စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို "အကိုင်းအခက် အမြစ်ပါမကျန်" ချေမှုန်းနိုင်ဖို့ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အားလုံး ပန်းတိုင်တစ်ခုအောက်မှာ အတူတကွ လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ KIO ဥက္ကဋ္ဌက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ 

ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ KIO ရဲ့ ၆၁ နှစ်ပြည့် တော်လှန်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် မိန့်ခွန်းမှာ ဥက္ကဋ္ဌ  ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အင်ဘန်လက ပြောကြားခဲ့တာပါ။ 

“တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အားလုံး ရည်မှန်းထားတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို “အကိုင်းအခက် အမြစ်ပါမကျန်” ချေမှုန်းမယ့် ပန်းတိုင်တစ်ခုအောက်ကနေ တကူတကွ လုပ်ဆောင်ကြဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတော်လှန်ရေး လုပ်ဆောင်နေချိန်မှာ အားလုံးပါဝင်နိုင်​အောင် ကြိုးစားပေးပါလို့လည်း တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။"

စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းဖို့ နေရာဒေသအသီးသီးက လက်နက်ကိုင်တော်လှန်နေတဲ့ အင်အားစု အဖွဲ့အစည်းတွေအားလုံး NUG ရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်ကနေ စုပေါင်းပါဝင်ဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ 

''အခုချိန်မှာ တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်၊ လူမျိုးချစ်စိတ်နဲ့ နေရာဒေသအသီးသီးကနေ ရရာလက်နက်ကို စွဲကိုင်ပြီး အာဏာရှင်စနစ်ကို တော်လှန်နေတဲ့ တိုက်ပွဲဝင် အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးကို မှာကြားချင်ပါတယ်။ အားလုံးဟာ ရဲဘော်ရဲဘက်တွေ ဖြစ်လာပါပြီ။ ဒီအတွက်လည်း အရမ်းကို ဝမ်းသာအားရမိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက နာမည်အမျိုးမျိုးနဲ့ လုပ်ဆောင်နေတာက မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ဖြတ်တော်လှန်မယ့် အင်အားစု အဖွဲ့အစည်းအားလုံး NUG အစိုးရရဲ့အတူ လက်တွဲဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါမှ မဟုတ်ရင် ရေရှည်မှာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တာကို သတိချပ်ဖို့ လိုပါတယ်။'' 

လွန်ခဲ့တဲ့ အစိုးရအဆက်ဆက်က နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလည်း ကေအိုင်အို ခေါင်းဆောင်က  မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ 

''KIO ဟာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တုန်းက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကို အဖွဲ့အစည်း ၁၀ ဖွဲ့ကျော် ဦးဆောင်ပြီး UNFC ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်စနစ် ပေါ်ထွန်းလာဖို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စည်းရုံးနိုင်ခဲ့သလို နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း သဘောပေါက်ခဲ့ကြပါတယ်။ UNFC အနေနဲ့ ၂၁ ရာစု ပင်လုံးအစည်းအဝေးတက်ခဲ့သလို အဲ့ဒီအစည်းအဝေးမှာလည်း ပင်လုံ ကတိကဝတ်ကိုအခြေခံတဲ့  ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို တည်ထောင်ဖို့ တောင်းဆိုတိုက်တွန်းခဲ့ပေမယ့်၏ ပင်လုံစာချုပ်ဟာ ပြည့်စုံမှုမရှိဘဲ အားလုံးပါဝင်မှုမရှိတဲ့ အပြင် အနှစ်သာရမပြည့်စုံလို့ အသုံးမဝင်ကြောင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားခဲ့တယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေ ကိုယ်ဘာတောင်းဆိုရမလဲဆိုတာထက် ကိုယ်ဘာပေးနိုင်မလဲဆိုတာ စဉ်းစားပါလို့ အာဏာရှင်ဆန်ဆန် ချိုးနှိမ်ပြောဆိုခံခဲ့ရတယ်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှုကို ၃-၄ ကြိမ် တရားဝင်တွေ့ဆုံခဲ့ကြပေမဲ့ လက်နက်ချရေးကိုပဲ အဓိကပြောဆိုနေခဲ့ကြပြီး နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုကို လက်မခံခဲ့သလို ဖက်ဒရယ်စနစ်က ခွဲထွက်ရေးစနစ်ဖြစ်တယ်လို့ အကြောက်အကန် ငြင်းဆန်ခဲ့ကြတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံကလည်း ၂-၃ကြိမ် ကျင်းပခဲ့ပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကို အဖွဲ့တွေရဲ့ တင်ပြချက်တွေကို လုံးဝလက်မခံဘဲ လူမျိုးကြီးဝါဒ စွဲကိုင်ထားတဲ့ အစိုးရနဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ တင်ပြချက်တွေကိုပဲ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတဲ့အတွက် ၂၁ ရာစု ပင်လုံအစည်းအဝေးဟာ နောက်ဆုံး အကြပ်အတည်းတွေနဲ့ ရပ်တန့်ခဲ့ရတယ်" လို့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအင်ဘန်လက ပြောပါတယ်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာနိုင်တဲ့အတွက် စစ်ရှောင်တွေ များလာမှာဖြစ်သလို ရေရှည်မှာ ပိုပြီးခက်ခဲလာမှာဖြစ်လို့ စစ်ကောင်စီ မျှော်လင့်နေတဲ့ ပြည်သူတွေ မတောင့်ခံနိုင်ဘဲ တော်လှန်ရေးတွေ ပျောက်ကွယ်သွားတာ မဖြစ်အောင် စစ်အာဏာရှင်ကို အမြစ်ပြတ်တော်လှန်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့  မိန့်ခွန်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်  နွေဦးတော်လှန်ရေးကို နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဆင်နွှဲနေရာမှာ  ကေအိုင်အေ/ ကေအိုင်အိုတပ်တွေကလည်း ပူးပေါင်းပါဝင် တိုက်ပွဲဝင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြည်သူတွေရဲ့ အခွင့်အာဏာကို ပြည်သူတွေဆီ ပြန်လည်အပ်နှံနိုင်ဖို့နဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်က အပြီးတိုင် လွတ်မြောက်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ပေါ်ပေါက်လာရေးအတွက် ပြည်သူလူထုနဲ့အတူ တာဝန်ကျေကျေ ဆက်လက်ထမ်း ဆောင်သွားမယ်လို့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (အန်အယ်လ်ဒီ)က ကတိပေးကြေညာပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် ဒီနေ့  ကျရောက်တဲ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ၁ နှစ်ပြည့် သဘောထားကြေညာချက်မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပြီး မဲဆန္ဒနယ်အားလုံးရဲ့ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရတာအတွက် ပြည်သူတရပ်လုံးကို ကျေးဇူးတင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရွေးကောက်ခံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာဥပဒေ လုပ်ထုံး လုပ်နည်းတွေနဲ့အညီ တတိယအကြိမ်လွှတ်တော် တက်ရောက်ဖို့ ဆောင်ရွက်နေတုန်း စစ်ခေါင်းဆောင်တစုက မဲစာရင်းမှားယွင်းတယ်လို့ အကြောင်းပြပြီး လက်နက်အားကိုးနဲ့ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ဥပဒေမဲ့ လုယူခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုပါတယ်။

မဲစာရင်းမှားယွင်းတယ်လို့ ယူဆရင် ဥပဒေ နည်းဥပဒေတွေအရ ကန့်ကွက်လွှာတင်သွင်းပြီး ဥပဒေနဲ့အညီ တရားမျှတမှုရအောင် လုပ်နိုင်ပေမဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်တစုဟာ ပြည်သူတွေ တခဲနက် ထောက်ခံ ဆန္ဒပြုခဲ့တာကို လျစ်လျူရှုတည်ဆဲဥပဒေကို ချိုးဖောက်ပြီး အကြမ်းဖက် စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ပြီးတော့ အန်အယ်လ်ဒီဥက္ကဋ္ဌ  ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့တကွ အဖွဲ့ချုပ်ခေါင်းဆောင်တွေ၊ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ၊ ပါတီဝင်တွေ၊ အဖွဲ့ချုပ်ကို ဝန်းရံအားပေးခဲ့သူတွေနဲ့ နိုင်ငံတဝန်းက စစ်အာဏာရှင်ကို မလိုလားတဲ့ ရဟန်းရှင်လူပြည်သူတွေကို ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီး ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက် သတ်ဖြတ်တာ၊ အဖွဲ့ချုပ်ရုံးတွေ၊ ပါတီဝင်အိမ်တွေကို ၊ အပြစ်မဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေကို ဒီနေ့ထိ ထိပါးနှောင့်ယှက်နေတယ်လို့လည်း ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီအနှစ်သာရကို ကောင်းကောင်းသိပြီး ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ ပြည်သူတရပ်လုံးဟာ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေတာကိုလည်း အန်အယ်လ်ဒီက ကောင်းစွာသိရှိပြီး အထူးလေးစား အားထားတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်ရွေးကောက်ပွဲမှာ တစ်သီးပုဂ္ဂလ ၂၆၀ ဦး အပါအဝင် ပါတီပေါင်း ၈၇ ပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၅,၆၃၉ ဦးတို့က မဲဆန္ဒနယ်ပေါင်း ၁,၁၁၇ နေရာမှာ ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့ ရာမှာ  အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီက ၉၂၀ နေရာ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၈၂  ရာခိုင်နှုန်းကျော် အနိုင်ရရှိပါတယ်။ 

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ စစ်တပ်ထောက်ခံတဲ့ ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီရှုံးနိမ့်သွာပြီးနောက် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်တပ်က နိုင်ငံတော် အာဏာကို တရားမဝင်သိမ်းယူခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်တွေကိုလည်း ပယ်ဖျက်ကြောင်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ  ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဇူလိုင် ၂၆ ရက်မှာ  ကြေညာခဲ့ပါတယ်။