နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲ ပို့ကုန်ကနေရတဲ့ နိုင်ငံခြားငွေ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ နှုန်းထားနဲ့ မတ်လ ၁ ရက်က စပြီး  မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ မဖြစ်မနေ လဲလှယ်ရမယ်လို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ပို့ကုန်ပစ္စည်းတွေ အပေါ် မူဝါဒ တစ်ပြေးညီ ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲ တင်ပို့မှု ပို့ကုန်ရငွေကိုရာ ပြည်ပပို့ကုန်ရငွေ ကန့်သတ်ချက်ထဲ ထည့်သွင်းလိုက်တာပါ။

အရင်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ဆန်/ဆန်ကွဲ ပို့ကုန်ရငွေကလွဲပြီး ပဲမျိုးစုံ၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ ပြောင်း၊ ရာဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်း၊ တိရစ္ဆာန်နဲ့ တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းတွေ တင်ပို့မှုကရရှိတဲ့ ပို့ကုန်ရငွေအပေါ် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဈေးကွက် ပေါက်စျေး အတိုင်း သုံးစွဲခွင့်၊ လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်ပြုပြီး ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်စျေးနဲ့ တရက် အတွင်း ကျပ်ငွေ မဖြစ်မနေ လဲလှယ်ရမယ်လို့ ကန့်သတ်ထားတာပါ။

လက်ရှိမှာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတွေကနေ ဆန်/ဆန်ထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့ရောင်းချရာမှာ ရရှိတဲ့ ပို့ကုန်ရငွေ (နိုင်ငံခြားငွေ) ကို ပို့ကုန်တင်ပို့သူကို ရာနှုန်းပြည့်ထုတ်ယူ အသုံးပြုခွင့်ပေးထားရာက မတ်လ ၁ ရက်နေ့က စပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ ထုတ်ယူသုံးစွဲခွင့်ရှိပြီး ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်နှန်းထားနဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေ မဖြစ်မနေလဲလှယ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်ဟာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ တရုတ်ယွမ်ငွေ၊ ထိုင်းဘတ်ငွေတိုနဲ့ တိုက်ရိုက်ပေးချေ အသုံးပြုခွင့် ပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ နိုင်ငံခြားငွေကြေးသတ်မှတ်နှုန်းထားဟာ ပြင်ပစျေးကွက် ပေါက်စျေး ကွာဟချက် ရှိတာကြောင့် နယ်စပ်ပို့ကုန် ဆန်၊ ဆန်ကွဲ စျေးကျဆင်းနိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က သုံးသပ်ထားကြပါတယ်။

ဆန်ကုန်သည်တဦးက “ပြည်တွင်း ဆန်မလုံလောက်လို့ နယ်စပ်ကို ထိန်းချုပ်လိုက်တယ် ထင်ပါတယ်။ အရင်က ဆန်၊ ဆန်ကွဲ ရောင်းရင် ပို့ကုန်ရငွေ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းက အပြင်ပေါက်စျေးနဲ့ရတာ၊ အဲလို သတ်မှတ်မယ်ဆိုရင် သတ်မှတ်စျေးနဲ့ပဲ ရတော့မယ်။ အဲဒီ ကန့်သတ်ချက်က ပြည်တွင်း ဆန် ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိမရှိကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ”လို့ ဆိုပါတယ်။

ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားချက်မှာ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်မီ ကုန်ဖိုးငွေ ကြိုတင်ပေးပို့ထားပြီးဖြစ်တဲ့ ဆန်/ ဆန်ကွဲ ရောင်းချမှုတွေကိုလည်း ကင်းလွတ်ခွင့်မပြုဘူးလို့ ဖော်ပြပါတယ်။

ဆန်စပါးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက “ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကစပြီး နယ်စပ် ဆန်/ဆန်ကွဲ ပို့ကုန်ရငွေတွေ ၆၅/ ၃၅ ဖြစ်မယ်။ ငွေကြိုသွင်းလည်း ခွင့်မပြုဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း အထွေထွေကုန်ကျစရိတ်တွေကြောင့် စိုက်ပျိုးစရိတ် လေးဆလောက် ပိုကုန်ကျခဲ့ရတဲ့ စပါးစိုက်တောင်သူတွေကတော့ စပါးဈေးကျဆင်းမှာကို စိုးရိမ်နေကြပြီး နောက်တစ်ဖက်မှာလည်း မကြုံစဖူးထူးကဲ မြင့်တက်နေတဲ့ မြန်မာပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်းတွေကြောင့် ဝင်ငွေနည်းပါးတဲ့ အခြေခံပြည်သူတွေ အခက်တွေ့နေကြပါတယ်။

နယ်စပ် ဆန်၊ ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုက ပို့ကုန်ရငွေတွေအပေါ် မူဝါဒပြောင်းလဲသတ်မှတ်ဖို့ စစ်ကောင်စီက ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်တွေဆီက သိရပါတယ်။

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ အရင်က ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲကလွဲပြီး ပဲမျိုးစုံ၊ ဆီထွက်သီးနှံ၊ ပြောင်း၊ ရာဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်း၊ တိရစ္ဆာန်နဲ့ တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းတွေ တင်ပို့မှုကရရှိတဲ့ ပို့ကုန်ရငွေတွေအပေါ်မှာသာ ဗဟိုဘဏ်က မူဝါဒနဲ့ ကန့်သတ်ထားတာပါ။

အဲဒီကုန်စည်တွေ တင်ပို့မှုကရရှိတဲ့ ပို့ကုန်ရငွေ ဒေါ်လာ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်စျေးနဲ့ တရက်အတွင်း ကျပ်ငွေ မဖြစ်မနေ လဲလှယ်စေပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုတော့ ဈေးကွက်ပေါက်စျေးအတိုင်း သုံးစွဲခွင့်၊ လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့် ပြုထားတာပါ။

အခုအခါမှာတော့ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲတင်ပို့မှုက ပို့ကုန်ရငွေတွေအပေါ်မှာပါ မူဝါဒ ပြောင်းလဲချမှတ်တော့မယ်လို့ ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင် အသိုက်အဝန်းမှာ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေတာပါ။

မှုဆယ်အခြေစိုက် ဆန်စပါးကုန်သည်တဦးက “၂၀၂၃ မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကစပြီး တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ် ဆန်၊ ဆန်ကွဲ ပို့ကုန်ရငွေတွေကို ၆၅ ရာခိုင်နှုန်း/၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ဖို့ (လုံးဝ) သေချာသလောက်ဖြစ်သွားပါပြီ” လို့ ပြောပါတယ်။

အဲဒီသတ်မှတ်ချက်သာ အတည်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ကုန်သည်တွေက ပြည်ပတင်ပို့ ရောင်းချရာက တွက်ခြေကိုက်ဖို့အတွက် စျေးချဝယ်ယူလာနိုင်တာကြောင့် နယ်စပ်ပို့ကုန် ဆန်၊ ဆန်ကွဲစျေး ကျဆင်းနိုင်တယ်လို့ စျေးကွက်စောင့်ကြည့်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

ဆန်ကုန်သည်တဦးက “နယ်စပ်ပို့ကုန် ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲ စျေးကျနိုင်ပါတယ်။ အရင်က ဆန်၊ ဆန်ကွဲရောင်းရင် ပို့ကုန်ရငွေ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းက အပြင်ပေါက်စျေးနဲ့ရတာ၊ အဲလိုသတ်မှတ်မယ်ဆိုရင် သတ်မှတ်စျေးနဲ့ပဲ ရတော့မယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ ဒေါ်လာသတ်မှတ်နှုန်းထားဟာ ၁ ဒေါ်လာ ၂,၁၀၀ ကျပ်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ပြင်ပစျေးကွက် ပေါက်စျေးကတော့ ၂,၈၆၀ ကျပ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိပါတယ်။

ဗဟိုဘဏ်စျေးနဲ့ ပြင်ပပေါက်စျေး ၁ ဒေါ်လာကို ကျပ် ၇၀၀ အထက် ကွာဟချက် ရှိနေတာကြောင့် နယ်စပ်ပို့ကုန် ဆန်၊ ဆန်ကွဲ စျေးကျဆင်းနိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က သုံးသပ်ထားကြတာပါ။

တဖက်မှာလည်း မြန်မာပြည်တွင်း ဆန်စျေးနှုန်းတွေက မကြုံစဖူး ထူးကဲ မြင့်တက်နေတာကြောင့် ဝင်ငွေနည်းပါးတဲ့ အခြေခံပြည်သူတွေအပေါ် ရိုက်ခတ်လာပါတယ်။

ပြည်တွင်းဆန်စျေးနှုန်းတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် အခုနှစ်မှာ ၂ ဆဝန်းကျင် မြင့်တက်နေတာပါ။

ပြည်တွင်း ဆန်စပါးအထွက်နှုန်းအနေနဲ့ကလည်း အခုနှစ်မှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေနဲ့ ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းနေပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု အထွေထွေကုန်ကျစရိတ် မြင့်တက်ခဲ့တာကြောင့် သိသိသာသာ လျော့ကျခဲ့ပါတယ်။

တဖက်မှာလည်း ပြည်ပကို မြန်မာ့ဆန်တင်ပို့မှုက ဆက်လက်အားကောင်းနေတာ ဖြစ်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကိန်းဂဏန်းအရဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလမှာ ဆန်နဲ့ ဆန်ကွဲတန်ချိန် ၂၆၀,၀၀၀ ကျော်ထိ တင်ပို့ထားပါတယ်။

အခု ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ဆန် ဆန်ကွဲ ပြည်ပတင်ပို့မှုအပေါ် တန်ချိန် ၂ သန်း တင်ပို့ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က မျှော်မှန်းထားပါတယ်။

လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ်အစ ဧပြီကနေ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီအထိ ၁၀ လတာအတွင်းမှာ တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၉ သန်းထိ တင်ပို့ထားပြီး ကျန်ရှိနေတဲ့ ဖေဖော်ဝါရီနဲ့ မတ်လတို့မှာ တန်ချိန် ၁ သိန်းခွဲကျစီနဲ့ စုစုပေါင်းတန်ချိန် ၃ သိန်း တင်ပို့ဖို့ လျာထားတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အသင်းချုပ်က ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ကုန်စည်ဒိုင်တွေ Exporter ကုမ္ပဏီတွေ၊ ဒေသကော်မတီတွေနဲ့ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်း အစည်းအဝေးတခု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဆန်စျေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေရေး၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ ဆန်စျေးနဲ့ စျေးကွက်အခြေအနေတွေ အပါအဝင် မူဝါဒတွေနဲ့ ပို့ကုန်ဝင်ငွေဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေအပေါ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။