ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ ဖြဲ႔ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္လပ္ေသာအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ အစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္တာကို အဟန္႔အတားျဖစ္မွာ စိုးရိမ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက မေန႔ကရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ တည္ေထာင္တာ၊ ဖြဲ႔စည္းတာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြဟာ ရခုိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ အေျဖေတြ ရွာေဖြေနတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းတာကို အဟန္႔အတားျဖစ္လာမယ္လို႔ စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၾသဂုတ္ ၂၇ ရက္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အဲဒီအစီရင္ခံစာဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းေတြ ေပါင္းစည္းေနထိုင္တာကို ပ်က္ျပားေစ႐ံုမက ႏိုင္ငံတဝန္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းေနတာေတြကိုပါ ထိခိုင္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ ထိပ္ပုိင္းတာ၀န္ရွိသူ ၆ ဦးကုိ အုိင္စီစီ ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈ ခုံ႐ုံးမွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးသင့္တယ္လုိ႔  အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္လပ္ေသာအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ (FFM) ကို ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ ဖြဲ႔ခဲ့ၿပီး အဲဒီအဖြဲ႔ကို ပယ္ခ်ေၾကာင္း၊ အဲဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို လက္မခံေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာခဲ့ၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ လုံၿခဳံေရး အေၾကာင္းျပ ရွင္းလင္းတာထက္ ပိုခဲ့ၿပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးအပါအဝင္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ ၆ ေယာက္ကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံးမွာ စစ္ေဆးဖို႔တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္၊ ရွမ္းနဲ႔ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေတြမွာ တပ္မေတာ္က လူသားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိလည္း စုံစမ္းစစ္ေဆးသင့္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို တားဆီးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးက ထုတ္ျပန္တဲ့ စာထဲမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ကိစၥေတြကို စံုစမ္းဖို႔ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၃၁ ရက္က ဖြဲ႔စည္းထားတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ပဲပိစပ္စိုက္ ေတာင္သူေတြဟာ အစိုးရအမေတာ္ေၾကး ေထာက္ပံ့တာထက္ ပဲပိစပ္ အမ်ားဆံုးတင္ပို႔တဲ့ တရုတ္ေစ်းကြက္ဆံုးရႈံးမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဟာ ပဲပိစပ္ အဓိက ထုတ္လုပ္တင္ပို႔ရာနိုင္ငံျဖစ္ၿပီး အိုင္အို၀ါျပည္နယ္ဟာ ႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယေျမာက္ ပဲပိစပ္ အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္ရာ ျပည္နယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ေတြက အိုင္အို၀ါျပည္နယ္ထြက္ ပဲပိစပ္ေတြရဲ႕  ၃၀ ရာခုိင္ႏႈ္န္းေက်ာ္ကို တ႐ုတ္ျပည္ တင္ပို႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ကုန္သြယ္ေရးပဋိပကၡ စတင္လိုက္ကတည္းကစလို႔ ပဲပိစပ္တင္ပို႔မႈ ထိခုိက္ခဲ့ပါတယ္။ ပဲပိစပ္တင္ပို႔မႈ အထိနာခဲ့တဲ့အတြက္ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္းမွာ ပဲပိစပ္ေစ်း ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ က်ဆင္းခဲ့တယ္လို႔လညး္ အေမရိကန္ ပဲပိစပ္စိုက္ေတာင္သူတဦးက ေျပာပါတယ္။ အဆုိပါ ေတာင္သူက ဒီနွစ္အဖို႔ ပဲပိစပ္ေစ်း ထပ္က်မယ္ဆုိရင္ ေနာက္ႏွစ္မွာ သူ႔အေနနဲ႔ ပဲပိစပ္ပင္ကို ေလွ်ာ့စိုက္ၿပီး တျခားသီးႏွံေျပာင္းစိုက္မယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။