နေပြည်တော်မှာရှိတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီရုံးချုပ်မှာ လာရောက်ခိုလှုံလာသူ ရာနဲ့ချီရှိနေပြီး နေထိုင်နေသူတွေဟာ ထမင်းစရိတ်ပေးပြီး စားနေရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အခြေအမြစ်မရှိဘူးလို့ ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ တဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာ နန္ဒာလှမြင့်က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
"နေပြည်တော်ကြံ့ခိုင်ရေးရုံးမှာ ဘယ်လောက်ရှိတယ်၊ ဘယ်လောက်ခိုလှုံနေတယ် ဆိုတာတော့ မသိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ထမင်းစရိတ်ယူပြီး ထမင်းကျွေးတယ်ဆိုတာကြီးက မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ အဲ့လိုသာလုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီအဖွဲ့အစည်းက အောက်တန်းကျတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သွားမှာပေါ့။ ခင်ဗျားဆိုရင်ရော ကိုယ့်အိမ်မိသားစု ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ အချိန်မှာ အခုလို ပိုက်ဆံယူပြီး ကျွေးမှာလား။ ဒါက ဘယ်လိုမှမဖြစ်နိုင်တာကြီးကို။ အောက်တန်းကျတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သွားမှာပေါ့ဗျ။ ဗမာလူမျိုးတွေ ဒီလောက်ယုတ်ညံ့သွားမလား ခင်များစဉ်းစားကြည့်ပါ၊ ဒါက လုပ်ကြံသတင်းပါ။ လူဘယ်လောက်လောက် ရုံးမှာ ရောက်နေတယ် ဆိုတာကတော့ မသိပါဘူး။ ကျနော့်အနေနဲ့ ရုံးကို အစည်းအဝေးရှိ၊ အခမ်းအနားရှိမှသာ ရောက်တာမို့ မသိပါဘူး။ ဒီကိစ္စတွေကို တာဝန်ယူပြီး ဖြေရှင်းတာက တခြားလူကြီးတွေ တဖွဲ့သတ်သတ်ရှိတယ်။ ကျနော်ကတော့ အတိအကျ မသိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ခုနကလို ထမင်းစရိတ်တောင်းပြီး ထမင်းကျွေးနေတယ် ဆိုတာတော့ လုံးဝမဟုတ်ဘူး"လို့ ဒေါက်တာ နန္ဒာလှမြင့်ကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နေရာဒေသအသီးသီးမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေပြီး တဖြည်းဖြည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ စိုးမိုးနယ်မြေတွေ လျော့ပါးလာတာကြောင့် စစ်ကောင်စီနဲ့ ပတ်သက်သူတွေ အခု ဧပြီလထဲမှာ နေပြည်တော်ကို ရွှေ့ပြောင်းလာကြပြီး နီးစပ်ရာမှာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေအပြင် စစ်အုပ်စုနဲ့ ဆက်နွှယ်သူတွေ အသတ်ခံရတာတွေရှိလာတဲ့အတွက်လည်း နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေထဲက တပ်ကုန်း၊ ဇေယျာသီရိ၊ ပုဗ္ဗသီရိ၊ ဒက္ခိဏသီရိ၊ ဇမ္ဗူသီရိ၊ လယ်ဝေး၊ ပျဉ်းမနား ဒေသတွေကို ကယား၊ မကွေး၊ စစ်ကိုင်း၊ ချင်း၊ ရှမ်း စတဲ့ ဒေသတွေက ရွှေ့ပြောင်းလာသူ အယောက် ၁၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့ဒီလူတွေအတွက် နေပြည်တော်မှာ တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းတွေ ဖွင့်လှစ်ထားတာ မရှိပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ စာရင်းတွေကိုတော့ စစ်ကောင်စီက ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီတခုထံမှာ တင်ပြ အကူအညီ တောင်းခံထားတယ်လို့ နေပြည်တော် စစ်ကောင်စီ အသိုက်အဝန်းကနေ သိရပါတယ်။
နေပြည်တော်နေ ဒေသခံတယောက်က "အဲ့ဒီ ရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေက ကိုယ့်အစီစဉ်နဲ့ကိုယ် ပြောင်းလာကြပြီး အရင်က ပုဗ္ဗသီရိလိုမဟုတ်တဲ့ တခြား ဇမ္ဗူသီရိတို့ ဘာတို့နဲ့ တခြားနေရာတွေ၊ အရင်တုန်းကတော့ နေမယ့်သူမရှိတဲ့ နေရာတွေ၊ ချောင်ပေါ့၊ အဲ့ဒီနေရာတွေက အရင်တုန်းက သိန်း ၅၀ လောက်ပဲရှိတာ၊ အခု ၂၀၀ ကျော်လောက် ဖြစ်သွားတယ်။
ဗဟိုဘဏ်ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ ပစ်ခတ်ခံရပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ အရမ်းကို သိသာလာတယ်။ ရန်ကုန်စစ်ကောင်စီ အသိုင်းအဝန်းက လှိမ့်ပြီး ရွှေ့ပြောင်းလာကြတ အခုပြောင်းလာတဲ့သူတွေ အများစုက တပ်မိသားစုဝင်တွေ များတယ်။ နေပြည်တော်မှာ မြေကွက်ဝယ်ဆောက်လုပ်နေသူတွေလည်းရှိပြီး သူတို့တွေပဲ ဝယ်ပြီး နေပြည်တော် ကြံ့ခိုင်ရေးရုံးမှာလည်း ယောနယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဘက်က တိုက်ပွဲရှောင်ပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်နေသူ များစွာရှိပြီး သူတို့တတွေကတော့ ဧပြီလ မတိုင်ခင်လောက်ကတည်းက ရောက်နေကြသူတွေဖြစ်ပြီး စာရင်းအတိအကျကိုတော့ မေးလို့မရတဲ့အတွက် မသိဘူးလို့ နေပြည်တော် သတင်းသမားတွေထံက သိရပါတယ်။
နိုင်ငံတဝန်းမှာ ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူပေါင်း ၉၁၂၇၀၀ ဦးရှိပြီး ဒီအထဲမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစလို့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ လုံခြုံဘေးကင်းမှုမရှိတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသူပေါင်း ၅၆၆၁၀၀ ဦးလည်းပါ၀င်တယ်လို့ UNOCHA ရဲ့ စာရင်းအရသိရပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ မူဆယ်ခရိုင်၊ မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် မုံးကိုး ဖောင်းဆိုင်ဘက်က စစ်ရှောင်တွေအား ကူညီထောက်ပံ့မယ့် ပစ္စည်းတွေကို စစ်ကောင်စီက သယ်ခွင့်မပြုတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါးနဲ့ မိုးကာတွေ အရေးပေါ် အကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“လူတစ်ယောက် ဆန်တစ်ပြည်ပဲ သယ်ခွင့်ရှိတယ်။ ပစ္စည်းတင်လာရင် ပေးမသွားဘူး။ ပစ္စည်းတင်တာတောင် ဆိုင်ကယ် အိတ်ခွံပဲ ညှပ်လာရင်တောင် ပြန်လှည့်ခိုင်းတယ်။ အဲလိုမျိုး ပြဿနာရှိတယ်။”
စစ်ကောင်စီတပ်က လမ်းတွေမှာ စောင့်ဆိုင်းစစ်ဆေးပြီး တားဆီးပိတ်ဆို့ထားတာကြောင့် ဆန်တွေ လှူထားတာ ရှိပေမယ့် မုံးကိုးဘက်က ကူညီထောက်ပံ့ပေးမယ့် ပစ္စည်းတွေ စစ်ရှောင်တွေဆီ လုံးဝပို့လို့မရဘဲ မြို့ထဲမှာ သောင်တင်နေတာလို့ ဆိုပါတယ်။
ကူညီပေးနေသူ မုံးကိုးမြို့က လူငယ်တစ်ဦးက “ပိုက်ဆံပဲ ပေးလို့ရတယ်။ ပိုက်ဆံလှူရင်ကျတော့ သူတို့ တရုတ်ဘက်က သွားဝယ်ရတယ်။ ပိုက်ဆံ အလှူရရင် စစ်ရှောင် ကော်မတီအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှာရှိတဲ့ ကချင်တိုင်းရင်းသားတွေဆီ အကူအညီတောင်းပြီး အစားအသောက် မှာယူရတယ်။ ဒါကြောင့် စားနိုင်တာ” လို့ ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် စစ်ရှောင်စခန်း သွားတဲ့အခါ ဖုန်းတွေလည်း ယူသွားခွင့်မပေးကြောင်း၊ အကူအညီပေးတဲ့ အသင်းအဖွဲ့တွေဆီ အကူအညီ တောင်းခံထားပေမယ့် လက်ရှိအချိန်ထိ အဖွဲ့အစည်းတွေက လှူဒါန်းတာ မရှိဘဲ မုံးကိုးက ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့နဲ့ တခြားသူတွေဆီက ရသလောက် အလှူခံပြီး ကူညီတာတွေလောက်ပဲ ရှိတယ်လို့ သူက ရှင်းပြပါတယ်။
ရွာတွေဘက် နှစ်ဖက် တိုက်ပွဲဖြစ်တာ မရှိပေမယ့် စစ်ကောင်စီက ရွာထဲမှာ နေနေတာကြောင့် ကြောက်လို့ ဘယ်သူမှ မပြန်ရဲကြဘူးလို့ ဖောင်းဆိုင်ရွာခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
စစ်ရှောင်တွေကို ရွာပြန်ပါက တခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေကို ရွာမှာ နေထိုင်ခိုင်းလို့ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီက စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ရွာမပြန်ခိုင်းကြောင်း၊ ရွာပြန်ပါက ပစ်မယ်ဆိုပြီး ကြေညာထားတယ်လို့ သူက ရှင်းပြပါတယ်။
နယ်စပ်ဒေသ ဆိုပေမယ့် တောတောင်ဘက် ဖြစ်နေတာကြောင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ပိုခက်ခဲတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါးနဲ့ မိုးကာ အရေးပေါ် လို အပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့ကတည်းက ဖောင်းဆိုင်၊ မန့်ယန်၊ ဘန်မွေ့ ရွာတို့က ပြည်သူ ၂၀၀ လောက် တရုတ်နယ်စပ်အနီးရှိ တောတောင်တွေထဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိ စစ်ကောင်စီ နဲ့ MNDAA တို့အကြား စစ်ရေးအခြေအနေ ဆက်လက်တင်းမာနေဆဲ ဖြစ်ပေမယ့် MNDAA ဘက်ကတော့ ပြည်သူတွေနဲ့ အတူရပ်တည် တိုက်ခိုက်သွားမှာဖြစ်ပြီး ဒေသခံတွေရဲ့ ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှုနဲ့ အစားအသောက် ရိက္ခာ၊ အသုံးပစ္စည်းတွေ လမ်းကြောမှာ ပိတ်ဆို့ ထားတာတွေကို ဒေသခံ အုပ်ချုပ်သူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းကူညီ ဖြေရှင်းပေးနေပြီလို့ MNDAA ပြန်ကြားရေးဌာနက တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
ဩဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီနဲ့ MNDAA တို့အကြား ကြူကုတ် (ပန်ဆိုင်း) နီးနားမှာ တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်ခဲ့တာကြောင့် ရွာအချို့က ဒေသခံ ၁၄၀၄ ဦး မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် လယ်ကွင်းမှာ ယာယီ တိမ်းရှောင်နေကြရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
