြင့္ ကန္႔သတ္မႈေတြမ်ားလာျပီး သတင္းရယူခြင့္ က်ဥ္းေျမာင္းလာတယ္လို႔ ရခိုင္သတင္းသမားေတြက ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း သတင္းရယူမႈနဲ႔ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအပိုင္းမွာလည္း မ်ားစြာအားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာမ်ားအသင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဧကရာဇ္က ဒီဗီြဘီကိုေျပာပါတယ္။ “လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္ သတင္းရယူမႈႏႈိင္းယွဥ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး က်ဥ္ေျမာင္းတာကို ေတြ႔ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အၿမဲေျပာပါတယ္၊ အစိုးရအဖြဲ႔ယင္ေတြနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါ၊ ၿပီးခဲ့အစိုးရတုန္းဆိုရင္ သတင္းထုတ္ျပန္တာရွိတာေပ့ါေနာ္။ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ဦးလွသိန္း ဆိုတာ ရွိတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အလႊာမွာ ေရႀကီးမႈေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီထုတ္ျပန္တာရွိတယ္။ သူက အခ်ိန္မေရြးဖုန္းဆက္ၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္။ အခ်ိန္မေရြး႐ုံးကိုလာခဲ့ပါ။ လူကိုယ္တိုင္း သြားေတြ႔ရင္ အခ်ိန္ရေသေလာက္ ေျဖေပးတာေတြရွိတယ္။” ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက မီဒီယာသမားေတြ မွတ္တမ္းမွတ္ပုံတင္ တင္ၿပီးမွ သတင္းရယူခြင့္ ေပးသြားမယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပည္နယ္ဆက္က ေအာက္တိုဘာက ၁၉ ရက္ေန႔ သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ေတြ႔ဆုံစဥ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။ ျပည္နယ္သတင္ထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီမွ အတြင္းေရးမႉး ဦးေမာင္ေမာင္က “ဒီကိုေခၚတာ က်ေနာ္တို႔ အားလုံးကို မွတ္ပုံတင္ဖို႔ပါ။ စစ္ေတြမွာအေျခစိုက္တဲ့ မီဒီယာဘယ္ႏွခုေလာက္ရွိသလဲ၊ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ မွတ္တမ္းေလးထားရွိဖို႔ပါ။ နီးစပ္ရာသတင္းတပ္ဖြဲ႔ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းတပ္ဖြဲ႔ကလည္း သတင္းအခမ္းအနားေတြရွိတဲ့အခါ မွတ္ပုံတင္ထားဟာေတြကို နယ္လုံကေနတဆင့္ တင္ျပမွာပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ သတင္းသမားေတြဘက္ကေတာ့ ကန္႕သတ္တဲ့ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြဟာ က်ဥ္းေျမာင္းလြန္းတယ္လို႕ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ Developent Media Group ကတာဝန္ခံအယ္ဒီတာ ကိုမိုးေဇာ္ျမင့္က “အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ သတင္းေတြယူတဲ့အခါ ဝတ္စုံေပ့ါ။ တိုက္ကေပးတဲ့ ယူနီေဖာင္းနဲ႔ ဝင္မယ္ဆိုတဲ့တခ်က္ေပ့ါ။ ေနာက္တခါက ကင္မရာနဲ႔ပဲ႐ုိက္ရမယ္၊ ဖုန္းနဲ႔ မ႐ုိက္ဘူးဆိုတဲ့တခ်က္ေပ့ါ။ ေနာက္တခါ သူတို႔ရဲ့ အစည္းအေဝးခန္းမထဲ သတင္းယူတဲ့အခါ လူႀကီးေတြေရွ႕က၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြေရွ႕က ျဖတ္သြားလာလာတာ မႀကိဳက္ဘူး။ မိန္႔ခြန္းေျပာတဲ့အခါ ဘယ္သူပဲမိန္႔ခြန္းေျပာေျပာ စင္ ေပၚတက္တာကို မႀကိဳက္ဘူးေပ့ါ၊ ဒီေလးခ်က္ကို သူတို႔က မႀကိဳက္ဘူး။ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ မႀကိဳက္တာလည္း ဆိုတာ သူတို႔မွာလည္း စည္းကမ္းရိွမွာေပ့ါ၊ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိမွာ သတင္းမီဒီယာဥပေဒရွိတယ္။ သူတို႔ေျပာတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီယာ အခ်က္ေတြမကိုက္ညီဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျဖစ္စဥ္သတင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔လည္း တာဝန္ယူေျဖၾကားမယ့္သူ မရွိတာေၾကာင့္ သတင္းရယူတဲ့အပိုင္း မ်ားစြာအခက္အခဲျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အေျခစိုက္၊ MCN TV News က သတင္းေထာက္ ဦးေက်ာ္စိန္းသန္းက ဒီဗီြဘီကိုေျပာပါတယ္။ “လက္ရွိေျမျပင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို က်ေနာ္တို႔ သတင္းေထာက္ေတြက သိထားၿပီး ဒါေတြကို အတည္ျပဳေပးပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဒါေတြကို သတင္းလုပ္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး သြားေမးတဲ့အခါမွာ တာဝန္ယူၿပီး ေျဖၾကားမယ့္သူမရွိဘူး။ အစိုးရက သတင္းထုတ္ျပန္ဖို႔ ေကာ္မတီေတြ ဖြဲ႔စည္ထားရွိေပမယ့္ သူတို႔က တာဝန္ယူၿပီး မေျဖၾကားတာေတြ အမ်ားႀကီးႀကဳံခဲ့ရတာရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အခက္အခဲရွိတာေပ့ါ။” ရခိုင္ျပည္နယ္စစ္ေတြအေျခစိုက္ Eleven Media Group အႀကီးတန္းသတင္းေထာက္ ကုိသန္းလႈိင္းကေတာ့ အခုလုိကန္႔သတ္ခ်က္ဟာ အဓမၼခိုင္းေစတဲ့ပုံမ်ိဳး မျဖစ္ေစလိုသလို ႏွစ္ဖက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာဟာ အသင့္ေတာ္ဆုံးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက ျပည္နယ္အစိုးရ႐ုံးမွာ သတင္းသြားယူေနအခ်ိန္ သတင္းယူခြင့္ကို တားျမစ္တာ၊ ေမာင္းထုတ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျပည္နယ္အစိုးရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚ ေဝဖန္မႈေတြျမင့္တက္ေနပါတယ္။ သတင္း-ဝဏၰခြာညိဳ- ဓာတ္ပုံ- ဝဏၰခြာညိဳ

ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ကေန ေအာက္တိုဘာ ၁၄ ရက္ေန႔အထိ မူးယစ္ေဆးဝါး တန္ဖိုးက်ပ္သိန္းေပါင္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ဖမ္းဆီရရွိခဲ့ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၈၅ မႈအပါအဝင္ က်ား၊မ တရားခံ ၂၁၃ ဦးတို႔ကို ဖမ္းဆီးရရွိခဲ့တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉးရဲမႉးႀကီး ေအာင္ျမတ္မိုးက ဒီဗီြဘီကို ေျပာပါတယ္။ “ဒီကေန႔အထိ ၂၀၁၇ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔ ကေနအမႈအားျဖင့္ ၈၅ မႈ က်ေနာ္တို႔ ဖမ္းဆီးၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ေဆးေျခာက္တို႔ ေမာ္ဖိန္းတို႔ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ WY စိက္ႂကြေဆးျပားေတြ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေမာ္ဖိန္းဆိုတဲ့ေဆးျပား ေတြပါတယ္။ တရားခံအားျဖင့္ က်ားေရာ မေရာေပါင္း ၂၁၃ ေယာက္ ဖမ္းဆီးအေရးထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ကာလတန္ဖိုးက်ပ္သိန္းေပါင္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ရွိပါၿပီ။” ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူငယ္ေတြအၾကား မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ လက္လီ အလြယ္တကူ ဝယ္ယူလို႔ ရရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြအၾကား အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ အေနအထားတခုကို ေရာက္လာေနတယ္လို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရပ္မိရပ္ဖတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသန္းထြန္းက ဒီဗီြဘီကိုေျပာပါတယ္။ “အထူးသျဖင့္ စစ္ေတြအပါအဝင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကေလးေတြ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲမႈမ်ားလာတာကေတာ့ ပမာဏအမ်ားႀကီး ဖမ္းမိတာနဲ႔ မဆိုင္တဲ့ အေနထားမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးပမာဏ ဘယ္ေလာက္ပဲဖမ္းမိဖမ္းမိ ၿမိဳ႕ရြာေတြ ကေလးေတြက မူးယစ္ေဆးဝါး သုံးစြဲမႈပိုမ်ားလာတယ္။ အဲ့ဒီအဓိပၸာယ္ကေတာ့ လက္လီ အလြယ္တကူဝယ္လို႔ ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ျဖစ္တယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆာနာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြက္ သိပ္ကိုအႏၱရာယ္ႀကီး အေနအထားတခုကို ေရာက္ေနပါတယ္။” ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ၿမိဳ႕နယ္ေတြ အပါအဝင္ ေက်းရြာေတြကို မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ အသိပညာေပးမႈေတြအပါအဝင္ ရွာေဖြဖမ္းဆီးမႈေတြလည္း လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ျပည္နယ္ရဲမႉးႀကီးေအာင္ျမတ္မိုးက ဆိုပါတယ္။ “တားဆီးႏိွမ္နင္းအပိုင္းမွာလည္း မူးယစ္တပ္ဖြဲ႔သုံးစုရွိပါတယ္။ ေမာင္ေတာရယ္၊ ေက်ာင္ျဖဴရယ္၊ စစ္ေတြရယ္ သူတို႔အဖြဲ႔နဲ႔ နယ္ေျမခံရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဖိဖိစီးစီး ဖမ္းဆီး ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အေသးအမႊားေလးေတြကအစ အေသးအမြားရယ္လို႔ မထားဘဲ ပိုက္စိပ္တုိက္ရွာေဖြဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ တဖက္ကလည္း ထိေရာက္ျပစ္ဒဏ္ရွရွိေရး အေရးယူေနတာလည္း ရွိတယ္။” စစ္ေတြၿမိဳ႕ ေရခ်မ္းျပင္ဆိပ္ကမ္း ေမာင္ေတာသြားမယ့္ကားတစီးမွာ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ WY မူးယစ္ေဆးျပားေပါင္း ၃၄ သိန္း၊ ကာလတန္ဖိုးက်ပ္သိန္းေပါင္း ၁ ေသာင္း ၂ ေထာင္ေက်ာ္ကို အမ်ားဆုံးဖမ္းရရွိခဲ့ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ စိတ္ႂကြေဆးျပားဖမ္းဆီးရရွိမႈဟာ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ၂၁ မႈ၊ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၁၈ မႈ၊ ၂၀၁၃မွာ ၄၉ မႈ၊ ၂၀၁၄ မွာ ၅၈ မႈ၊ ၂၀၁၅ မွာ ၉၁ မႈနဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ၄၁ မႈရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သိရွိရပါတယ္။ သတင္း-ဝဏၰခြာညိဳ