ႏွစ္စဥ္ ကမၻာတ၀ွမ္းက စာသင္ၾကားေပးတဲ့ ဆရာေတြထဲက စံျပအေနနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ဆုုေပးတဲ့ ၂၀၁၆ ကမၻာလုံးဆိုုင္ရာ ဆရာဆုုအတြက္ ေနာက္ဆုုံးဆန္ကာတင္ အေယာက္ ၅၀ စာရင္းထုတ္ျပန္ရာမွာ မႏၱေလးၿမဳိ႔ နန္းေရွ႔က ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရးေက်ာင္း တည္ေထာင္သူ ဆရာေတာ္ အရွင္နာယကကိုု ေရြးခ်ယ္ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီဆုုဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၄၈ ခုုကေန ေပးပို႔လာတဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ နာမည္စာရင္းေတြထဲက စိစစ္ေရြးခ်ယ္ထားတာလိုု႔ ဆုုေရြးခ်ယ္ခ်ီးျမွင့္ေရးအဖြဲ႔က သတင္းထုုတ္ျပန္ပါတယ္။
အခုုလိုု ဆုုေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လိုု႔ ဆရာေတာ္ အရွင္နာယက က "သူတုုိ႔ကလည္း ေမးခြန္းေတြ အမ်ားၾကီးေမးတယ္။ ဒီကလည္း္ ျပန္ျပီးေျဖတယ္ေပါ့။ ဒီေက်ာင္းက လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚတက္ေအာင္ထားျပီးေတာ့ သင္ၾကားလုုိစိတ္ ၊ သင္ယူလုုိစိတ္၊ ေတြးတက္ေခၚတက္သင္ၾကားေရးစနစ္နဲ႔ သင္ၾကားျပီးေတာ့ ကေလးေတြက ေတြးေခၚတက္တဲ့ ျဖစ္ထြန္းတာေတြ႕ရွိရတယ္။ အဲ့လုုိေတြ႕ ရွိလုုိ႔ ေရြးတယ္ထင္ပါတယ္"လို႔ ဒီဗီဘီ ျပန္လည္ မိန္႔ၾကားပါတယ္။
လူမ်ဳိးဘာသာမေရြး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြကိုု အခမဲ့ပညာသင္ၾကားေပးဖိုု႔ အရွင္ နာယက ဟာ ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘကေက်ာင္းကိုု ၁၉၉၃ ခုုႏွစ္မွာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး အခုုလက္ရွိ အဲဒီ့ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား (၇)ေထာင္ေက်ာ္ကိုု ဆရာ ဆရာမ ၅၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေက်ာင္းစာအျပင္ ဘာသာစကား၊ အိုုင္တီ နည္းပညာနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အတတ္ပညာေတြကိုပါ သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အထက္တန္းအဆင့္အထိ အခမဲ့ ပညာသင္ၾကားေပးေနသလိုု ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကိုုလည္း ျပန္လည္ သင္ယူေမြးထုုတ္ေပးေနတာပါ။ ဘက ပညာေရး သင္ၾကားမႈစနစ္ကိုုလည္း ေခတ္နဲ႔အညီ ဆန္းသစ္ခဲ့ၿပီး ကေလးသူငယ္ ဗဟိုုျပဳ သင္ၾကားေရး ခ်ဥ္းကပ္မႈပုံစံနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာေတြကိုုလည္း ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။
"ဒီေက်ာင္းရဲ႕ ေပၚလစီေပါ့ေနာ္၊ မူဝါဒရွိတာေပါ့။ ဒီေပၚလစီက ဘာလည္းဆုိလုုိ႔ရွိရင္ ဒီေက်ာင္းစျပီးေတာ့ ၉၃ခုႏွစ္ဖြင့္ကတည္းက ဘုန္းၾကီးက ဒီ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚတဲ့ အေတြးေခၚကုိ အားေပးတယ္။ လူတုိင္းဟာ လြတ္လပ္စြာ ဆရာ၊ ဆရာမေရာ ေက်ာင္းသားေရာ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခုိင္းတယ္ေပါ့ေနာ္။ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခုိင္းျပီးေတာ့ ေနာက္ကုိယ့္ Right သူ႔ Right ဆုိတဲ့ ကုိယ့္အခြင့္ေရး ၊ သူ႔အခြင့္ေရးကုိ နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားခုိင္းတယ္ေပါ့ေနာ္။ တကယ္လုိ ကုိယ္ေတြးတဲ့ အေတြးေခၚ အေကာင္ထည္ေဖာ္မယ္ဆုိရင္ သူမ်ားရဲ့ အခြင့္ေရးကုိလည္း မထိခုိက္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ကုိယ့္အခြင့္ေရးကုိ မထိခုိက္ဘူးဆုုိရင္ လုပ္လုိ႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ကုိယ့္အခြင့္ေရးလည္း ထိခုိက္မယ္၊ သူမ်ားအခြင့္ေရးလည္း ထိခုိက္မယ္ဆုိရင္ လုပ္လုိ႔မရဘူးေပါ့ေနာ္။ မလုပ္ရဘူးေပါ့။ ဒီေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ ဒါေပၚလစီ မူဝါဒေပါ့။ အဲ့ဒီေပၚလစီအတုိင္း ကေလးေတြက အျပန္အလွန္ သူတုိ႔ျခင္းျခင္း နားလည္တာေပါ့။ သူတုုိ႔အျခင္းျခင္း အျပန္လွန္နားလည္ျပီးေတာ့ သူတုုိ႔အခ်င္းခ်င္း ထိန္းေက်ာင္းသြားတာ။ အဲ့ဒါ မူရင္း လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခုိင္းတဲ့ အရာဟာ အေျခခံက်တယ္ေပါ့ေနာ္"လို႔ ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘကေက်ာင္ တည္ေထာင္ လည္ပတ္ေနပုုံ အေၾကာင္းကိုု ဆရာေတာ္က ရွင္းျပပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဗီဘီက ေမးျမန္းရာမွာ "စာေမးပြဲ စနစ္ကုိ ျပင္ရမယ္။ စာေမးပြဲစနစ္ကုိ ျပင္ရမယ့္ အခါၾကမွ ဘာျဖစ္လာမလည္းဆုိရင္ သင္ၾကားမႈ သင္ယူလုုိစိတ္ကုိ ေပးတဲ့စနစ္ျဖစ္မယ္။ အလြတ္က်က္တဲ့ စနစ္မျဖစ္ဘူး။ အဲ့လုုိဆုုိလုိ႔ရွိရင္ကေလးေတြက တုိးတက္ဖြံ႔ ျဖိဳးသြားမယ္။ အခုဆုိလုုိ႔ရွိရင္ ၄တန္းနဲ႔ ၈တန္းဆုိတာက အရင္စာေမးပြဲစနစ္ကုိ ျပန္က်င့္သုုံးေနတယ္။နဂုိက ေကာင္းေနတဲ့မူကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္သြားသလုုိ ျဖစ္ေနတယ္။အဲ့ေတာ့ ၄တန္းမွာ ဘယ္လုုိေတြျဖစ္သြားလဲဆုုိေတာ့ ခု စီစီေအ ေက်ာင္းက သင္တန္းေတြေပးလုိက္တယ္။ သင္တန္းေတြေပးျပီးေတာ့ ဆရာ ဆရာမေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္းေတြကုိ ပညာေရး သင္တန္းေပးတယ္ေပါ့။
ဆရာျဖစ္သင္တန္းေတြ ေပးလုိက္တယ္ေပါ့။ သူတုုိ႔ေတြ သင္လုိ႔ အစဥ္ေျပေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ၄တန္းနဲ႔ ၈တန္းက လာျပီးေတာ့ စာေမးပြဲျဖစ္လာတဲ့အတြက္ သူတုုိ႔ ဒီမွာ သင္လုိ႔ သိပ္မရေတာ့ဘူး။ အလြတ္က်က္မယ့္ စနစ္ကုုိပဲ မ်ားသြားတယ္ေပါ့။ ေျပာေတာ့ ေျပာတာပဲ ၄တန္းနဲ႔ ၈တန္းဟာ အလြတ္က်က္မႈ သိပ္မမ်ားတဲ့ ေမးခြန္းေတြလုိ႔ ေျပာတာပဲ ဒါေပမယ့္ မန္မုိရီ တက္စ္ေတြက မ်ားေနေသးတယ္ေပါ့။ အဲ့အတြက္ ဒီသင္ၾကားသင္ယူလုိစိတ္ကုုိ အားေပးတယ္။ ေတြးတက္သင္တက္တဲ့ စနစ္ကုုိမ်ိဳးကုုိ ေျပာင္းေပးဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲ့ဒီေျပာင္းေပးဖုိ႔ဆုုိတာလည္း ဒီစာေမးပြဲစနစ္နဲ႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ ဒီစာေမးပြဲစနစ္ကုိ ျပင္ေပးဖုိ႔လုိတယ္ေပါ့"လို႔ ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘကေက်ာင္း တည္ေထာင္သူ အရွင္နာယက က ေျဖၾကားပါတယ္။
ေဖာင္ေတာ္ဦး ဘကက်ာင္းမွာ လူငယ္ ဆရာဆရာမေတြက ကေလးဗဟိုျပဳ နညး္လမး္ေတြ၊ ထုိးထြင္းစဥ္းစားမႈ critical thinking သင္ၾကားနည္းေတြကို အသံုးျပဳေနသလို၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ တကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေတြဆုိင္ရာ အသိပညာေတြကိုလည္း သင္ၾကားေပးေနပါတယ္။ အရွင္ နယကဟာ အေမရိကန္ ၂၀၀၃ ခုနွစ္ကလညး္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ဖိတ္ၾကားျခင္း ခံရသလုိ၊ ၂၀၀၈ ခုနွစ္မွာလည္း ကုလသမဂၢ နယူးေယာ့ခ္ဆီ ဖိတ္ေခၚျပီး ျမန္မာ့ပညာေရး အေျခအေနေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြအျဖစ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးေနတဲ့ ဆရာေတြရဲ႔ စြမ္းရည္ကိုု ျမွင့္တင္ပံ့ပိုုးေပးဖိုု႔အတြက္ varkey foundation ကေန ဆုုေၾကး ေဒၚလာ(၁)သန္း ေပးအပ္တဲ့ ကမၻာလုံးဆိုုင္ရာ ဆရာဆုုကို ၂၀၁၄ ခုုႏွစ္က စတင္ ခ်ီးျမွင့္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုု ၂၀၁၆ ကမၻာလုံးဆိုုင္ရာ ဆရာဆုအတြက္ ဆန္ကာတင္ ၅၀ စာရင္းမွာ ႏိုုင္ငံေပါင္း ၂၉ ခုုပါ၀င္ၿပီး ေနာက္ႏွစ္ မတ္လက်ရင္ ဆုုရရွိသူကိုု ေၾကညာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
